Strašny chaos
Dynamika rozmacha słabnje
To a tamne (15.10.19)
Z njewšědnym wopodstatnjenjom je Düsseldorfska policija awto sćazała: Ze złoćanej barbu pomolowany wóz móhł za nadróžny wobchad přejaskrawy być, zdźěli rěčnik policije. Zastojnikam bě SUV njedźelu při kontroli přećiwo naduwakam, kotřiž njetrjebawšo po měsće tam a sem jězdźa, w centrumje města napadnył. Nětko ma fachowc pruwować, hač złoćana barba druhich slepi. 30lětny šofer dyrbješe pěši domoj hić.
Fatalne misnjenje: Njeznaty je we westfalskim Hammje durje bydlenja namócnje wułamał a so zadźiwaneho wobydlerja za swojej žonu prašał. Jako zadobywar pytny, zo steji we wopačnym bydlenju, so wospjet pola 37lětneho wobydlerja zamołwi, policija zdźěli. Na to muž ćekny. Policija nětko za njeznatym pyta a přepytuje ranjenja domjaceho měra a wobškodźenja wěcow dla.
Teologojo za synodalny puć
Salzburg/Erfurt (B/SN). 240 němskorěčnych teologow, mjez nimi zastupjerjo Erfurtskeje Katolsko-teologiskeje fakulty, je so za synodalny puć wuprajiło. Synodalny puć mjenuje so reformowy projekt, kotryž ma tež krizu seksualneho znjewužiwanja na agendźe. Tón ma so rozsudnišo přewjesć. Wosebje wobkedźbować maja so wobchad z mocu, seksualna moralka a prašenje za celibatom. Nic na kóncu ma so chutnje rozmyslować wo městnje žónskich w klerikalnej cyrkwi přichoda.
Za krućiši wuběr měšnikow
Frankfurt n. M. (B/SN). Předsyda Němskeje biskopskeje konferency, kardinal Reinhard Marx, žada sej krućiši wuběr přichodnych měšnikow a lěpše poskitki w dalekubłanju duchownych. Tak chce so we wšěch biskopstwach zasadźić za winowatostny monitoringowy system, rjekny kardinal Marx nowinje Frankfurter Allgemeine Sonntagszeitung. Studenća teologije maja so hłubšo ze žiwjenskim wašnjom duchownych, ze znjewužiwanjom mocy a z wobdźělenjom žonow w cyrkwinskej słužbje rozestajeć.
Biskop přećiwo wuzamknjenju
Analyza ma ćežišćo być
Drježdźany (SN). W srjedźišću wuradźowanja Serbskeho sejma sobotu w Drježdźanach stejachu informacije wo skutkowanju jednotliwych wuběrkow, kaž gremij w nowinskej zdźělence informuje.
Tak rozprawješe wuběrk za kulturu a kubłanje wo stawje přihotow za w měrcu/aprylu 2020 planowanu kubłansku konferencu. „Ćežišćo ma być, na rozdźěl k druhim aktiwitam na tymle polu, analyza politiskich wobstejnosćow, kotrež w praksy zwoprawdźenje skutkowneje serbskeje wučby w tradicionalnych serbskich gmejnach haća“, rěka w nowinskim wozjewjenju. Wuběrkownicy su dale přepytowali móžnosće, serbsku šulu w swobodnym nošerstwje zwonka wobmjezowanjow statneho systema zeskutkownić. Rěč bě wo nastorku, w měšćanskich bibliotekach w sakskej krajnej stolicy serbsku literaturu spřistupnić.
Zawodnje běštaj Jadwiga Pjacec a dr. Andreas Kluge sejmarjow „do serbskich Drježdźan“ witałoj a jim stawizny, wuspěchi, móžnosće a hranicy tamnišeho kulturneho dźěła předstajiłoj. Te złožuje so jeničce na towarstwowe struktury a priwatnu iniciatiwu.
Zeleni za jednanja z CDU a SPD
Lipsk (dpa/SN). Puć ke koaliciskim jednanjam CDU, SPD a Zelenych w Sakskej je runany. Stronski zjězd sakskich Zelenych je so na zjězdźe w Lipsku z jasnej wjetšinu za to wuprajił, rozmołwy k wutworjenju tak mjenowaneho Keniaskeho zwjazka, kiž eksistuje dotal jenož w Saksko-Anhaltskej, zahajić. CDU a SPD běštej tomu hižo pjatk přihłosowałoj. Koaliciske jednanja maja so po 21. oktobru započinać.
Syriska chce so wobarać
Damaskus (dpa/SN). Reagujo na turkowsku wojersku ofensiwu na sewjeru sćele Syriske knježerstwo w Damaskusu swójske jednotki do regiona. Syriska armeja chce so na sewjeru „turkowskej agresiji stajeć“, rozprawja statna powěsćernja Sana, bjez toho zo by nadrobnosće mjenowała. Turkowska bě dołho planowanu „Operaciju žórło měra“ minjenu srjedu z nadpadami na syriske pomjezne města zahajiła. Akcija měri so přećiwo kurdiskim jednotkam. Zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) je sej wot Turkowskeje hnydomny kónc akcije žadała.
Opozicija Budapest zdobyła
Cyrkej šwika teksty biskopa
Drježdźany (dpa/SN). Ewangelska krajna cyrkej ma spisy sakskeho krajneho biskopa Carstena Rentzinga w prawicarskim časopisu Fragmente za njeznjesliwe. W času mjez 1989 a 1992 spisane teksty su elitarne, nacionalistiske a antidemokratiske, rěka we wčera wozjewjenym stejišću. „Wone su z tehdyšeho kaž tež dźensnišeho hladanišća njepřijimliwe.“ Wo tekstach je wša cyrkwinska wyšnosć hakle 11. oktobra zhoniła.
Za swoje jara konserwatiwne nastajenje znaty Rentzing bě minjeny pjatk připowědźił, zo w zwisku z debatu wo swoju wosobinu zastojnstwo krajneho biskopa złoži. Jeho běchu kritizowali, dokelž bě wón swój čas čłon bijaceho zwjazkarstwa był. „Zo bych cyrkej před škodu zachował, sym so rozsudźił, swoje zastojnstwo złožić“, 52lětny připowědźi. Rentzing je wot lěta 2015 krajny biskop Sakskeje.
Rentzing bě nawodnistwu rozłožił, zo je swój čas wozjewjene teksty ze swojeho žiwjenja wutłóčił a zo so za nje hańbuje. Nawodnistwo ewangelskeje cyrkwje chce so 21. oktobra z naležnosću zaběrać.
To a tamne (14.10.19)
Swětoznate smykanišćo w New Yorku při tamnišim Rockefellerowym centeru je wotewrjene. Při temperaturach wokoło 20 stopnjow su je prěni hosćo k zahajenju mjeztym 83. sezony sobotu prěni króć wužiwali. Tradicionelnje smykanišćo hač do kónc apryla statysacy wopytowarjow přiwabi. Lodowe smykanišćo běchu 1936 prěni króć natwarili.
Přezahe za wodźidło awta so sydnył je 18lětny šuler jězbneje šule w porynsko-pfalcskim Neuwidźe. Z awtom nana přijědźe wón k jězbnej šuli, zo by popłatk za pruwowanje přichodny dźeń zapłaćił. Nan jeho na pódlanskim sedle přewodźeše. Po tym młody muž z awtom wotjědźe. Wučer šule tole wobkedźbowaše a zawoła policiju. Zastojnicy zetkachu wobeju doma a jeju narěčachu. Dokelž bě nan sobu w awće, dyrbi z chłostanjom ličić. Pruwowanje je najprjedy raz přestorčene.
Wuradźuja wo koaliciji
Drježdźany (dpa/SN). W Sakskej móhli dźensa wuhibki stajić, zo wutworja nowu knježerstwowu koaliciju. Stronskej nawodnistwje CDU a SPD chcyštej popołdnju kóžde same za sebje wo móžnym zahajenju koaliciskich jednanjow wuradźować. Zeleni činja to jutře na stronskim zjězdźe w Lipsku. Dotal wupada cyle za koaliciju CDU, SPD a Zelenych, kajkejež dotal w Sakskej hišće njebě. Koaliciske jednanja móhli so po informacijach stron 21. oktobra zahajić.
Rozžohnuja so z Gottom
Praha (dpa/SN). W čěskej stolicy Praze zahajichu dźensa dwaj dnjej trajace žarowanske swjatočnosće za Karela Gotta. We wulkej žurli Palaisa Žofín steji zawrjeny a z běłymi kwětkami pokryty kašć, kotryž wojacy wobstražuja. Wulke portretowe foto dopomina na 1939 w Plzenje rodźeneho wulkeho šlagroweho spěwarja. Ludźo, kotřiž mějachu składnosć, při kašću so rozžohnować, tworjachu před palastom kilometry dołhi rynk. Karel Gott bě 1. oktobra 80lětny zemrěł.
Nobelowe myto Etiopjanej
Šiman: Politika ma wuměnjenja za změnu tworić
Budyšin (CS/SN). Hladajo na dźensniše wuradźowanje Zwjazkoweje rady wo tym, skónčić zmilinjenje brunicy, je serbski zapósłanc CDU w Sakskim krajnym sejmje Marko Šiman wčera na nowinarsku rozmołwu prosył, zo by swoje žadanja w tym zwisku potwjerdźił.
Najwažniše Markej Šimanej je, zo so 10 000 derje płaćenych dźěłowych městnow energijoweho hospodarstwa z runje tak derje płaćenymi nowymi industrijnymi městnami naruna. Politikarjo dyrbja za to wotpowědne wuměnjenja tworić. K nim słušeja spěchowanske srědki a dawkowe wolóženja za zawody, kotrež so we Łužicy zasydla. To móhło so we wobłuku wurjadneho hospodarskeho pasma stać, štož dyrbja z Europskej uniju dorěčeć. Masiwne zničenje dźěłowych městnow kaž w 90tych lětach njesmě so na žadyn pad wospjetować.
Zapósłanc sakskeho sejma je so tež k wobchadnym projektam wuprajił. Tak dyrbja železniskej čarje Zhorjelc–Drježdźany kaž tež Zhorjelc–Berlin nuznje elektrifikować. Šiman chcył so tež za logistiski centrum w Budyšinje zasadźić, hdźež móhli twory do wagonow składować a tak kolije jako transportny srědk lěpje wužiwać.
