Nowy swing po zabytej tradiciji

štwórtk, 13. nowembera 2025 spisane wot:

Originalne spěwy a serbske adapcije klasikarjow prěni raz předstajili

Pod nadpismom „Co by nadejšła? Slawischer Klang goes Bigband?“ wotmě so minjenu njedźelu njewšědny koncert na žurli Serbskeho ludoweho ansambla w Budyšinje. Wšako je skerje wuwzaće, zo zaklinča na tajkimle zarjadowanju wšitke wokalne twórby regularneho programa bjezwuwzaćnje prěni raz. Interpretowali su je spěwarka Lena Hauptmanojc, skupina Dresden Bigband kaž tež smyčkarjo SLA pod nawodom Michi Winklera.

Rěč wažny kluč za wuspěšnu integraciju

štwórtk, 13. nowembera 2025 spisane wot:

Na podijowu diskusiju k temje „Trjebani, ale tež witani“ w rozmołwnym rjedźe „SachsenSofa“ stej wčera Katolska akademija Drježdźansko-Mišnjanskeho biskopstwa a Sakska ewangelska akademija zhromadnje z Wojerowskej ludowej šulu a tamnišim měšćanskim muzejom na Wojerowski hród přeprosyłoj.

Wojerecy (AK/SN). Na diskusijnym po­diju sedźachu: Afghaničanka Naija Karimi za Wojerowske towarstwo Immigrants Network, městopředsydka frakcije SPD w sakskim krajnym sejmje Laura Stellbrink a wědomostnik Němskeho centruma za integraciske a migraciske slědźenje w Berlinje dr. Niklas Harder. Naija Karimi běše před štyrjomi lětami we Wojerecach nowu domiznu namakała. Nimo intensiwnych integraciskich kursow je po jeje nazhonjenjach rěč wažny kluč za wuspěšnu integraciju, tak podšmórny w diskusiji. W swojej domiznje wuwučowaše na Goethowym instituće w Kabulu němčinu. Z tym pokročuje tež dźensa na Wojerowskej ludowej uniwersiće. Nimo toho je wona wukubłanje na běrowowu překupču w firmje Lausitzer Grauwacke tzwr we Wóslinku zahajiła.

Pućuja z Krabatom po swěće a přez časy

srjeda, 12. nowembera 2025 spisane wot:

Böhlen (MBc/SN). W měsće Böhlen wosrjedź bywšich brunicowych jamow južnje Lipska přihotuja klankodźiwadło w němskej, hornjo- a delnjoserbskej rěči. „Krabat zemrěje“ abo „Krabat stirbt – Zauberstück für Stabpuppen und Dreh­leier“ rěka skerje swobodna interpretacija maćizny kołowokoło powěsće wo „dobrym serbskim kuzłarju“, kotruž chce wuměłstwowe duwo schoenbrodtkuerschner přichodnje premjernje předstajić.

Klankar Moritz Schönbrodt je awtor krucha a jón zhromadnje z hudźbnikom Johannesom Kürschnerom inscenuje. Klankodźiwadźelnica Linda Fülle wudospołnja team, kotryž so na eksperimentalne wašnje z powěsću wo Krabaće zaběra. W starej blidarni su sej swójsku dźěłarnju wuhotowali a tam kulisu, figury a rekwizity zhotowili. Žadyn z nich z Łužicy njepochadźa, z někotrymžkuli Serbom pak su so hižo zeznajomili. Wšitcy znaja „Krabata“ Otfrieda Preußlera ze šulskeho časa, za inscenaciju pak zdachu so jim twórby Jurja Brězana wo wjele kmańše być. Tak nastaty scenarij wotbłyšćuje w dobrej hodźince pućowanja Krabata po swěće a přez časy.

Skromny a přećelny, horliwy Serb – takle wostawa mi a mnohim w pomjatku. Hakle sydomdźesatlětny je Wolfgang Jenč z Budestec dnja 13. oktobra zemrěł. Fachowc na polu módroćišća w Serbach a w Europje bě hakle njedawno najwažniše wuslědki swojeho wjelelětneho akribiskeho slědźenja wozjewił, mjez druhim kartu połsta historiskich stejnišćow módroćišćernjow we Łužicy.

Filmaj z Balkana wuspěšnej

póndźela, 10. nowembera 2025 spisane wot:

Na 35. Choćebuskim filmowym festiwalu dobyćerjow mytowali

Choćebuz (HA/KP/SN/bn). Mjezynarodna koprodukcija chorwatsko-čornohórskeje režiserki Ivony Juki „Lijepa večer, lijep dan“ je trójna dobyćerka wubědźowanjow we wobłuku wčera zakónčeneho 35. Choćebuskeho filmoweho festiwala (CFF). „Lubina“ za najlěpši pask spožči so jej za „zmužitosć, so njewuprajenym stawiznam přiwobroćić, dialog zahajić, stare rany sprawnje wobhladować a zmužiće wo pućach do přichoda rozmyslować“. Emirej Hadžihafizbegovićej (Bosniska a Hercegowina), kotryž sćělesnja hłownu rólu, přepodachu myto za najlěpši hrajerski wukon. Nimo toho zdoby sej film tež myto publikuma.

Wočakowanja přetrjechili

póndźela, 10. nowembera 2025 spisane wot:
Sep prapremjerow, stejace owacije a přidawkaj: Koncert pod hesłom „Co by nadejšła – Slawischer Klang goes Bigband“ je wčera na žurli Serbskeho ludoweho ansambla wočakowanja přetrjechił. Spěwarka Lena Hauptmanojc, skupina Dresden Bigband a smyčkarjo­ SLA zahorichu z měšeńcu swinga, soula, jazza a funka něhdźe 140 wopytowarjow. Ćežišćo programa tworjachu spěwy Hauptmanojc, kiž běchu nawoda bigband Micha Winkler a dalši čłonojo ćělesa za wulku wobsadku aranžowali. Nimo toho wopřijimaše adapcije mjezynarodnych jazzowych standardow, kiž běchu mjez druhim Józef Donat, Uta Šwejdźic, Oleg Derepasko a Jill-Francis Ketlicojc zeserbšćili. Wšitke přinoški w tychle wersijach prěni raz zaklinčachu. Foto: Maćij Bulank

Lipsk (TJ/nsk/SN). „Im Spülicht der Überamme“ rěka nowa wosebita wustajeńca, kotraž bu wčera w Lipšćanskim kulturnym domje Salon Similde wotewrjena. Přehladka, kotraž nawjazuje na ekspoziciju „Neue Sorbische Kunst (NSK)“ „Café Venedig“, pokazuje lětsa nastate twórby Bernharda Schippera kaž tež wudźěłki, kotrež maja po słowach wuměłca „prěnjotny serbski sydlenski rum wotbłyšćować a na słowjanski pochad sydlišćow Lipsk a Connewitz dopominać“. Nimo toho wopřijima wustajeńca dotal njepokazane eksponaty a nowonamakanki dźěłoweje skupiny hibanja NSK, zdźěłane wot lěta 1974 do 1989.

Z tutej instalaciju chce Schipper „z wuměłskim přepytowanjom kolonialneje dimensije praksy serbskich ćěšerkow w Berlinje za čas wilhelminskeje doby pokročować“. Zaměr je, recipientej z „wulgarno-martialiskej metaforiku“, kaž wuměłstwowa historikarka Ulrike Lorenz tworićelstwo Schippera wopisuje, zmóžnić, so na wšitkich zmysłowych runinach do tematiki zanurić. Zajimcy, kotřiž­ chcedźa­ sej wustajeńcu wobhladać, měli so do spěcha měć, přistupna je mjenujcy jenož hač do pjatka dźensa za tydźeń.

Stajny zajim za wubědźowanje

srjeda, 05. nowembera 2025 spisane wot:

Budyšin (SN/bn). Dohromady 17 młodych, bjezwuwzaćnje hornjoserbsce tworjacych awtorkow a awtorow w starobje jědnaće do 29 lět wobdźěli so na lětušim literarnym wubědźowanju, kotrež je Ludowe nakładnistwo Domowina zhromadnje ze Załožbu za serbski lud znowa wupisało. W třoch kategorijach pytaja za młodymi talentami. Najsylniši je wobłuk lyrika ze 26 basnjemi z pjera cyłkownje dwanaće dorostowych basnicow a basnikow. Za wobłuk lyriska proza a krótkopowědančko bu pjeć awtorskich přinoškow namjetowanych. W kategoriji proza a dra­matika su štyrjo pisacy runja telko twórbow zapodało.

W kóždej kategoriji spožča so maksimalnje tři myta w cyłkownej hódnoće 1 750 eurow. K tomu wuznamjeni so přidatnje najlěpši přinošk, spisany wot wobdźělnicow a wobdźělnikow pod 16 lětami. Wšitkim zapodawacym kiwaja za „dalše radźene přinoški“ dobropisy za nakup w Smolerjec kniharni.

Wuznamjenjene twórby maja so w přichodnej antologiji rjadu LND „LitMiks“ – hač do lońšeho znaty jako „Paternoster“ – resp. w Rozhledźe wozjewić.

Choćebuz (NC/KP). W lěće 1989 natoči serbski režiser a awtor Jan Hempel w kooperaciji z DEFA-studijom trikowy film z klankami pod titulom „Als es noch Wassermänner gab“ na zakładźe swojeje dźěćaceje knihi „Kak bu wódny muž braška“. 34 lět pozdźišo, mjenujcy minjenu njedźelu, swjećeše film pod titulom „Ako su hyšći žywe byli wódne muže“ swoju delnjoserbsku premjeru. Něhdźe 30 dorosćenych a dźesać dźěći ju w Choćebuskim filmowym dźiwadle Obenkino we wobłuku ramikoweho programa 35. Choćebuskeho filmoweho festiwala (CFF) dožiwi.

Jarobinka w Kulowje spěwała

póndźela, 03. nowembera 2025 spisane wot:
Něhdźe 60 wopytowarjow dožiwi wčera w Kulowskej Křižnej cyrkwi hudźbny wječor ze Serbskim žónskim ansamblom Jarobinka pod nawodom Walburgi Wałdźic. Z wurazliwymi hłosami a dobrym začućom za teksty su spěwarki kulturnu mnohotnosć serbskeje domizny předstajili. Spěwy su wěnowane ludźom, kotřiž su wudobywanja brunicy dla swoju domiznu zhubili. Hudźbnica Izabela Kałduńska je wšědne zwuki rewěra z klasiskej hru na wiolinje do skutkowneje zwukoweje kolaže mjez zašłosću a přitomnosću zwjazała. Po programje wjedźeše Diana Šołćina. Wona putaše publikum z powědkami wo zhubjenju, dopomnjeću a nowozapočatku. Foto: Lea Kralec

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND

Nowe poskitki knihow LND namakaće w lětušim wudaću Nowinkarja!

Nowinkar 2025