Francoska chce jednać

póndźela, 04. februara 2019 spisane wot:

Paris (dpa/SN). Po tym zo je ultimatum wjacorych europskich krajow nastupajo bój wo móc we Venezueli wotběžał, je Francoska konsekwency připowědźiła. Kraj chce nětko „trěbne naprawy“ nastorčić, wonkowny minister Jean-Yves Le Drian připowědźi, bjez toho zo by na­drobnosće mjenował. Francoska, Němska a dalše kraje EU běchu prezidenta Nicolása­ Madura namołwjeli, hač do kónca tydźenja nowowólby wukazać. Maduro je žadanje jako „lózyskosć“ wotpokazał.

Scholz wočakuje deficit

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowe knježerstwo dyrbi so na to nastajić, zo pobrachuje w zwjazkowym etaće hač do lěta 2023 nimale 25 miliardow eurow. Tole wuchadźa ze zdźělenki financneho ministra Olafa Scholza (SPD) swojim ministerskim kolegam k zahajenju rozmołwow wo financnym planowanju. W pismje Scholz wuraznje namołwja, z wudawkami zamołwiće wobchadźeć. Tak chcedźa mjez druhim wudawki knježerstwa za zastojnikow wobmjezować. Tež za digitalizowanje šulow nochcedźa wjace wudać. Merkel na wopyće w Japanskej

Na historiski wopyt je bamž Franciskus dźensa do Zjednoćenych arabskich emiratow dolećał. Na lětanišću w Abu Dhabi jeho krónprinc Muhammad bin Zayed Al Nahyan witaše. Na to je so bamž přewodźany wot wojerskeje eskorty a lětadłow k prezidentskemu palastej podał. W běhu dnja chcyše so wón ze zastupnikami islama zetkać a na mjezynabožnej konferency porěčeć. Je to prěni wopyt jednoho z bamžow na arabskej połkupje scyła, w kolebce islama. Foto: dpa

Gerhard Schröder kritizujeAndreju Nahles

póndźela, 04. februara 2019 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Něhdyši zwjazkowy kancler a předsyda SPD Gerhard Schröder je stronsku a frakcisku předsydku SPD Andreju Nahles z jasnymi słowami kritizował. W rozmołwje z časopisom Spiegel wón Nahles indirektnje kmanosć wotrjekny, SPD do přichodnych wólbow zwjazkoweho sejma wjesć móc. Kanclerski kandidat trjeba hospodarsku kompetencu, wón potwjerdźi. Na prašenje, hač Nahles tutu kompetencu wobsedźi, Schröder wotmołwi: „Myslu, zo njeby wona to ani sama wo sebi twjerdźiła.“

Schröder so za to zasadźowaše, zo so strona w swojej ćežkej krizy zaso bóle na něhdyšeho wonkowneho ministra Sigmara Gabriela zepěra. „Sigmar Gabriel je snano najwobdarjeniši politikar, kotrehož tuchwilu w stronje mamy. Wón pak je někotrym ludźom w stronje pře kruće na nohi stupił“. Gabriel pak dyrbjał sam rozsudźić, hač chcył hišće raz sylnišu rólu w stronje hrać, Schröder rjekny. SPD móhła z toho na kóždy pad lěpšiny wu­zbytkować, je sej wón wěsty.

Kritizuja rentowe plany ministra

póndźela, 04. februara 2019 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Planam ministra za dźěło Hubertusa Heila (SPD) nastupajo zakładnu rentu so přiběrajcy spjećuja. Koaliciski partner CDU předewšěm kritizuje, zo ma so zakładna renta z dawkowych srědkow płaćić a zo njeje planowane, potrěbnosć ludźi pruwować. Etatowy politikar CDU Eckhardt Rehberg rjekny nowinarjam: „Nadźijam so, zo je Heil swój namjet z financnym ministrom Olafom Scholzom (SPD) wotrěčał a zo tón jemu štyri do šěsć miliardow eurow kóžde lěto přewostaja.“ Zwyšenja dawkow abo nowe kredity njejsu za to móžne, wón rjekny.

Němska rentowa zawěsćernja porno tomu na to pokaza, zo je zwyšenje niskich rentow cyłotowaršnostny nadawk, kiž dyrbjał so w połnej měrje z dawkowych srědkow financować, zdźěli rěčnik zawěsćernje. Tole dyrbjało zaručene być. Plany ministra předwidźa, zo milionam rentnarjam z niskimi dochadami po lětdźesatkach dźěłoweho žiwjenja přichodnje rentu awtomatisce zwyša. Snadne renty chcył wón wo hač do 447 eurow měsačnje zwyšić.

Demonstracija přećiwo brunicy

póndźela, 04. februara 2019 spisane wot:

Dale wšelake reakcije na namjety wuhloweje komisije

Lipsk/Choćebuz (dpa/SN). Namjety wuhloweje komisije nastupajo skónčenje zmilinjenja brunicy a strukturnu změnu w potrjechenych brunicowych kónčinach zbudźeja dale najwšelakoriše reakcije.

Tak stej so rjemjeslniskej komorje w Choćebuzu a Drježdźanach ze swojimi žadanjemi nastupajo strukturnu změnu na braniborske krajne knježerstwo wobroćiłoj. Komorje sej žadatej, we Łužicy wosebite hospodarske pasmo zarjadować, hdźež knježa cyle wosebite, přede­wšěm dawkowe wuměnjenja. Tak měli předewzaća nawabić, kotrež nowe dźěłowe městna wutworja. Nimo toho měli infrastrukturu spěšnje wutwarić. Komorje na to pokazujetej, zo je we Łu­žicy něhdźe 18 000 rjemjeslniskich za­wodow z ně­hdźe 84 000 přistajenymi a 4 000 wučomnikami wot skónčenja zmilinjenja brunicy potrjechenych. Po najnowšim woprašowanju zhladuje 60 procentow wšitkich woprašanych zawodow z wulkimi starosćemi na přichod Łužicy. Woni so boja, zo móhło tójšto derje­ wukubłanych ludźi wotpućować, štož by kupnu móc regiona wosłabiło.

Přeswědčace dosć?

póndźela, 04. februara 2019 spisane wot:
Zo je so prof. Helmut Faska na wurazu „předwólby“ postorčił, bě jedna faseta zarjadowanja minjeny pjatk w Lejnje. Wězo, přikład předwólbow k ameriskim prezidentskim wólbam bě namjetej prof. Stefana Oetera sobu kmótřił. W padźe Serbskeje Lěwicy jako přeprošerki dźěše wo to, swójskeho kandidata za krajnu lisćinu strony k wólbam sakskeho parlamenta wobšěrnišo hač dotal legitimować. Tak knježeše nastupajo poprawny zaměr wječora bórze zaso přezjednosć. Přezjedni běchu sej wobdźělnicy – tak z Rownoho, Hodźija, Rakec, Budestec, Njebjelčic, Chrósćic, Budyšina a Drježdźan kaž tež z dalšich třoch w sakskim sejmje zastupjenych stron –, zo měli w zajimje našeho ludu druhdy tež přez stronske hranicy za jedyn postronk ćahnyć. Tale serbska pře­zjednosć wužaduje nětko saksku Lěwicu a wosebje tych stronjanow, kotřiž na wosebitym zjězdźe wo zestawje krajneje lisćiny rozsudźa. Budźe pak jich wobšěrniša legitima­cija Serba bóle přeswědčić? Axel Arlt

To a tamne (04.02.19)

póndźela, 04. februara 2019 spisane wot:

Mórske elefanty so w sewjerokaliforniskim narodnym parku Point Reyes přiběrajcy na pola turistow woblubowanym přibrjohu zadomjeja. Přičina: Přibrjóh je blokowaneho etata USA dla zawrjeny, dokelž njemóža tam přistajenych hižo płaćić, zarjadnistwo parka zdźěli. Mórskim elefantam, kotrež so skerje do wotležanych kónčin wróćo sćahnu, su prózdne přibrjohi witane, zo móhli tam swoje młodźata porodźić.

W Kölnskej katedrali maja po wjele lětstotkach nětko tež žony na to dźiwać, zo so wopytowarjo prawje zadźerža. „Wěrimy, zo móža žony dotal muske zastojnstwo derje wudospołnić“, zdźěli probst Gerd Bachner. Dohladowarjo w čerwjenych robach a z čornymi čapkami maja wšědnje 30 000 wopytowarjam infor­macije dawać a na to dźiwać, zo so ludźo w katedrali dostojnje zadźerža.

Mjeńšinowe rěče bóle spěchować

pjatk, 01. februara 2019 spisane wot:

Strasbourg (SN/BŠe). Wuběrk wěcywustojnych Europskeje rady napomina Němsku, wučbu a spěchowanje regionalnych a mjeńšinowych rěčow polěpšić. We wotpowědnej rozprawje starosći so gremij pobrachowacych wučerjow nastupajo mjeńšinowe rěče. Wosebje wučba hornjoserbšćiny njemóže so hižo w dosahacej měrje poskićeć. Zdobom pak měło so tež nastupajo wučbu w delnjoserbšćinje, sewjernej frizišćinje, saterfrizišćinje, delnjoněmčinje a romani něšto změnić. K tomu liča zakonje a stra­tegije k zesylnjenju pozicijow w kubłanskim wobłuku, zarjadnistwje a medijach.

Europska rada sćele prawidłownje wobkedźbowarjow do swojich cyłkownje 47 sobustawskich krajow, zo bychu staw škita mjeńšinowych a regionalnych rěčow přepruwowali. W meji pobychu fachowcy w Němskej, hdźež rěčachu ze zastu­pjerjemi knje­žerstwa a ciwilnej towaršnosću. Němske zarjady měli so prawi­dłownje mjeńšinam wěnować a naprawy přepruwować, wuběrk wěcywustojnych wujasni. Nimo Němskeje namołwjachu tež Awstri­sku, hdźež maja mjez druhim Korutanscy Słowjenjo swoju domiznu.

Swójske namjety

pjatk, 01. februara 2019 spisane wot:

Budyšin (SN/at). Sep namjetow za strukturnu změnu we Łužicy je zapósłanc Sakske­ho krajneho sejma Marko Šiman (CDU) zdźěłał, kotrež buchu tež do lisćiny namjetow Sakskeje přiwzate. Swoje bytostne ideje je zapósłanc dźensa nowi­narjam w Budyšinje předstajił, tak na přikład za třiróžk Wojerecy–Hamor–Běłu Wodu, hdźež móhł technologiski a industrijny centrum w Hamorje na wobstejacy potencial hórnikow a energijownikow natwarić. W zwisku z třiróžkom Woje­recy–Kamjenc–Budyšin žadaše sej Šiman nowe myslenje nastupajo infrastrukturu železnicy. Firmy, kotrež to chcedźa, měli železniski přizamk dóstać.

Statysacy so přizamknyli

pjatk, 01. februara 2019 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Wjace hač 400 000 kupcow dieselowych awtow je so dotal skóržbje přećiwo awtotwarcej Volkswagen přizamknyło a so w zwjazkowym zarjedźe za justicu registrować dało. Zwjazk přetrjebarskich centralow Němskeje jich zastupujo přećiwo VW manipulowaneho wotpłuna dla skorži, zo bychu šoferojo wotškódnjenje dóstali. Register skóržby je dale přistupny, zastupnik zwjazka powěsćer­- ni dpa zdźěli. Dotal njewědźa, hdy so proces zahaji. VW žadanja wotpokazuje.

Kruta zyma dale traje

Chicago (dpa/SN). Hižo dny trajaca kruta zyma w USA nochce so pominyć. Narodna wjedrowa słužba ludźi w srjedźnym zapadźe a na sewjeru kraja dale před žiwjenjastrašnej zymu warnuje. Wčera běchu tam zmjerzki pod minus 30 stopnjemi měrili. Dotal je sej zyma jědnaće smjertnych woporow žadała. Jeno w Chicagu su 60 ćopłych stwow za bjezdomnych zarjadowali. Tež policajske stacije móža ludźo wužiwać, zo bychu so zwohrěwali. Zdźěla nimaja milinu.

Wikowanske zrěčenje płaćiwe

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND

Nowe poskitki knihow LND namakaće w lětušim wudaću Nowinkarja!

Nowinkar 2025