Charkiw wutwari zakitowanje

wutora, 09. apryla 2024 spisane wot:
Kijew (dpa/SN). Ukraina hotuje so na rusku ofensiwu na wulkoměsto Charkiw na wuchodźe kraja a organizuje po słowach prezidenta Wolodymyra Zelenskeho „maksimalne napinanja“ za škit a podpěru města z milionom wobydlerjemi. Tole płaći za ciwilny kaž tež za wojerski wobłuk, rjekny wón wčera wječor w swojim widejowym poselstwje. Sobu najwažniši je natwar systema k wotwobaranju ruskich lětadłow a raketow. Najnowše napady Ruskeje su w měsće wulke škody zawostajili a zastaranje z milinu zlemili. Fachowcy pak dwěluja, zo je Ruska kmana, hoberske město wojersce zdobyć.

Netanjahu připowědźa ofensiwu

wutora, 09. apryla 2024 spisane wot:

Tel Aviv (dpa/SN). Israelski ministerski prezident Benjamin Netanjahu je zdźělił, zo je termin za zahajenje wojerskeje ofensiwy na město Rafah w Gazaskim pasmje postajeny. „Za dobyće je trěbne, Rafah zdobyć a tamniše terorowe batal­jo­ny Hamas zničić“, wón rjekny.

USA su Israel w tym zwisku znowa warnowali. Hladajo na 1,5 milionow Palestinjanow w tutej kónčinje dyrbi so z wulkimi škodami mjez ciwilistami ličić, rjekny rěčnik wonkowneho ministerstwa we Washingtonje. Francoska, Egyptowska a Jordaniska žadaja sej „hnydomny“ přiměr w Gazaskim pasmje.

Z nowymi namjetami chcedźa USA jednanja wo pušćenje přeco hišće zawlečenych israelskich zastajencow pospěšić. Prezident tajneje słužby CIA Wiliam Burns namjetuje 40 dnjow trajacy přiměr. W tymle času móhła Hamas 40 z wjace hač sto zastajencow pušćić. Za to dyrbjał Israel 900 Palestinjanow ze swojich jastwow pušćić, mjez nimi sto jatych, kotřiž su mordarstwa Israelčanow dla k jastwu na čas žiwjenja zasudźeni.

Ličba njeskutkow přiběra

wutora, 09. apryla 2024 spisane wot:

Zwjazkowa nutřkowna ministerka kriminalnu statistiku 2023 předstajiła

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowa nutřkowna ministerka Nancy Faeser (SPD) je dźensa kriminalnu policajsku statistiku za lěto 2023 předstajiła. Hižo zwoprědka bě jasne, zo njeje wona přičina k wjeselu.

Ličba registrowanych chłostajomnych njeskutkow je loni po wšej Němskej wo 5,5 procentow na nimale šěsć milionow rozrostła. Cyłkownje su policiji 5,94 milionow deliktow přizjewili. Telko padow mějachu naposledk w lěće 2016.

Minjeny dny běchu zwjazkowe kraje swoje daty k wuwiću kriminality wozjewili. Tež tam bě wotwidźeć, zo ličby dale přiběraja. Tak je kriminalita w Sewjerorynsko-Westfalskej lěta 2023 wo 3,4 procenty přiběrała. W zwjazkowym kraju z najwjace wobydlerjemi su 1,4 milionow chłostajomnych deliktow skućili.

Koronu pohrjebać

wutora, 09. apryla 2024 spisane wot:
Wosobinsce běch za čas korony přiwisnik statnych naprawow, z kotrymiž spytachu, dale a wjac smjertnym woporam zadźěwać. Wobrazy ze sewjerneje Italskeje běchu nam krute warnowanje. Tež w socialnych syćach je sej wjele ludźi tehdom nócny zakaz wuchoda žadało, zo njebychu so ludźo na partyjach mjez sobu natyknyli. Nimo toho mějach tehdom zbožo, zo njesmědźach so w Njeswačanskim parku jenož wuchodźować, ale samo na ławku sydnyć. Wróćo hladajcy pak wěmy, zo bě wjele zakazow objektiwnje přehnatych, hižo hdyž na absurdne předpisy dokoławokoło pohrjebow myslu. Město bjezkónčnych přepytowanjow by jasny signal politiki zmysłapołny był: Smy tež zmylki worali, dźensa smy wšitcy mudriši, a tohodla njech je kónc z bicarnymi prawniskimi rozestajenjemi, kotrež su hižo dołho sudnistwa, nic jenož w Budyšinje, wobćežowali. Ludźo móža tež statnym zamołwitym wodać, jeli so k swojim zmylkam wuznawaja. Marcel Brauman

To a tamne (09.04.24)

wutora, 09. apryla 2024 spisane wot:

Swójske wuměłske ambicije spjelnił je sej sobudźěłaćer Mnichowskeje wuměłskeje zběrki Pinakothek a je tam skradźu jednu ze swojich mólbow powěsnył. Nětko skorža přećiwo njemu wobškodźenja wěcow dla. 51lětny bě při powěsnjenju wobraza dźěry do sćěny točił. Muž bě ­sobudźěłaćer techniskeho wobłuka muzeja. Nowy wobraz na sćěnje bě dohla­dowarjam hnydom napadnył. Kajki wuměłski stil moler zastupuje, njeje znate.

Dźesać km/h spěšniši po puću hač dowolene bě hołbik w Hagenje. Tole je policija sewjerorynsko-westfalskeho města ze swojim błyskačom dokumentowała. Dowolene běchu w kontrolowanej kónčinje 30 km/h. Ptačk pak lećeše dźesać kilometrow spěšnišo, na čož nastroj poli­cije „błyskny“. Po chłostanskim katalogu by hołb 30 eurow pokuty płaćić dyrbjał. Policija pak chce kulantna być.

