Znowa nadpad w Serbiskej

pjatk, 05. meje 2023 spisane wot:
Běłohród (dpa/SN). W Serbiskej je muž z mašinskej třělbu do skupiny ludźi třělał a wosom z nich morił. 13 dalšich wosobow wón při njeskutku wčera wječor we wsy Dubona, 50 kilometrow juhowuchodnje Běłohroda, zrani, statna powěsćernja Tanjug rozprawja, powołujo so na informacije policije. Skućićel je na to ćeknył. Policija je wulku pytansku akciju zahajiła a 21lětneho skónčnje wuslědźiła a zajała. Akcija traješe wjacore hodźiny. Nadpadnjeni ludźo sedźachu na ławce wosrjedź wsy, nowinarjo pisachu. Skućićel je na nich ze swojeho awta třělał. Motiwy njejsu dotal znate. Po njewobkrućenych informacijach staj mjez woporami tež policist a toho sotra. Nutřkowny minister Bratislav Gasić je hišće w nocy městno njeskutka wopytał. Hakle předwčerawšim, srjedu, bě 13lětny w Běłohródskej šuli dźewjeć ludźi morił.

Kretschmer za rozsud ludźi

pjatk, 05. meje 2023 spisane wot:
Limbach-Oberfrohna (dpa/SN). Sakski ministerski prezident Michael Kretsch­mer (CDU) je so za to wuprajił, zo měli wobydlerjo wo móžnym stejnišću twornje za próšk municije sami rozsudźić. „Pra­ja-li ludźo ně, potom zawod tam njenastanje“, rjekny šef sakskeho knježerstwa wčera na wobydlerskim dialogu w Limbach-Oberfrohnje. Wobydler bě so Kretsch­mera na zarjadowanju prašał, hač by wón twar zawoda w regionje witał. „To bychmy najprjedy wobydlerski rozsud přewjesć dyrbjeli“, Kretschmer rjekny. W zwisku z wójnu w Ukrainje chcedźa nowu fabriku za próšk twarić.

Klietz (dpa/SN). Zwjazkowy minister za zakitowanje Boris Pistorius (SPD) je dźensa zhromadnje ze swojim danskim kolegu Troelsom Lundom Poulsenom zepěranišćo zwjazkoweje wobory wopytał, na kotrymž ukrainskich wojakow na bojowym tanku Leopard 1 A5 wukubłuja. Na zwučowanišću Klietz na sewjeru Saksko-Anhaltskeje wojakow wukmanjeja, brónjowy system wužiwać a po trěbnosći tež wuporjedźić. Za to zasadźuja tam němskich a danskich wukubłarjow, technikarjo industrije jich podpěruja. Runočasnje tam dalšich fachowcow trenuja, kotřiž maja ukrainskich wojakow pozdźišo dale kubłać, zwjazkowa wobora do wopyta ministra zdźěli. Zhromadnje z Nižozemskej a Danskej financuje Němska projekt, z kotrymž w halach bró­njenskeje industrije składowane bojowe tanki staršeje generacije zaso aktiwizuja.

Na swojim wopyće we wukubłanišću Klietz chcyštaj Pistorius a Poulsen tež z wukubłarjemi a ukrainskimi wojakami rěčeć. Wukubłanišćo je centralna městnosć wot Brüssela nawjedowaneje misije wukmanjenja ukrainskich wojakow. Mjeztym su tam 3 000 z nich wukubłali.

Wobšudnik před sudnistwom

pjatk, 05. meje 2023 spisane wot:
Drježdźany (dpa/SN). Bjezposrědnje po za 16. meje planowanym wozjewjenju wusuda w procesu rubjenja debjenkow z Drježdźanskeho Zeleneho wjelba dla chcedźa na Drježdźanskim krajnym sudnistwje w tym zwisku dalši pad wobjednawać. Wobskorženy je muž, kiž bě Drježdźansku Statnu wuměłsku zběrku kónc 2021 z pozdatnym dźělom tehdy hišće zhubjenje rubizny wobšudźił. Wobskorženy bě při zetkanju ze zastupnikami zběrki twjerdźił, zo móže paducham drohotny kralowski rjad wotkupić. Muzejownicy běchu jemu na to 40 000 eurow přepodali. Muž pak so pjenjezami zminy. Policija jeho pozdźišo w Nižozemskej zaja.

Ewangelska Serbowka Marja Simonowa je w 19. lětstotku sobu zakłady połožiła za dźensniše skutkowanje Čerwjeneho křiža a za moderne hladanje chorych. Rodźena 1824 do serbskeje Janašec swójby w Dobruši pola Budyšina ćehnješe jako młodostna na słužbu do Drježdźan. Tam wuda so na zamóžiteho tekstilneho překupca Simona a dźěłaše sobu w jeho wobchodźe na Starym torhošću.

We wójnje 1866 poda so do Čech, hdźež pomhaše lacarety załožeć a ranjenych zastarować. Na to powoła ju sakska kralowna Carola do direktorija Albertskeho towarstwa, w kotrymž přewza nawodnistwo wukubłanja hladarkow.

We wójnje 1870/71 znowa jako samaritka skutkowaca bu po wšej Němskej jako „mać Simonowa“ znata. Po wójnje wuda knize wo teoriji a praksy swojeho skutkowanja a załoži w Loschwitzu hladarnju za inwalidow „Deutsche Heilstätte“. Wospjet wuznamjenjena wona 1877 zemrě a bu z wulkej česću na pohrjebnišću swj. Trojicy w Drježdźanach-Johannstadće pochowana. Po serbskej samaritce rěka w Drježdźanach-Loschwitzu dróha „Marie-Simon-Straße“, tež hladanske towarstwo a cyłoněmske myto stej po njej pomjenowanej.

To a tamne (05.05.23)

pjatk, 05. meje 2023 spisane wot:

Zhubjenych pruwowanskich nastawkow francoskeje elitneje uniwersity dla dyrbi něhdźe 4 400 młodych ludźi nastawk hišće raz pisać. Wobalka z nastawkami njeje w sekretariaće uniwersity dóšła, zdźěla uniwersita w Lyonje. Po njewuspěšnym pytanju uniwersity a póšty su so rozsudźili, pruwowanje wospjetować, zo bychu wšitcy samsne šansy měli. Cyłkownje 4 400 młodych ludźi bě so za sto studijnych městnow přizjewiło.

Tigry w „zwěrjencu hacanja“ su zamołwitym w sewjerorynsko-westfalskim Neussu tójšto mjerzanja wunjesli a na kóncu samo sudnistwo zaběrali. Pućowacy coo „Melody“ měješe nimo ponyjow, wóslikow, kozow a kamelow tež wjacore tigry sobu. Rubježne zwěrjata pak njejsu w tym zwisku dowolene, měšćanski zarjad argumentuje. Sudnistwo bě samsneho měnjenja a je hóstnu hru skónčiło.

Scholz po puću w Africe

štwórtk, 04. meje 2023 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) je so dźensa na swoju druhu wjetšu jězbu jako nawoda němskeho knježerstwa do Afriki podał. Spočatnje wjedźeše jeho puć do Etiopiskeje. Wječor chcyše wón dale do Kenije lećeć, do najwažnišeho partnerskeho kraja Němskeje na wuchodźe Afriki. Na jězbje póndźe předewšěm wo bój přećiwo změnje klimy a wo wužiwanje wobnowjomnych energijow. Tola tež wuskutki ruskeho nadpada na Ukrainu chcedźa wobrěčeć.

Zelenskyj w Den Haagu

Den Haag (dpa/SN). Ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj je njewočakowano do nižozemskeje stolicy Den Haaga dolećał. Pózdni wječor je wón z Finskeje přilećawši z mašinu nižozemskeho knježerstwa na Amsterdamskim lětanišću Schiphol přizemił. Dźensa wočakowaše jeho nižozemski ministerski prezident Mark Rutte. Planowany je tež wopyt mjezynarodneho chłostanskeho sudnistwa w Den Haagu, hdźež Ukraina ruskich wójnskich złóstnistwow dla skorži.

Plany tepjenjow dla wottraša

„Najlěpše městna hižo wobsadźene“ móhło hesło tutoho fota być, kotrež je dźensa rano w britiskej stolicy Londonje njedaloko Buckinghamskeho palasta nastało. Ludźo podłu sławneje Mall hotuja so na ceremoniju krónowanja britiskeho krala Charlesa III. zajutřišim, sobotu, a na jeho jězbu z mandźelskej Camillu w kralowskej korejće po tutej dróze. Foto: pa/REUTERS/Henry Nicholls

Jednajawo skóržbje

štwórtk, 04. meje 2023 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Dobre lěto po tym zo je bywši zwjazkowy kancler Gerhard Schröder priwileg na swójski běrow a sobudźěłaćerjow přisadźił, zaběra tutón pad nětko justicu. Berlinske zarjadniske sudnistwo měješe dźensa pruwować, hač ma zwjazkowy sejm prawo, politikarjej SPD wurjadne prawa sćazać. Něhdyši zwjazkowy kancler skorži přećiwo wobzamknjenju etatoweho wuběrka sejma, jemu priwilegije sćazać a jeho běrow zawrěć. 79lětny sej žada, zo swój běrow a wotpowědnych sobudźěłaćerjow zaso dóstanje. Rozsud wočakowachu dźensa w běhu dnja. Podawk je jónkrótny a směrodajny. Poprawom je z wašnjom, zo maja něhdyši kanclerojo swójski běrow. Schröderej pak běchu tele prawo wotrjekli, dokelž pěstuje wuske styki k Ruskej a k prezidentej Wladimirej Putinej tež po nadpadźe Ruskeje na Ukrainu.

Bonn (dpa/SN). Bychu-li wšitcy ludźo na zemi samsny žiwjenski stil měli, kaž Němcy, bychu tři zemje trjebali, zo bychu swoju lětnu potrjebu na ressourcach kryli. Tohodla ma Němska dźensa swój tak mjenowany dźeń přećeženja zemje. Dary zemje, kotrež bychu, ryzy wobličene za lětsa k dispoziciji stali, su potajkim dźensa wučerpane. Tute wuprajenja złoža so na wobličenja US-ameriskeho zwjazka „Global Footprint Network“. Po wuprajenjach němskeho wobswětoweho zwjazka „Germanwatch“ zaleži nadwužiwanje ressourcow w Němskej wosebje na parnišćowych płunach, kotrež Němska w přewulkej ličbje wustorkuje. Ale tež wužiwanje surowiznow měło so drastisce redukować, chcyli zemju efektiwnje škitać. „Z grawěrowacymi wuskutkami tutoho lětdźesatki trajaceho nadwužiwanja dyrbja wosebje młódše, naslědne generacije, kaž tež chudźi čłowjekojo, wosebje w globalnym juhu, žiwi być“, praji Christoph Bals, jednaćel „Germawatch“. W mjezynarodnym přirunowanju wužiwa Katar najwjace ressourcow na wobydlerja.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND