Jězbnu dowolnosć potuńšić

póndźela, 23. junija 2025 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy minister za wobchad Patrick Schnieder (CDU) chce jězbnu dowolnosć w Němskej zaso zapłaćomnu sčinić. Politikar CSU rjekny w rozmołwje z powěsćernju dpa: „Jězbna dowolnosć je so minjene lěta chětro po­dróšiła. 4 000 abo 5 000 eurow za tajki dokument je wjele, wjele pjenjez.“ Jězba dowolnosć je pak mnohim ludźom w Němskej přewšo wažna. „Tohodla dyr­bimy hladać, kak móžemy kóšty znižić.“

Schnieder připowědźi w tym zwisku kulojte blido, zo by z druhimi ministerstwami, krajemi a zwjazkami za wupu­ćemi pytał. Při tym měło so najprjedy hladać, hdźe přičiny podróšenja leža a kotre naprawy móhli kóšty wobmjezować pomhać. Minister pokaza runje na wjesne kónčiny, hdźež je jězbna dowolnosć njeparujomna. „Tam su ludźo na awto runjewon pokazani.“

Kóšty za wopyt jězbneje šule a za pruwowanje su minjene lěta widźomnje ­stupali. Po informacijach Zwjazkoweho statistiskeho zarjada su płaćizny loni nadpřerěznje wo 5,8 procentow rozrostli. Awtomobilowy klub ADAC rěči wo ­kóštach hač do 4 500 eurow.

W Choćebuzu zhromadnje rejwali

póndźela, 23. junija 2025 spisane wot:
Tři dny su minjeny kónc tydźenja wosrjedź Choćebuza mjeztym 32. měšćanski swjedźeń woswjećili. Jedyn z wjerškow bě mjezynarodny kulturny festiwal „Cottbus Open“ w Puškinowym parku města. Tam prezentowachu so wukrajni studenća ­Braniborskeje techniskeje uniwersity Choćebuz/Zły Komorow na tradicionalnej mjezynarodnej kuchinskej mili z kulinariskimi wosebitosćemi swojeje domizny. ­Nimo toho poskićichu wobšěrny jewišćowy program. Jedyn z wjerškow bě zhromadne rejwanje wopytowarjow před jewišćom, na kotrymž njesmědźeše tradi­cionalna „Hanamarja“ pobrachować. Foto: Michael Helbig

Lěsy ćerpja suchoty dla

póndźela, 23. junija 2025 spisane wot:

Podstupim (dpa/SN). Hajnicy a wohnjowi wobornicy w Braniborskej su alar­mowani: Hladajo na suchotu a wulku horcotu wobsteji tam tuchwilu wulki strach lěsnych wohenjow a na juhu Braniborskeje płaći najwyši warnowanski schodźenk. Minjeny kónc tydźenja su stajnje zaso małe wohenje hašeć dyrbjeli. Mjeztym zličichu w tutej sezonje hižo wjace hač 145 wohenjow. Dźensa wječor a jutře wočakuja z njewjedrami tež spadki, kotrež móhli napjate połoženje trochu wolóžić. Sezona lěsnych wohenjow traje wot měrca hač do kónca septembra.

Najwažniše je, zo ludźo woheń spěšnje spóznaja a wohnjowu woboru alarmuja. Jenož tak wobsteji šansa, płomjenja wobmjezować. Minjeny štwórtk bě pola Złeho Komorowa woheń wudyrił a 3,4 hektarow lěsa zničił. Tež 200 metrow dołha hromada štomowych zdónkow, kiž tam ležeše, so wotpali. Wohnjowi wobornicy dyrbjachu hišće dźeń pozdźišo wohnišća kontrolować.

Pućowarjo su namołwjeni, w lěsach wosebje kedźbliwi być. Kurjenje je tam runje tak zakazane kaž grilowanje abo lěhwowe wohenje.

To a tamne (23.06.25)

póndźela, 23. junija 2025 spisane wot:

Dźiwju honjeńcu paducha su policisća w Badensko-Württembergskej dožiwili. Muž bě so do předawarnje awtow zadobył. Jako policisća dojědźechu, jich z nožom wohrožowaše. Na to hrabny sej paduch awto policistow a z nim ćekny. Jako wón na lěsnym pućiku znjezboži, chcychu jeho zastojnicy zajeć. Muž pak z dalšim pokradnjenym awtom znowa ćekny. Po dwěmaj hodźinomaj bě ćěkańca skónčnje nimo a paduch zajaty.

Ze sudniskeje žurle ćeknjeneho skućićela su po dwěmaj dnjomaj zajeli. Policisća nańdźechu 42lětneho w prózdnym bydlenju w Saarbrückenje. Muž bě minjeny pjatk po sudniskim jednanju přećiwo njemu ze sudniskeje žurle twochnył. Wón skoči z wočinjenym woknom a so zminy. Sudnistwo bě muža zadobywanja do bydlenjow a padustwa dla k štyrjom lětam jastwa zasudźiło.

Trump chce z wójnu čakać

pjatk, 20. junija 2025 spisane wot:

Washington (dpa/SN). Prezident USA ­Donald Trump chce w běhu přichodneju tydźenjow rozsudźić, hač USA poboku Israela přećiwo Iranej do wójny poćahnu. Tuchwilu su hišće dosć dobre wuhlady na wuspěšnje jednanja z Teheranom, zdźěli rěčnica Trumpa. Prezident wuzběhuje wuznam diplomatije, „njeboji pak so, sylnosć pokazać“, wona rjekny. Za nadpad na iranske podzemske atomowe připrawy by Israel pomoc USA trjebał. Dotal USA Israel jenož wojersce podpěruja.

Merz a Netanjahu so rozmołwjałoj

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy kancler Friedrich Merz je z israelskim ministerskim prezidentom Benjaminom Netanjahuwom telefonował a jeho namołwjał, za diplomatiskim rozrisanjom konflikta z Iranom pytać. Rozmołwa traješe něhdźe 20 mjeńšin, z kruhow knježerstwa rěkaše. Merz měješe zrozumjenje za Israel, kiž so móžnemu wobrónjenju Irana z atomowej bombu wobara. Zdobom skedźbni wón na deklaraciju G7, kotraž žada sej diplomatiske iniciatiwy.

UNO skedźbnja na dóńt ćěkancow

Na swojorazne tradicionalne wašnje su wčera w Bayerskej swjedźeń Božeho ćěła woswjećili. Na jězoru Staffelsee w Seehausenje njedaloko Murnauwa zarjadowachu zaso „procesion“ po jězoru z Najswjećišim na čołmje. Mnoho mjeńšich čołmow ­duchowneho přewodźeše. Starodawny wobrjad lěto wob lěto wjele wopytowarjow přiwabja. Foto: dpa/Angelika Warmuth

Nowe mjezsobne nadpady

pjatk, 20. junija 2025 spisane wot:

Tel Aviv/Teheran (dpa/SN). Israelske wojerske lětadła su w Iranje wjacore objekty nadpadnyli. Wjace hač 60 lětadłow je minjenu nóc mjez druhim zawody za twar raketow kaž tež hłowny kwartěr slědźenišća atomoweho brónjoweho projekta nadběhowało, israelske wójsko zdźěla.

Iran je runočasnje rakety a truty do směra na Israel třělał. Israel je po swójskich informacijach wjacore iranske truty wottřělił. Mjezynarodni korespondenća rozprawjeja wo škodach we wjacorych israelskich městach. Wočiwidnje njeje israelski rakety wotwobaracy system Iron Dom wšitke iranske rakety wottřělić móhł. Wosebje jara spěšnje lětace rakety su za Israel wulki problem. Wobydlerjo dyrbjachu sej do bunkrow wućeknyć.

Rozprawa budźe zdźěla čornjena

pjatk, 20. junija 2025 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowa ministerka za strowotnistwo Nina Warken chce dotal tajnu přepytowansku rozprawu nastupajo wobstaranje škitnych nahubnikow za čas koronakrizy nětko tola přepytowanskemu wuběrkej předpołožić. Tole je politikarka CDU nowinarjam zdźěliła.

Z přičin datoweho škita pak budu někotre wotrězki čornjene. Tole potrjechi pokazki na wosobinske daty sobudźěłaćerjow a wobchodniske potajnstwa po­trjechenych předewzaćow. „Rozprawu bych rady dospołnje wozjewiła. Tole pak prosće njesměm“, ministerka rjekny. Dokument je jenož za zapósłancow mysleny. Transparenca bohužel móžna njeje.“ Rozprawa přepytuje wosebje kupowanje nahubnikow w prěnjej fazy pandemije. Po informacijach medijow je tehdyši zwjazkowy minister za strowotnistwo Jens Spahn (CDU) firmje ze swojeje zapadneje westfalskej domizny při logistice kupowanja pječa nadawki přisuwał.

Žana woborna winowatosć

pjatk, 20. junija 2025 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Wicekancler Lars Klingbeil (SPD) drje nawrót k wobornej winowatosći w Němskej wuzamkuje, chcył pak runočasnje wuměnjenja za zawjazowacu słužbu we wójsku stworić. Koaliciske zrěčenje sadźa na dobrowólnosć, „dyrbimy pak hižo nětko zakłady za to stworić, zo móžemy ludźi do wójska zwołać“, rjekny Klingbeil Berlinskim nowinarjam. „Stara forma woborneje winowatosće, při kotrejž wšitkich muži jednoho lětnika do wójska nuzuja, pak so hižo njenawróći“, Klingbeil rjekny. Wobornu winowatosć běchu 2011 w Němskej wusadźili. Hladajo na nowu strategiju wottrašenja přećiwo móžnemu nadpadej pak trjeba Němska přichodnje hač do 60 000 aktiwnych wojakow wjace hač dotal.

Wadephul žada sej chutnosć Irana

pjatk, 20. junija 2025 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy minister za wonkowne naležnosće Johann Wadephul (CDU) žada sej wot Irana wjace chutnosće nastupajo mjezynarodne jednanja wo atomowy program kraja. „Hdyž je Iran chutnje a transparentnje zwólniwy, so atomowych brónjow wzdać, mamy šansu, dalšej eskalaciji wójny zadźěwać. Za to je kóžda rozmołwa zmysłapołna“, rjekny Wadephul sćelakej MDR.

Wadephul je dźensa zhromadnje z wonkownymaj ministromaj Francoskeje a Wulkeje Britaniskeje w šwicarskim Genfje z iranskim wonkownym ministrom Abbasom Araghatschijom rozmołwy wjedł. Dotalne jednanja z Iranom wo toho atomowym programje njeběchu wuspěšne. Wadephul potwjerdźi, zo su USA wusko do jednanjow zapřijate.

Prezident USA Donald Trump je wčera zdźělił, zo chcył w běhu dweju tydźenjow wo tym rozsudźić, hač USA do konflikta mjez Israelom a Iranom wojersce zapřimnu. Israel chce tomu zadźěwać, zo Iran atomowe brónje wuwiwa, kiž móhł přećiwo njemu zasadźeć.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND