Prezident USA žada sej zarunanje za wojersku pomoc – Scholz zludany

Washington/Kijew (dpa/SN). Z wupra­jenjemi wo wužiwanju zemskich po­kładow Ukrainy jako mzdu za wojersku pomoc USA je prezident Donald Trump raznu kritiku zwjazkoweho knježerstwa zbudźił. Kancler Olaf Scholz (SPD) zasudźuje wotpohlad Trumpa, dalšu pomoc k zakitowanju wot Ruskeje nadpadnjeneho kraja na drohotne surowizny ­wjazać. „To by jara egoistiske a sebične było“, rjekny Scholz na informelnym ­zetkanju EU w Brüsselu.

„Dźe wo to, zo móže Ukraina no­wonatwar swojeho kraja financować“, Scholz rjekny. To je hladajo na hoberske zničenja wulki nadawk. Tohodla dyrbjała Ukraina swoje pokłady wužiwać, zo ­móhła wšo financować, „štož budźe po wójnje trěbne“.

Do toho bě sej Trump jako zarunanje za wobšěrne pomocy USA na dobro Ukrainy prawo žadał, zemske pokłady Ukrainy wužiwać směć. „Trjebam wě­stotu nastupajo rědke surowizny“, rjekny republikan we Washingtonje. „Inwestujemy sta miliardow dolarow. Woni maja wulkotne rědke surowizny.“ Pječa by Ukraina tomu přizwoliła.

Bórze po wudyrjenju wójny w Ukrainje bě jasne, zo njeńdźe tam w prěnim rjedźe wo swobodu, demokratiju a čłowjeske prawa, ale tež wo hospodarske zajimy – kaž w kóždej wójnje. Ruska njeje Donbas jenož wobsadźiła, zo by tam bydlacych Rusow škitała. Kónčina je na zemskich pokładach tak bohata kaž žana druha w Europje. Ju prosće zapadej přewostajić njeje w Moskwje scyła předstajomne. Wupředań Ukrainy pak tež bjez toho postupuje. Wulke zapadne ratarske koncerny su hoberske ležownosće w Ukrainje mjeztym pokupili. Na płódnych rolach chcedźa žito plahować, z kotrymž móža płaćizny na swětowych wikach postajować. Bywši zwjazkowy prezident Horst Köhler, kiž bě tele dny zemrěł, je tajkich zwiskow dla 2010 swoje zastojnstwo přisadźił: Na wopyće w Afghanistanje bě so zaplapotał, ­jako rěčeše wo hospodarskich zajimach Němskeje w tutym kraju. Na to dyrbješe hić. Donald Trump nima w tymle nastupanju scyła žanu hańbu. Marko Wjeńka

Torty z kołbasy poskićuje Anna Burkhardt z Mannheima w swojim rězni­stwje. 29lětna žona, kotraž pochadźa z Ruskeje, je 2019 do Němskeje přišła a dźěła ze swojim mandźelskim w swójbnym zawodźe. Nastała je ideja za njewšědnu kreaciju do kwasa, jako přejachu sej přećeljo něšto dospołnje njewšědneho. Tehdy zrodźichu „kołbasowu tortu“. Kupcy móža mjez 19 družinami kołbasy a pastetow wuběrać. Reakcije sahaja wot „wulkotnje“ hač k „nihdy nanihdy“.

Krokodile w přepławjenych bydlenskich kónčinach strachuja ludźi na sewjerowuchodźe Awstralskeje. W zwjazkowym staće Queensland mjez městomaj Townsville a Cairns je so minjene dny telko dešća našło kaž hewak w běhu poł lěta. Kónčina je mjez turistami woblubowana. Tam wotjědu łódźe na Great Barrier Reef. Ludźo su namołwjeni, jara kedźbliwi być.

Vatikan (B/SN). 60 lět prócuje so wosebity wotrjad Vatikana wo dialog mjez swětowymi nabožinami. Njedawno je bamž kardinala George Jacoba Koovakada z Azije­ za prefekta dikasteriuma powołał. 51lětny indiski duchowny je 2006 do diplomatiskeje słužby Swjateho stoła zastupił a je w Algeriskej, Južnej Koreji, Iranje­ a w Costa Rice skutkował a bě zdobom za wukrajne jězby bamža zamoł­wity.

Za Oscar nominowany

Los Angeles (B/SN). Film wo wólbje bamža „Konklave“ je za mytowanje z wjacorymi Oscarami we wosom kategorijach namjetowany. Film w Němskej rodźeneho režisera Edwarda Bergera pokazuje, kak kardinalojo ze wšeho swěta mjez sobu wo móc wojuja. Aktualne poćahi režiser wušiknje zapletuje. Spočatk januara je film „Konklave“ hižo myto Golden Globe za najlěpšu knihu dobył.

Dieceza Drježdźany-Mišno