Swjaty stoł za měr na swěće

póndźela, 08. apryla 2024 spisane wot:

Vatikan (B/SN). 60 lět je Swjaty stoł jako jenička nabožna zhromadnosć ze statusom wobkedźbowarja na hłownym sydle UNO a ma tam přistup k nimale wšěm dokumentam. Štož je bamž Pawoł VI. 1965 před hłownej zhromadźiznu UNO prajił: „Žana wójna wjace! Měr, měr njech­ je­­ naš zhromadny dóńt, kiž ma ludy a cyłe čłowjestwo wjesć“, to dźensa hišće­ płaći.

Bamž do Indoneskeje

Rom (B/SN). Hačrunjež je bamž Franciskus chětro kipry, chce wón w septembrje přewažnje muslimski kraj Indonessku wopytać, zdźěli tamniši minister za nabožne naležnosće Yaqut Cholil Qoumas. „Na swojim wopyće bamž mnohotne a mjezy nabožinow překročace bratrowstwo bjezposrědnje dožiwi, kotrež w indoneskej towaršnosći rosće“, rěka z ministerstwa Indoneskeje. Vatikan njeje powěsć dotal hišće wobkrućił.

Dialog přetorhnjeny

Z palacymi prašenjemi časa so zaběrali

póndźela, 08. apryla 2024 spisane wot:

Hainewalde. Pod hesłom „Přejemy pokoj wšěm ludam“ schadźowachu so minjeny kónc tydźenja serbske ewangelske swójby w Hainewaldźe w Žitawskich horinach. Dohromady běše 44 wobdźělnikow z Hornjeje a Delnjeje Łužicy, kaž tež z cyłeje Němskeje přichwatało. Hižo z lěta 2013 přewjeduje Serbske ewangelske towarstwo prawidłownje tajki swójbny kónc tydźenja za mjezsobnu wuměnu a zabawu w maćernej rěči.

Sobotu su so wobdźělnicy we wšelakich dźěłarničkach z temu „měr a pokoj“ zaběrali. Dorosćeni rozestajachu so pod nawodom serbskeho superintendenta Krystofa Rummela na zakładźe bibliskich tekstow a kěrlušow z tym. Dźěći pak so kreatiwnje z temu zaběrachu a stworichu wšelake symbole měra a pokoja, mjez druhim natwarichu z klockow wulki móst jako symbol zwjazanosće mjez ludźimi a ludami. Něhdźe 10 hólcow w starobje mjez 11 a 16 lětami je wo wójnje a měrje diskutowało. Mjez druhim tež wo prašenju, hač bychu so sami za wojersku słužbu rozsudźili. Woni su spóznali, zo njeje lochko, na pjatu božu kaznju „Ty njesměš morić“ wotmołwy namakać.

Peter Sodann njeboh

póndźela, 08. apryla 2024 spisane wot:

Halle (dpa/SN). Dźiwadźelnik Peter Sodann je njeboh. Wón zemrě minjeny pjatk 87lětny w Halle nad Solawu, jeho swójba zdźěli. Wón je sej měrnje wusnył. Po wšej Němskej znaty bu Sodann wosebje jako trochu bórčaty kriminalny komisar Bruno Ehrlicher w seriji „Tatort“, kotrehož hraješe wot 1992 hač do 2007. Kolegojo a politikarjo reagowachu poraženi na smjerć Sodanna. Zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier je swójbje swoje sobužarowanje posrědkował.

Chudym swójbam pomhać

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowa swójbna ministerka Lisa Paus (Zeleni) chce w zwisku z planowanym dźěćacym zakładnym ­zawěsćenjom předewšěm zarjadnišća ­modernizować. „Chcemy tute zarjadnišća skónčnje modernizować a digitalizować“, rjekny Paus wčera wječor w sćelaku ZDF. Wosebje wažne jej je, so swójbam ze snadnymi dochodami wěnować, kotrež nochcedźa wobćežny běrokratiski puć po institucijach hić. Z pomocu digitalizacije chce Paus tež tute swójby docpěć.

Gazaska wójna „njeje nimo“

Aktiwisća za škit klimy su dźensa rano njedaloko twornje awtotwarca Mercedes w Bremenje kolije blokowali, zo bychu ­transportej nowych awtow z fabriki zadźěwali. Policija je na městnje, zo by połoženje „posudźowała“. Po mjeztym zakónčenych masiwnych nadróžnych blokadach by wobsadźenje kolijow nowa forma protesta aktiwistow była. Foto: pa/dpa/Bodo Marks

Zelenskyj před poražku warnuje

póndźela, 08. apryla 2024 spisane wot:
Kijew (dpa/SN). Hladajo na komplikowane połoženje swojeho wójska na wuchodźe kraja je ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj před wojerskej poražku swojeho kraja warnował. Pokazujo na pobrachowacu wojersku pomoc ze stron USA Zelenskyj rjekny: „Jeli kongres Ukrainje njepomha, Ukraina tutu wójnu přěhraje.“ USA su najwažniši wojerski podpěraćel Kijewa. Wot minjeneho lěta republikanojo w kongresu nowy pomocny paket 60 miliardow dolarow na dobro Ukrainy blokuja. Nowe ruske nadpady z trutami su na juhu Ukrainy tójšto škody na infrastrukturje zawostajili.

nowostki LND