Premier nětko tež minister

pjatk, 20. apryla 2018 spisane wot:
Bratislava (SŽ/K). Dlijace so wujasnjenje morjenja nowinarja Jána Kuciaka a jeho partnerki Martiny zawinuje w Słowakskej dale krizu towaršnosće. Z najnowšeho je premier Andrej Pellegrini zdobom nutřkowny minister. Dotalny, njestronjan Tomaš Drucker, bě po njecyłym měsacu skutkowanja njenadźicy wotstupił. Njezwólniwy, pušćić prezidenta policije Tibora Gašpara, je wón radšo sam ćisnył. Zo ma Gašpar hić, bywa razne žadanje demonstrantow. Druckeroweho předchadnika Roberta Kaliňáka bě „dróha“ zamóhła z ministerskeho stoła storčić. Premier-nutřkowny minister Pellegrini wčera medijam zdźěli, zo je so Gašpar zwólniwy wuprajił, kónc meje zastojnstwo złožić. Šef koaliciskeje Słowakskeje narodneje strony a předsyda parlamenta Andrej Danko rjekny, zo su wobstejnosće wotchada Druckera atmosferu w koaliciji skazyli a zo je nětko w njej wjace zwadow hač za čas premiera Roberta Fica.

Rjekojo zběžka počesćeni

pjatk, 20. apryla 2018 spisane wot:

Pólska planuje nowy muzej Waršawskeho ghetta

Waršawa. 75. róčnica zběžka we Waršawskim ghetće Židow 1943 je pólskim medijam jara wažna tema. Bjez wuwzaća so liberalne kaž tež narodnokonserwatiwne medije historiskemu podawkej wěnuja.

Tydźenik Newsweek Polska dokumentuje na 20 stronach stawizny ćerpjenja Židow wot spočatka wójny 1. septembra 1939 hač do jeje kónca 1945. Tydźenik Polityka so hižo do róčnicy z tym zaběraše. Z časopisa Polacy zhonichu, zo planuje pólske knježerstwo nowy muzej Waršawskeho ghetta, a to w twarjenju, w kotrymž bě za čas okupacije židowska dźěćaca chorownja. Prawdźepodobnje chce knježerstwo tak tež napjatosće mjez Pólskej a Israelom sobuwiny Pólskeje w holocausće dla wottwarić.

Wostawa při wěcy

pjatk, 20. apryla 2018 spisane wot:
Serbski zapósłanc Marko Šiman rěči mi z wutroby. Skónčnje raz něchtó cyle jasnje zwurazni, zo maja sakske zarjady skónčnje swoje nadawki spjelnić a swoje přilubjenja napřećo našemu ludej dodźeržeć. K tomu słuša zdobom zdobywanje wučerjow, tež z wukraja. Tohorunja mam za dobre, zo Šiman ćišć nastupajo zwoprawdźenje Serbskeje rěčneje šule zesylnja. ­Wona měła wšak wot lońšeho awgusta dźěłać a wučerjow z Čěskeje wukubłać. A, hdźe wona je? Snano pak chowa so za tym znowa jeno taktika pod hesłom, ­njech nož wołaja, čas to wšitko sam wot so zrjaduje. Ně, je načasu, zo kruće na tym wobstawamy, zo zamołwići swoje přilubjenja woprawdźe tež spjelnja a zwoprawdźeja. Tuž dyrbimy jich prawidłownje zas a zaso na jich lubjenja dopominać. A tole Marko Šiman po mojim měnjenju cyle derje zmištruje a wostawa rigoroznje při wěcy. Janek Wowčer

Krajnych radow wuzwolić

pjatk, 20. apryla 2018 spisane wot:

Podstupim (dpa/SN). W cyłkownje šěsć wokrjesach Braniborskeje wola zajutřišim, njedźelu, noweho krajneho radu. Wuslědk budźe zdobom wažne měritko politiskeje nalady w kraju, połdra lět do přichodnych wólbow krajneho sejma.

We wokrjesu Sprjewja-Nysa chcył krajny rada Harald Altekrüger (CDU) w swojim zastojnstwje wostać. Přećiwo 62lětnemu nastupja kandidaća SPD, Lěwicy a AfD. Swoje zastojnstwo wobchować chcył tež Siegurd Heinze, krajny rada wokrjesa Hornje Błóta-Łužica. 56lětny njestronjan je kandidat CDU. Jeho kontrahentaj staj kandidataj Lěwicy a AfD.

To a tamne (20.04.18)

pjatk, 20. apryla 2018 spisane wot:

Něhdźe 2 300 zběrarjow twjerdych pjenjez je so w Berlinje-Charlottenburgu nastupiło, zo bychu sej nowy pjećeurowski pjenjez Zwjazkoweje banki kupili. Wot wčerawšeho wudawa pjenježny institut nowu ediciju „Subtropiske pasmo“, wobstatk pjećdźěloweje serije „Klimowe cony zemje“. Hižo rano w 4 hodź. so zajimcy nastupichu. Nawala dla předawaja kóždemu jenož jedyn pjenjez wob dźeń.

Drjewjane třěski w cyrkwi lětaja zajutřišim, njedźelu, we Wjernarjecach pola Załomja. Tamniša ewangelska wosada zarjaduje Božu słužbu rjemjeslnikow. Z rudnohórskeho Seiffena přijědźe tružer Christian Werner. Wón demonstruje zhotowjenje w hodownym času woblubowanych drjewjanych zwěrjatow a chce wo swojim dźěle a wěrje porěčeć.

10 000 ćěkancow do Němskeje

štwórtk, 19. apryla 2018 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Němska chce we wobłuku přesydlenskeho programa EU wjace hač 10 000 ćěkancow ze sewjerneje Afriki a z Bliskeho wuchoda přiwzać. Wotpowědne přilubjenje zwjazkoweho knježerstwa je mjeztym dóšło, rjekny komisar EU za migraciju Dimitris Avramopoulos němskim nowinarjam. Komisija EU bě program loni załožiła, zo by škita wosebje potrěbnym ćěkancam direktny a wěsty puć do Europy zmóžniła.

Scholz pola wiceprezidenta USA

Washington (dpa/SN). W zwadźe wo chłostanske cła USA chcyše so němski wicekancler a financny minister Olaf Scholz (SPD) dźensa wječor z wiceprezidentom USA Mikeom Penceom zetkać, zo by jemu wuznam swobodneho wikowanja wuwědomił. „USA su wažny zwjazkar Němskeje w transatlantiskim partnerstwje“, rjekny Scholz do zetkanja w Běłym domje. 1. meje skónči so přechodna doba, w kotrejž hišće cła za europski wocl a aluminij w USA njepłaća.

Woswjeća załoženje Israela

Bywša muska domena, hrać na serbskich dudach, je mjeztym tež žonam dźeń a zajimawša. Jedna z nich je Nora Küchler z Choćebuza. Z dobropisom přećelow w ruce je so wona tele dny pola Wolfganga Kotisseka w Brězowce přizjewiła a hnydom w prěnim kursu tójšto nawuknyła. Při tym běchu jej znajomosće jako fletistka wužitne. Foto: Joachim Rjela

Wo reformje EU rěčałoj

štwórtk, 19. apryla 2018 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) je dźensa w Berlinje francoskeho statneho prezidenta Emmanuela Macrona witała. Zhromadnje chcyštaj wo nadrobnosćach reformy Europskeje unije wuradźować, kotruž sej Macron hižo dlěje žada. Tak chcył prezident zhromadny etat wšěch euro-krajow zarjadować, z kotrymž hodźeli so projekty a inwesticije financować. Macron bě sej dotal tež europskeho financneho ministra žadał. Naposledk pak wo tym hižo žana rěč njebě. Plany Macrona zbudźeja w rjadach CDU a CSU kritiku. Tam so boja, zo dyrbjała Němska w zwisku ze zasadnymi reformami EU přewjele kompetencow wotedać.

Kipa na hłowje pospyt była

štwórtk, 19. apryla 2018 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). W Berlinje antisemitisce nadběhowany Israeli njeje Žid. „Njejsym židowski, sym Israeli. Sym w Israelu ­w arabskej swójbje wotrostł“, rjekny 21lětny rozhłosowemu sćelakej Deutsche Welle. Kipu bě jenož jako eksperiment nosył. Přećel bě jeho warnował, zo njejsy w Němskej hižo wěsty, hdyž maš kipu na hłowje. „Tole nochcych wěrić“, rjekny muž dale. Hižo po někotrych mjeńšinach buštaj wón a jeho 24lětny němski přewodnik, kiž tohorunja typisku židowsku čapku nosyše, wutoru wječor w měšćanskim dźělu Prenzlauer Berg wot třoch muži nadběhowanaj. Jedyn z nadběhowarjow skónčnje z pasom do 21lětneho biješe. Atakowany wšitko filmowaše: „Chcych dopokaz za policiju měć a zo Němcy, haj poprawom cyły swět widźi, kaž strašne je, hdyž dźensniši dźeń jako žid po Berlinskich hasach běhaš.“

Zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) je nadpad raznje zasudźiła.

Na kolesu protestować

štwórtk, 19. apryla 2018 spisane wot:
Wostrowc (SN). Němski zwjazk dźěłar­nistwow DGB so na protestach přećiwo planowanemu koncertej prawicarskich ekstremistow kónc tydźenja we Wostrowcu wobdźěla. Dźěłarnistwo namołwja, so sobotu, 21. apryla, zhromadnje přećiwo prawicarjam na koleso sydnyć. Kolesowy korso zahaji so w 10 hodź. w Zhorjelcu před dźiwadłom a w Žitawje na Hłownym torhošću. Po witanskich słowach podadźa so kolesowarjo w napadnych zelenych lacach do směra na Wostrowc. Zaměr je tamniši měrowy swjedźeń. Markus Schlimbach, předsyda sakskeho DGB rjekny: „Neonacije stajnje zaso spytaja, so we Łužicy rozpřestrěć. Tomu njemóžemy zadźěwać, hdyž preč hladamy abo jich ignorujemy. Jenož zmužite wustupowanje ciwilneje towaršnosće móže neonacijam hranicy pokazać. Tohodla je wažne, zo kónc tydźenja jasnu poziciju přećiwo prawicarskemu ekstremizmej a nječłowjeskosći zaběramy. Sam pojědu ze Zhorjelca do Wostrowca.“ Němski kolesowarski klub ADFC jězbu organizatorisce podpěruje.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND