To a tamne (21.12.17)

štwórtk, 21. decembera 2017 spisane wot:

Z nuznikowej papjeru z hnoja pandow wuličeja sej w Chinje wulki wobrot. Firma Sichuan Qianwei Fengsheng je z centrumom za plahowanje pandow na juhozapadźe kraja zrěčenje wotzamknyła. Firma chce wšědnje wulke mnóstwa fe­kalijow a wupluwane zbytki žratwy wužiwać, zo by je na nuznikowu papjeru a druhe hygieniske wudźěłki předźěłała. Pica mjedwjedźow z čorno-běłym kožuchom – narodneho symbola Chiny – ma wulki podźěl bambusa a tuž wjele włoknin.

115 milionow lět stary wotćišć nohi dinosawriera su njeznaći w parku blisko awstralskeho města Melbourna nětko wobškodźili. Kaž sćelak ABC rozprawja, běchu skućićeljo kromy nimale 30 centimetrow wulkeho wotćišća z hamorom wotbili. Parkowi dohladowarjo mjenuja to „hruby wandalizm“ a chcedźa historisku wosebitosć zaso sporjadkować.

Serbska rozprawa mjenuje problemy

srjeda, 20. decembera 2017 spisane wot:

Plan naprawow za ministerstwo wuspěšny

Drježdźany (SN/bn). Sakske krajne knježerstwo je so wčera prěni raz po přetworjenju kabineta schadźowało. Hłownej temje běštej rozdźělenje financnych srědkow Zwjazka za wutwar šulow a 5. rozprawa wo połoženju serbskeho ludu.

Ministerka za wědomosć a wuměłstwo dr. Eva-Maria Stange (SPD) předstaji wčera tak mjenowanu serbsku rozprawu. „Škit a připóznaće narodneje mjeńšiny njejstej nam jeno zakonska winowatosć – smy hordźi, zo Serbja naš region wobohaćeja“, zjima dr. Stange wuchadźišćo za 85stronski dokument. Rozprawa wěnuje so połoženju Serbow w minjenych pjeć lětach. Wažne dypki w njej su staw kubłanja, financowanje, strukturna a energijowa změna kaž tež njepřećelskosć napřećo Serbam. „Po­wšitkownje mam połoženje narodneje mjeńšiny za pozitiwne“, bě facit ministerki.

Senat reformu dawkow schwalił

srjeda, 20. decembera 2017 spisane wot:

Washington (dpa/SN). Ze snadnuškej wjetšinu je senat USA dwělomnu dawkowu reformu republikanow schwalił. 51 ze 100 senatorow hłosowaše dźensa rano za naćisk, wšitkich 48 demokratiskich přećiwo njemu. Prezident USA Donald Trump steji tak bjezposrědnje před najwjetšim wudobyćom swojeje hamtskeje doby. Jeli dom reprezentantow znowa přihłosuje, štož je trěbne, maja porno přilubjenjam Trumpa bohačcy z reformy wjace lěpšin hač chudši a srjedźna woršta.

Wušo hromadźe dźěłać

Praha (dpa/SN). Dźesać lět po wotstronjenju stacionarnych namjeznych kontrolow mjez Němskej a Čěskej pomina sej Praski najwyši slědźer za drogami wuše a spěšniše zhromadne dźěło justicy. „Dźěłamy z proceduru, kotraž wěčnje traje“, rjekny Jakub Frydrych powěsćerni dpa. Zdobom agěruja kriminelne cwólby dźensa bóle mjezynarodnje a wužiwaja wjele wjace pućow. Plany za europske statne rěčnistwo pokazuja do praweho směra.

Wulka podpěra kandidatomaj

Pokazuje sobudźěłaćerka předsydy SPD Martina Schulza swojemu šefej prawy směr? W načolnym kruhu su so předsydźa stron a frakcijow CDU, CSU a SPD dźensa zešli, zo bychu wo wutworjenju noweho zwjazkoweho knježerstwa wuradźowali. Kaž nowina Bild piše, wuchadźa bywši prezident zwjazkoweho sejma Norbert Lammert­ z toho, zo jednanja wo wulkej koaliciji zwrěšća. Wón liči z nowowólbami bjez wospjetneje kandidatury Angele Merkel. Foto: dpa/Michael Kappeler

Za wjace podpěry kraja

srjeda, 20. decembera 2017 spisane wot:
Drježdźany (dpa/SN). Kóšty wobhospodarjenja dźěćacych dnjowych přebywarnjow stupaja, štož sakske komuny přiběrajcy poćežuje. Nětko žadaja sej wone wjace pomocy wot swobodneho stata. „Trjebamy nowostart w krajnej politice, ale tež w financowanju dźěćacych dnjowych přebywarnjow. Pawšalu kraja dyrbja nuznje zwyšić a na nowy zakład stajić“,­ rjekny jednaćel Zwjazka sakskich městow a gmejnow Mischa Woitscheck wčera w Drježdźanach. Pod aspektom wšědneho dohladowanskeho časa ma Sakska najwyšu kwotu w Zwjazku, je pak wot 1990tych lět swój podźěl dwójce pomjeńšiła. Lěta 2009 zahajene wobdźě­lenje Zwjazka na financowanju je drje Saksku wotćežiło, nic pak jeje komuny. Frakcija SPD wotpohlad podpěruje.

Nětko jednać

srjeda, 20. decembera 2017 spisane wot:
Połoženje Serbow je po rozprawje sakskeho knježerstwa dobre. Problematiske dypki so přiwšěm jewja, namjety k rozrisanju předleža. Załožba za serbski lud změje přichodnje wjetši etat; zajimcam studija wučerstwa wolóža přistup. Nadběhi na Serbow, kotrež mjenuje ministerka za wědomosć a kulturu dr. Eva-Maria Stange „rasistiske a naposledk wuraz njepřećel­- skosće napřećo cuzym“, drje su naspomnjene, konsekwency tohole dopóznaća pak su jenož powšitkowne formulacije wotpohladow. Je-li serbstwo knježerstwu woprawdźe „zakonska winowatosć a wobohaćenje Sakskej“, dyrbi nowy kabinet jednać. Jedyn z planowanych krokow, zesylnić dwurěčnosć na zarjadniskej runinje, móhł akceptancy, haj samozrozumliwosći serbšćiny w zjawnosći polěkować. Namóc, wšojedne přećiwo komu, pak měła skónčnje tež k skutkownym chłostanskim wusudam wjesć. Bosćan Nawka

To a tamne (20.12.17)

srjeda, 20. decembera 2017 spisane wot:

Před wjetšej škodu zachował je tankownik 99lětneho z braniborskeho Perleberga, kiž bě so z awtom do Mecklenburgsko-Předpomorskeje zabłudźił. Tróšku zamyleny starc póndźelu wječor w Plauwje zasta a so tam za pućom prašeše. Starosćiwy tankownik informowaše na to policiju, kotraž zawoła nuzoweho lěkarja. Tón wšak zwěsći, zo bě muž bjez orientacije. Po zastaranju na rewěrje su přiwu­zni ze 60 kilometrow zdaleneho města 99lětneho pozdźišo wotewzali.

Róžkaty winowy sud je Pfalcowčan wuwił, zo by kóšty znižił a přetrjebu drjewa pomjeńšił. Blidarski mišter a powołanskošulski wučer Thomas Lutz je tuž nimale 2 000lětnu tradiciju kulojteho suda přetorhnył. Wón stwori konstrukt z duboweho drjewa a drohowocla, kotryž wupada kaž kamorčk. Za njón dósta samo Designowe myto Porynsko-Pfalcy.

Widźi zanjechanja

wutora, 19. decembera 2017 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier widźi nastupajo wobchadźenje z woporami teroroweho nadpada před lětom na Breitscheidowym naměsće w Berlinje zanjechanja pola stata a towaršnosće. Někotražkuli podpěra za přiwuznych woporow a zranjenych je pozdźe přišła a wosta njespokojaca, rjekny Steinmeier dźensa na nje­zjawnym wopominanju woporow teroroweho nadpada 19. decembra 2016 na Berlinskich adwentnych wikach.

Procedura zdźěla wustawu rani

Karlsruhe (dpa/SN). Procedura za při­zwolenje studijnych městnow w předmjeće humanmedicina Zakładnemu zakonjej zdźěla njewotpowěduje. To je Zwjazkowe wustawowe sudnistwo dźensa w Karlsruhe rozsudźiło (Az. 1 BvL 3/14 und 4/14). Rjadowanje dyrbja hač do 31.12.2019 změnić. Prěni senat je to wobšěrnje ertnje wopodstatnił. Zarjadniske sudnistwo Gelsenkirchen bě padaj po­žadarjow předpołožiło, kotrajž njeběštaj w předmjeće humanmedicina studijne městno dóstałoj.

Wjace wojakow za Afghanistan

Štóž paket z krajow zwonka Europskeje unije wočakuje a so dźiwa, zo hodowny dar njedóstanje, njeje snano na to myslił, zo su jón cłownicy sćazali. We hłownym cłownym zarjedźe Hamburg-město stej zastojnica Julia Weber a nawodnica wot­hotowanja Sarah Garbers (wotlěwa) wčera póstowe posyłki přepruwowałoj, hač su płaćiwe dowožowanske postajenja dodźeržane. Znajmjeńša­ sto paketow a pakćikow je Hamburgske cło w decembrje hižo sćazało. Foto: dpa/Daniel Bockwoldt

Zesylnjenje policije a cła nuznje trěbne

wutora, 19. decembera 2017 spisane wot:
Budyšin (SN/MiR). Serbski zapóslanc Sakskeho krajneho sejma Marko Šiman (CDU) žada sej wospjet zesylnić personal policije a cła w třikrajowym róžku. „Pola policije trjebamy w pomjeznej kónčinje 200 zastojnikow wjac, pola cła połsta“, rjekny Šiman minjeny pjatk na nowinarskej rozmołwje w Budyšinje. Zdobom pokaza wón na trěbne kooperacije mjez zastojnikami w Němskej, Čěskej a Pólskej, wosebje tež na polu rěče. Wón přeje sej sylniše pomjezne kontrole, bjez toho zo bychu so mjezy wotewrěli. „Perspektiwisce lubju sej synergijowe efekty z twarom policajskeje šule w Budyšinje, kotryž móhł so kónc přichodneho lěta zahajić.“ Policajska šula w Budyšinje budźe wotnožka wysokošulskeho policajskeho kubłanišća w Rózborku nad Nysu. Dale wočakuje Šiman sylniši angažement a přewzaće zamołwitosće Europskeje unije při kontrolach a wjetšu kedźbnosć při dalšej legalizaciji transportow z EU druhdźe. Přičina za jeho žadanja je přiběraca pomjezna kriminalita, wosebje na awtodróze A 4. Při tym hraje wikowanje z ludźimi, drogami a předewšěm tež z pokradnjenymi awtami wulku rólu.

nowostki LND