nowember – nazymnik ...

pjatk, 30. decembera 2016 spisane wot:
nowember – nazymnik Swinje su Delanam zbožo přinjesli. Naj­prjedy so tam ludźo z Ralbic a wokoliny hun­čow dla puzolachu, nětko pak je wšo hinak. Pod he­słom „Hdźež je smjerd, tam sym tež ja“ dźeń a wjace ludźi do Delan jězdźi, zo mó­ža ho­spozy lědma dodźěłać. Přez cyłe lěto su pensije a hóstne stwy při kormjerni wukniho­wane, dokelž tam tak rjenje smjerdźi. Po sło­wach šefa masoweho zwěrinozničenskeho areala Justina Mordarja zapakowane swinja­ce howna­ jako suweněry „najbóle du“.
oktober – winowc Radworski hród stawa so dźeń a atraktiwniši: Wot spo­čatka měsaca wjerći ARD na hrodźe film „Hańža pyta Jurja“. Kaž wot filmoweje agentury zhonichmy, je hród prawe městno za tajki format, dokelž wotpowěduje cyle produkciji „The Addams Family“. „Radwor je awtentiski, tam njetrjebaš scyła ničo změ­nić, jenož kameru dźeržeć a nahrawać. Tam rjenje šeri“, rěka. Dźěl dochodow dźe do projekta wobsedźerja hrodu, kiž chce z pěska bencin dźěłać.

december – hodownik

Česćeny knježe Trumpo,

Njewěm, hač je so to hižo hač k Wam dopowědało: Serbja su njesměrnje hordźi na Was – a zdobom tróšku zawistni. Hdyž takle prawje na Was hladamy, dyrbimy zwěsćić, zo nas a Was – potajkim serbski lud a Was – tójšto zwjazuje.

Wy sće potomnik němskich wupućowarjow. Waš dźěd Friedrich bě 1885 do Ameriki wupućował, zo by tam za žiwjenskim zbožom pytał. Serbja su to hižo 30 lět prjedy spytali, jako so z Janom Kilianom do Texasa podachu. Teoretisce móhłoj potajkim Waš dźěd Friedrich a Jan Kilian susodaj być. Snano staj so woprawdźe zetkałoj.

Boža nóc

pjatk, 23. decembera 2016 spisane wot:

Maksymilian M. Nawka

...

hdyž złote swěčki

jědlu pyša

a lubosć dušu

wohrěwa

 

 ...

 hdyž nutrnje so

 wšitcy modla

 a wěry barbu

 spóznaja

 

 

hdyž tole wšo so

naraz stawa

da boža nóc nas

wozboža

(wujimk basnje ze zběrki „Drohe hody, tuni štom“, LND 2011)

Serbsce po sławnym wustajenišću

pjatk, 23. decembera 2016 spisane wot:

Z awdijoguidom w maćeršćinje sej Drježdźanski Zeleny wjelb wotkryć

Rezidencny hród w srjedźišću stareho města Drježdźan je centrum Sakskich wuměłskich zběrkow a chowa we sebi­ tójšto potajnstwow. Jedne je, zo móža sej serbscy zajimcy z awdijoguidom krasnosće, nazběrane w běhu wjacorych lětstotkow, w swojej maćeršćinje wotkryć. Je pak tole po cyłym wustaje­nišću móžno? Kak serbskorěčne wo­dźenje z awdijoguidom poskićeja? Kak so poskitk wužiwa? Prašenja to, kotrež wa­bjachu mje do drje najsławnišeho wotrjada rezidencneho hrodu, do Zeleneho wjelba.

Hdźež steješe kolebka Jana Cuški

pjatk, 23. decembera 2016 spisane wot:

Běłochołmčan Manfred Polak zaběra so ze stawiznami swojeje wsy

Mjez Wojerecami a Delnim Wujězdom, njeposrědnje před Łazom, jědźeš přez Běły Chołmc, rjenje hladanu wjes ze swojimi něhdźe tysac wobydlerjemi. Dwurěčna wjesna tafla kaž tež runje tak pomjenowane wjesne dróhi pokazuja na to, zo jedna so wo serbsku wjes nad Małej Sprjewju (Sprjewicu), kotraž bu 1492 prěni raz pisomnje naspomnjena.

Zaběra so ze stawiznami

Kreatiwita a ručne dźěło přinošujetej k tomu, sej jónkrótne swójske prěća spjelnić. Takle bě to tež pola Jany Kraloweje ze Serbskich Pazlic, kotraž chcyše swojej dźowce něšto wosebite darić.

Štóž wopyta Pančičansko-Kukowski wochod za molersku potrjebu, drje njewočakuje, zo nańdźeš tu abo tamnu drohoćinku za serbsku narodnu drastu. Za durjemi do pódlanskeje stwy chowa so mjenje abo bóle mała dźěłarnja, hdźež zhotowja mějićelka wobchoda družče wěnčki. Přeco hižo je mać dweju dźěsći rady pasliła. Pytnješ to hižo, hdyž do wobchoda zastupiš: Wokna a rumnosć su spodobnje hodownje wupyšene.

Hulahoop a wjerćate talerje

pjatk, 23. decembera 2016 spisane wot:

Dźěći a młodostni Budyskeho artistiskeho studija publikum na wšěch móžnych swjedźenjach wobkuzłuja

Wobdźiwać móžachu přihladowarjo młodych wuměłcow Budyskeho artistiskeho studija lětsa spočatk septembra na zakónčenju Mjezynarodneje wuměłskeje dźěłarnički w Miłočanskej skale. Mnozy njemóžachu so dodźiwać, z kajkej wušiknosću a artistiskej zamóžnosću holcy na jednym kolesu jězdźa a k tomu talerje na ćeńkich žerdkach wjerća, z małymi hejemi žonglěruja, na rólkach balansuja abo z wjacorymi rynkami hulahoopowu show předstajeja. Wjeršk bě, jako so młodostnej paralelnje wjacore razy cyle spěšnje předrasćenej ze šatoweho měcha pokazaštej. Za tym chowa so wěsty „tajny kuzłarski trik“ a publikum so přeco zaso dźiwa, kak da je tajke něšto scyła móžno.

Rumpodicha móža w pjeć rěčach witać

pjatk, 23. decembera 2016 spisane wot:

Swjatočna ćišina wupřestrěwa so nad Rakecami. Přez wokna domow na tamnišej Nowowjesnej widźiš štyri zaswěćene­ swěčki na adwentnym wěncu.­ Předewšěm­ dźěći su połne wočakowanjow­ na jutřišu patoržicu.

To tež we Wjenkec swójbje hinak njeje, kotraž ze štyrilětnym Jacubom a jeho połdra lěta młódšim bratrom Constantinom mjeztym třeće lěto hody w Rakecach dožiwi. Tuž su młodej maćeri Katerinje Wjenkowej hodowne wobrjady we Łužicy hižo derje znate. Narodźiła je so wona w měsće Ho Chi Minh jako dźowka vietnamskeje maćerje a chinskeho nana. Swójba přesydli so z bywšeho Saigona do šwedskeho Jönköpinga južnje Stockholma. Tak dožiwi Katarina Quach čas dźěćatstwa w Šwedskej, hdźež je šěsć lět do šule chodźiła. Po tym wuknješe dale na gymnaziju w jendźelskim Brightonje a studowaše na to w Bristolu. W Londonje je sej na wječornym kursu prěnje znajomosće w němčinje jako swoju wosmu­ rěč přiswojiła. Pozdźišo w šwi­carskim Zürichu so intensiwnje z němčinu zaběraše.

Mjez kontinentami z kameru po puću

pjatk, 23. decembera 2016 spisane wot:

Hody swjeći serbski wšudźebył – producent, režiser a filmowc Tomaš Janca – ze swójbnymi doma w Budyšinje

Něchtóžkuli wě so hišće na dokumentarny film „Der rote Elvis“ dopomnić, kotryž měješe 12. februara 2007 na 57. Berlinali swětowu premjeru. Po scenariju Leopolda Grüna wo žiwjenju ameriskeho spěwarja a dźiwadźelnika Deana Reeda měještaj Serbaj Tomaš Janca jako producent a Pětr Thiemann jako dramaturg na trajnym wuspěchu filma wulki podźěl. Njezadźiwa tuž, zo mjenuje jón dawno w Berlinje bydlacy Janca jednu ze swojich najwuspěšnišich dokumentacijow.

To, štož pak tuchwilne skutkowanje 1965 we Weimaru rodźeneho Tomaša Jancy wučinja, klinči po jeho powědanju nimale kaž bajka wizionara, kiž bě so na puć do swěta nastajił.

Ewangelscy wěriwi w Halštrowje, Smječkecach a Protecach maja nowu młodu fararku. Karin Walther su 23. oktobra w Halštrowje zapokazali. Při tym ju tež serbsce postrowichu.

Powołanje ewangelskeje fararki njebu 29lětnej Karin Walther do kolebki połožene. W Lipsku rodźena młoda žona je njedaloko Zschopauwa wotrostła a njeměješe z cyrkwju a wěru poprawom ničo činić. Hakle, jako po maturje w dobrowólnym socialnym lěće wěsty čas w Kasselu w swójbje fararja bydleše, so to změni.­ Tam nasta přeće, so z fararku stać a ludźom wědu wo wěrje dale dawać.

Studij teologije wjedźeše Karin Walther do Lipska, Erlangena a do Limborskeje hole, hdźež měješe wikarske městno. Nimo psychologije zajimowaše so wona tež za stare rěče kaž łaćonšćinu, grjekšćinu a hebrejšćinu. Dźensa njeje wona jeno z fararku w mjenowanych třoch łužiskich wosadach, ale je zdobom jako młodźinska fararka zamołwita za Budysku a Kamjensku kónčinu.

nowostki LND