W Zwjazkowej radźe słyšane
Berlin (SN/JaW). Mjeńšinowa rada Němskeje njeje so pjatk w Berlinje z prezidentom Zwjazkoweje rady Dietmarom Woidku (SPD) zetkała. Aktualneho połoženja rozpřestrěća coronawirusa dla zastupowaštaj jeho statna sekretarka a społnomócnjena Braniborskeje w Zwjazku dr. Jutta Jahns-Böhm a ministerialny dirigent dr. Michael Wisser.
Kaž předsyda Domowiny Dawid Statnik, kiž je zdobom předsyda mjeńšinoweje rady, na naprašowanje zdźěli, bychu tež dźěłowu rozmołwu bjezmała wotprajili. Čas za to pak bě překrótki. Tak běchu wšitcy zwjeseleni, zo „su nas w Zwjazkowej radźe přijeli. To nam pokazuje, zo su mjeńšinowa rada kaž tež temy narodnych mjeńšin w Zwjazkowej radźe słyšane“, Statnik zwurazni.
Maas: Do wukraja njejězdźić
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowe knježerstwo radźi so wšitkich njetrjebawšich jězbow do wukraja wzdać. „Riziko, zo njemóžeće so přiběracych wobmjezowanjow dla wjace do Němskeje nawróćić, je w mnohich kónčinach tuchwilu wulke“, twitterowaše dźensa zwjazkowy wonkowny minister Heiko Maas (SPD). Ministerstwo na swojej internetnej stronje zdźěla, zo liči z dalšimi drastiskimi wobmjezowanjemi zjawneho žiwjenja w mnohich krajach, štož so tež na pućowanje wuskutkuje.
W Bayerskej „katastrofowy pad“
Mnichow (dpa/SN). W Bayerskej płaći wot jutřišeho coronawirusa dla katastrofowy staw. To je ministerski prezident Markus Söder dźensa wukazał. Zdobom wón připowědźi, zo chcyło bayerske krajne knježerstwo hač do dźesać miliardow eurow z wosebiteho fondsa EU nałožić, zo móhli krizu přewinyć. „Njewostajimy nikoho samoho“, rjekny Söder dźensa w Mnichowje. Katastrofowy pad płaći najprjedy raz 14 dnjow. Z nim su w prěnim rjedźe organizatoriske rjadowanja přećiwo coronawirusej zwjazane.
Z hosćenca na polo
Tež dźeń po zawrjenju pólsko-němskeje mjezy coronawirusa dla maja ...
Bjez Ruskeje njebudźe Europa domizna
Podstupim (dpa/SN). Bywši předsyda SPD Matthias Platzeck namołwja Němsku a Europsku uniju, poměr k Ruskej polěpšić. „Jeničce z Ruskej jako partnerom móže Europa swoju politisku wahu na swěće zasadźić.“ To piše bywši ministerski prezident Braniborskeje, kiž je tež předsyda Němsko-ruskeho foruma, w swojej knize „Trjebamy nowu politiku za wuchod. Jeno zhromadnje z Ruskej móžemy wulke globalne nadawki přichoda zmištrować – hač škit klimy, energijowu wěstotu, migraciju abo terorizm.“ Kniha je wot minjeneho pjatka we wobchodach na předań.
„Pačenje mjez wuchodom a zapadom njeje přewinjene“, Platzeck dale pisa. „Rozdźěle su wostali a su so zdźěla hišće jasnišo wujewili, nic jenož w poměrje k Ruskej, ale tež we wobłuku Europskeje unije a w Němskej samej.“ Europa měła Rusku integrować a njeměła ju izolować. „Tónle kontinent njebudźe nam bjez Ruskeje abo samo přećiwo njej žana wěsta a měrniwa domizna.“
Platzeck wěnuje so w swojej knize tež natwarej wuchoda po zjednoćenju Němskeje. „Natwar wuchoda“ su mnozy wuchodoněmscy wobydlerjo jako to začuwali, štož wón de facto tež bě: „wottwar wuchoda“.
Masiwne problemy wirusa dla
Kubłanišća a pěstowarnje dlěši čas zawrjene – tójšto njejasnosćow
Berlin (dpa/SN). W boju přećiwo dalšemu rozšěrjenju coronawirusa wostanu wot dźensnišeho po wšej Němskej tysacy šulow a pěstowarnjow zawrjene. Dotal jónkrótny wukaz płaći w najwjace zwjazkowych krajach hač do kónca jutrownych prózdnin, potajkim hač dosrjedź abo kónca apryla. W Němskej je 2,8 milionow wuknjacych w zakładnych šulach, w dźěćacych dnjowych přebywanišćach staraja so wo 3,7 milionow dźěći.
Tydźenja trajace zawrjenje staja staršich a dźěłodawarjow před masiwne problemy. Minister za dźěło Hubertus Heil (SPD) apelowaše w tym zwisku na šefow zawodow a institucijow, zhromadnje ze sobudźěłaćerjemi njeběrokratiske a znjesliwe rozrisanja za hladanje dźěći namakać, tak zo njetrjebali starši ze skrótšenjom mzdow ličić.
Kraje nimo toho spytaja nuzowe zastaranje za staršich w tak mjenowanych kritiskich powołanjach – policistow, medicinarjow, wohnjowych wobornikow, hladarjow abo sobudźěłaćerjow wuchowanskeje słužby – organizować, zo móhli woni dale na dźěło chodźić.
Wostańće strowi!
To a tamne (16.03.20)
Pytajo za klučikom awta je žona w Mnichowje pod sydłom šofera z ruku tčacy wostała. Pomocnicy 56lětnu skónčnje wuswobodźichu, po tym zo běchu sydło zdźěla rozrězali. Žonje bě so klučik pod sydło sunył. Pospyt, jón wućahnyć, pak zwrěšći. Žona, kotraž we wočinjenych durjach steješe, wosta tčacy, móžeše pak na zbožo z tamnej ruku handy wzać a wohnjowu woboru wołać.
50 titow muki w nakupowanskim wozu běchu přičina rozestajenja we wobchodźe žiwidłow njedaloko Osnabrücka. Muž bě w měsće Hilter muku do woza nakładował. Při kasy pak nochcychu jemu tajke wulke mnóstwo předać. Najwjace 20 titow móhł wón kupić, zbytk je za tamnych, jemu rozłožichu. 41lětny so roznjemdri a samo do přistajeneju biješe. Na kóncu wosta wšitke 50 titow muki w kupnicy. Mužej su zakazali wotnětka we wobchodźe nakupować.
Delnjoněmčina druha rěč na wjesnych taflach
Podstupim/Wittstock (SN/at). W Braniborskej zaćehnje poněčim dalša zjawna dwurěčnosć. Wotpowědny wukaz ministerstwa za infrastrukturu a krajne planowanje wo němsko-delnjoněmskim popisanju wjesnych taflow je ze swojim wozjewjenjom předwčerawšim w braniborskim hamtskim łopjenu hnydomnu płaćiwosć nabył. Złožujo so na Europsku chartu za regionalne a mjeńšinowe rěče zmóžnja nowe rjadowanje na wjesnych taflach w sewjernym dźělu kraja, „nimo hamtskeho mjena sydlišća jenož jeho mjeno w delnjoněmskej rěči podać“.
Wuradźuja wo ćěkancach
Brüssel (dpa/SN). Nutřkowni ministrojo Europskeje unije su dźensa wo napjatosćach na grjeksko-turkowskej mjezy wuradźowali. Nimo toho debatowachu wo wušim zhromadnym dźěle přećiwo coronawirusej. Při tym dźěše wo lěpšu wuměnu informacijow. Turkowska bě kónc februara zdźěliła, zo su mjezy EU migrantam wotewrjene. Na to nastajichu so tysacy ludźi na puć, zo bychu so z Turkowskeje do Grjekskeje a tak do Europskeje unije dóstali. Grjekska pak ćěkancow na mjezy wotpokazuje.
USA reaguja na nadpad
Washington (dpa/SN). Po smjertnym nadpadźe na jednotki wot USA nawjedowaneje koalicije přećiwo Islamskemu statej w Iraku su USA z nalětami na Iranej swěrnu milicu reagowali. Pentagon zdźěla, zo měrješe so „defensiwny precizny dyr“ wčera wječor na skład bróni milicy Kataib Hisbollah. Milica bě po měnjenju USA raketowy nadpad zawiniła, při kotrymž su srjedu ameriskaj wojakaj a britiska wojakowka žiwjenje přisadźili. Dwanaćo so zranichu.
Informantka z jastwa pušćena
Žane socialne kontakty
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) raznje rozpřestrěwaceho so corona-wirusa dla ludźi namołwjała, hdźežkuli móžno so socialnych kontaktow wzdać. Tež „wšitke njetrěbne zarjadowanja“ z mjenje hač tysac wobdźělnikami měli wotprajić, rjekny Merkel wčera wječor po wuradźowanju zwjazkoweho knježerstwa z ministerskimi prezidentami zwjazkowych krajow w Berlinskim kanclerskim zarjedźe. Dotal płaćeše namołwa, zarjadowanja z wjace hač tysac wobdźělnikami wotprajić.
Mjeztym su Posaarska, Bayerska, Berlin, Nižosakska a Bremen připowědźili, zo wostanu wot přichodneje póndźele wšitke šule a dźěćace přebywanišća zawrjene. W běhu dnja chcychu dalše zwjazkowe kraje wo naležnosći rozsudźić.
