Medijowe dźěło wuhódnoćili
Berlin (SN/at). Kopolaki za wólby Europskeho parlamenta 26. meje je Mjeńšinowa rada štyrjoch awtochtonych narodnych mjeńšin w Němskej na swojim prěnim lětušim schadźowanju rozjimała. Kaž předsyda Domowiny Dawid Statnik zdźěli, bě naćisk FUEN zakład diskusije. „Mjeńšinowa rada wobroći so w tym nastupanju na w Němskej skutkowace frakcije Europskeho parlamenta“, wón rjekny. Přiwzali su rozprawu wo lońšej dźěławosći gremija, a jeho medijowe dźěło su wuhódnoćili. „Serbja su z něhdźe štwórćinu cyłkownje podatych informacijow derje zastupjeni“, Statnik zdźěli.
Zastupjerjo Danow, Frizow, Serbow kaž tež Sintow a Romow wuradźuja w Berlinskej reprezentancy Dokumentaciskeho a kulturneho centruma němskich Sintow a Romow. We wobłuku dźensa kónčaceho so dwudnjowskeho zetkanja rozjimuje mjeńšinowa rada z rěčnicu Zwjazkoweje rady za delnjoněmčinu Saskiju Luther a ze zastupjerku Delnjoněmskeho sekretariata Christianu Ehlers, kak móhli nastupajo spěchowanje sydom regionalnych a mjeńšinowych rěčow w Němskej hromadźe dźěłać.
Rozrost słabši hač wěšćeny
Wiesbaden (dpa/SN). Rozrost hospodarstwa Němskeje bě loni słabši, hač běchu fachowcy to wěšćili. Nutřkokrajny bruttoprodukt – suma wšitkich nadźěłanych hódnotow – je wo 1,4 procenty přiběrał, zdźěla Zwjazkowy statistiski zarjad we Wiesbadenje. Wočakowali běchu poprawom 1,5 procentow. W třećim kwartalu 2018 bě hospodarstwo samo słabnyło.
Zakónča produkciju A380
Toulouse (dpa/SN). Europski koncern Airbus chce přestać najwjetše pasažěrske lětadło A380 twarić. Posledni eksemplar powětroweho giganta chcedźa lěta 2021 přepodać, kaž Airbus dźensa w francoskim Toulousu zdźěli. Po tym zo je arabske lětanske předewzaće Emirates skazanku za mašiny redukowało, maja lědma hišće skazanki. Tak njeje zakłada dalšeje produkcije, lětadłotwarc pisa. Airbus A380 móže hač do 850 ludźi transportować.
Zakituje zakładnu rentu
Z čłowječim rjećazom, ze swěčkami a běłymi róžemi su tysacy ...
Dźeń a wjace bróni w Sakskej přizjewjenych
Drježdźany (SN). Wobydlerjo Sakskeje su so tež loni dale wobrónili. Bě-li lěta 2017 hišće 139 220 bróni registrowanych, běchu to loni hižo 168 404, potajkim 20 procentow wjace. Runočasnje je ličba wobsedźerjow bróni wot 28 782 na nětko 29 707 wosobow rozrostła, to rěka wo tři procenty. To wuchadźa z wotmołwy nutřkowneho ministra Rolanda Wöllera (CDU) na naprašowanje zapósłanca Zelenych w Sakskim krajnym sejmje Valentina Lippmanna.
Lippmann, nutřkopolitiski rěčnik frakcije, k problematice zdźěli: „Rozrost je alarmowacy. Šěrić strachi a dramatizować wěstotne połoženje najebać woprawdźite fakty je w dalokej měrje k tomu přinošowało, zo so dźeń a wjace ludźi hižo wěstych nječuje. Přiwšěm njeskići wjace bróni tež wjace wěstoty, ale zawinuje skerje to nawopačne. Wobsydstwo bróni je zwjazane z wulkim rizikom a ma so tuž kruće dohladować.
Netanjahu njeměr zbudźił
Waršawa (dpa/SN). Hnydom k zahajenju wjele diskutowaneje konferency wo Bliskim wuchodźe we Waršawje je israelski ministerski prezident Benjamin Netanjahu z wuprajenjemi nastupajo bój přećiwo Iranej njeměr zbudźił. We wideju, kotryž jeho běrow wčera rozšěrjowaše, rěčeše Netanjahu wo „zhromadnej naležnosći wójny přećiwo Iranej“. Pozdźišo běrow widejo hasny a wuprajenja relatiwizowaše, rěčo jenož hišće wo „boju“ město „wójny“. Iranski wonkowny minister Mohammed Dshawad reagowaše sarkastisce: „Znajemy fantaziju Netanjahuwa hižo dołho. Nětko cyły swět – a wšitcy we Waršawskim cirkusu – wo njej wě.“
Wonkowny minister USA Mike Pompeo Iranej wumjetowaše, zo wjedźe „mordarsku wójnsku wuprawu po wšej Europje“. Iran wužiwa njeměr na Bliskim wuchodźe, zo by wliw wukonjał, ale „žadyn dobry“. Waršawska konferenca bě diplomatisku krizu mjez Pólskej a Iranom zbudźiła. Na to Pólska Teheranej přilubi, zo na konferency ani słowčka přećiwo Iranej słyšeć njebudźe.
W Drježdźanach stawkowali
Dźěłarnistwa wojuja wo wyše mzdy za přistajenych zjawneje słužby
Drježdźany/Budyšin (dpa/SN). Kubłarjo, wučerjo a dalši přistajeni zjawneje słužby su tele dny warnowanske stawki přewjedli. Dźensa dóńdźe k protestnemu zarjadowanju před Drježdźanskim financnym ministerstwom. Tola kaž bě wot dźěłarnistwa GEW wuchodneje Sakskeje zhonić, njeje so wulka ličba serbskich wučerjow wobdźěliła. Cyłkownje dźesać busow pak je so z kónčiny do stolicy Sakskeje nastajiło. „Hladajo na krótkodobne wozjewjenje stawka, hdźež měło so wjele kołowokoło zastaranja šulerjow rjadować, smy z wobdźělenjom přewšo spokojom“, zdźěli nawoda wokrjesneho předsydstwa GEW Eckehard Koch na naprašowanje SN.
Wažny symbol
USA najwjetše wohroženje
Berlin (dpa/SN). Wobydlerjo Němskeje maja USA po najnowšim naprašowanju za najwjetše wohroženje měra na swěće. To je 56 procentow ludźi po wčera wozjewjenym wuslědku naprašowanja Centruma za strategiju k prašenju wěstoty zwurazniło. Druhi najwjetši strach za měr wuchadźa po tym ze Sewjerneje Koreje (45 procentow). Slědujetej Turkowska (42 proc.) a Ruska (41 proc). Jasna wjetšina ludźi (62 proc.) widźi pak tež zadźerženje wěstych statnych nawodow jako najwjetše riziko za stabilitu swěta hišće před wojerskimi konfliktami (52 proc.) a změnu klimy (43 proc.).
Wosobinsce so ludźo najbóle boja, zo dyrbi so něchtó w starobje wo nich starać, abo zo schorja na demencu. 40 procentow rjekny, zo so tohodla jara starosća. Dobra třećina boji so chudoby w starobje a strašnych chorosćow kaž raka. Wotpowědnje tomu chce wjetšina naprašowanych, zo stat w tym nastupanju wjace pjenjez nałoži, konkretnje za strowotnistwo (70 procentow), kaž tež na dobro swójbow a rentow. Tež na polu kubłanja žada sej 76 procentow ludźi jasne polěpšenja.
To a tamne (14.02.19)
Nahrawanje hudźbneho wideja je w Frankfurće nad Mohanom k zasadźenju policije wjedło. Muž bě we hłubokogaraži zakuklenych a z mašinskimi třělbami wobrónjenych muži wuhladał a policiju wołał. Ta pósła specialnu jednotku, kotraž dźěła za widejo skónči. Nětko pruwuja, komu maja zličbowanku za zasadźenje pósłać. Wšako bě akcija dowolena. Zamołwići pak dyrbjachu policiju wo njej informować, čemuž wočiwidnje tak njebě.
Pola kruwow na pastwje přenocować chce sudnik Mnichowskeho wyšeho krajneho sudnistwa, kiž dyrbi w dołho trajacej zwadźe wo kruwjacych zwonach rozsudźić. Mandźelskaj skoržitaj hižo wjele lět přećiwo burowce, kotrejež howjada ze zwonom wokoło šije so blisko jeju doma pasu. Wonaj čujetaj so předewšěm w nocy mylenaj. Sudnik chce nětko wědźeć, kak zlě to woprawdźe je.
We Łužicy mytuja tež mysle žiweje dwurěčnosće
Drježdźany (SN/at). Ideje ciwilneje towaršnosće maja pomhać strukturnu změnu we łužiskim a srjedźoněmskim brunicowym rewěrje zmištrować. Za to je sakske knježerstwo „fonds sobučinjenja“ ze 6,4 milionami eurow zarjadowało, kaž šef statneje kenclije Oliver Schenk (CDU) wčera w Drježdźanach wozjewi. „Trjebamy nimo inwesticijow do infrastruktury a wutworjenja dźěłowych městnow wot wšeho spočatka zwólniwosć ludźi na městnje, změnu aktiwnje sobu wuhotować“, wón podšmórny.
