„Jasne wuznaće wobydlerstwa k žiwej demokratiji“
Krajny sejm Schleswigsko-Holsteinskeje je lětsa wobzamknył, podpěrać wobydlersku iniciatiwu Federalistiskeje unije europskich narodnych mjeńšin (FUEN) Minority SafePack. Zdobom wupraja so parlament zwjazkoweho kraja, w kotrymž sydla z Frizami, Danami w Němskej a Sintami a Romami hnydom tři w Němskej připóznate narodne mjeńšiny, za lěpši škit mjeńšin. Ministerski prezident Daniel Günther (CDU) wobydlerjow tehdy namołwi, so na podpismowej akciji FUEN wobdźělić. Serbske Nowiny su z nim wo iniciatiwje rěčeli.
Sće iniciatiwu hižo podpisał?
D. Günther: Haj. Tež krajne knježerstwo Schleswigsko-Holsteinskeje Minority SafePack podpěruje a je w juliju na swojej internetnej stronje namołwu wozjewiło ju podpisać. Nimo toho smy na našej internetnej stronje zarjadowali wotkaz k online-portalej iniciatiwy. Štóž so za mjeńšinowu politiku w našim kraju zajimuje, toho tež wo akciji FUEN awtomatisce informujemy.
Serbja w Němskej maja porno druhim mjeńšinam w Europje hižo dosć dobry mjeńšinowy škit. Čehodla měli woni wobydlersku iniciatiwu FUEN podpěrać?
Zhromadne dźěło w fokusu stało
Brüssel/Budyšin (SN/JaW). Mjeńšinowe gmejny a rěčne mjeńšiny a jich móžne zhromadne dźěło stejachu w srjedźišću wčera a dźensa wotměwacych so diskusijow zastupnikow Federalistiskeje unije europskich narodnych mjeńšin (FUEN) a Europskeho wuběrka regionow w Brüsselu. Serbow zastupowaše na wuradźowanju pod hesłom „Sylnje w regionach zakótwjene – Mjeńšinowe gmejny a rěčne mjeńšiny w regionach EU“ předsyda Domowiny Dawid Statnik.
Kaž Budyski zarjad třěšneho zwjazka w nowinskej informaciji medijam zdźěla, je so Dawid Statnik dźensa na podijowej diskusiji na temu „Nowowusměrjenje prioritow – róla mjeńšinowych zhromadźenstwow a rěčnych mjeńšin w demografiskej změnje a w hranicy překročacym ekonomiskim a socialnym wuwiću“ wobdźělił. Tam rozjimachu mjez druhim móžnosće zhromadneho dźěła mjeńšinowych regionow, tworjenje bi- a multilateralnych partnerstwow kaž tež móžnosće Europskeje unije, tajke projekty financować.
Přizwolenja zapodała
Brüssel/Frankfurt (dpa/SN). Lufthansa je po informacijach wubědźowanskich dohladowarjow EU krótko do termina korigowany namjet za wotpohladane přewzaće Air Berlina zapodała. Doba za rozsud podlěši so tuž hač do 21. decembra, zdźěla dźensa Brüsselski zarjad. Njemjenuje pak žane detaile k namjetam Lufthansy. Frankfurtski DAX-koncern chce z dźělnymaj towaršnikomaj LG Walter a Niki za 210 milionow eurow nahladny dźěl Air Berlina z 81 jetami a k tomu słušacymi lětanskimi prawami přewzać.
Němska wotćehnje diplomata
Berlin (dpa/SN). Reagujo na najnowši raketowy test Sewjerneje Koreje Němska swoje diplomatiske styki z wuchodoaziskim krajom wobmjezuje. Wonkowny minister Sigmar Gabriel (SPD) je na wopyće we Washingtonje připowědźił, zo němskeho diplomata – nic pak wulkopósłanca – ze stolicy Pjöngjanga wotćahnu. Zdobom bu Sewjerna Koreja namołwjena, sobudźěłaćerja swojeho wulkopósłanstwa w Berlinje wróćo zwołać.
Orbán da ludźi wobstražować
Bamž wabi wo pomoc ludej Rohingya
Dhaka (dpa/SN). Bamž Franciskus je mjezynarodne zhromadźenstwo migraciskeje krizy ludu Rohingya dla namołwił, spěšnje jednać. Njeńdźe jenož wo to, rozrisać politiske prašenja, kotrež su přesunjenje masow ludźi zawinowali, rjekny pontifeks wčera w stolicy Bangladesha Dhaka, bjez toho zo by muslimsku mjeńšinu direktnje mjenował. Franciskus sej zdobom pominaše, Bangladesh materielnje podpěrać. Dźensa je so ze zastupjerjemi Rohingyajow zetkał.
Ze zwjazkoweho stata Rakhine w Myanmarje su statysacy přisłušnikow Rohingya do Bangladesha ćeknyli. Zjednoćene narody rěča wo „etniskim čisćenju“. Krizu maja za sobu najwjetšu humanitarnu katastrofu swěta.
Wulka Britaniska ludźi z EU hižo tak njewabi
London (dpa/SN). Dźeń a mjenje wobydlerjow Europskeje unije dźe do Wulkeje Britaniskeje, zo bychu tam dźěło našli. To wuchadźa z najnowšich trochowanjow britiskeho zarjada za statistiku ONS.
Po wotumje za brexit je drje loni 230 000 ludźi wjace zapućowało hač wupućowało, bě pak to 100 000 mjenje hač w lěće 2015. Wjace hač tři štwórćiny z toho su ludźo z Europskeje unije. W dwanaće měsacach hač do junija 2016 bě 130 000 dźěłopytacych z EU přišło, lěto po tym bě jich jeno 74 000. W samsnym času je ličba staćanow EU, kotřiž su Wulku Britanisku wopušćili, jasnje wot 95 000 na 123 000 přiběrała.
CDU tłóči SPD – jusosy přećiwo wulkej koaliciji
Berlin (dpa/SN). Po napjeće wočakowanej rozmołwje předsydow CDU, CSU a SPD wčera wječor ze zwjazkowym prezidentom wuradźuja strony dźensa internje wo móžnosćach, wutworić wulku koaliciju. Wosebje z kruhow CDU słyšiš wolu, najručišo wo koaliciji jednać. Byrnjež zjawnosć ničo wo wobsahu zetkanja njezhoniła, su młodosocialisća (jusosy) připowědźili, zo chcedźa so tajkemu nowemu móžnemu zwjazkarstwu masiwnje wobarać. „Smy z cyle principielnych wobsahowych rozwažowanjow přećiwo wulkej koaliciji“, rjekny předsyda Kevin Kühnert dźensa w rańšim magacinje ARD. Tak dyrbja alternatiwy rozjimać.
Stronski dorost SPD je dopołdnja kampanju přećiwo dalšej wulkej koaliciji startował. Jusosy wozjewichu na swojej homepage peticiju pod hesłom #NoGroKo, w kotrejž namołwjeja wšitkich sobustawow SPD, so tajkemu knježerstwowemu zwjazkarstwu spřećiwić a podpisać.
To a tamne (01.12.17)
Z nimale 55 000 swěčkami staj mandźelskaj Borchart w delnjosakskim Delmenhorsće swój dom a ležownosć pyšiłoj. Njeje ani štoma ani kerka bjez wobswětlenja. Morjo swěčkow chcetaj 1. adwentnu njedźelu zaswěćić, we wobłuku party z horcym winom, na čož wočakujetaj mandźelskaj hač do 700 hosći. Swjedźeń ma tradiciju, wšako pyša Borchartecy swoju chěžu 16. raz. Započało je so wšitko z třomi swěčkowymi rjećazami a třomi litrami horceho wina. Lětsa maja 55 000 swěčkow a 150 litrow horceho wina.
Křiwe a šmotawe šwablički, kotrež normje njewotpowědowachu, steja w srjedźišću skurilneje přehladki muzeja wěcow w Berlinje-Kreuzbergu. Widźeć je 814 šwabličkow ze zběrki Petera Herberta, kotraž wopřijima 2 800 eksemplarow. Zběrka bě w 1980tych lětach tema wusyłanja „Außenseiter–Spitzenreiter“.
Seminar přećiwo seksizmej
Washington (dpa/SN). Delnja komora parlamenta USA je za zapósłancow trening wobzamknyła, zo bychu seksualnym přesahnjenjam a diskriminaciji zadźěwali. Wot klětušeho maja so wšitcy 435 čłonojo Domu reprezentantow kaž tež jich sobudźěłaćerjo na seminarach přećiwo seksizmej wobdźěleć. Wotpowědnu rezoluciju su dźensa jednohłósnje schwalili. Senat bě hižo spočatk nowembra tajku wobzamknył.
Němska a EU pod ćišćom
Abidjan (dpa/SN). Pokiwy nastupajo wikowanje z njewólnikami w Lybiskej wukonjeja stej Němska a EU pod wulkim ćišćom, skónčnje jednać. Dyrbjałoj tomu zadźěwać, zo migranća „na grawoćiwe wašnje w lěhwach žiworja“ abo zo z nimi samo „wikuja“, wuzběhny zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) dźensa na wjerškowym zetkanju Europskeje unije a Afriki w Słonowinowym Pobrjohu. Francoski prezident Emmanuel Macron rěčeše samo wo móžnym zasadźenju wójska.
Preferuje kandidata z wuchoda
Spokojni Saksojo maja dale wjele předsudkow
Drježdźany (SN). Saksojo su ze swojim wosobinskim połoženjom cyłkownje spokojom. Zdobom pak maja dale předsudki předewšěm nastupajo wukrajnikow. To wotbłyšćuja wuslědki lětušeho sakskeho monitora, z kotrymž da krajne knježerstwo kóžde lěto politiske nastajenja a połoženje demokratije w swobodnym staće zwěsćeć. Institut slědźenja dimap bě so w lěću 1 006 reprezentatiwnje wuzwolenych dorosćenych Saksow woprašał. Substancielnje nowe dopóznaća žane njeběchu, piše powěsćernja dpa.
Ze 56 procentami ma dale wjace hač połojca woprašanych Němsku za strašnje „přecuzbnjenu“. Loni bě jich tróšku wjace. Tele „přecuzbnjenje“ začuwa jenož 15 procentow tež we wosobinskej wokolinje. Azylowu politiku mjenuja najčasćišo jako „najwjetši problem w Sakskej“. Trochu přiběrali su homofobne nastajenja: Wjace hač kóždy třeći ma poćah mjez wosobomaj samsneho splaha za njepřirodny. A 15 procentow woprašanych ma Němcow druhim ludam napřećo samozrozumliwje za lěpšich.
Před tribunalom so zajědojćił
Den Haag (dpa/SN). Poslednje wozjewjenje wusuda tribunala za wójnskich złóstnikow Zjednoćenych narodow měješe wčera w Den Haagu dramatiski wukónc. 72lětny bosnisko-chorwatski general Slobodan Praljak je zasudźenje k 20 lětam jastwa ćežkich wójnskich złóstnistwow a złóstnistwow přećiwo čłowjestwu w bosniskej wójnje (1992–1995) dla wotpokazał a na to před běžacymi kamerami kaž tež wobličemi sudnikow z małeje bruneje bleški jěd pił. Něšto hodźin pozdźišo wón w chorowni zemrě.
„Njejsym wójnski złóstnik“, bě Praljak krótko do swojeho dramatiskeho skutka na sudniskej žurli wuwołał. Wusud pak bě doskónčny, dokelž bě wón w powołanskim jednanju podležał. Agentury dwěluja, zo bě tele samomordarstwo zadwělowanje pokuty dla, 13 lět dźě bě wójnski złóstnik hižo w přepytowanskej jatbje był.
W běhu 24 lět dyrbješe so 161 wosobow – Južnych Serbow, Chorwatow a Bosničanow – před sudnikami UNO za wosobinsku winu w krawnych rozestajenjach w bywšej Juhosłowjanskej zamołwić.
