Wo měr so modlić

póndźela, 22. meje 2023 spisane wot:

Würzburg (B/SN). Před 55 lětami załožichu w Italskej křesćanske zhromadźenstwo Sant’Egidio, angažowace so za karitatiwne dźěło a diplomatiju, podpěru chudych, modlitwu a měrowu słužbu. Sant’Egidio ma 70 000 čłonow w 70 krajach, z toho 5 000 we Würzburgu. Z jeho pomocu je so na přikład wobydlerska wójna w Mosambiku zakónčiła. Bamž Jan Pawoł II. je zawjedł swětowe modlenje wo měr, kotrež so hač do dźensnišeho z podpěru Sant’Egidio dale wjedźe.

Swjatkowna akcija Renovabis

Bremerhaven (B/SN). Pomocny skutk Renovabis bu před 30 lětami jako „solidarna akcija němskich katolikow z ludźimi w srjedźnej a wuchodnej Europje“ załoženy. Wón skutkuje w 29 wuchodnych krajach a je dotal na wšě 26 000 projektow z 842 milionami eurow podpěrał.

Dialog z ateistami

Škit datow zdźěla funguje

póndźela, 22. meje 2023 spisane wot:

Dr. Juliane Hundert je sakska społnomócnjena za škit datow a transparencu. Kóžde lěto zestaja wona zhromadnje ze swojim zarjadom dźěłowu rozprawu. Tutu je wona zašły tydźeń přepodała.

Drježdźany (SN/MG). Lońša rozprawa zamołwiteje je něšto wjace hač 230 stronow dołha. W njej rozpisa dr. Hundert dźěłowe wobłuki datoweho škita w Sakskej. Chětro wobšěrne su tute. Na wšěch 1 068 pohórškow w zwisku ze škitom sensibelnych datow zarjad 2022 wobdźěłaše. Tole pak je tróšku snadniša ličba hač hišće předlońšom. Cyłkownje zwěsćichu zastojnicy datoweje swětłownje, zo mějachu z poradźowanjemi a pohórškami mjenje dźěła hač w zašłymaj lětomaj, cyłkownje pak zaběrachu so ze 71 pohórškami. Dwě třećinje tutych mějachu njedowolene zhotowjenje widejowych natočenjow jako temu.

Mützenich hněwny na FDP

póndźela, 22. meje 2023 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). W zwadźe wo planowany zakoń nastupajo tepjenja je frakciski předsyda SPD Rolf Mützenich (SPD) rozhněwany na zadźerženje koaliciskeho partnera FDP reagował. Hodźiny trajace diskusije wo tym mjeztym tež nawodnistwo frakcije poćežuja. Koalicija chcyła naćisk zakonja hišće tutón tydźeń zwjazkowemu sejmej zapodać. FDP pak chce wo wšelakich dypkach hišće wuradźować. Wot klětu měli wšitke nowe tepjenja 65 procentow ekoenergije wužiwać.

Konserwatiwni wólby dobyli

Athen (dpa/SN). Konserwatiwna strona Nea Dimokratia dotalneho ministerskeho prezidenta Kyriakosa Mitsotakisa je wčerawše wólby parlamenta w Grjekskej ze 40,8 procentami jasnje dobyła. Tole je nutřkowne ministerstwo dźensa rano po wuličenju nimale wšitkich hłosow zdźěliło. Najebać to drje dyrbja ludźo w Grjekskej kónc junija znowa wolić, dokelž ­Mitsotakis koaliciju z lěwicarskej Syrizu wotpokazuje. Ta bě z runje hišće 20 procentami jasnu poražku poćerpjeła.

Braniborski kabinet w Brüsselu

Zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) a jeho mandźelska Britta Ernst rěčitaj z Burke Hamiltonom, rozkazowacym oficěrom ­přiměroweje komisije při wopyće demilitarizowaneho pasma na mjezy Sewjerneje Koreje. Po wjeršku G7 je Scholz na wróćo­jězbje z japanskeje Hiroshimy do Berlina na krótki wopyt w Južnej Koreji pozastał. Foto: dpa/Michael Kappeler

VW wzda so wobchodnistwa w Ruskej

póndźela, 22. meje 2023 spisane wot:

Wolfsburg/Kaluga (dpa/SN). Koncern VW swoju najwažnišu fabriku w Ruskej předawa. Tohorunja chce so předewzaće dospołnje z kraja wróćo sćahnyć. Zawod w ruskim Kaluga so wikowanskej skupinje Avilon předa, koncern minjeny pjatk zdźěli. Hladajo na dotalne postupowanje VW je z rozsudom jasne, zo so ruskeho wobchodnistwa wzda. Po rozprawach medijow zańdźeny tydźeń bě VW do toho w Moskwje dowolnosć za předań swojich zamóženskich hódnotow w Ruskej za 125 milionow eurow na přede­wzaće Avilon dóstał. Wotpowědnu próstwu je knježerstwowa komisija wotžoh­nowała, bě powěsćernja Interfax roz­prawjała.

Wulce moderna fabrika w Kaluga něhdźe 150 kilometrow juhozapadnje Moskwy z něhdźe 4 000 dźěławymi płaći jako najwažniša zamóženska hódnota VW w Ruskej. Po informacijach ruskeho wicešefa knježerstwa Denisa Manturowa pytaja hižo za zrěčenskim partnerom z juhowuchodneje Azije, zo móhła twornja zaso dźěłać započeć.

Empatiju zbudźić

póndźela, 22. meje 2023 spisane wot:

Wěm so hišće derje na čas w Ralbičanskej šuli dopominać, hdźež bě wulka šulska ­zahroda. We wobłuku wučby smy so z družinami rostlinow rozestajeli a je na ­hrjadkach plahowali. Tole dźensniši dźeń paruju, wšako njeje hižo tajkeho prakti­skeho wukubłanja na šulach. Zwjetša wšak kubłanišća žane zahrodki wjace nimaja. W šulskej zahrodźe zeznachmy ­přirodne kołoběhi a wotwisnosće. Wězo móhli starši swoje dźěći kubłać. Na wjeskach je tole zawěsće móžno. Tola dźěći w městach so z přirodu lědma rozestajeja.

Zahroda je ekosystem, w kotrymž hodźa so biologiska wšelakorosć, ale tež sćěhi čłowjeskich činitosćow na přirodu dožiwić. Dokelž zaběraja so šulerjo z rostlinami, zwěrjatami a insektami, nastawa empatija. A to je často zakład toho, zo so dźěći za škit přirody a wobswěta zasadźeja. Na dźensnišim mjezynarodnym dnju mnohotnosće družin wuprajam so za to, wobstejace zakłady žiwjenja dźěćom zaso bóle spřistupnić. Bianka Šeferowa

Wopyt Zelenskeho wuspěšny był

póndźela, 22. meje 2023 spisane wot:

Hiroshima/Kijew (dpa/SN). Ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj ma wjerškowe zetkanje sydom najsylnišich industrijnych krajow swěta w japanskej Hiroshimje za wulki wuspěch za swój kraj. „Ukraina steješe w srjedźišću a respekt napřećo wšěm Ukrainjanam bě wosebje wulki“, rjekny Zelenskyj wčera wječor we wšědnym widejowym posel­stwje. Wón rozprawješe wo zetkanjach ze statnymi a knježerstwowymi šefami.

USA běchu tam mjez druhim přilubili, Ukrainje bojowe lětadła přewostajić a zapadnym krajam to tohorunja dowolić. Prezident Joe Biden je nimo toho dalši pomocny wojerski paket wjacorych miliardow dolarow připowědźił. Moskwa je wobzamknjenja wjerška G7 mjeztym jako „přećiwo Ruskej so měrjace“ kritizowała. Dźensa chcychu so wonkowni ministrojo EU w Brüsselu zetkać a wo dalšej pomocy Ukrainje w boju přećiwo ruskim nadpadnikam wuradźować. Mjeztym je dale njejasne, hač su ruske jednotki město Bachmut zdobyli abo nic. Informacije z Moskwy a Kijewa wo tym so spřećiwjeja.

Tež Sakska chce družiny škitać

póndźela, 22. meje 2023 spisane wot:

Přirodu škitace organizacije pokazuja na dramatiske połoženje

Drježdźany (dpa/SN). Składnostnje dźensnišeho mjezynarodneho dnja mnohotnosće družin žadaja sej iniciatiwy a politika wjace prócowanjow za škit přirody. Pola organizacije Parents for ­Future je zasadźenje za přirodu takrjec hižo w mjenje zapołožene. Starši starosća so hladajo na dramatiske klimowe wuhlady wo přichod swojich dźěći.

Parents for future w Drježdźanach je so tuž z namołwu na politiku, medije a towaršnosć wobroćiło: „Ludźo wědźa hišće přemało wo mnohotnosći družin a zhubjenych družinach. Skónčnje dźe wo to, młodym a přichodnym genera­cijam hišće wobstejace zakłady žiwjenja přewostajić, kotrež k žiwjenju a přežiwjenju trjebaja.“

Tež sakski minister za wobswět Wolf­ram Günther žada sej wjace próco­wanjow. „Wotemrěće družin a ničenje žiwjenskeho ruma stej strašny rozměr docpěłoj, po wšěm swěće runje tak kaž w Sakskej. Połoženje družin a žiwjenskich wobstejnosćow je wohrožace. Dyrbimy rozsudnišo jednać“, politikar Zelenych w Drježdźanach rozłoži.

To a tamne (22.05.23)

póndźela, 22. meje 2023 spisane wot:

Najlěpšeho šofera sněhoweho płuna su w Bayerskej zwěsćili – cyle bjez sněha. W Marktredwitzu nastupi cyłkownje 19 sobudźěłaćerjow zymskeje słužby w mustwach dweju muži. Woni dyrbjachu wšelake nadawki wušiknosće ze swojim jězdźidłom zmištrować. Něhdźe 5 000 ­ludźi je sej spektakl wobhladało. Zmysł zarjadowanja bě, zrozumjenje ludźi za ćežke dźěło zymskeje słužby zwyšić.

Młodu běłu mjedwjedźicu w Hamburgskim zwěrjencu Hagenbeck móža ludźo wotnětka na wobrazowce wobkedźbować. Wot minjeneho pjatka je originalne widejowe wusyłanje zarjadowane. Młodźo waži mjeztym 20 kilogramow.

Wita postupowanje Němskeje

pjatk, 19. meje 2023 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Hladajo na zhromadnu europsku azylowu politiku nadźija so nutřkowny minister Awstriskeje Gerhard Karner podpěry Němskeje nastupajo temu azylowe centry. „Witam, zo so w Němskej wo prašenjach migracije diskutuje“, politikar ÖVP dźensa w nowinje „Welt“ wuzběhny. Předewšěm ma wón za dobre, zo amplowa koalicija pruwuje, hač měli azylowe centry a azylowe jednanja we wěstych třećich krajach wobjednawać. Awstriska sej to hižo dołho žada.

Třoch dalšich morili

Teheran (dpa/SN). W Iranje su dźensa rano třoch dalšich demonstrantow po dwělomnych procesach wotprawili. Wobdźělnikow protestow justica wobwinowaše, zo běchu za čas demonstracijow přećiwo iranskemu statnemu wjednistwu w zańdźenym nowembru tři wěstotne mocy w metropoli Isfahan morili. Njewotwisnje přepruwować so wumjetowanja njehodźa. Hač do kónca zasadźichu so wojowarjo čłowjeskich prawow za to, smjertnym wusudam zadźěwać.

Assad so do ligi nawróći

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND