Merz a Macron sej přezjednaj

štwórtk, 24. julija 2025 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy kancler Friedrich Merz (CDU) a francoski prezident Emmanuel Macron staj w swětopolitiskich ćežkich časach wuznam němsko-francoskeho partnerstwa wobkrućiłoj. „Stejimy na zakładźe lětdźesatki trajaceho wuskeho němsko-francoskeho přećelstwa“, rjekny Macron na spočatku swojeho wopyta w Berlinje. Merz po­twjerdźi, zo je jemu dobry poćah do Francoskeje tež wosobinsce nutrna naležnosć. Dojednałoj staj so wobaj mjez druhim na to, zo w prašenju zakitowanja wušo hromadźe dźěłataj a wšelake brónjowe projekty wušo wothłosujetaj.

Hladajo na cłownu zwadu z USA běštaj sej Merz a Macron přezjednaj, zo tež tónle problem zhromadnje zmištrujetaj.

Ruske lětadło znjezbožiło

štwórtk, 24. julija 2025 spisane wot:

Tynda (dpa/SN). Na wuchodźe Ruskeje je pasažěrske lětadło znjezbožiło. Tole zdźěla ruske ministerstwo za ciwilny škit. W lětadle, kotrež bě do Tyndy w Amurskej kónčinje njedaloko mjezy Chiny po puću, bě po informacijach guwernera Wassilija Orlowa 49 ludźi.

Mašina typa Antonow AN-24 je so dźensa z radarowych wobrazowkow zhubiła. Pilot dyrbješe prěni pospyt přizemjenja přetorhnyć a přizjewi zamołwitym techniske problemy. Na to so zwisk k njemu skónči. Wohnjowi wobornicy namakachu so palace lětadło 15 kilo­metrow wot lětanišća zdalene. Bahna a tajga dźěła pomocnikow poćežowachu. ­Mašina bě nimale 50 lět stara, ale pječa hišće technisce w porjadku.

Ruska a Ukraina wuměnitej jatych

štwórtk, 24. julija 2025 spisane wot:

Istanbul (dpa/SN). Ruska a Ukraina stej so na dalšu wuměnu jatych dojednałoj. Tole je wuslědk mjezsobnych wuradźowanjow w turkowskim Istanbulu. Tak wuměnitej wobě stronje 1 200 jatych, nawoda ruskeje delegacije Wladimir Medinski zdźěli. Přepodać budu tež wjacorych ćežko zranjenych. Medinski dale připowědźi, zo chce Ruska Ukrainje ćěła 3 000 padnjenych ukrainskich wojakow přepodać. Rozmołwy su wčera wječor w Istanbulu zahajili. Wone njejsu ani hodźinu trali.

Turkowski wonkowny minister Hakan Fidan, kotryž bě Istanbul jako městno zetkanja namjetował, chcyše poprawom přiměr na fronće docpěć. Tutón by móžny zakład za měrowe zrěčenje było. Wot toho pak stej Ruska a Ukraina wokomiknje daloko zdalenej. Fachowcy tuž nje­wočakowachu, zo so krajej w mjeztym třećim kole jednanjow na to dojednatej. Mjezsobne nadběhi na fronće dale pokročuja. Ruska wobstawa na swojich žadanjach: Tuchwilu chce wobsadźene kónčiny na wuchodźe a juhu Ukrainy swojemu teritorijej přirjadować.

„Přiroda najlěpši zwjazkar“

štwórtk, 24. julija 2025 spisane wot:

Minister za wobswět chce bój přećiwo změnje klimy zesylnić

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy minister za wobswět Carsten Schneider je bój přećiwo změnje klimy jako „najwjetše socialne prašenje našeho časa“ wuzběhnył. W tym zwisku potwjerdźi politikar SPD w rozmołwje z nowinarjemi, zo bohate kraje ze swojim konsumom a swojim nastajenjom hladajo na přirodu najwjetšu ekologisku škodu na swěće zawostajeja. Schneider rjekny tole składnostnje dźensnišeho „dnja přećeženja zemje“, z kotrymž je čłowjestwo přirodne zemske pokłady za tute lěto hižo přetrjebało. Wotnětka čerpaja ludźo pokłady, kotrež njemóže zemja na přirodne wašnje hižo narunać.

Serbski outing

štwórtk, 24. julija 2025 spisane wot:
Zo směmy wot 1. meje ze swojim serbskim mjenom tež oficialnje wustupować, wobhladuju za naš ludźik jako wulki krok připóznaća. Kóžda Serbowka smě so zjawnje jako tajka outować a z tym pokazać, zo je žona! To mam za wažne wuzběhnyć. Dźensa, w času emancipacije, mjenujcy hišće někotři měnja, zo serbska kóncowka -owa žonu jako wobsydstwo muža degraděruje. Nowe prawo praktisce přesadźić pak žada sej tójšto angažementa. Swoje serbske mjeno měła na personalny wupokaz napisać dać. A do pućowanskeho pasa a na jězbnu dowolnosć, na chorobnu kartku, kreditnu kartku, wupokaz biblioteki atd. Chcu sej tole nabrěmjenić? A potom pola lěkarki, w hotelu, na lětanišću a wěm ja hdźe hišće njeserbskemu personalej rozkładować, zo njerěkam Curova, ale Žurowa (chiba wopačne wurjekowanje zuby křipjo přesłyšeć)? Pardon, za to njejsym feministiska dosć. A tola so nadźijam, zo wjele Serbowkow nowe prawo wužiwa. Weronika Žurowa

Porjedźenka

štwórtk, 24. julija 2025 spisane wot:
W zwisku z přinoškom wo lětušich žnjach předwčerawšim, wutoru (1. str.) mamy slědowacu porjedźenku: Silke Staffeth je nawodnica dworoweho wobchoda a zdobom zamołwita zawodneje kuchnje „Holanskeje farmy“ w Zdźěri. Ratarske předewzaće nawjeduje nadal Udo Noack. SN

Zeleni chcedźa wutwar Łobja skónčić

štwórtk, 24. julija 2025 spisane wot:

Magdeburg (dpa/SN). Hladajo na woteběracu wodu we Łobju žadaja sej Zeleni w Saksko-Anhaltskej, wutwar rěki skónčić. Natwar nowych bunow – prěčnych zawěrow z kromy rěki – je połoženje skerje hišće přiwótřiło. Buny dyrbjachu poprawom zaručić, zo wostanje Łobjo dale za łódźe wužiwajomne. To rjekny předsydka Zelenych w krajnym sejmje Cornelia Lüddemann. Dokelž su doby niskeje wody dale a dlěše, so dźeń a wjace pěska we Łobju nahromadźi. „Hospodarske wuwiće rěki wotwisuje jeničce wot turizma“, měni wona dale.

Po wotmołwje krajneho knježerstwa na wulke naprašowanje Zelenych, transport tworow na rěče spochi woteběra. Wot lěta 2010 je wobrot tworow w přistawach podłu Łobja wo 93 procentow spadnył, Zeleni zdźěleja. „Łobjo njeje žana wodowa dróha wjace“, Lüddemann rjekny.

Bywšemu koleze zbožo wupřałoj

štwórtk, 24. julija 2025 spisane wot:
Swoje 80ćiny swjeći dźensa w Chrósćicach wjelelětny redaktor Noweje doby a pozdźišo šefredaktor Serbskich Nowin, publicist a slawist Alfons Wićaz. Z Radworja pochadźacy je w Lipsku sorabistiku a slawistiku studował, štož bě jemu zakład swojeho dźěła jako žurnalist. Jako kulturny organizator bě Alfons Wićaz stajnje tež mostytwarc k słowjanskim ludam. Na rozmołwu z ruskim wulkopósłancom do Berlina abo k pól­skemu prezidentej Lechej Walęsy do Waršawy so podać bě jemu samozrozumliwe. W mjenje redakcije Serbskich Nowin staj Marian Wjeńka a Bettina Młynkowa jubilarej dźensa dopołdnja zbožopřeća sposrědkowałoj. Foto: SN/Bojan Benić

To a tamne (24.07.25)

štwórtk, 24. julija 2025 spisane wot:
Z tysac swěčkami su minjenu nóc w Duisburgu wopory katastrofy na Loveparade před 15 lětami wopominali. Na městnje, hdźež bě 24. julija 2010 cyłkownje 21 młodych ludźi w surowej tołkańcy zemrěło, zaswěćichu swěčki. Nóc tysac swěčkow zarjaduja tam mjeztym kóžde lěto na róčnicy njezboža. Byrnjež su fachowcy tójšto njedostatkow wokoło ­wulkozarjadowanja zwěsćili, njejsu dotal hišće nikoho chłostali.

Merz Israel namołwja

srjeda, 23. julija 2025 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Němscy socialdemokraća su hněwni, zo njeje so Němska zhromadnej deklaraciji 28 krajow přizamknyła. Z njej sej hnydomny kónc wójny w Gazaskim pasmje žadaja. Najebać to je zwjazkowy kancler Friedrich Merz (CDU) zdźělił, zo njespóznaje w koaliciji žadyn konflikt. Merz mjenuje połoženje w Gazaskim pasmje něšto, „štož njemóžeš takle dlěje akceptować“. Wón nětko israelske knježerstwo doraznje namołwja, zo wojersku akciju w Gazy skónči.

Trump dale we wuskosćach

Washington (dpa/SN). Rěčnik bywšeho prezidenta USA Baracka Obamy je w aferje wokoło seksualneho złóstnika Epsteina Donaldej Trumpej wumjetował, zo spyta so wuwinyć. Trump, kotryž nětko pod wulkim ćišćom steji, wumjetuje zaso Obamje, zo je USA „přeradźił“ a wólby prezidenta manipulował. „To je směšne a jasny pospyt, wot problemow wotwjesć.“, praji rěčnik Obamy. Trumpej so njeporadźi, debatu wokoło swojeho splećenja do njeskutkow Epsteina wotbyć.

Kóšty hladanja zrjadować

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND