Cyž: Najprjedy hódnotu pruwować

pjatk, 18. nowembera 2016 spisane wot:

Budyšin (SN/JaW) Domowina njeje w naležnosći ponowjenja sakskeho Serbskeho zakonja hišće žane wunošne naprawy zahajić móhła. To wunjese naprašowanje čłona Zwjazkoweho předsydstwa Domowiny Jana Nuka. Kaž praji Nuk na zašłej zhromadźiznje gremija w Budyšinje, chcył wón zakoń tak změnić, zo konkretnje Domowina zajimy Serbow zastupuje. 1991 njeje so to ze wšelkich přičin poradźiło. „Smy 25 lět dale. Snano móhli to nětko zwoprawdźić“, měnješe Nuk. Zdobom by po jeho měnjenju „cirkus wo zastupnistwje Serbow zakónčeny był“. Tež prawo skorženja za třěšny zwjazk chcył zapisać dać, kaž to w ponowjenym Serbskim zakonju w Braniborskej maja. (Čitajće­ tež pod Zapósłane na 2. stronje.)

Hišće tójšto prašenjow

pjatk, 18. nowembera 2016 spisane wot:

Marrakesch (dpa/SN). W marokkoskim Marrakeschu chcychu dźensa wječor po planje prěnju swětowu klimowu konferencu k přesadźenju směrnicow historiskeho Pariskeho klimoweho zrěčenja zakónčić. Tež na poslednim dnju bě hišće tójšto dypkow njerozrisanych, přede­wšěm prašenje pjenježneje podpěry na dobro tych krajow, kotrež pod změnu klimy najbóle ćerpja. Hač do kónca redakciskeho časa njebě jasne, hač konferencu tola hišće krótkodobnje njepodlěša.

Wuradźuja wo kontrolach

Brüssel (dpa/SN). Nutřkowni ministrojo Europskeje unije su dźensa w Brüsselu prěni króć wo planach wuradźowali, kak móhli so kontrole při zapućowanju do EU znowa rjadować. Wot komisije EU srjedź tydźenja předpołoženy naćisk mjez druhim předwidźi, tež tajkich pućowacych přepruwować, kotřiž po Schengenskich zasadach wizum njetrjebaja. To potrjechi na přikład staćanow USA, Israela a Brazilskeje.

Gauck Nagasaki wopytał

Něhdyša wuspěšna krasnosmykarka Katharina Witt je dźensa dźěćom Berlinskeje Zakładneje šule Guts Muths z knihi čitała. Šula je so z tym na mjeztym 13. wšoněmskim dnju předčitanja wobdźěliła. Cyłkownje je zarjadowanje něhdźe 130 000 předčitarjow wuhotowało, 20 000 wjace hač loni, zdźělichu zamołwići. Z akciju chcedźa zajim dźěći za čitanje a předčitanje budźić. Foto: dpa/Klaus-Dietmar Gabbert

Volkswagen šmórnje 23 000 městnow

pjatk, 18. nowembera 2016 spisane wot:
Wolfsburg (dpa/SN/K). Awtotwarc Volks- wagen chce we wobłuku wobšěrneho ponowjenskeho programa w Němskej hač do lěta 2025 hač do 23 000 dźěłowych městnow wottwarć. Tole zdźělištej wjednistwo koncerna a zawodna rada dźensa we Wolfsburgu. Při tym chcedźa na to dźiwać, zo stanje so wottwar městnow socialnje znjesliwy. Zdobom chcedźa do noweje techniki na polu elektroawtow a do digitalizacije inwestować. Šef koncerna Matthias Müller rěčeše wo „najwjetšim modernizowanskim programje w stawi­znach předewzaća“. Delnjosakski ministerski prezident Stephan Weil (SPD) chwaleše plany jako „konsekwentne orientowanje na elektromobilitu“.

Wulke zetkanje w stolicy

pjatk, 18. nowembera 2016 spisane wot:
Berlin (dpa/K/SN). Na kóncu swojeho dwudnjowskeho wopyta Berlina je so prezident USA Barack Obama hišće raz z kanclerku Angelu Merkel (CDU) w jeje zarjedźe zetkał. Rěčał je z njej wo krizach w Bliskim wuchodźe a Ukrainje kaž tohorunja wo změnje mocy we Washing­thonje. Tele naležne prašenja buchu potom hišće w rozšěrjenym kole wobjednane, hdźež běchu šefojo statow a knjeržerstwow Francoskeje, Italskeje, Španiskeje kaž tež Wulkeje Britaniskeje přitomni. Při tym su zdobom wustup zjednoćeneho kralestwa předmjet rozjimanjow byli. Po tutych wuradźowanjach je kanclerka ze španiskim premierom Marianom Rajoyom a britiskej premierku Theresu May jednała.

Agora: Hač do lěta 2040 kónc z wuhlom

pjatk, 18. nowembera 2016 spisane wot:

Choćebuz (HA/SN). W srjedźišću wčerawšeho posedźenja Braniborskeho brunicoweho wuběrka w Choćebuskim měšćanskim domje steješe kompletne zakónčenje wudobywanja brunicy a produkcije miliny z wuhla we Łužicy. Tole rozłoži čłonam wuběrka dr. Gerd Rosenkranz z instituta „Agora Energiewende“. Hač do lěta 2040 móhło so tole zwoprawdźić, a to na zakładźe wobšěrneho konsensa. Referent naliči cyłkownje jědnaće wažnych dypkow. Agora je njewotwisna institucija, w kotrejž so něhdźe 25 wědomostnikow z aktualnej a brizantnej temu „Energijowy přewrót“ zaběra.

Spočatk lěta běchu wědomostnicy analyzu wo změnje energijoweje politiki předpołožili. Na to čłonojo brunicoweho wuběrka namjetowachu, tutu wažnu temu na jednym z přichodnych posedźenjow wobjednawać.

Bjez medijow

pjatk, 18. nowembera 2016 spisane wot:
Stuttgart (dpa/SN). Kónctydźenski zjězd badensko-württembergskeje AfD w Keh­lu ma medijam zawrjeny wostać. Tole je krajne předsydstwo strony wobzamknyło. Přiwšěm pokazuje na to, zo maja poslednje słowo w tymle prašenju delegaća zjězda. Internje wočakuja, zo sej delegaća žadaja, medijam přistup zmóžnić.

To a tamne (18.11.16)

pjatk, 18. nowembera 2016 spisane wot:

Z pomocu „nócneje kralowny“ chcedźa so w Londonje přichodnje wo to postarać, zo hišće wjace turistow z kraja a wukraja dźiwadła, kofejownje a kluby britiskeje stolicy w nocy wopyta. Nawabili su za tute zastojnstwo awtorku a rozhłosownicu Amy Lamé, rozprawjeja medije. London sćěhuje přikład druhich metropolow kaž Amsterdama abo Parisa, hdźež maja „nócnych měšćanostow“. Britiska stolica so hižo dlěje prócuje, so ze 24hodźinskim městom stać.

Tójšto naprašowanjow za němskim staćanstwom ma nutřkowne ministerstwo w Berlinje tuchwilu ze stron staćanow USA. Po wuzwolenju Donalda Trumpa za noweho prezidenta USA je tam „cyły rjad“ naprašowanjow dóšoł, wobkrući rěčnik ministerstwa. Při tym jedna so zwjetša wo Američanow z němskimi korjenjemi, kotřiž chcyli nětko němski pas.

Ma postupowanje za njefairne

štwórtk, 17. nowembera 2016 spisane wot:

Njeswačidło (SN/JaW). Gunnar Krawc je w iniciatiwnej skupinje za serbske ludowe zastupnistwo Serbski sejm přewzał zastojnstwo medijoweho rěčnika. To wobkrući Serbskim Nowinam rěčnik iniciatiwy za Hornju Łužicu dr. Měrćin Wałda. „Dotalny zamołwity Alfons Wićaz bě so z funkcije wuwjazać dał. Mjez druhim, dokelž mamy nowu internetnu stronu a mjeztym tež wustup na facebooku. W tymle nowym techniskim swěće so wón tak njewuznawa a tež doma nječuje“, wuswětli dr. Wałda.

Gunnar Krawc serbsce njerěči. „Wón pak našu maćeršćinu jara derje rozumi a ju zhromadnje ze swojimi dźěćimi w Šwikawje (Zwickau) wuknje“, zdźěli Njeswačanski wědomostnik. Twjerdźenje, zo dr. Wałda sam wo tym rozmysluje, zastojnstwo rěčnika iniciatiwy złožić a wjednistwo do młódšich rukow dać, pak wón njewobkrući. „Njejsym ženje prajił, zo wotstupju abo přestanu. Ze załoženjom towarstwa Smy z.t., kotrež iniciatiwu podpěruje, rozdźělujemy wšelake nadawki na wjacore ramjenja.“

Trjebaja wjele bencina

štwórtk, 17. nowembera 2016 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Na europskich dróhach bywaju miliony awtow po puću, kotrež wobswět nadměru z wuhlikowym dioksidom poćežuja. Tole je Zwjazk wobswětowych slědźerjow ICCT zwěsćił. Organizacija, kotraž je tež skandal manipulowanych dieselowych awtow koncerna VW wotkryła, je dźensa wotpowědnu rozprawu předpołožiła. Po tym je hladajo na přetrjebu bencina 42 procentow rozdźěla mjez tym, štož awtotwarcy oficialnje lubja, a tym, štož awta woprawdźe přetrjebaja.

Ćěkancy randalěrowali

Athen (dpa/SN). Na grjekskej kupje Chios w Egejskim morju je minjenu nóc znowa k ćežkim namócnosćam ćěkancow a migrantow dóšło. Kaž grjekske medije rozprawjeja, bě skupina migrantow wčera wječor předawarnju praskotakow wurubiła a pyrotechniku na to w lěhwje ćěkancow „Souda“ zasadźiła. Nastaty woheń dźěl lěhwa zniči. Praskotaki pak tež na susodne domy lěhwa mjetachu, na čož wobydlerjo z nich panisce na dróhu ćěkachu. Na policiju mjetachu migranća kamjenje. Lěhwo je dospołnje přepjelnjene.

Namócnosće za wuchod škódne

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND