Němske awtowe koncerny kritizowane

pjatk, 12. oktobera 2018 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Po sudniskim wusudźe nastupajo zakazy dieselowych awtow w Berlinje je hospodarska senatorka města Ramona Pop (Zeleni) němske awtomobilowe koncerny raznje kritizowała. „Koncerny su wěc skepsali, dokelž su ludźom awta z manipulowanej techniku předawali“, rjekny wona wčera wječor w sćelaku RBB. Tak měli wone tež konsekwency znjesć. Zarjadniske sudnistwo němskeje stolicy bě wutoru wukazało, dieselowym awtam na znajmjeńša jědnaće sylnje wužiwanych nadróžnych wotrězkach Berlina wot lěta 2019 jězdźenje zakazać. Hłowna přičina je zanjerodźeny powětr. Dieselowe awta pječa najbóle k tomu přinošuja.

Pólska deklaraciju EU wotpokazała

pjatk, 12. oktobera 2018 spisane wot:

Luxemburg (dpa/SN). Na wuradźowanju wo přesadźenju europskeje charty wo zakładnych prawach dóńdźe wčera w kruhu justicnych ministrow Europskeje unije k eklatej z Pólskej. Kraj protestowaše po informacijach diplomatow přećiwo pokazce na diskriminaciju homoseksualnych a je planowanu deklaraciju ministrow wotpokazał. Awstriski minister za wustawu­ Josef Moser podawk wčera wječor wobkrući.

Kaž wobdźělnicy z posedźenja rozprawjachu, bě napjatosć w rumnosći čujomna. Někotři z nich mějachu za „hańbu“, zo njejsu kraje EU kmane na zhromadnu poziciju nastupajo zakładne prawa so dojednać. „To je podawk bjez runjeća“, rěkaše z kruha wobdźělnikow. Pólska swój weto z tym wopodstatni, zo sej w deklaraciji „škit křesćanow a Židow“ před di­skriminaciju wuraznje nježadaja, ale zo dźe jenož wo homoseksualnych, dźěći migrantow a žony. Nabožna hida Europu zajědojća a demokratiske zasady podrywa, rěka w zdźělence pólskeho justicneho ministerstwa. Pólska wobhladuje so jako zakitowarka zasadnych prawow a je samozrozumliwje respektuje.

Sčasom reagować

pjatk, 12. oktobera 2018 spisane wot:

W mnohich krajach je so wjelk zaso nawróćił, a wšudźe maja swoju lubu nuzu z nim. Mjeztym stej tež w Delnjej Awstriskej dwě dopokazanej črjódźe. Zo budźe jich dale a wjac, je tamnišim zamołwitym wědome, a tak chcedźa sčasom na sćěhi přihotowani być. Połoženje, kajkež tuchwilu we Łužicy mamy, njesmě so w Awstriskej wospjetować. Wčera běchu na pastwje stadła wowcow w Nuknicy, hdźež zhonichu wo strachach ludźi a kak woni wojuja, wobstatk wjelkow zakonsce regulować. W Sakskej so w tym nastupanju hač do dźensnišeho ničo njehiba. W Delnjej Awstriskej porno tomu steji škit čłowjeka na prěnim městnje, štož ludźo we Łužicy paruja. Hižo časćišo su wjelka ­blisko a samo wosrjedź wsow wuhladali. Fachowcy wšak měnja, zo je to cyle normalne, dokelž bydlimy w kulturnej kra­jinje. W Delnjej Awstriskej pak wěstota ludźi­ wočiwidnje w srjedźišću steji.

Bianka Šeferowa

To a tamne (12.10.18)

pjatk, 12. oktobera 2018 spisane wot:

Pozdatneho hada dla su w Čěskej kupnicu nachwilnje zawrěli. Na wideju dohladowanskeho systema běchu něhdźe 40 centimetrow dołheho njeznateho reptila wuhladali, na čož kupnicu zawrěchu. Zwěrjo pak njejsu přiwšěm namakali. „Wěstota přistajenych a kupcow je nam najwažniša“, zdźěli rěčnica kupnicy we wuchodočěskim měsće Orlovje. Fachowcy tukaja, zo bě so had w kartonje bananow sobu do kupnicy dóstał.

Plantažu konopje w swojej chěži našoł je muž w saksko-anhaltskim Genthinje, po tym zo njebě tam hižo dlěši čas był. Překwapjeny wobsedźer domu wuhlada 500 rostlin we wjacorych rumnosćach domskeho. Skućićeljo běchu tam wja­core tanki wody a profesionalne wobswětlenje nastajili. Fachowcy krajneho kriminalneho zarjada pad nětko pře­pytuja.

Němcaj na Mallorce zhubjenaj

štwórtk, 11. oktobera 2018 spisane wot:

Palma (dpa/SN). Po ćežkim njewjedrje ze znajmjeńša dźesać mortwymi na kupje Mallorca staj tež Němcaj zhubjenaj. Pomocnicy pytaja nimo toho za pjećlětnym hólčkom, kiž je po sylnych zliwkach zhubjeny, kaž nuzowa słužba zdźěla. Pola zhubjeneju Němcow jedna so wo mandźelskeju, za kotrymajž wot wčerawšeho wječora pytaja. Po informacijach wjedrarjow bě so wutoru w běhu dweju hodźin hač do 230 litrow dešća našło.

Žitne žně pod přerězkom

Lipsk (dpa/SN). Sakscy ratarjo su dołho trajaceje suchoty dla při lětušich žnjach žita wulke straty poćerpjeli. Hladajo na šěsćlětny přerězk nažnjachu 15 procentow mjenje zorna, informuje dźensa Sakski statistiski zarjad. Přerězny wunošk wučinja 60,3 decitony na hektar. Masiwna suchota je we wulkich dźělach Němskeje hoberske škody zawiniła. W cyłoněmskim přerězku su burja 22 procentow mjenje žita nažnjeli hač loni. Woni trjebaja pomoc 44 milionow eurow, kaž je ratarske ministerstwo wuličiło.

Njewjedra na Sardiniskej

Haley Nelson wobhladuje sej to, štož je wot jeje swójbneho domu zbyło, po tym zo bě hurrikan „Michael“ na Floridźe zachadźał. „Michael“ bě połkupu wčera docpěł a ju ze spěšnosću 250 km/h zapusćił. Narodny hurrikanowy centrum rěčeše wo rekordnym wichorje. Rozměr škodow njeje hišće zwěsćeny. Njedaloko města Greensboro je muž žiwjenje přisadźił, jako štom na jeho dom padny. Statysacy ludźi su bjez miliny. Pomocnicy su po puću do wosebje potrjechenych kónčin. Foto: dpa/Pedro Portal

Duda sudnikow powołał

štwórtk, 11. oktobera 2018 spisane wot:

Waršawa (dpa/SN). Najebać skóržbu komisije EU w Pólskej městna sudnikow na najwyšim sudnistwje znowa wobsadźeja. Prezident Andrzej Duda je wčera dalšich 27 sudnikow powołał. Prezidialne zarjadnistwo rozłoži, zo je powołanje w zjawnym zajimje a wotpowěduje wustawje kraja. Kritikarjo prezidentej wumjetuja, zo chce fakty tworić a sej justicu politisce podrjadować.

Pólske knježerstwo, nawjedowane wot narodnokonserwatiwneje strony Prawo a sprawnosć (PiS), je rentowu starobu sudnikow najwyšeho sudnistwa wot 70 na 65 lět znižiło. Tohodla běchu spočatk julija wjace hač dwaceći sudnikow na wuměnk pósłali.

Přećiwnicy PiS kritizuja, zo chce knježerstwo jemu njelubych sudnikow wotbyć. Pušćili su tež prezidentku najwyšeho sudnistwa Małgorzatu Gersdorf. PiS porno tomu argumentuje, zo chce pólsku justicu wot bywšich komunistiskich a koruptnych kadrow wučisćić.

Komisija EU je 24. septembra před ­Europskim sudnistwom přećiwo reformje skoržiła, žadajo sej ju hnydom skónčić.

Portal AfD zbudźa rozhorjenje

štwórtk, 11. oktobera 2018 spisane wot:

Frankfurt n. M. (dpa/SN). Prawicarskopopulistiska strona AfD zbudźa dale wulke rozhorjenje ze swojim internetnym portalom, w kotrymž móža šulerjo politiske wuprajenja wučerjow dokumentować. „Organizowana denunciacija je srědk diktaturow“, rjekny zwjazkowa justicna ministerka Katarina Barley (SPD) nowinarjam w Frankfurće nad Mohanom. „Štóž jako strona tajke něšto zasadźa, zo by njelubych wučerjow wotkryła a zjawnje zatamał, tón zdobom pokazuje, što wo demokratiji dźerži.“

Kaž je so w Hamburgu hižo stało, chcyła AfD we wjacorych zwjazkowych krajach internetne platformy přećiwo wučerjam zarjadować, kotřiž pozdatnje kaznju neutrality njedodźerža a so kritisce wo stronje wuprajeja.

Předsyda konferency kultusowych ministrow, durinski nawoda ressorta Helmut Holter, je mjeztym připowědźił, zo so gremij na swojim dźensnišim zet­kanju z naležnosću zaběra. Potrjecheni wučerjo měli so na kultusowe ministerstwo a na prawiznika wobroćić.

Měsačnje 170 eurow wjace

štwórtk, 11. oktobera 2018 spisane wot:

Wučerjo, starši hač 42 lět dyrbja so z małej přiražku spokojić

Drježdźany (SN/MiR). Swobodny stat Sakska płaći mnohim přistajenym wučerjam přichodnje měsačnje 170 eurow wjace. Wot lěta 2019 zaruči přiražku wšěm tym pedagogam, kotřiž su abo přińdu hač do toho do mzdoweje skupiny E 13. To zdźěli statny minister za kultus Christian Piwarz (CDU) zańdźeny pjatk nowinarjam. Dojednanje je dźěl 1,7 milliardow eurow wopřijaceho programa, z kotrymž chce swobodny stat přichodne lěta njedostatk wučerjow wotwobarać. Dźěłarnistwa maja to za krok do praweho směra. Sakska Lěwica kritizuje, zo polěkuje postupowanje CDU a SPD „z wjele pjenjezami přiběrajcy hubjenej naledźe mjez wučerjemi“.

Jónu myška na šuli być

štwórtk, 11. oktobera 2018 spisane wot:
Tuchwilu bych rady myška była, snano tež pawk. Potom móhła swědk rozmołwow abo mjelčenja we wučerskich stwach być. Zawěsće knježi tam tón dźeń to jedne, druhi dźeń to tamne. Wšako ćahaja nětko mjezy we wučerskich stwach. Ći jedni su priwilegowaniši – ći młódši hač 42 lět, kotřiž móža so ze zastojnikom stać – hač ći tamni. Kolegojo nad 42 lětami to nje­móža. Jich chce Sakska z přidatnymi 170 eurami na měsac změrować. Su pak to runje ći wučerjo, kiž mějachu po towaršnostnym přewróće někotre lěta mjenje hodźin dźěłać a kotřiž su přiwšěm dźěći kubłali a spěchowali kaž tež so kwalifikowali, často samo dalši studij zmištrowali. Kak tónle suk rozwjazać, tež kultus njewě. Jenož jedne wón chce: ze zawjedźenjom zastojnistwa wučerjow na Saksku wjazać. Zo knježi we wučerskich stwach eksploziwny powětr, to pak tohorunja wě. Kak jón wotpalić, ani kultus, ani myš, ani pawk njewědźa. Milenka Rječcyna

nowostki LND