Budyšin (SN/MkWj). Rěčne wuwiće Ludoweho nakładnistwa Domowina bě jedne z ćežišćow wčerawšeho wuradźowanja parlamentariskeje přirady Załožby za serbski lud. Na swoje posedźenje w Budyskim Serbskim domje běchu čłonojo rady tuž jednaćelku LND Marku Maćijowu přeprosyli. Při tym dźěše wo to, kak hodźało so spěchowanje serbšćiny z modernymi srědkami zwoprawdźić. K tomu měli wobdźěleni, tež załožba, ze swojimi namjetami přinošować. Přezjedni sej běchu, zo ma nakładnistwo ze swojimi wudźěłkami wulki podźěl na zachowanju serbskeje rěče.

W dalšim dźělu posedźenja zhoni parlamentariska přirada wo mjezystawje jednanjow nastupajo financowanje Załožby za serbski lud, kaž předsyda přirady, zapósłanc CDU w Sakskim krajnym sejmje Marko Šiman, našemu wječornikej zdźěli. Hač do kónca junija chce sakske knježerstwo zapósłancow a zjawnosć wo aktualnym stawje informować.

Statna kriza so přiwótřa

wutora, 21. meje 2019 spisane wot:

Wien (dpa/SN). Knježerstwowa kriza w Awstriskej widejoweje afery dla so něšto dnjow do wólbow Europskeho parlamenta dale přiwótřa. Při tym njeje ani wjace wuzamknjene, zo zwjazkowy kancler Sebastian Kurz swoje zastojnstwo zhubi. Wčera wječor bě prawicarska FPÖ připowědźiła, zo wšitcy ministrojo strony knježerstwo wopušća. Strona reagowaše tak na připowědźenje Kurza, nutřkowneho ministra Herberta Kickla (FPÖ) pušćić. Předsydka SPÖ Pamela Rendi-Wagner žadaše sej wčera wotstup cyłeho knježerstwa. Hač k nowowólbam w septembru měło přechodne knježerstwo fachowcow kraj nawjedować.

Mjeztym dyrbi Sebastian Kurz z wotumom njedowěry w parlamenće ličić. Opozicionelna lisćica „Nětko“ je wčera připowědźiła, zo chcyła w parlamenće wotpowědnu próstwu zapodać. Dyrbjałoj-li roznjemdrjena FPÖ a socialdemokratiska SPÖ Kurzej njedowěru wuprajić, by zwjazkowy prezident Alexander Van der Bellen noweho knježerstwoweho šefa powołać dyrbjał.

Politiske strony maja naležnosće mjeńšin we wólbnym programje (2. dźěl)

Berlin (SN/MkWj). Pod kapitlom „Sylny hłós za etniske mjeńšiny“ wěnuje so Lěwica w Němskej we wólbnym boju za wólby Europskeho parlamenta naležnosćam awtochtonych mjeńšin. To wuchadźa z wotmołwy Lěwicy na naprašowanje mjeńšinoweho sekretariata w Berlinje. Mjeńšinowy sekretariat bě so strony prašał, kak steja k narodnym mjeńšinam, k iniciatiwje Minority Safepack, ke kulturnej a rěčnej mnohotnosći w regionach Europy. A strony su sekretariatej wotpowědne wurězki swojich wólbnych programow po­srědkowali.

Drježdźany (dpa/SN). Sakska ministerka za integraciju Petra Köpping (SPD) ma towaršnostny angažement ćěkancow za móžnosć poradźeneje integracije. „Mam za nimoměry wažne, zo dóstanu ćěkancy šansu, na dobro towaršnosće so zasadźeć“, rjekny Köpping wčera w Drježdźanach. Za to měli so wotpowědne wuměnjenja wutworić.

Dźěłaćerski dobroćelski skutk (AWO) da tuchwilu nastupajo towaršnostny angažement migrantow přepytować, čehodla so ćěkancy dobrowólnje za čestnohamtske dźěło abo dobrowólnu słužbu rozsudźeja. Při tym wobhonja so AWO za ćežemi a wuspěchami. Tež zamołwitych na městnach skutkowanja ćěkancow so praša. Hižo loni zahajene přepytowanje traje hišće lěto.

Prěnje wuslědki su wunjesli, zo ma towaršnostny angažement mjez ćěkancami kaž tež na městnach skutkowanja pozitiwny wohłós, kaž koordinatorka projekta Anne Röder zdźěli. Přepytowanje chcedźa přichodne měsacy wobšěrnje wuhódnoćić. Po tym chce AWO powšitkowne směrnicy zdźěłać, kak móhł ćěkancow za tajke dźěło zdobyć.

To a tamne (21.05.19)

wutora, 21. meje 2019 spisane wot:

Runje narodźene dźěćo staj staršej w Hamburgu po puću z chorownje domoj w taksiju zabyłoj. Hakle po tym zo bě awto wotjěło, staršej to pytnyštaj. Ani šoferej taksija dźěćko njenapadny, dokelž kruće spaše. Po wobjedowej přestawce jědźeše wón k lětanišću po dalšeho pasa­žěra, a tón ćěšenka wuhlada. Policija móžeše jeho skónčnje dospołnje zadwělowanymaj staršimaj přepodać.

Za wodźidłom wusnjeneho šofera je policija w Nižozemskej lepiła, jako awtopilot elektrojězdźidło typa Tesla po nocy wodźeše. Dokelž jědźeše 50lětny napadnje wusko za dalšim awtom, policija jězdźidło­ přesćahny a spjaceho wuhlada. Z policajskej sirenu jeho wubudźi. Muž bě wopity a dyrbješe jězbnu dowolnosć wotedać. Tesla stajnje zaso na to skedźbnja, zo ma šofer najebać awtomatiski system­ kontrolu wobchować.

Su fakty přepruwujomne? To je rozsudne prašenje

póndźela, 20. meje 2019 spisane wot:

Rozmołwny rjad Sakske křesło Katolskeje akademije biskopstwa Drježdźany-Mišno bě z 9. zarjadowanjom minjeny pjatk z hosćom w Smochčanskim Domje biskopa Bena. Tema „Kak swobodnje rozprawjeja naše medije?“ pak njeje telko ludźi wabiła, tak zo wostachu mnohe městna njewobsadźene.

Smochćicy (SN/at). Zo přisydnje so Budyski měšćanosta dr. Robert Böhmer (njestronjan) k připowědźenymaj diskutantomaj na Sakske křesło, bě wot moderatora wuprošena reakcija na jeho witanske słowa. Měšćanosta Böhmer wucha- dźeše z toho, zo wostanje zwuraznjena kritika na adresu etablěrowanych medijow podobna. Tak je so temje, kaž sam rjekny, z pozicije „advocatusa diaboli“ zbližił. Rěčnik to, kiž wědomje městno přećiwneje strony zaběra, zo by přećiwne argumenty skónčnje wuwróćił. Tak mjenowaše „swobodne medije“ a „kwalitny nadawk“ w jednym zwisku, potwjerdźi pak, zo postajeja etablěrowane medije „dale lokalne medialne měnjenje“.

Hesło „měrliwa rewolucija“

póndźela, 20. meje 2019 spisane wot:

Magdeburg (B/SN). Hesło „Měrliwa (r)ewolucija“ steji lětsa nad čitanskim rjadom w Magdeburgu. Při tym ma so kritisce hladać na podawki před 30 lětami, ale tež na wuwiće hač do dźensnišeho. Prěni přednošk bě 23. januara wo temje „Politiske łamki“ – štó su namrěwcy měrliweje rewolucije“. Přichodne čitanje je 19. junija „Posledni hasnje swěcu? Lóšt na jutře w cyrkwi – wužadanje a přicpěwanje?“ Přednošować budźe teologa a fyzioterapeut z Würzburga dr. Wunibald Müller. Hłowni moderatorojo rjadu su teologa a nawoda krajneje centrale za politiske kubłanje w Magdeburgu Maik Reichel, teologa a wojowar za wobydlerske prawa Frank Richter a fararka w Magdeburgu Waltraut Zachhuber.

Składuja za Notre-Dame

Prezident parlament rozpušćił

póndźela, 20. meje 2019 spisane wot:

Kijew (dpa/SN). Nowy ukrainski prezident Wolodimir Zelenskij je parlament kraja rozpušćił a nowowólby za dwaj měsacaj wukazał. Bjezposrědnje do toho běchu 41lětneho Zelenskeho jako noweho prezidenta spřisahali. Z nowowólbami su ličili, dokelž nima Zelenskij žanu wjetšinu w parlamenće, zo móhł reformy přesadźić. W swojej narěči připowědźi wón wotwołanje šefa tajneje słužby a generalneho statneho rěčnika. Ministrow knježerstwa wón namołwi wotstupić.

Ćěkancy na kraj přińć směli

Rom (dpa/SN). Přećiwo woli italskeho nutřkowneho ministra Matteja Salvinija su zamołwići přistawneho města Lampedusa 47 migrantam na němskej priwatnej wuchowanskej łodźi „Sea-Watch-3“ dowolili na kraj přińć. „Wjeselimy so, zo ma w Italskej­ wustawa wjace mocy hač minis­ter, kiž mjezynarodne prawo rani“, Sea-Watch internetnje zdźěli. Pomocnu łódź je policija mjeztym sćazała. Salvini bě wuchowanskim łódźam zakazał, jedyn z italskich přistawow wužiwać.

Konferenca wo wuchodźe

Bus na A 9 ćežko znjezbožił

póndźela, 20. meje 2019 spisane wot:
Bad Dürrenberg (dpa/SN). Po njezbožu busa z jednej mortwej a sydom ćežkozranjenymi je awtodróha A 9 wot dźensnišeho ranja zaso wužiwajomna. Rumowanske dźěła běchu po dwanaće hodźinach skónčene, zdźěli rěčnica policije. Přičina njezboža dotal hišće znata njeje. Při znjezboženju busa pola Bad Dürrenberga na krajnej mjezy mjez Sakskej a Saksko-Anhaltskej bě žona žiwjenje přisadźiła. W busu bě 75 ludźi. Mnozy z nich so lochko, někotři ćežko zranichu. Policija po prěnich přepytowanjach z toho wuchadźa, zo bě sej šofer za wodźidłom wu­snył. Bus bě wčera wječor na awtodróze mjez Lipskom a Halle znjezbožił a ćežko wobškodźeny na boku ležo wostał.

Trump Iranej chutnje hrozy

póndźela, 20. meje 2019 spisane wot:
Washington (dpa/SN). W konflikće z Iranom je prezident USA Donald Trump Teheran z jasnymi słowami před eskalaciju warnował. „Hdyž chce Iran wojować, budźe to oficialnje jeho kónc. Njehrožće nihdy wjace zjednoćenym statam!“, pisa Trump w internetnej słužbje Twitter. Do toho bě so komander iranskich rewoluciskich gardow Hussein Salami bojownisce prezentował. Na jednym boku Iran žanu wójnu nochce, wysoki oficěr nowinarjam rjekny. Na tamnym boku so iranscy wojowarjo wojerskeho rozestajenja njeboja. Wojacy USA boja so smjerće, wón twjerdźeše. Tajkeho njepřećela móžeš „lochce přewinyć“. Połoženje w Persiskim zaliwje je wokomiknje chětro napjate. USA Iranej wumjetuja, zo terorizm w regionje podpěruje.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND