Sakska swjatnica

wutora, 16. meje 2023 spisane wot:
Komuž so poradźi, dejmantne debjenki z wičnej hódnotu wjac hač sto milionow eurow rubić, tón je sej městno w knize najspektakularnišich złóstnistwow „nadźěłał“. Hdyž je při tym „sakska swjatnica“ zeleneho wjelba w Drježdźanach po­trjechena, su złóstnicy samo dźěl stawiznow cyłeho kraja. Načolni politikarjo su po njeskutku „nadpad na saksku identitu“ šwikali. Wjele prócy su zamołwići nałožowali, nawjedowaca sobudźěłaćerka stata běše z kófrom pjenjez w Nižozemskej po puću, kotrež su so tam nažel zhubili. A dołho so rěči wo „dealach“ z čłonami clana, po dotalnej definiciji politiki „organizowaneje kriminality“, kotřiž pak maja po wusudźe sudnistwa tola swoje chłostanje w jastwje wotsedźeć. Potajkim móhła so politika bóle na to koncentrować, kak efektiwnišo tomu zadźěwać, zo sej zajimcy tajkeho razu w přichodźe znowa přez wokno do sakskich swětnych swjatnicow zadobudu, prjedy hač je so dotalna wša rubizna wróćiła. Marcel Brauman

Chwali wolerjow

wutora, 16. meje 2023 spisane wot:
Dshidda (dpa/SN). Zwjazkowa won­kowna ministerka Annalena Baerbock (Zeleni) je wysoke wólbne wobdźělenje 89 procentow při prezidentskich wólbach w Turkowskej chwaliła. Turkowscy wolerjo a wolerki su swoje demokratiske wólbne prawo wužiwali – a to we wulkej ličbje, rjekny wona dźensa na wopyće w sawdi-arabskim měsće Dshidda. Druhe kraje měli so tole za přikład brać.

Frankfurt (dpa/SN). Slědźer na polu policajskeho dźěła Tobias Singelnstein z Frankfurta nad Mohanom skorži na njedostatki přeslědźenja policajskeje namocy w Němskej. W druhich krajach transparentnje registruja, kak často a w kajkej formje policija namóc wukonja a kak často ludźo w zwisku z policajskej namocu žiwjenje přisadźa, rjekny Singelnstein powěsćerni dpa. „Tajki zakład datow, takrjec statistiski zapis, by prěnja wažna kročel była.“ Při swojich slědźenjach bě jurist zwěsćił, zo wostanje nadměrna namóc ze stron policajskich zastojnikow bjez chłostanskich konsekwencow. Tam, hdźež dochadźa woprawdźe ke skóržbam přećiwo zastojnikam, statne rěčnistwo 90 procentow wšěch padow skónči.

To a tamne (16.05.23)

wutora, 16. meje 2023 spisane wot:

Před sudnistwom swoju přećelku wo mandźelstwo prosył je drogowy boss Harry P. w Nižozemskej. Kaž medije rozprawjeja, je přećelka hnydom do toho zwoliła. Najebać to wostanje wobskorženy najprjedy raz w jatbje, wusud wočakuja 13. julija. 33lětny bě šef cwólby, kotraž kumštne drogi we wulkich mnóstwach produkowaše a předawaše. Wotnožki produkcije měješe cwólba tež w Belgiskej a Němskej. Mužej hrozy wjelelětne jastwo.

Na wšě 2,7 tonow kokaina w hódnoće 800 milionow eurow je italska policija mjez bananowymi kistami namakała. Wulke mnóstwo drogow móžachu w přistawje města Gioia Tauro w južnoitalskim regionje Kalabriskej sćazać. Pječa jedna so wo jara čisty kokain. Schowane běchu drogi w chłódźenskich kontejnerach w posyłce 78 tonow bananow z Ecuadora po puću do Armeniskeje.

Za dalšu koeksistencu

póndźela, 15. meje 2023 spisane wot:

Jerusalem (B/SN). W stolicy Israela su wažne zetkanišća a swjatnicy třoch swětowych nabožinow: židow, křesćanow a muslimow. Palestinsko-arabski psychologa Ahmed Mansour widźi składnostnje 75. jubileja wobstaća stata Israela wulku šansu w dalšej koeksistency mjez nabožinami. Wón so nadźija, zo wostanje Israel jako přikład za Bliski wuchod dale demokratiski.

Židźa w Němskej

Bonn (B/SN). Židźa sydla w Němskej dlěje hač 1 700 lět. Wot lěta 1990 ličba němsce rěčacych židow přez připućowarjow z wuchodneje Europy a Israela dale přiběra. W lěće 2021 registrowaše jich Centralna rada židow w Němskej 91 839. Lěta 2020 měješe sakski krajny zwjazk ži­dowskich wosadow 2 440 přisłušnikow. Najwjetše židowske wosady su w Berlinje, Mnichowje a Frankfurće nad Mohanom.

Rabinerojo přećahnu

Mnichow (B/SN). Hłowne sydło změje Konferenca europskich rabinerow z 1 000 čłonami přichodnje w Mnichowje. Bayerska spěchuje nowy „Centrum za židowske žiwjenje“, dokelž je so tam w minjenych měsacach jara wjele židowskich ćěkancow před wójnu z Ukrainy a Ruskeje zasydliło.

Ličba muslimow přiběra

Strona mjeńšin najsylniša

póndźela, 15. meje 2023 spisane wot:

Flensburg (dpa/SN). Juhošleswigski wolerski zwjazk SSW – strona danskeje a friziskeje mjeńšiny – je při komunalnych wólbach w centrumje swojich přiwisnikow Flensburgu w Schleswigsko-Holsteinskej jasnje dobył. SSW móžeše so wo 7,2 procentaj porno wólbam 2018 polěpšić a je ze 24,8 procentami nětko najsylniša strona. Zeleni zdobychu sej z 23,6 procentami druhe městno, před CDU, kotraž dósta 19,1 procent. Strona bě 2018 ze 19,3 procentami hišće najsylniša móc.

Wočakowanja EU trochu lěpše

Brüssel (dpa/SN). Hospodarstwo EU wuwiwa so lětsa po posudku komisije EU ­lěpje hač naposledk wočakowane. Zarjad liči z rozrostom hospodarstwa wo 1,0 procent, dźensa w Brüsselu wozjewichu. W februaru běchu hišće rozrost 0,8 procentow wěsćili. Europske hospodarstwo wopokazuje so tež při wšěch globalnych wužadanjach dale jako robustne, při předstajenju prognozy rěkaše. Inflacija wostanje ze 5,8 procentami dale wulka.

Železnica zaso po planje

Zaso raz ničo – Němska dyrbješe so tež na lětušim 67. hudźbnym wubědźowanju Eurovision Song Contest w jendźelskim Liverpoolu z poslednim městnom spokojić. Skupina Lord Of The Lost z Hamburga (hlej wobraz) bě so sobotu po měnjenju fachowcow z dobrej inscenaciju prezentowała, njemóžeše pak přihladowarjow přeswědčić. Dobyła je Šwedska. Foto: dpa/Peter Kneffel

Roth: Wuslědk wostrózbjacy

póndźela, 15. meje 2023 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Předsyda wonkopolitiskeho wuběrka zwjazkoweho sejma, Michael Roth (SPD), je wuslědk wólbow w Turkowskej wostrózbjacy mjenował. „To je najprjedy raz za wšěch, kotřiž sej demokratisku a prawnostatnu Turkowsku přeja, jara wostrózbjacy wuslědk“, rjekny Roth dźensa w rańšim magacinje ZDF. Wón z tym liči, zo powjedźe prezident Recep Tayyip Erdoğan wólbny bój w padźe rozsudneho koła dale ze wšej raznosću. „Wón drje dale spyta, kandidata opozicije wočornić a toho wěryhódnosć wosłabić.“ W boju wo zastojnstwo prezidenta Erdoğan po informacijach wólbneje komisije nawjeduje, dyrbi pak prawdźepodobnje do rozsudneho wólbneho koła. Po tym je prezident 49,49 procentow hłosow dóstał, kandidat opozicije Kemal Kılıçdaroğlu 44,79 procentow. Roth na to skedźbni, zo Erdoğan dale wšitke statne institucije a medije kontroluje.

Aktiwisća z nowej měšeńcu lěpka

póndźela, 15. meje 2023 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Demonstranća klimoweje skupiny „Poslednja generacija“ su dźensa rano na 15 městnach w Berlinje nadróžny wobchad blokowali. Kelko ludźi bě na akcijach wobdźělenych, njemóžeše policija spočatnje rjec. Kaž Poslednja generacija zdźěla, zasadźuja wot­nětka tež nowu měšeńcu lěpka a pěska. Z njej je hišće wobćežniše, přilěpjene ruce wot dróhi wotputać. Na Hohenzollerskim nasypje su demonstranća z požčenymi awtami wobchad haćili a so při wozach přilěpili. W Berlinje maja mjeztym 2 000 skóržbow přećiwo aktiwistam.

SPD wólby w Bremenje dobyła

póndźela, 15. meje 2023 spisane wot:

Bremen (dpa/SN). Dotal knježaca SPD je po najnowšim hamtskim wozjewjenju wčerawše wólby měšćanskeje zhromadźizny w Bremenje ze 29,9 procentami dobyła. Druha najsylniša móc je CDU ze 25,7 procentami, krajny wólbny běrow dźensa rano zdźěli. Sobu knježacy Zeleni docpěchu po tutych informacijach 11,7 procentow. Trěći koaliciski partner, Lěwica, dósta 11,2 procentaj. Prawicarsko-populistiska regionalna strona Roznjem­drjeni wobydlerjo docpě 9,6 procentow a zaćehnje prěni króć jako frakcija do měšćanskeje zhromadźizny. FDP nažnja 5,2 procentaj a wostanje w parlamenće. Oficialny kónčny wólbny wuslědk wočakuja zajutřišim, srjedu.

Zwjazkowa předsydka SPD Saskia Esken ma sylny wuslědk prawicarsko-populistiskeho wolerskeho zjednoćenstwa Roznjemdrjeni wobydlerjo za warnowanski signal. „Zo móže wolerske zjednoćenstwo hižo z tutym nadpismom a hesłom tajke wuslědki docpěć, měło nas znjeměrnić“, rjekny wona w rozhłosu. „Dyrbimy z ludźimi dale w rozmołwje wostać.“

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND