Haley Nelson wobhladuje sej to, štož je wot jeje swójbneho domu zbyło, po tym zo bě hurrikan „Michael“ na Floridźe zachadźał. „Michael“ bě połkupu wčera docpěł a ju ze spěšnosću 250 km/h zapusćił. Narodny hurrikanowy centrum rěčeše wo rekordnym wichorje. Rozměr škodow njeje hišće zwěsćeny. Njedaloko města Greensboro je muž žiwjenje přisadźił, jako štom na jeho dom padny. Statysacy ludźi su bjez miliny. Pomocnicy su po puću do wosebje potrjechenych kónčin. Foto: dpa/Pedro Portal

Duda sudnikow powołał

štwórtk, 11. oktobera 2018 spisane wot:

Waršawa (dpa/SN). Najebać skóržbu komisije EU w Pólskej městna sudnikow na najwyšim sudnistwje znowa wobsadźeja. Prezident Andrzej Duda je wčera dalšich 27 sudnikow powołał. Prezidialne zarjadnistwo rozłoži, zo je powołanje w zjawnym zajimje a wotpowěduje wustawje kraja. Kritikarjo prezidentej wumjetuja, zo chce fakty tworić a sej justicu politisce podrjadować.

Pólske knježerstwo, nawjedowane wot narodnokonserwatiwneje strony Prawo a sprawnosć (PiS), je rentowu starobu sudnikow najwyšeho sudnistwa wot 70 na 65 lět znižiło. Tohodla běchu spočatk julija wjace hač dwaceći sudnikow na wuměnk pósłali.

Přećiwnicy PiS kritizuja, zo chce knježerstwo jemu njelubych sudnikow wotbyć. Pušćili su tež prezidentku najwyšeho sudnistwa Małgorzatu Gersdorf. PiS porno tomu argumentuje, zo chce pólsku justicu wot bywšich komunistiskich a koruptnych kadrow wučisćić.

Komisija EU je 24. septembra před ­Europskim sudnistwom přećiwo reformje skoržiła, žadajo sej ju hnydom skónčić.

Portal AfD zbudźa rozhorjenje

štwórtk, 11. oktobera 2018 spisane wot:

Frankfurt n. M. (dpa/SN). Prawicarskopopulistiska strona AfD zbudźa dale wulke rozhorjenje ze swojim internetnym portalom, w kotrymž móža šulerjo politiske wuprajenja wučerjow dokumentować. „Organizowana denunciacija je srědk diktaturow“, rjekny zwjazkowa justicna ministerka Katarina Barley (SPD) nowinarjam w Frankfurće nad Mohanom. „Štóž jako strona tajke něšto zasadźa, zo by njelubych wučerjow wotkryła a zjawnje zatamał, tón zdobom pokazuje, što wo demokratiji dźerži.“

Kaž je so w Hamburgu hižo stało, chcyła AfD we wjacorych zwjazkowych krajach internetne platformy přećiwo wučerjam zarjadować, kotřiž pozdatnje kaznju neutrality njedodźerža a so kritisce wo stronje wuprajeja.

Předsyda konferency kultusowych ministrow, durinski nawoda ressorta Helmut Holter, je mjeztym připowědźił, zo so gremij na swojim dźensnišim zet­kanju z naležnosću zaběra. Potrjecheni wučerjo měli so na kultusowe ministerstwo a na prawiznika wobroćić.

Měsačnje 170 eurow wjace

štwórtk, 11. oktobera 2018 spisane wot:

Wučerjo, starši hač 42 lět dyrbja so z małej přiražku spokojić

Drježdźany (SN/MiR). Swobodny stat Sakska płaći mnohim přistajenym wučerjam přichodnje měsačnje 170 eurow wjace. Wot lěta 2019 zaruči přiražku wšěm tym pedagogam, kotřiž su abo přińdu hač do toho do mzdoweje skupiny E 13. To zdźěli statny minister za kultus Christian Piwarz (CDU) zańdźeny pjatk nowinarjam. Dojednanje je dźěl 1,7 milliardow eurow wopřijaceho programa, z kotrymž chce swobodny stat přichodne lěta njedostatk wučerjow wotwobarać. Dźěłarnistwa maja to za krok do praweho směra. Sakska Lěwica kritizuje, zo polěkuje postupowanje CDU a SPD „z wjele pjenjezami přiběrajcy hubjenej naledźe mjez wučerjemi“.

Jónu myška na šuli być

štwórtk, 11. oktobera 2018 spisane wot:
Tuchwilu bych rady myška była, snano tež pawk. Potom móhła swědk rozmołwow abo mjelčenja we wučerskich stwach być. Zawěsće knježi tam tón dźeń to jedne, druhi dźeń to tamne. Wšako ćahaja nětko mjezy we wučerskich stwach. Ći jedni su priwilegowaniši – ći młódši hač 42 lět, kotřiž móža so ze zastojnikom stać – hač ći tamni. Kolegojo nad 42 lětami to nje­móža. Jich chce Sakska z přidatnymi 170 eurami na měsac změrować. Su pak to runje ći wučerjo, kiž mějachu po towaršnostnym přewróće někotre lěta mjenje hodźin dźěłać a kotřiž su přiwšěm dźěći kubłali a spěchowali kaž tež so kwalifikowali, často samo dalši studij zmištrowali. Kak tónle suk rozwjazać, tež kultus njewě. Jenož jedne wón chce: ze zawjedźenjom zastojnistwa wučerjow na Saksku wjazać. Zo knježi we wučerskich stwach eksploziwny powětr, to pak tohorunja wě. Kak jón wotpalić, ani kultus, ani myš, ani pawk njewědźa. Milenka Rječcyna

FDP: Soli preč!

štwórtk, 11. oktobera 2018 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). FDP žada sej, kónc lěta 2019 solidarny připłatk wotstronić. „CDU a CSU ludźi jebatej, hdyž wobžarujetej, zo soli hišće eksistuje“, rjekny městopředsyda frakcije FDP Christian Dürr ­powěsćerni dpa. Frakcija chcyše sej na dźensnišim posedźenju zwjazkoweho sejma hnydomne wothłosowanje wo kóncu soli-přinoška žadać. „Potom móže unija pokazać, hač to chutnje měni.“

To a tamne (11.10.18)

štwórtk, 11. oktobera 2018 spisane wot:

Bjez orientacije, w cuzym kabaće a bjez swojeho Lkw-ja je šofer w Ludwigshafenje wotućił. 45lětny bě swoje nakładne awto minjenu sobotu na wulkoparkowanišću w porynsko-pfalcskim Schwegenheimje wotstajił a so w hosćencu wopił. Přichodny dźeń wón w 23 kilometrow zdalenym Ludwigshafenje wotući, bjez toho zo by wědźał, kak je do města přišoł a hdźe Lkw steji. Po wopisanju šofera, byrnjež jara njedokładnym, policija jeho Lkw namaka, tak zo móžeše wón dale jěć.

Runje hišće zadnjej sydle stej dowolnikej z Braniborskeje zwostałoj, po tym zo běchu njeznaći jeho awto na kupje Usedom pokradnyli. Wóz z wokrjesa Wódra-Sprjewja, wulki kaž transporter, steješe njedaloko přibrjoha w Heringsdorfje. Usedom je jako dowolnišćo w Berlinje a Braniborskej jara woblubowane, ale tež mjez paduchami kolesow a awtow.

Mortwi na dowolowej kupje

srjeda, 10. oktobera 2018 spisane wot:

Palma (dpa/SN). Při ćežkich njewjedrach a zapławjenjach je na dowolowej kupje Mallorca hač do dźensnišeho ranja znajmjeńša pjeć ludźi žiwjenje přisadźiło. To zdźěli tamniša wohnjowa wobora. Ně­hdźe 20 wosobow je zhubjenych, kaž španiske medije rozprawjeja. Wosebje po­trjecheny bě wuchod kraja. Na widejach je widźeć, kak masy wody awta sobu storhnu. Pomocnicy wočakowachu dźensa dalše njewjedra. Z městnami nańdźe so 220 litrow dešća na kwadratny meter.

Přinoški wobmjezować

Berlin (dpa/SN). Hladajo na přiběrace kóšty při hladanju starych žadaja sej dźěłodawarjo Němskeje wot wulkeje koalicije, přinoški za socialne zawěsćenje dołhodobnje wobmjezować. Hewak móhli wone mjezu 40 procentow mzdy překročić, štož by wulke riziko za hospodarski rozrost było, rjekny prezident zwjazka dźěłodowarjow Ingo Kramer powěsćerni dpa. Pozadk je zwyšenje přinoška k hladanskemu zawěsćenju wo 0,5 procentow wot 1. januara 2019. Zwjazkowe knježerstwo chcyše to dźensa wobzamknyć.

Knižne wiki wotewrjene

W Choćebuskim měšćanskim muzeju přihotujetaj Dagmar Pfeifer a Robert Büschel wurjadnu wustajeńcu „To je wójna, wšitko skutk djaboła“ (citat wuměłca Otta Dixa). Nowa přehladka, kotruž chcedźa dźens za tydźeń wotewrěć, wjedźe wopytowarja do časa Prěnjeje swětoweje wójny, kotraž bě so před sto lětami skónčiła, kaž tež do prěnich powójnskich lět. Při tym zhladuja na město­ a region kaž tohorunja na tam bydlacych ludźi swojeho časa. Foto: Michael Helbig

Razniše předpisy za nowe awta

srjeda, 10. oktobera 2018 spisane wot:

Luxemburg (dpa/SN). Wustork wuhlikoweho dioksida z nowych awtow ma so po woli statow Europskeje unije hač do lěta 2030 wo 35 procentow pomjeńšić. To su wobswětowi ministrojo EU na swojim schadźowanju wčera wječor w Luxemburgu do wotpowědnych jednanjow Europskeho parlamenta wobzamknyli. Wuslědk bě na kóncu wo wjele wótriši, hač běchu sej to zwjazkowe knježerstwo a němscy awtotwarcy přeli. Předewšěm Irska, Šwedska a Danska běchu sej razniše předpisy žadali.

Komisija EU bě namjetowała, wustork wuhlikoweho dioksida přerěznje wo 30 procentow pomjeńšić, čemuž so zwjazkowe knježerstwo přizamkny. Druhe kraje žadachu sej samo 40 proc. Awstriska, kotraž EU tuchwilu nawjeduje, bě 35 proc. namjetowała. Němska je tomu na kóncu přihłosowała. Zwjazkowa ministerka za wobswět Svenja Schulze (SPD) bě do posedźenja zwurazniła, zo njeje z poziciju němskeho knježerstwa spokojom, dokelž by sej wótriše směrnicy přała. Ministrojo běchu cyły dźeń wuradźowali. Hłowny zaměr bě, zaměry EU za wobswětoškit a čisty powětr spjelnić.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND