Tepjenski zakoń w sejmje

štwórtk, 15. junija 2023 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Tepjenski zakoń amploweje koalicije SPD, Zelenych a FDP su dźensa w zwjazkowym sejmje wobjednawali. Za to je sejm dnjowy porjad změnił. Wodźacy gremij třoch stron koalicije bě so wčera na zasadne změny dotalneho wot kabineta schwaleneho naćiska tepjenskeho zakonja dojednał. Zaměr je, zo zwjazkowy sejm nowy zakoń hišće do dowoloweje přestawki, kotraž započina so 7. julija, schwali.

Parlamentariski jednaćel frakcije CDU/CSU Thorsten Frei, kritizowaše tepjenski zakoń jako symbol skepsaneje knježerstwoweje politiki. Wobydlerjo wočakuja porjadny zakonjedawarski proces. Dźěło amploweje koalicije po jeho słowach farsa. Wón wobžarowaše pobrachowacy respekt knježerstwa napřećo parlamentej. Rěčnicy koalicije wumjetowanja wotpokazachu. Po jich słowach bě jednanje porjadne. Wšitcy mějachu dosć časa.

Kosowo zawěra mjezu Serbiskeje

štwórtk, 15. junija 2023 spisane wot:
Priština (dpa/SN). Po pozdatnym zawlečenju třoch kosowskich policistow přez serbiske wěstotne mocy je Kosowo mjezy za twory a jězdźidła ze Serbiskeje za­wrěł. Tole wuchadźa z wukaza kosowskeho cłowneho zarjada. Serbiscy policisća běchu hodźiny do toho po měnjenju Kosowa třoch policistow w sewjernej pomjeznej kónčinje zawlekli, kiž běchu tam słužbnje po puću. Serbiska porno tomu twjerdźi, zo běchu ćežko wobrónjeni policisća dwaj kilometraj wot mjezy zdaleni na serbiskim teritoriju, zo bychu tam terorowy nadpad přihotowali.

Zelenskyj namołwja Šwicarsku

štwórtk, 15. junija 2023 spisane wot:

Bern (dpa/SN). Ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj chcyše so dźensa z widejowej narěču na zapósłancow šwicarskeho parlamenta wobroćić. Wustup je mjez politikarjemi kraja horce diskusije zbudźił. Tuž wočakowachu, zo wostanje štwórćina městnow w parlamenće njewobsadźena. Najsylniša konserwatiwna strona SVP je potwjerdźiła, zo so jeje zapósłancy na zarjadowanu ze Zelenskyjom njewobdźěla, dokelž maja toho narěč za měšenje do šwicarskeje politiki.

Zelenskyj chcyše zapósłancam ruskeho nadpada na Ukrainu dla do swědomja rěčeć. Parlament bě hakle njedawno, wotpowědujo krutej zasadźe neutrality kóždežkuli dodawanje bróni Ukrainje wotpokazał. Ze samsneje přičiny Šwicarska Němskej a druhim krajam zakazuje, před lětami w Šwicarskej kupowane brónje Ukrainje dale dawać.

Mjeztym w Šwicarskej wo tym diskutuja, neutralitu kraja we wěstych padach zběhnyć. Předewšěm socialdemokraća so za to zasadźuja, konserwatiwna SVP tole raznje wotpokazuje.

Energija a ćěkancy w srjedźišću

štwórtk, 15. junija 2023 spisane wot:

Wuradźiwanje ministerskich prezidentow ze zwjazkowym kanclerom

Berlin (dpa/SN). Zastupnicy zwjazkoweho knježerstwa a zwjazkowych krajow Němskeje su dźensa wo mnohich temach wuradźowali. W srjedźišću stejachu energijowa a migraciska politika. Do rozmołwow ze zwjazkowym kanclerom Olafom Scholzom (SPD) su so ministerscy prezidenća krajow dopołdnja k wuradźowanjam zetkali.

Konferenca ministerskich prezidentow je prawidłowne zarjadowanje. Rěčnica delnjosakskeho ministerskeho prezidenta Stephana Weila (SPD) je wočakowanja na konkretne wobzamknjenja při wšěm wosłabiła. Delnjosakska konferencu tuchwilu nawjeduje.

To a tamne (15.06.23)

štwórtk, 15. junija 2023 spisane wot:

Poslednja powjazowa tramwajka swěta w kaliforniskim San Francisku swjeći lětsa 150. róčnicu swojeho wobstaća a je dale woblubowany transportny srědk. W awgusće 1873 ridrowachu prěnje Cable Cars po měsće. Do toho dyrbjachu so konjace zapřahi po nahłych hórkach městach dračować. Tak połožichu woclowy powjaz pod dróhu a ćahachu z nim wozy. Jednory system spěšnje tež druhdźe zasadźichu, w New Yorku, Chicagu, Londonje, Parisu a Melbournje. Zwostali pak su Cable Cars jenož w San Franciscu.

Na hižo jěducy ćah skočił je muž na dwórnišću w hessenskim Fuldźe. 39lětny bě skrótka z ćaha wulězł. Žona a wobě dźěći w ćahu na njeho čakachu. Jako bě ćah hižo wotjěł, chcyše muž hišće do njeho zalězć. Železnicar strach spóznajo sćahny nuzowe borzdźidło. Muž dyrbi nětko z chłostanjom ličić.

Trump dale bojowniski

srjeda, 14. junija 2023 spisane wot:

Bedminster (dpa/SN). Po swojim terminje na zwjazkowym sudnistwje nastupajo skóržbu tajnych knježerstwowych dokumentow dla je so bywši prezident USA Donald Trump bojownisce prezentował. „Chcedźa mi swobodu wzać, dokelž ni­hdy njedopušću, zo woni wam swobodu bjeru“, rjekny Trump swojim přiwisnikam na golfowym hrajnišću w Bedminsteru w zwjazkowym staće New Jersey. Sudnistwu bě wón do toho rjekł, zo njeje sej aktow dla žaneje winy wědomy.

Schwala wěstotny plan kraja Berlin (dpa/SN). Zwjazkowe knježerstwo je dźensa prěni króć scyła narodnu wěstotnu strategiju předpołožiło. Wjace hač 40 stron wopřijacy dokument chcyše kabinet schwalić a mjez druhim zwjazkowemu kanclerej Olafej Scholzej (SPD) a wonkownej ministerce Annalenje Baerbock (Zeleni) předstajić. Zakładna myslička strategije je, wšitke wonkowne a nutřkowne wohroženja wěstoty Němskeje wobkedźbować – wojerske runje tak kaž internetne abo infrastrukturelne.

Ćěkancy so w morju zatepili

Wobdźělnicy solidaritneje demonstracije su so pod hesłom „Mnichow je pisany“ před měšćanskej kniharnju bayerskeje stolicy zhromadźili. Tam wotmě so wčera zarjadowanje „Čitamy wam swět, kaž so wam lubi“, w kotrymž čitaštaj transwestitaj dźěćom wot štyrjoch lět. Zarjadowanje bě mjez bayerskimi politikarjemi razne diskusije zbudźiło. Foto: dpa/Sven Hoppe

Wjace časa za nowe tepjenja

srjeda, 14. junija 2023 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Wobsedźerjo domow w Němskej dóstanu wjace časa za zatwar klimje přichilenych tepjenjow, zo njebychu z tym přežadani byli. Tole je žro dojednanja wodźacych zastupnikow knježaceje amploweje koalicije wo wjele diskutowanym zakonju nastupajo nowe tepjenja. Zakoń chcedźa nětko tola hišće do dowoloweje přestawki w zwjazkowym sejmje schwalić. Planowane su wažne změny k dotalnemu, wot knježerstwa wobzamknjenemu naćiskej zakonja. Płaćić ma zakoń wot 1. januara 2024, předwidźane su pak přechodne doby. Po tym móže wotpowědujo planowanjam komunow hač do lěta 2028 trać, doniž nowe razniše rjadownja za wuměnu starych tepjenjow njepłaća. Zastupnicy knježacych stron běchu dny dołho wo kompromisu wuradźowali.

Dale a wjace ćěkancow

srjeda, 14. junija 2023 spisane wot:

Genf (dpa/SN). Po wšěm swěće je telko ludźi na ćěkancy kaž hišće nihdy do toho. Něhdźe 110 milionow ludźi dyrbješe swoju domiznu wójnow, konfliktow, přesćěhanja a namocy dla wopušćić, rozprawješe dźensa pomocny skutk na dobro ćěkancow UNHCR w Genfje. Před lětom bě jich hišće sto milionow.

Dwě třećinje ludźi běchu we wobłuku mjezow domizny wućěrili, třećina je do wukraja ćeknyła, předewšěm do susodnych krajow. Njeje wěrno, zo ludźo w prěnim rjedźe do bohatych krajow w Europje a sewjernej Americe ćěkaja, rjekny wyši komisar UNO za ćěkancow Filippo Grandi. Wosebje chude kraje ćerpja.

Mortwi ruskich raketow dla

srjeda, 14. junija 2023 spisane wot:

Odesa (dpa/SN). Při nowym ruskim nadpadźe z raketami na ukrainske přistawne město Odesa nad Čornym morjom su so wjacore ludźi zranili abo samo žiwjenje přisadźili. Jedna z raketow je do składa zrazyła a tam woheń zawinowała, zdźěla wyši komando ukrainskeho južneho wójska. Třo sobudźěłaćerjo zemrěchu, sydom so zranichu. Pod rozwalinami leža drje hišće dalši ludźo.

Odesa je stajnje zaso zaměr ruskich nadpadow, tež z Čorneho morja. Hakle njedźelu buchu při tym wjacori wobydlerjo morjeni abo zranjeni.

Ruska bě cyłkownje štyri rakety do směra na Odesu startowała. Ukrainska armeja móžeše tři z nich wottřělić, štwórta raketa zrazy do ciwilneho objekta. Nimo toho su dźewjeć ruskich trutow wottřělili, kotrež běchu njedaloko ruskeho Rostowa wotlećeli.

Ruski prezident Wladimir Putin twjerdźi, zo je ukrainska přećiwna ofensiwa w dalokej měrje zwrěšćiła a rěči wo wulkich stratach ukrainskeje armeje. Po jeho słowach je Ukraina třećinu wšěch pancerowanych jězdźidłow přisadźiła a tójšto padłych a zranjenych wojakow zhubiła.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND