EU plan klimy dla wujednała

srjeda, 05. nowembera 2025 spisane wot:
Brüssel (dpa/SN). Krótko do swětoweje klimoweje konferency UNO w Brazilskej su so čłonske staty EU tola hišće na klimowe zaměry hač do lěta 2040 dojednali. Tak chcedźa wustork klimje škodźacych płunow wo 90 procentow přirunujo z lětom 1990 znižić. Z toho chcedźa pjeć procentow přez nakupowanje tak mjenowanych klimowych dobropisow zalutować. Po wobćežnych jednanjach docpěte dojednanje je jasne wosłabjenje wot komisije EU namjetowanych klimowych zaměrow. EU steji pod časowym ćišćom, dokelž dyrbi swój plan za klimowu konferencu pola UNO zapodać. Zetkanje w Brüsselu běchu krótkodobnje zwołali, dokelž so swětowa klimowa konferenca UNO hižo přichodnu póndźelu zahaji.

Demokrat wólby w New Yorku dobył

srjeda, 05. nowembera 2025 spisane wot:

New York (dpa/SN). Dobyćer wólbow měšćanosty w New Yorku, Zohran Mamdani, je w swojeje dobyćerskej narěči ­direktnu konfrontaciju z prezidentom USA Donaldom Trumpom pytał. „W tutym wokomiku politiskeje ćmy stanje so New York ze swětłom“, rjekny Mamdani po swojim wólbnym dobyću na zarjadowanju w měšćanskim dźělu Brooklyn.

Wón je sej toho wědomy, zo Trump tutu narěč sćěhuje, Mamdani rjekny, a so direktnje na njeho wobroći. Trumpowe knježerstwo bě naposledk jara razne přećiwo ludźom postupowało, kotřiž běchu ilegalnje do kraja přišli. New York wostanje město zapućowarjow, wón potwjerdźi. „Jeli chceće jednoho z nas dosahnyć, dyrbiće pola nas wšěch nimo.“

Lěwicarski demokrat je po dotalnych informacijach medijow USA přewšo wažne wólby měšćanosty w New Yorku dobył. 34lětny po wuličenju 97 procentow wšěch wólbnych lokalow jasnje před druhimi kandidatami nawjedowaše.

Na čole najwjetšeho města USA a jako prěni muslim w tutym zastojnstwje móhł so Mamdani z wažnym kontrahentom Trumpa stać. Tón bě hrozył, zo připłatki za New York na minimum zniži, dyrbjał-li „komunist“ wólby dobyć.

Knježaca błudnosć

srjeda, 05. nowembera 2025 spisane wot:
Kaž kancler Merz (CDU) zwěsća, je woby­dlerska wójna w Syriskej nimo a njeje wjac žaneje přičiny za azyl w Němskej. Tójšto syriskich ćěkancow, kotřiž su wokoło lěta 2015 přišli, ma mjeztym němske staćanstwo. Wjele dalšich ma prawo na njewobmjezowany pobyt, jich w Němskej narodźene dźěći su staćenjo našeho kraja. Planuje Merz „remigraciju“ w zmysle ­prawicarskoekstremistiskeho identitar­neho hibanja, kotrež chce tež němskich ­staćanow „cuzeho“ pochada wotbyć? Najskerje nic. Nimo toho sej njemyslu, zo chce kancler zastaranje pacientow we Wojerowskim klinikumje wohrozyć, hdźež su syriscy lěkarjo njeparujomny stołp dźěła chorownje. Zwjazkowe knježerstwo je njedawno faktisce talibanskich diplomatow w Němskej připóznało, zo by ćěkancow do Afghanistana wotsunyło. Štó hišće wě, zo njebě atentatnik na Magdeburgskich adwentnych wikach ćěkanc, ale regularny hóstny lěkar z lěta 2006? Knježe Božo, ćisń rozum z njebjes! Marcel Brauman

Mjenje wukubłanskich městnow

srjeda, 05. nowembera 2025 spisane wot:

Kamjenica (dpa/SN). W Sakskej wobkedźbuja woteběracu ličbu wukubłanskich městnow. Runočasnje je dale a wjace młodych ludźi, kotřiž pytaja za wučomniskim městnom, Kamjeničanska regionalna direkcija zwjazkoweje agentury za dźěło zdźěla. „Napjate hospodarske połoženje a globalne njewěstosće swoje slědy přiběrajcy zawostajeja – nětko tež na wukubłanskich wikach“, rjekny Klaus-Peter Hansen, nawoda direkcije dźěło­weje agentury.

Porno lońšemu je so ličba wukubłanskich městnow w swobodnym staće lětsa wo 5,7 procentow na 19 647 pomjeńšiła. Wot dobrych 18 600 požadarjow nimale 1 300 přeco hišće za městnom pyta. Přiwšěm njemóžachu wšitke sakske předewzaća swoje swobodne wukubłanske městna wobsadźić: na wšěch 1 700 městnow je njewobsadźenych.

Industrijna komora w Kamjenicy, Drježdźanach a Lipsku je po informa­cijach Klausa-Petera Hansena 11 670 wukubłanskich zrěčenjow wotzamknyła. To je 4,5 procentow mjenje hač loni.

Nazymska pycha na wikach wabi

srjeda, 05. nowembera 2025 spisane wot:
Čiłe žiwjenje knježeše minjenu sobotu na tydźenskich wikach na Choćebuskim ­naměsće před Serbskej cyrkwju. Tež zahrodniski mišter Sebastian Golnik ze zahrodnistwa „Pod wowčerskej horu“ w Małej Dobrynje (Klein Döbbern, naprawo) je ze swojimi nazymskimi poskitkami kóždu sobotu na tydźenskich wikach wobdźěleny. Jara pra­šane su tuchwilu rostliny wrjosa, kotrež hodźa so wosebje za nazymske pyšenje ­měšćanskich balkonow a zahrodkow. Wobydlerjo poskitki dźakownje přijimuja. Někotři su hižo rano zahe na nohomaj, zo njebychu ničo skomdźili. Foto: Michael Helbig

To a tamne (05.11.25)

srjeda, 05. nowembera 2025 spisane wot:

Na wšěch 300 brónjow, dźěle brónjow kaž tež municiju a rozbuchadło je policija w domje zemrěteho rentnarja w bayerskim Augsburgu našła a sćazała. Za wjace hač połojcu brónjow njeměješe muž, kiž bě přirodneje smjerće zemrěł, žanu dowolnosć, policija zdźěla. Policija trjebaše cyły tydźeń, zo by ilegalnu zběrku dokumen­towała a wotwjezła. Kriminalna policija nětko slědźi, zwotkal brónje pochadźeja.

Z „Mytom přećelstwa“ je ruski prezident Wladimir Putin němskeho pianista a dirigenta Justusa Frantza w Moskowskim Krjemlu wuznamjenił. „Justus Frantz ­přinošuje hižo wjele lět spomóžnje při­bliženju a mjezsobnemu wobohaćenju kulturow Ruskeje a zwjazkoweje repu­bliki Němskeje“, rjekny Putin w swojeje narěči składnostnje spožčenja rjadu na Dnju narodneje jednoty Ruskeje. Frantz bě najebać sankcije do Moskwy přijěł.

Postajenja triage zběhnjene

wutora, 04. nowembera 2025 spisane wot:

Karlsruhe (dpa/SN). Zwjazkowe wustawowe sudnistwo je lěta 2022 wot zwjazkoweho sejma wobzamknjene rjadowanje nastupajo tak mjenowaneje triage zběhnyło. Sudnicy wotpowědowachu skóržbje wjacorych lěkarjow nuzneje a intensiwneje mediciny. Zasahnjenje do powołanskeho prawa lěkarjow njeje woprawnjene, sudnistwo rozsudźi. Lěkarjo mějachu swoju powołansku swobodu za ranjenu. Triage postaja, w kotrym rjedźe maja lěkarjo ćežko chorych pacientow lěkować, hdyž je nuza wulka.

Kijew prěje ruske wuspěchi

Kijew (dpa/SN). Ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj prěje informacije Ruskeje, po kotrychž su ruske jednotki pola Pokrowska wuspěšne. Tam njeje njepřećel „žane wuspěchi měł“, Zelenskyj rjekny. W susodnym Dobropiliju ma Ukraina dale iniciatiwu, w druhich wotrězkach fronty njeje so połoženje změniło. Ruska twjerdźi, zo je ukrainske jednotki pola Pokrowska a Kupjanska wobkružiła.

Trump hrozy New Yorkej

Po zapławjenjach přez tajfun Kalmaegi w centralnej Philippinskej leža awta zesuwane na dróze. Njewjedro ze zliwkami, ­wichorami a metry wysokimi žołmami zapławjenjow je sej znajmjeńša sydom smjertnych woporow žadało, wosebje na wuchodźe a w srjedźišću kraja. Najwjace woporow je so zatepiło. Foto: dpa/Jacqueline Hernandez

Merz: Syriskich ćěkancow wotsunyć

wutora, 04. nowembera 2025 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy kancler Friedrich Merz (CDU) dale na tym wobstawa, zo so syriscy ćěkancy w Němskej do swojeje domizny nawróća, a chce so za to ­pola nachwilneho syriskeho prezidenta Ahmeda al-Sharaa wosobinsce zasadźić. „Wobydlerska wójna w Syriskej je nimo. Njeje tuž žaneje přičiny wjace za azyl w Němskej. Tuž móžemy z tym započeć, ludźi wróćo słać“, rjekny předsyda CDU na wopyće w schleswigsko-holsteinskim Husumje. Wón je syriskeho prezidenta do Němskeje přeprosył, zo by z nim wo tym rěčał, Merz rjekny.

Zwjazkowy kancler so na to spušća, zo so wulki dźěl syriskich ćěkancow dobrowólnje wróći, zo bychu so na natwarje kraja wobdźělili. „Tych, kotřiž so spjećuja, Němsku wopušćić, prawje bórze wotsunjemy.“

Merz reagowaše ze swojimi wuprajenjemi na słowa wonkowneho ministra Johanna Wadephula. Politikar CDU bě po wopyće roztřělaneho městačka w Syriskej dwělował, zo so Syričenjo hladajo na wójnske škody we wulkej ličbje dobrowólnje do swojeje domizny nawróća.

Hišće raz z połnej paru

wutora, 04. nowembera 2025 spisane wot:

Kamjeničanska kulturna stolica 2025 na kóncu z wjacorymi wjerškami

Kamjenica (dpa/SN). K zakónčenju zarjadowanjow w Kamjeničanskej kulturnej stolicy knježi tam kónc měsaca hišće raz folklorna nalada. Na wulkej paradźe hórnikow poćehnje 29. nowembra něhdźe tysac wobdźělnikow w tradicionalnych drastach po měsće, zarjadowarjo zdźěla. Nimo toho planuje wulke spěwanje hodownych spěwow před historiskej kulisu na naměsće před dźiwadłom, na kotrymž móža so wopytowarjo z přewodom chórow a profesionalnych hudźbnikow wobdźělić. Po hesłom „Swjatok“ zhladuja wječor na jewišću na nachilace so lěto kulturneje stolicy. Poslednje słowo maja tón dźeń diskotekarjo, kotřiž přeměnja Mostowu dróhu na wulku rejwansku milu pod hołym njebjom.

Lěto kulturneje stolicy běchu srjedź januara wotewrěli. Wot toho časa poskićuja tam šěroki program z koncertami, wustajeńcami, festiwalemi a wšelakimi akcijemi. Kónčny spurt w nowembru chcedźa z połnej paru jako wulki wjeršk wurjadneho podawka woswjećić.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND

Nowe poskitki knihow LND namakaće w lětušim wudaću Nowinkarja!

Nowinkar 2025