Šćuwaja ze wšěch stron přećiwo Madźaram
Közseghaza je madźarski wuraz a wopisuje gmejnski zarjad. Tónle napis bě před měsacami hišće na twarjenju gmejnskeho zarjada w Csikkozmásu/Cozmeniju widźeć, dyrbjachu pak jón wotstronić: Towarstwo z Bukaresta je přećiwo napisej skoržiło a na wšěch instancach prawje dóstało.
Jenož Közseghaza bě na fasadźe stało, nic pak tež rumunski wotpowědnik. Spřećiwja so tole rumunskemu prawu? Předpisane dwurěčne taflički su zdawna hižo při zachodźe do zarjada připrawjene, napis na fasadźe bě skerje historiski element: Radnica bu 1943 natwarjena, jako přisłušeše sewjerna Sedmihródska krótki čas zaso Madźarskej. Wobydlerstwo tam wobsteji po 96 procentach z madźarskich Szeklerow, tohodla napis tež ženje nikoho mylił njeje.
Etniske rjedźenja napřećo Rumunam?
Pozadk
Narodna rada Szeklerow je nadstronska platforma. Na wsach a w městach wola delegatow do lokalnych sekcijow na teritoriju historiskich zarjadniskich jednotkow, stólcow (szek). Woni wola čoło narodneje rady. Tuchwilny prezident je Izsák Balázs. Radu podpěruja předewzaćeljo a Madźarska.
Szeklerski kraj leži w zapadnym dźělu Sedmihródskeje. Wón wupřestrěwa so po třoch z cyłkownje 41 wokrjesow, do kotrychž je Rumunska rozrjadowana. 900 000 ludźi tam bydli, 630 000 z nich su madźaršćinu rěčacy Szeklerojo. Jich podźěl wobstajnje woteběra, a to jako sćěwk industrializaciskeje politiki komunizma a připućowanja ze Staro-Rumunskeje. Szeklerojo wutworichu w srjedźo- a nowowěku z madźarskim zemjanstwom a ze Sedmihródskimi Saksami narodnu federatiwnu wustawu z dalokosahacym samopostajowanjom. Wona bu kónc 19. lětstotka rozbita. Wot časa přirjadowanja k Rumunskej 1918 bě njeličomnych žadanjow za awtonomiju kraja Szeklerow.
Dale a wjac zajědojćenych jeji
Berlin (dpa/K/SN). W dale a wjac zwjazkowych krajach zwěsćeja z insekticidom fipronil zajědojćene jeja z Nižozemskeje. Prawdźepodobnje běchu tajke tež do Hessenskeje, Bayerskeje a Bremena dodawali. Wikowar z cyrobiznami REWE je ze swojej discounterskej dźowku Penny jeja z Nižozemskeje z wobchodow wzał. W jednej z delnjosakskich pjeriznarjow su jeja tohorunja pozitiwnje na fipronil testowali. Jeja z pruwowanskim čisłom 27 škodźa strowoće.
Poslednje božemje wojakomaj
Fritzlar (dpa/K/SN). Dźensa popołdnju su so w kejžorskej katedrali swj. Pětra w hessenskim Fritzlaru swójbni, přećeljo a kameradojo z wojakomaj rozžohnowali, kotrajž běštaj srjedu tydźenja w Mali z helikopterom smjertnje znjezbožiłoj. Na wopominanskej swjatočnosći wobdźělištaj so tež ministerka za zakitowanje Ursula von der Leyen (CDU a generalny inspektor Zwjazkoweje wobory Volker Wieker. Přičina njezboža helikoptera Tiger njeje dotal znata.
Přepytuje přećiwo knježerstwu
Serbska Lěwica je znowa zaručiła, zo móže so strona w dwurěčnej ...
Pólska žada sej wot Němskeje wotškódnjenje
Waršawa (dpa/SN). Wjace hač 72 lět po zakónčenju Druheje swětoweje wójny jewja so w Pólskej nowe žadanja za wotškódnjenjemi z Němskeje. Wědomostna słužba sejma ma wotpowědne móžnosće pruwować. Analyza budźe 11. awgusta hotowa, zdźěli zapósłanc Arkadiusz Mularczyk wot knježaceje narodnokonserwatiwneje strony Prawo a sprawnosć (PiS) wčera pólskej powěsćerni PAP. Pod bywšim Waršawskim měšćanostu Lechom Kaczyńskim, zemrětym bratrom tuchwilneho předsydy PiS Jarosława Ka- czyńskeho, běchu wójnske škody jeničce za stolicu Waršawu na 45,3 miliardy do- larow wobličili. „Njeje wěrno, zo smy so reparacijow wzdali, kotrež nam ze stron Němskeje přisteja“, rjekny zakitowanski minister Antoni Macierewicz sćelakej TVP Info w tym zwisku.
Sankcije su hospodarska wójna
Moskwa (dpa/K/SN). Knježerstwo Ruskeje je znowa cyle raznje na parlamentnje wobzamknjene a wot prezidenta USA Donalda Trumpa z podpismom schwalene rozšěrjenje sankcijow přećiwo njej reagowało. Ministerski prezident Dmitrij Mjedwjedew ma za to, zo su nadźije na lěpše wzajomne poćahi nětko spušćene. „Nowe sankcije runaja so připowědźenju hospodarskeje wójny“, wón zwurazni, zdobom sudźo, „Trumpowe knježerstwo je swoju dospołnu njezamóžnosć z tym pokazało, zo swoje eksekutiwne kompetency na najfatalniše wašnje přewostaja kongresej.“
Najnowše postupowanje USA kritizujetej tež němske zwjazkowe knježerstwo a komisija Europskeje unije. Wonej so bojitej, zo móhli sankcije za europske předewzaća negatiwne sćěhi měć. Nowe sankcije měrja dźě so přećiwo wažnym hałzam ruskeho hospodarstwa, tak na přikład na sektor energije, na kotrymž Ruska ze zapadom wusko kooperuje.
Dulig: To njemóže wšitko być
Strony kritizuja wuslědki dieseloweho wjerška jako njedosahace
Berlin (dpa/SN). Na wčerawšim tak mjenowanym dieselowym wjeršku přilubjene polěpšenja k pomjeńšenju mnóstwa škódnych maćiznow we wotpłunje dieselowych awtow zbudźeja wótru kritiku a nowe žadanja. „Awtomobilowa branša ma ze swojeho wysokeho konja zlězć a dyrbi swojej zamołwitosći za towaršnosć a kupcow awtow wotpowědować“, rjekny frakciski šef CDU/CSU w zwjazkowym sejmje Volker Kauder nowinarjam.
Němscy awtotwarcy běchu wčera přilubili, z nowej software wustork jědojteho dusykoweho oksida pola 5,3 milionow awtow pomjeńšić. Žadanja za techniskimi polěpšenjemi motorow woni jako „njemóžne“ wotpokazachu. Kupcam nowych čistych awtow chcedźa twarcy premije poskićeć.
Strony sensibilizowane
To a tamne (03.08.17)
Pos bě wina, a zo dyrbješe wohnjowa wobora přijěć. Jako wobsedźerka runje doma njebě, skoči jeje lubušk w durinskim Altenburgu na kuchinske kachle a je při tym zaswěći. Na kachlach ležaca papjera so na to zapali. Jako alarmowani wohnjowi wobornicy dojědźechu, bě najhórše hižo nimo: Papjera drje so hišće dymješe, hewak pak so ničo njepaleše. Tež pos so na zbožo zranił njebě.
Z mjezwočom basista rockoweje skupiny Kiss je so ćelatko w zwjazkowym staće USA Texasu narodźiło. „Genie“ wupada kaž Gene Simmons z pomolowanym mjezwočom na koncertach skupiny. Předewšěm hdyž skoćatko jazyk pokazuje, je podobnosć na hudźbnika wočiwidna. Gitarist bě w 70tych lětach z tajkim čorno-běłym pomolowanym mjezwočom wustupował. Ćelo „Genie“ je so minjeny pjatk narodźiło.
29 mortwych w mošeji
Kabul (dpa/K/SN). Sebjemordarski atentat na mošeju w zapadoafghaniskim měsće Herat je sej znajmjeńša 29 mortwych žadał. 63 ludźi bu zranjenych. Ličba woporow móhła so hišće powjetšić. Sćelak Tolo TV rozprawja, zo jedna so wo šiitisku mošeju. Štó je njeskutk wuwjedł, njeje dotal wěste. Bojownicy sunnitiskeje teroristiskeje milicy Islamski stat su w minjenym času wosebje w stolicy Kabulu šiitiske mošeje a zhromadźizny šiitiskeje mjeńšiny nadpadowali.
Nowy šef FBI wobkrućeny
Washington (dpa/SN). Jurist Christopher Wray je nowy nawoda FBI, zwjazkoweje policije USA. Senat je jeho pomjenowanje wčera wječor wobkrućił. Wray naslěduje Jamesa Comeyja, kotrehož bě prezident Donald Trump njewočakowano wotsadźił. Kaž Wray připowědźi, chcył wón zastojnstwo njewotwisnje wukonjeć a sej kóžde politiske wobwliwowanje zakazać. 50lětny dźěłaše naposledk jako prawiznik we Washingtonje.
UNO namołwja k dialogej
