Přistajeni chorownje stawkowali

pjatk, 04. julija 2025 spisane wot:
Přistajeni a wučomnicy Mediciniskeje uniwersity Łužica – Carl Thiem su wčera w Choćebuzu za wyše mzdy stawkowali. Dźěłarnistwo ver.di bě jich namołwjało, we wobłuku tuchwilnych tarifowych jednanjow ćišć na zamołwitych chorownje zwyšić. Wjace hač 500 přistajenych je namołwu sćěhowało. Dźěłarnistwo kritizuje, zo přistajeni uniwersitneje chorownje přeco hišće mjenje zasłužeja, hač sobudźěłaćerjo druhich chorownjow, hdźež płaća tarify zjawneje słužby. Tuchwilny poskitk dźěłodawarjow žadanjam ver.di zdawna njewotpowěduje. Uniwersitna chorownja w Choćebuzu ma nimo lěkarjow 2 350 přistajenych a 570 wučomnikow. Foto: Michael Helbig

Wjace domjacych milinarnjow

pjatk, 04. julija 2025 spisane wot:
Bonn/Drježdźany (dpa/SN). Ličba tak mjenowanych balkonowych milinarjow w Sakskej je prěnje połlěto wo nimale štwórćinu (22,5 procentow) rozrostła. Kónc junija bě pola zwjazkoweje syćoweje agentury 55 842 tutych nastrojow přizjewjenych, to je 10 253 wjace hač kónc 2024. Woprawdźita ličba je drje wo něšto wyša, dokelž někotři swoje připrawy ­njepřizjewja, byrnjež to dyrbjeli. Po cyłej Němskej dźěła mjeztym wjac hač milion balkonowych milinarnjow. Kónc junija bě 1 009 390 tutych nastrojow přizje­wjenych. Potajkim su solarne připrawy, kotrež móžeš z tykačkom domjacnosći přizamknyć, dale jara woblubowane. To znajmjeńša měni nawoda Carsten König wot cyłoněmskeho zwjazka solarneho hospodarstwa. Pozitiwnje wuskutkuja so wšelake prawniske wolóženja, kotrež bě stare zwjazkowe knježerstwo hišće wobzamknyło, a nadal spadowace płaćizny za solarne milinarnje. Nimo toho mjeztym dale a wjace wikowanskich předewzaćow tajke małe milinarnje poskićuja. Najhorliwišo wužiwaja milinarnje w Delnjej Sakskej: Tam zličichu na tysac domjacnosćow 34 nastrojow, w Sakskej je jich 26,5.

To a tamne (04.07.25)

pjatk, 04. julija 2025 spisane wot:

Kable nabiwanskeje stacije za elektroawta pokradnyli a tak tójšto škody načinili su skućićeljo w sewjerorynsko-westfalskim Langenfeldźe. Kaž policija zdźěla, su njeznaći w nocy na štwórtk na parkowanišću zahrodoweho centera dźesać ­kablow stacije wotrězali a pjeć z nich sobu wzali. Po dotalnym trochowanju wobliča škodu padustwa a porjedźenja na znajmjeńša 50 000 eurow. Policija prosy swědkow, so přizjewić.

Třilětny hólc je policiji w bayerskim Bergenje pomhał, wobchadne njezbožo wujasnić. Hólčec bě wčera wobkedźbował, kak šofer awta z nižozemskim čisłom we wsy do parkowaceho awta zrazy a so zminy. Dźěćo scenu nanej z pomocu swojich hrajkowych awtkow předstaji, na čož nan policiju zawoła. Pachoł njezbožo tak na­drobnje wopisowaše, zo móžeše policija 18lětneho zawinowarja namakać.

Njedowěra přećiwo komisiji EU

štwórtk, 03. julija 2025 spisane wot:

Brüssel (dpa/SN). Komisija EU z Ursulu von der Leyen na čole dyrbi so přichodny tydźeń w Europskim parlamenće wotumej njedowěry stajić. Wo tym je prezidentka parlamenta Roberta Metsola frakciskich předsydow informowała, powěsćernja dpa rozprawja. Wothłosowanje je prawicarski rumunski zapósłanc nastorčił. Wón wumjetuje komisiji mjez druhim njetransparencu w zwisku z naprawami korony dla a njekmanosć. Z wotstupom EU komisije pak njeliča.

Z Hamas je bórze nimo

Tel Aviv (dpa/SN). Mjeztym zo islamistiska Hamas po swójskim wuprajenju nowy namjet za móžny přiměr w Gazaskim pasmje pruwuje, je sej israelski ministerski prezident Banjamin Netanjahu swojeho dobyća nad Hamas wěsty. „Praju wam, zo Hamas hižo bórze wjace njeeksistuje“, rjekny Netanjahu po informacijach swojeho běrowa w juhoisraelskim Aschkelonje. Do toho běchu zdźělili, zo Israel wuměnjenja za přiměr akceptuje.

Rěča wo dalšej podpěrje USA

Wohnjowy smjerd, kotryž je dźensa rano ludźi we Łužicy znjeměrnił, pochadźa prawdźepodobnje z wulkeho wohnišća w Gohrischskej holi w Mišnjanskim wokrjesu. Płomjenja so tam najebać zasadźenja wohnjoweje wobory a helikopterow dale rozpřestrěwaja. Zapadny wětr kur wohenja spochi do wuchodnych kónčin Sakskeje njese. Foto: dpa/Daniel Wagner

China za lěpši poměr k EU

štwórtk, 03. julija 2025 spisane wot:
Brüssel (dpa/SN). Krótko do wjerško­weho zetkanja mjez Chinu a EU wusyła Peking miliše zwuki na dobro lěpšich ­poćahow z Brüsselom. China a Europa nimatej žane zasadne konflikty zajimow. To rjekny wonkowny minister Wang Yi po informacijach chinskich powěsćernjow społnomócnjenej Europskeje unije za wonkowne naležnosće Kaja Kallas w Brüsselu. Hladajo na přiběrace mjezynarodne njewěstosće dyrbjałoj Peking a Brüssel swoju wuměnu zesylnić a zhromadne dźěło polěpšić. Kónc měsaca budźe wjeršk EU a Chiny w Pekingu. Wo­komiknje poćežuja cła EU na chinske elektroawta mjezsobne poćahi. EU Chinje wumjetuje, zo swětowe wiki z tunimi wudźěłkami zapławja.

Po horcoće wochłódnjenje

štwórtk, 03. julija 2025 spisane wot:
Lipsk (dpa/SN). Po chětro ćopłej nocy postaraja so šwihele a jednotliwe hri­manja dźensa po wšej Sakskej a na juhu Braniborskeje wo wochłódnjenje. Němska wjedrarnja wočakuje dźensa w Sakskej, Saksko-Anhaltskej a Durinskej maksimalnje 25 stopnjow. Nimo toho liča z dešćikom. Z njewjedrami přiwšěm njeliča. Tež strach lěsnych wohenjow po­něčim zaso woteběra. Kónc tydźenja ­horcota zaso přiběra. Wot póndźele zahaji so zaso chłódniša doba wjedra. Mjezu 25 stopnjow po informacijach wjedrarjow temperatury wjace njepřekroča. Wčera běchu po wšej Němskej lětuši ­rekord horcoty zwěsćili. Wčera běchu w Andernachu w Porynsko-Pfalcy 39,3 stopnjow naměrili.

Žane zniženje dawka na milinu

štwórtk, 03. julija 2025 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Wodźacy zastupnicy CDU/CSU a SPD njejsu so na to dojednali, zo dawk na milinu za wšitkich wobydlerjow kraja zniža. Tole je powěsćernja dpa po wčerawšim posedźenju koaliciskeho wuběrka z kruha wobdźělnikow zhoniła. Nastupajo milinu płaća najprjedy raz ­rjadowanja dale, kotrež bě zwjazkowe knježerstwo schwaliło. Kabinet bě wobzamknył, zo dawki za milinu w industriji, ratarstwje a lěsnistwje zniža. Zo njezniža dawk za wšěch wobydlerjow, je mjeztym šěroku kritiku zbudźiło. Zwjazkowy kancler Friedrich Merz (CDU) a financny minister Lars Klingbeil (SPD) staj tole z napjatym pjenježnym połoženjom zwjazkoweho etata wopodstatniłoj.

W koaliciskim zrěčenju běchu CDU/CSU a SPD zniženje dawka za milinu „za wšěch“ wobydlerjow zakótwili.

Zasadne prašenje je, kak falowace ­dochody stata zniženeho milinoweho dawkow dla wurunaja. Stat by dochody 5,4 miliardow eurow přisadźił. Tuž by koalicija na druhim městnje na njedobro ludźi lutować dyrbjała.

WHO: Alkohol raznje podróšić

štwórtk, 03. julija 2025 spisane wot:

Dale a wjace ludźi w Němskej za lěpši škit młodostnych před pićom

Genf/Berlin (dpa/SN). Swětowa strowotniska organizacija WHO zasadźuje so ­za wyše dawki na alkohol, tobak a jara słódke napoje. Wona namołwja kraje, zo płaćizny za tute strowoće škodźace wudźěłki hač do 2035 z pomocu dawkow wo znajmjeńša 50 procentow zwyša.

Z dochodami móhli zamołwići na přikład bój přećiwo schorjenjam wutroby, přećiwo rakej abo diabetes financować. Tute chorosće zawinuja mjeztym třećinu wšěch smjertnych padow na zemi. Iniciatiwa móhła přichodnych dźesać lět hač do tysac miliardow dolarow wunjesć.

Wjetšina wobydlerjow Němskeje přeje sej razniše zakonje, kotrež wosebje młodostnych před alkoholom škitaja. Tole je wuslědk naprašowanja instituta Forsa w nadawku chorobneje kasy KKH.

Tak je 65 procentow ludźi za to, zo tak mjenowane přewodne piće wot 14 lět wotstronja. Tuchwilu smědźa młodostni zhromadnje ze zamołwitym dorosćenym w zjawnosći piwo, wino a winowe napije kupić a pić. Na přikład zhro­madnu škleńčku sekta na narodninach abo piwo z nanom a maćerju w ho­sćencu.

Pomoc sej wažić

štwórtk, 03. julija 2025 spisane wot:

Nabožny tydźeń w prěnim prózdninskim tydźenju kóždolětnje wulku ličbu ludźi ­zaběra. Duchowni, pomocnicy w kuchni, kubłarjo a kubłarki, sobudźěłaćerjo farskich běrowow, młodostni – wšitcy tući wopruja swój swobodny čas, zo bychu ­dźěćom rjane a zabawne dny połne wjesela skićili. Je to česćomne dźěło, kotrež měli sej na kóždy pad wažić. Přetož bjez wšěch tutych pomocliwych rukow njeby nabožny tydźeń móžny był. W běhu pjeć zhromadnych dnjow rozestaja so dźěći intensiwnje, hrajkajo a bjez ćišća z nabožnej temu. To šulska wučba nabožiny w tymle wobjimje hustodosć njezdokonja.

Tohorunja wuskutkuje so nabožny tydźeń rěčnje pozitiwnje na serbsku dźěćinu. Jim zaruča so tak rěčny rum, w kotrymž swoju maćeršćinu dźeń wote dnja pěstuja. Tež za dźěći, kotrež chodźa zwonka serbskeho rěčneho ruma do šule, je to wul­kotna móžnosć přećelstwa nawjazać a rěčne kmanosće rozšěrić. Marta Měrćinkec

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND