Markus Lewe (nalěwo), wyši měšćanosta sewjerorynsko-westfalskeho Münstera, wopyta wčera městno, hdźež bě muž minjenu sobotu z transporterom do skupiny ludźi zajěł a dwě wosobje morił. Skućićel je so na to w swojim awće sam zatřělił. Wobydlerjo połožichu na městnje njeskutka kwětki, zaswěćichu swěčki a stajichu taflu z napisom „Čehodla?“. Foto: dpa/Guido Kirchner

Babiš Orbánej gratulował

wutora, 10. apryla 2018 spisane wot:

Praha (dpa/SN). Amtěrowacy ministerski prezident Čěskeje Andrej Babiš je swojemu madźarskemu koleze Viktorej Orbánej k „přeswědčiwemu wuspěchej“ při wólbach parlamenta gratulował. Babiš twitterowaše swoje zbožopřeća w čěskej kaž tež madźarskej rěči. Wón wjeseli so na dalše zhromadne dźěło we wobłuku Visegrádskeje štwórki a Europskeje unije, kaž załožer liberalno-populistiskeho hibanja doda. Orbánowa prawicarsko­narodna strona Fidesz bě při parlamentskich wólbach zawčerawšim, njedźelu, 48,5 procentow hłosow dóstała.

Čěska a Madźarska přisłušatej zhromadnje z Pólskej a Słowakskej Visegrádskej skupinje, kotraž je so wospjet tomu spjećowała ćěkancow přiwzać. Babiš po zwrěšćenym wothłosowanju wo dowěrje jenož hišće w zastojnstwje amtěruje. Wón pochadźa ze Słowakskeje, kotraž ma mjezu z Madźarskej.

Lěty wupadnyli

wutora, 10. apryla 2018 spisane wot:
Lipsk (dpa/SN). Masiwne warnowanske stawki w zjawnej słužbje su so dźensa tež na lětanišćo Lipsk/Halle wuskutkowali. Tam dyrbjachu 18 lětow šmórnyć. Přičina běchu stawki na lětanišćach w Frankfurće nad Mohanom, Mnichowje, Kölnje a Bremenje, kaž rěkaše. Na lětanišćach stawkowaše nazemski personal. Dźěłarnistwo ver.di chce z akciju do třećeho koła tarifowych jednanjow ćišć na dźěłodowarjow powjetšić. Rozmołwy planuja 16. a 17. apryla w Podstupimje. Ver.di žada sej za 2,3 miliony po tarifje přistajenych šěsć procentow wjace mzdy, znajmjeńša pak 200 eurow na měsac.

Lawrow: Zaměrna prowokacija

wutora, 10. apryla 2018 spisane wot:

Moskwa (dpa/SN). Ruski wonkowny minister Sergej Lawrow ma rozprawy wo syriskim nadpadźe ze chemiskimi brónjemi w měsće Duma za zaměrnu prowokaciju. Ruscy wojerscy fachowcy su mjeztym w měsće byli, bjez toho zo bychu slědy chloroweho płuna našli, rjekny Lawrow w Moskwje. Wumjetowanja zapada, zo Ruska syriske zasadźenje jědojteho płuna přećiwo ciwilistam kryje, je we wočomaj Lawrowa dźěl antiruskeje kampanje, kaž powěsćernja Interfax zdźěla. Po informacijach aktiwistow je při pozdatnym zasadźenju jědojteho płuna w kónčinje Ghuta wjace hač 150 ludźi zahinyło. Tež němske knježerstwo w Berlinje na to tuka, zo je syriske knježerstwo za nadpad zamołwite.

Mjeztym je organizacija za zakaz chemiskich bróni přepytowanja zahajiła. Tak chcedźa rozprawy potrjechenych analyzować a na městnje informacije wo zasadźenych chemiskich maćiznach zběrać. Nimo toho prašeja so swědkow a bjeru pódu a druhe maćizny, zo móhli je w laborje na jěd přepytować.

Spřećiwjeja so ministrej

wutora, 10. apryla 2018 spisane wot:

Zwjazk městow a gmejnow kritizuje posudk sakskeho knježerstwa

Drježdźany (SN/MkWj). Sakske komuny su ­po słowach financneho ministra ­Mat­thiasa Haßa (CDU) pjenježnje derje wuhotowane. „Mamy fungowacy system“, rjekny Haß tele dny hladajo na financne wurunanje. Powšitkownje njeje trjeba system změnić, wón měnješe. Přiwšěm měł so dale wuwić, dokelž móže w jednotliwych padach přeco zaso k pro­blemam dóńć. Minister přizna, zo wobsteja diskrepancy mjez naladu w gmejnach a dobrym połoženjom swobodneho stata.

Komuny běchu sej w oktobru wjace pjenjez wot swobodneho stata žadali a swoje połoženje ze situaciju w zapadnych zwjazkowych krajach přirunali. Po tym docpěchu města a gmejny Sakskeje lěta 2016 runje 87 procentow přerěznych cyłoněmskich dochodow na wobydlerja. Byrnjež dochody stata přiběrali, připo­kazanki komunam stagněruja, tehdy rěkaše. Předewšěm małe komuny su wohrožene. Trěbne inwestije wobličichu na něhdźe 6,5 miliardow eurow.

Zaso w starym stilu

wutora, 10. apryla 2018 spisane wot:
Poprawom sej myslach, zo zaćehnje z nowym sakskim ministerskim prezidentom Michaelom Kretschmerom (CDU) čerstwy wětřik do sakskeje politiki. Prěnje signale premiera znajmjeńša běchu pozbudźace. Hdyž pak słyšiš wuprajenja noweho financneho ministra Matthiasa Haßa (CDU) nastupajo pjenježne połoženje komunow, maš zaćišć, zo pěstuje sakske knježerstwo poněčim zaso stil, kotryž zdaše so po ministerskim prezidenće Stanisławje Tilichu a toho financnym ministrje Georgu Unlandźe přewinjeny: W swobodnym staće je wšitko w porjadku. Nimamy žanu přičinu, něšto změnić! Runje to pak bě jedna z přičin, kotraž sakskich wolerjow loni w septembru pohnu přećiwo tomu pro­testować a swój křižik tam sadźić, hdźež widźachu pozdatnu alternatiwu. Swět sej rjany barbić nikomu ničo njepomha. Přichodne wólby su hižo klětu. Marko Wjeńka

To a tamne (10.04.18)

wutora, 10. apryla 2018 spisane wot:

Hinak hač někotryžkuli dorosćeny je so dźěćo w delnjosakskim Bergenje přikładnje zadźeržało: Po tym zo bě ze swojim kolesom njewotpohladnje do parkowaceho awta zrazyła a wóz wobškodźiła, dwanaćelětna holca poł hodźiny podarmo na wobsedźerja čakaše. Tež w bance, před kotrejž awto steješe, njewědźachu, komu wone słuša. Tuž dźěše na policajsku stražu, hdźež so wukopa, zo je limuzina słužbne awto měšćanosty. „To móhł sej tón abo tamny dorosćeny přikład wzać“, policija zadźerženje holcy chwaleše.

Chrobły paduch je dźěćom w Mecklenburgsko-předpomorskim Warenje myto pokradnył, kotrež měješe jim na kóncu detektiwneje hry kiwać. Slědujo wot star­šich wupołožene papjerjane šlebjerdki dóńdźechu dźěći skónčnje k jewišću pod hołym njebjom, hdźež měješe přizamknjene koleso stać. Tam pak ležeše jenož hišće skóncowany zamk.

Klětu chcedźa twarić započeć

póndźela, 09. apryla 2018 spisane wot:

W měsće nad Sprjewju nastanje nowe wukubłanišćo sakskeje policije

Budyšin (UM/SN). Klětu nalěto maja bagry na Budyskej Kantowej dźěłać započeć. Na to staj so Budyski zapósłanc w Sakskim krajnym sejmje Marko Šiman a sakski minister za nutřkowne naležnosće Roland Wöller (wobaj CDU) při jeho prěnim wopyće we wukubłanišću sakskeje policije, kotrež je na Budyskej Kantowej zaměstnjene, minjeny pjatk dojednałoj. Spočatnje bě so Wöller prašenju, hdy ma so dołho planowany twar skónčnje za­hajić, hišće wuwinył. Šiman pak tłóčeše: Dalše dlijenje njesmě być. Wón poćahowaše so na připrajenje bywšeho ministerskeho prezidenta Stanisława Tilicha (CDU), po kotrymž chcychu wukubłanski centrum hižo lětsa rozšěrjeć započeć. Hłowna přičina dlijenja leži po słowach Wöllera w sakskim financnym minister­stwje – w tamnišim statnym zawodźe za imobilije a twarske naležnosće, hdźež nimaja pječa dosć planowarjow. Přiwšěm je sej sakske knježerstwo přezjedne, zo ma so policija zesylnić. Přichodne lěta chcedźa tysac přidatnych městnow wutworić.

Myslenje je najrjeńša zabawa čłowjeka

póndźela, 09. apryla 2018 spisane wot:

Budyšin (CS/SN). „Z hosćom w tachantskim wobchodźe“ bě minjenu srjedu intendant Budyskeho Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła Lutz Hillmann, hdźež je na prašenja Bernharda Pecha wotmołwjał. Zastupjer ekumeniskeho wobchoda so wjeseleše, zo „je tajki z dźěłom nabrěmjenjeny muž chwile měł z kulturnje zajimowanymi Budyšanami so zetkać“. Hillmann tomu přihłosujo rjekny, zo móže winowatosćow intendanta dla lědma hišće sam jako dźiwadźelnik na jewišću stać. Byrnjež zastojnstwo jemu poprawom dowoliło sej róle wuzwolić, to „scyła nochcu. Sym wot lěta 1985 dosć wulkich a wulkotnych rólow hrał.“ 1999 sta so wón z intendantom institucije a wukonja funkciju hač do dźensnišeho. „To je njewšědnje dołhi čas, normalne je poprawom jenož pjeć lět.“

Za wjace ciwilneje kuraže

póndźela, 09. apryla 2018 spisane wot:

Rom (B/SN). Bamž Franciskus je jutrownu nóc na Božej mši w Pětrowej cyrkwi raznje šwikał pasiwne zadźerženje mnohich křesćanow přećiwo njesprawnosćam na swěće. Wón namołwi jich k wjetšemu angažementej za sprawnosć a žadaše sej wjace ciwilneje kuraže. Wosom dorosćenych bu jutrownu nóc wukřćenych, mjez nimi migrant John Ogah z Nigerije, kiž bě njedawno zadźěwał wobrónjenemu nadpadej w Romskich superwikach.

Jutrowničku dopołdnja swjećeše bamž po zwučenym wašnju z dźesaćitysacami wěri­wych na Pětrowym naměsće jutrownu Božu mšu a žohnowaše jich z „Urbi et orbi“ („Město a swět“).

Wo měr na swěće so modlić

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND