Po tym zo běchu němske jednotki na wobkruženy Metz pochodowacych 140 000 wojakow armeje francoskeho maršala Mauricea de Mac-Mahona 30. awgusta 1870 pola Beaumonta wróćo stłóčili, zabrachu wone na prawym boku rěki Maas zakitowanske stejnišća. Francoska armeja bě přepomału na Metz postupowała, dokelž njeběštej pochod a zastaranje wojakow derje organizowanej. Zo bychu so ćělnje zastarali, přestachu wojacy maršěrować a pytachu zboka puća naprawo w dźesać kilometrow zdalenych wsach za zežiwidłami. Na lěwym boku trasy pochoda bě belgiska hranica bliska, kotruž njesmědźachu francoscy wojacy překročić. Němske wójsko bě spěšniše, wšako je zastaranje a přidatnu municiju na wozach z konjacym zapřahom sobu transportowało a njetrjebaše sej tuž jědź na wsach wobstarać. Docyła bě jednanje němskeje armeje wot šefa pruskeho generalneho staba Helmutha von Moltki wuběrnje planowane.
Dohromady něhdźe 60 hrajnych, dokumentarnych a krótkofilmow wubědźuje so we wobłuku 17. filmoweho festiwala Nysa (NFF) – lětsa jako tak mjenowaneje „wild edition“ – wo požadane „Rybički Nysy“. Wobłukowy program swjatka wopřijima dwě produkciji ze serbskim podźělom.
Wjetšina z nas je so wočerstwjena a z wjelemi dožiwjenjemi z lěćneho dowola nawróćiła. W nakładnistwje přihotujemy tuchwilu literarnu nazymu. Wuměnjenja njejsu lětsa optimalne, ale z tym njejsmy w kulturnym wobłuku sami. Tohodla spytamy to najlěpšě z toho sčinić. Knihi, kotrež smy w běhu lěta zdźěłali a wudali, maja swój puć ke kupcam-čitarjam namakać. Što na nas wšěch čaka?
Kniha „Worklecy něhdy a dźensa“ budźe zajutřišim, njedźelu, we Worklečanskej sportowej hali předstajena. Tón abo tamny ma ju cyle wěsće hižo doma na polcy stejo. Njech sej přiwšěm do Worklec dojědźe, zo by na wuwjedźenja Bena Wałdy a Eckharda Kliemanna słuchał. Snano zhoniće tola hišće něšto, štož w nowowudaću njesteji. Městnow je we wulkej sportowej hali dosć, tak zo móžemy wšitke předpisy hygieny dodźeržeć. Prěnje zarjadowanje započnje so w 16 hodź., druhe we 18.30 hodź.
Mjeztym tři měsacy je so jednaćel LND Syman Pětr Cyž do nawodnistwa nakładnistwa zanurił. Cordula Ratajczakowa je so z 42lětnym, kiž bě zastojnstwo w juniju přewzał, rozmołwjała.
Knježo Cyžo, spočatnje njejsće so jeno z wěcnym stawom zawoda zeznajomił, ale tež rozmołwy ze wšitkimi sobudźěłaćerjemi wjedł. Što je Was najbóle překwapiło?
Choćebuz (AK/SN). Na něhdźe 50 zarjadowanjow wabi lětuši Łužiski festiwal pod hłownym hesłom „Europa – Kultura – Jutře.“ wot 25. septembra do 16. oktobra. Planowane su nimo koncertow po wšej Łužicy tež dźiwadłowe předstajenja, přednoški a filozofiske rozmołwy. Nošer swjatka je Zhorjelska kulturnoserwisowa towaršnosć, patronaj staj ministerskaj prezidentaj Braniborskeje a Sakskeje Dietmar Woidke (SPD) a Michael Kretschmer (CDU). Festiwal financuja ze spěchowanskich srědkow Zwjazka. Za loni a lětsa maja za njón něhdźe štyri miliony eurow k dispoziciji. Wot klětušeho chcedźa jón ze srědkow zakonja wo skrućenju struktury kaž tež ze spěchowanjom Braniborskeje a Sakskeje financować.
Město Budyšin zastupuje mnohe města cyłeje Němskeje a Europy. Z dźesaćdźělnej dokumentaciju je so filmowcam sćelaka Arte něšto jónkrótne radźiło. Wo tym běchu sej přitomni na sobotnej premjerje w Budyskim NSLDź přezjedni. Po předstajenju prěnjeju dźělow serije su Budyšenjo teamej prašenja stajeli.
Budyšin (CS/SN). Poł lěta su filmowcy někotrych Budyšanow přewodźeli, zo bychu pytnyli, kak wobydlerjo mysla a kak z napřećiwnymi politiskimi měnjenjemi našeho časa wobchadźeja. „Dokumentacija měšćansku towaršnosć adekwatnje wotbłyšćuje“, bě jednohłósny facit wječora. Někotři připosłucharjo su sej mjeztym wšitke dźesać filmow dokumentacije wobhladali. Wšako su hižo wot spočatka septembra w mediatece Arte přistupne. Jara chwalili su sej koncept, so komentara wzdać a protagonistow samych za sebje rěčeć dać. Tak móže sej přihladowar sam wobraz tworić. A wobraz Budyšanam tyje. Nawodnica archiwneho zwjazka Grit Richter-Laugwitz mjez druhim chwaleše, zo je dokumentacija bjez hódnoćenja a tež bjez klišejow wuńdźe.