To a tamne (20.07.18)

pjatk, 20. julija 2018 spisane wot:

Pod łožom před policiju so schował a tam tčacy wostał je muž w durinskim Steinachu. 28lětny dyrbješe zastojnikow prosyć, zo jeho wuswobodźa. Woni tuž łožo nabok sunychu, pytaneho hnydom sputachu a do policajskeho awta pře­wodźachu. Běchu dźě k bydlenju muža přijěli, zo bychu jeho zajeli. Nětko dyrbi 28lětny sydom měsacow wohroženja dla w jastwje wotsedźeć.

Muzej pod wodu maja nětko dwaj kilometraj před pobrjohom Floridy w Mexiskim zaliwje. Zajimcy móža z wotpowědnym nurjenskim wuhotowanjom sydom skulpturow 18 metrow hłuboko wobdźiwać. Je to prěni podwódny muzej USA. Zastup do njeho je darmotny. Wustajene eksponaty ameriskich wuměłcow – tak na přikład propeler, oktopus abo pod­nurjak francoskeho mórskeho slědźerja Jacquesa Cousteawa, ale tež nop – chcedźa kóžde lěto z hinašimi wuměnić.

Wuwzaćny staw skónčeny

štwórtk, 19. julija 2018 spisane wot:

Ankara (dpa/SN). Před lětomaj w Turkowskej wukazany wuwzaćny staw je nimo. Wón njebu kaž dotal podlěšeny a je so tuž dźensa w 0 hodź. skónčił. Statny prezident Recep Tayyip Erdoğan bě nuzowy staw po pospytanym wojerskim puču w juliju 2016 wukazał a sydom razow­ wo stajnje tři měsacy podlěšił. Za čas mjezynarodnje raznje kritizowaneho wuwzaćneho stawa běchu zakładne prawa kaž prawo zhromadźowanja a nowinarska swoboda, wobmjezowane. Erdo­ğan knježeše z pomocu dekretow.

EU cła wukazała

Brüssel (dpa/SN). Europska unija je dźensa přidatne cła na woclane wudźěłki wuka­zała, zo by europskich producentow před ćežkimi skomolenjemi wikow škitała. Přidatne cła 25 procentow žadaja sej na wšitke importy, kotrež w USA płaćiwych cłow dla přidatnje do EU přińdu. Mjeztym je prezident USA Donald Trump Europskej uniji z hoberskimi chłosta­njemi hrozył, njedyrbjeli-li so jednanja po jeho woli wuwić. Tuchwilu pruwuja, europskim awtam cła napołožić.

Hońtwjer zatřěleny

Z hesłami kaž „Pensiju žiwym“ su dźensa w ruskej stolicy Moskwje znowa přećiwo rentowej reformje demonstrowali. Knježerstwo bě reformu za čas swětowych kopar­skich mišterstwow přesadźiło, nadźijejo so snadneho protesta. Nětko dyrbja žony w Ruskej wosom lět a mužojo pjeć lět dlěje dźěłać. Foto: dpa/Jewgenij Bijatow

Maas za EU w UNO

štwórtk, 19. julija 2018 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy minister za wonkowne naležnosće Heiko Maas (SPD) chce europske mocy w Bjezstrašnostnej radźe UNO koncentrować. Němska chcyła dobu dwulětneho čłonstwa w najwažnišim gremiju Zjednoćenych narodow wot lěta 2019 za to wužić so za stajne sydło EU zasadźeć. „Chcemy pokazać, zo je nam zhromadne europske sydło chutna naležnosć. To wostanje naš zaměr“, rjekny Maas nowinarjam w Berlinje. Bjez­strašnostna rada UNO ma pjeć stajnych čłonow, mjez nimi čłonow EU Franco­sku a Wulku Britanisku. Němska dóstanje wot januara jedne z dźesać nachwilnych městnow. Zwjazkowe knježerstwo so hižo wjele lět za stajne sydło EU w Bjezstrašnostnej radźe zasadźa, štož pak njeje tuchwilu wotwidźomne.

Seehofer jako wopor

štwórtk, 19. julija 2018 spisane wot:
Augsburg (dpa/SN). Předsyda CSU a zwjaz­kowy minister za nutřkowne naležnosće Horst Seehofer ma so za wopor kampanje swojich politiskich přećiwnikow. Hladajo na kritiku nastupajo najnowše wuprajenja k politice ćěkancam napřećo wón nowinarjam w Augsburgu rjekny: „Kóždy, kiž chce to widźeć, tón widźi, zo wjedźe so tu kampanja, měrjaca so přećiwo mi a mojej stronje.“ Bohužel dadźa so tež jednotliwcy w CSU za to znjewužiwać. „Tójšto kritikarjam runje to pobrachuje, štož mi wumjetuja: přistojnosć a stil“, Seehofer moněrowaše. Mi­ni­ster Seehofer potwjerdźi, zo ma najebać zwadu azyla dla dobre styki ze zwjazkowej kanclerku Angelu Merkel. „Hinak, hač so twjerdźi, njejsym nihdy spytał kanclerku ze zastojnstwa wuhnać.“

Pomhaja krajanam

štwórtk, 19. julija 2018 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). W němskej stolicy so wot najnowšeho pólscy socialni dźěła­ćerjo wo bjezdomnych krajanow staraja. Pólski parlament bě před měsacom ka­ritatiwnej załožbje Barka srědki přewostajił, zo móhli šěsć socialnych dźěła­ćerjow do Berlina pósłać. Tući měli pólskich bjezdomnych pohnuć so domoj wróćić. W Berlinje je něhdźe 2 000 bjezdomnych Polakow.

Čěska a Italska so wadźitej

štwórtk, 19. julija 2018 spisane wot:

Praha/Rom (dpa/SN). W zwadźe politiki Europskeje unije ćěkancow dla so nětko Čěska a Italska rozestajatej. Čěski ministerski prezident Andrej Babiš je zasadnje zwólniwy so z italskim premierom Giuseppu Conte zetkać. „Chcemy swoju jasnu poziciju přednjesć“, rjekny 63lětny wčera w Praze. Minjeny kónc tydźenja bě wón italske žadanje wotpokazał, dźěl wonych 450 ćěkancow přiwzać, kotřiž běchu­ přez Srjedźne morjo do Italskeje dojěli. „To je puć do hele“, politikar po­pulistiskeje strony ANO rjekny. Na to bě so Conte ze zjawnym listom na swojeho čěskeho kolegu wobroćił a jeho do Roma přeprosył. Italska njeje po puću do hele ale po puću legality a zhromadneje zamołwitosće za migraciski fenomen, w jeho spisu rěka. Bjezstronski knježerstwowy šef nawjeduje koaliciju lěwicarskeho hibanja Pjeć hwězdow a prawicarskeje strony Lega.

Kolesowarske pućniki dwurěčne

štwórtk, 19. julija 2018 spisane wot:

Wotmołwa sakskeho knježerstwa na naprašowanje Franziski Schubert

Drježdźany (juny/SN/MkWj). Wot klě­tušeho budu skónčnje tež pućniki při kole­sowarskich šćežkach w serbskim sy­dlenskim rumje dwurěčne – a to ze serbskimi a němskimi napisami w samsnej wulkosći. To wuchadźa z wotmołwy sakskeho statneho knježerstwa na małe naprašowanje łu­ži­skeje zapósłanče Franziski Schubert (Zeleni). Dotal běchu kolesowarske pućniki „jedne z najwjetšich zbywacych twarnišćow“ na polu dwurěčnosće w zjawnym rumje. Wosebje we łužiskej jězorinje, ale tež na wjele městnach wokoło Budyšina dotal scyła žane serbske wjesne mjena widźeć njejsu, hačrunjež maja po serbskim zakonju wšitke pućniki dwurěčne być. We wotpowědnej směrnicy Swobodneho stata Sakskeje wo kolesowarskich pućnikach pak njebě serbšćina ze žanym słowom naspomnjena. Tuž chcyše zapósłanča Zelenych w juniju po namjeće Serbow wot statneho knježerstwa wědźeć, hač su we wobłuku wobnowjenja kolesowarskich pućnikow po koncepće „SachsenNetz Rad“ tež na dwurěčnosć Łužicy myslili.

Wjele nadźije njeje

štwórtk, 19. julija 2018 spisane wot:
Što drje přińdźe jako přichodne? Nětko je tež EU cła na woclane wudźěłki wukazała, zo by europskich producentow škitała. Dyrbimy z tym ličić, zo prezident USA Donald Trump nětko europskim awtam cła napołoži a zo Europu tež hišće na hinaše wašnje „chłosta“, dokelž nochce so jemu podwolić. Přichodny tydźeń pojědźe pre­zident komisije EU Jean-Claude Juncker k njemu do Washingtona, zo by jeho přeswěd­čił, politiku změnić. Wjele nadźije wšak nimam, zo wón něšto wuwojuje. A samo hdyž! Trump móže wšak dźeń pozdźišo na Twitteru wšitko zaso zrewidować. Je dźě minjeny čas stajnje zaso dopo­kazał, zo njemóžeš so pola njeho na ni­čo wjace spušćeć. Smy-li mjez kolegami po zetkanju Trumpa a Putina hišće žortowali, zo słuša Trump poprawom do błudnicy, je mi po najnowšej eskalaciji wiko­wanskeje wójny poněčim zatrach, zo móhła Europa w tymle konflikće Trumpej na kóncu podležeć. Marko Wjeńka

Madźarska so zrěčenju spjećuje

štwórtk, 19. julija 2018 spisane wot:

Budapest (dpa/SN). Madźarska so na mjezynarodnym zrěčenju UNO nastu­pajo migraciju po wšěm swěće njewobdźěli. To je tamniši wonkowny minister Péter Szijjártó w Budapesće po wuradźowanju knježerstwa připowědźił. „Zrě­čenje znapřećiwja so rozumnosći a zajimam Madźarskeje“, minister Szijjártó rjekny. Zrěčenje po jeho měnjenju migraciji polěkuje a ma ju samo za čłowjeske prawo, štož njeje z wida Madźarskeje akcep­tabelne. Nimo toho njetrjechi, zo njeje migraciske zrěčenje, wo kotrymž čłonojo UNO tuchwilu jednaja, za jednotliwe kraje zawjazowace, Szijjártó podšmórny. Madźarska so tuž na tuchwilnych jednanjach w marokkoskim Marrakeshu njewobdźěli a budźe na hłownej zhromadźiznje Zjednoćenych narodow přećiwo dokumentej hłosować.

Ze zrěčenjom, na kotrež bě so hłowna zhromadźizna UNO minjeny pjatk do­jednała, chce swětowe zjednoćenstwo ramik­ za wobchadźenje z migraciju tworić. Podpisać chcedźa „Global Compact for Migration“ w decembru w Marokku. Madźarska so raznje spjećuje, dalšich ćěkan­cow přiwzać.

nowostki LND