Předźernja budźe zetkawanišćo

pjatk, 06. oktobera 2023 spisane wot:

Nowe Město (AK/SN). Wotewrjeny wobswětokubłanski a zetkawanski centrum nastawa na kromje Noweho Města nad Sprjewju. Za to přetwarjeja tuchwilu fabrikowe twarjenje bywšeje předźernje drjewjaneje wołmy. Projekt ma towarstwo Předźernja wudźeržliweho žiwjenja w swojej horšći. „Naše twarnišćo je projekt k sobučinjenju“, podšmórnje čłon towarstwa a projektowy nawoda Adrian Rinnert. „Pola nas sej eksperimento­wanje z alternatiwnymi twaršćiznami a technikami wuraznje přejemy.“

Na wotžnjatych kukuricnišćach Hornjeje Łužicy wuhladaš tuchwilu wjele žorawjow, kotrež tam za picu pytaja. W třiróžku mjez Kamjenej, Bronjom a Radworjom bě njedawno wjace hač 170 tajkich ptakow widźeć. Mjez nimi běchu čěske žorawje, kiž buchu před třomi lětami pola Libereca wopjeršćenjene. Na juhu wone hakle w nowembru poćahnu, hdyž pola nas hižo žanu picu ­njenańdu. Foto: Handrij Baumgärtel

Krótkopowěsće (06.10.23)

pjatk, 06. oktobera 2023 spisane wot:

Myto za wusahowace dźěło

Kamjenc. Kamjensku měšćansku biblioteku G. E. Lessinga počesća z lětušim Sakskim mytom knihownjow. Tole je ministerka za kulturu, Barbara Klepsch (CDU), dźensa w Drježdźanach wozjewiła. Zarjadnišćo přesadźi so w kruhu dźewjeć wulkich a mjeńšich bibliotekow ze wšeho swobodneho stata, kotrež su so wo myto požadali. Z 10 000 eurami dotěrowane wuznamjenjenje přepodadźa 1. nowembra w Kamjencu oficialnje.

Wuspěšna kubłanska jězba

Budyšin. Župna kubłanska wuprawa po slědach Hadama Bohuchwala Šěracha do Budyšinka a na to do pčólnicy „Regina“ w Konjecach minjenu sobotu bě wulki wuspěch. Tak posudźowaše předsydstwo župy „Jan Arnošt Smoler“ wjeršk skutkowanja w požnjencu na swojim wčerawšim posedźenju. Wosebje zetkanje ze Serbami w Konjecach wuchwalowachu sej wuprawnicy, wšitkim spodo­baše zhromadne kofejpiće, spěwanje a serbska bjesada.

Ze serbskim podźělom

Kak cebrasmuhi před muchami škitaja

štwórtk, 05. oktobera 2023 spisane wot:

Nic jenož na wsach, ale tež w městach maja mnozy domjacy skót. Něchtóžkuli nimo toho drobny skót plahuje. Wšitcy so wo strowotu swojich dwu- abo štyrinohatych lubuškow prócuja. K tomu ­přinošować chce naša serija z pokiwami z weterinarneje mediciny. (16)

„Štóž chce lěćo měć, dyrbi kuntwory znjesć“, praji serbske přisłowo. Porno nam čłowjekam pak njemóže so skót cyle jednorje ze sprayjom přećiwo insektam napryskać abo do chłódneje chěže hić, hdźež škit před woknami zadźěwa, zo bychu muchi, kuntwory atd. do jstwy lećeli.

Wosebje konje maja swoju lubu nuzu z njeprošenymi hosćimi, kaž ćelčkami (Bremsen). Runje w lěćnym času jich wóń konjow wosebje wjele přiwabja. Konje njeznjeměrnja jeno šwórčenje wokoło woči a wuši, ale tež bolostne kusnjenje krejlačneho překasanca.

Zhubjeny dokument zaso maja

štwórtk, 05. oktobera 2023 spisane wot:

W Němcach chcedźa wjesnu chroniku zestajeć a wšelake žórła wužiwać

Němcy (AK/SN). Wot lěta 2024 chcedźa w Němcach wobšěrnu chroniku zestajeć. Wužiwać chcedźa za to zapiski woby­dlerjow a towarstwow kaž tež šulsku a gmejnsku chroniku wot 1825 hač do 1949. Tole rjekny wjesny předstejićer Eugeniusz Diesterheft předwčerawšim na wjesnej žurli. Składnostnje lětušeje 775. róčnicy Němcow je tam mała wustajeńca widźeć. Wona pokazuje z dokumentami a wobrazami dopomnjenki wjesneho a młodźinskeho kluba, wohnjoweje wobory, seniorow a pěstowarnje „Pumpot“.

Policija (05.10.23)

štwórtk, 05. oktobera 2023 spisane wot:

Zawinowar so přizjewił

Wojerecy. Hižo minjeny pjatk je so na parkowanišću Wojerowskeje kupnicy wobchadne njezbožo stało. Zawinowar pak so zminy. Předwčerawšim so muž na policajskim rewěrje přizjewi a njezbožo přizna. Při tym so wukopa, zo 65lětny ­hižo wot julija žanu jězbnu dowolnosć njewobsedźi a tuž awto scyła wodźić směł njeby.

Dopominaja na židowsku swójbu

štwórtk, 05. oktobera 2023 spisane wot:

Budyšin (SN/MWj). Tři kopolaki w chódniku dopominaja wot wčerawšeho na Budyskej Walskej na tam něhdy bydlacu židowsku swójbu Hamburger. W přitomnosći zastupjerjow města, šulerjow Biskopičanskeje wyšeje šule a někotrych zajimcow je Kölnski wuměłc Gunter Demnig dźesać króć dźesać centimetrow wulke kamjenje z mosazowym pismom do chódnika zatwarił. Šulerjo wuslědki swojeho slědźenja wo swójbje Hamburger předstajichu. Wona měješe na Bohatej hasy wobchod za mužacu drastu. Hač do pogromoweje nocy 9. nowembra 1938 bydleše swójba na Walskej. Pozdźišo bu do stolicy Letiskeje, do Rigi, deportěrowana a bórze na to zamordowana.

W lěće 2007 je Budyska měšćanska rada wobzamknyła, so na mjeztym wu­znamjenjenej akciji Guntera Demniga wobdźělić a tak na wopory namocy a nad­knjejstwa dopominać. Z wčera połoženymi třomi kopolakami nětko dohromady 39 tajkich kamjenjow na dwanaće městnach w Budyšinje na bywšich židowskich wobydlerjow, kotrychž su nacionalsocialisća přesćěhali, deportowali a zamordowali, dopomina.

Wot lěta 2013 wuhotuje sej dźěl wobydlerjow Dobrošic kóžde lěto mały nadróžny swjedźeń. Lěto do toho bě Njeswačanska gmejna wjesny puć ponowić dała, kiž pak tehdy hišće mjeno njeměješe. Mjeztym wšitke puće w Dobrošicach mjeno maja a tež dwurěčne tafle. Předwčerawšim je so wjace hač 30 ludźi na puću zešło, zo bychu při kofeju bjesadowali. Foto: Feliks Haza

Zmijam nad jězorom lećeć dali

štwórtk, 05. oktobera 2023 spisane wot:
Zmije na nazymskim njebju a swjedźeń za swójby při Liškowskim ­jězorje blisko Choćebuza: Při najlěpšim wětřikojtym wjedrje su so minjenu wutoru, 3. oktobra, ­zaso sta zajimcow na tradicionalny swjedźeń zmijow při nastawacym jězoru zhromadźili. Na kóždolětne zarjadowanje přeprosyłoj běštej „Choćebuske sportowe towarstwo Wuchodneho jězora“ a měšćanski sportowy zwjazk. Wopytowarjo mějachu składnosć, swójskim zmijam lećeć dać abo sej program za swójby lubić dać. Dźěći ­móžachu w dźěłarni same zmije twarić. Druzy běchu přijěli, zo bychu najwšelako­riše zmije na łužiskim njebju prosće wobdźiwali. Foto: Michael Helbig

Krótkopowěsće (05.10.23)

štwórtk, 05. oktobera 2023 spisane wot:

Myto nanotechnologam

Stockholm. Za „wotkrywanje a syntezu ‚kwantowych dypkow‘, najmjeńšich komponentow nanotechnologije“ spožci Kralowska šwedska akademija wědomosćow třom slědźerjam z USA lětuše Nobelowe myto za chemiju. Lawreaća su Moungi G. Bawendi (Massachusetts Institute of Technology, Cambridge), Louis E. Brus (Columbia University, New York) a Aleksej I. Jekimow (Nanocrystals Technology Inc., New York).

Pjenjezy na dobro zawodow

Drježdźany. Sakska podpěruje „małe a srjedźne zawody“ z nowym programom „Darlehen für den Mittelstand“. Dohromady je 142 milionow eurow „za inwesticije a dźěłowe srědki k dispozi­ciji“. Z „njekomplikowanej naprawu“ maja so „wubědźowanjakmanosć sakskich předewzaćow polěpšić kaž tež nowozałoženja wolóžić“.

Hrajkajo ličić wuknyć

nowostki LND