Žadaja sej kónc wójny w Gazy

wutora, 22. julija 2025 spisane wot:

Rom/Gaza (dpa/SN). Wonkowni ministrojo wjace hač 20 krajow žadaja sej w zhromadnej deklaraciji hnydomny kónc wójny w Gazaskim pasmje. Zdobom kritizuja postupowanje Israela w zwisku z humanitarnej pomocu w dospołnje za­wrjenym pasmje. „Wójna w Gazy dyrbi so hnydom skónčić“, w dokumenće rěka. W Gazaskim pasmje zawlečeni zastajency měli so hnydom pušćić, sej kraje žadaja.

Israel je deklaraciju wotpokazał měnjo, zo je „bjez poćaha k woprawdźitosći“. Stejišćo je „wopačny signal“ teroristiskej organizaciji Hamas, kotraž je wójnu započała a kiž je „sama“ za to zamołwita, zo njeje najebać tuchwilne rozmołwy přeco hišće k přiměrej dóšło.

Deklaraciju je 25 krajow podpisało, mjez nimi Italska, Francoska, Awstriska, Wulka Britaniska, Belgiska, Kanada kaž tež komisarka EU za runostajenje. Němska njeje mjez podpisarjemi.

Israel je wčera rozdźělowanski centrum UNO nadpadnył a přepytował a sobudźěłaćerjow zajał. Humanitarne połoženje w pasmje je dale katastrofalne.

Hladanje starych zaso dróše

wutora, 22. julija 2025 spisane wot:

Připłatki w starownjach a hladarnjach mjezu 3 000 eurow překročili

Berlin (dpa/SN). Wothladanje w starownjach je za wobydlerjow dźeń a dróše. Připłatki ze swójskeje kapsy w prěnim lěće přebytka su w cyłoněmskim přerězku mjezu 3 000 eurow wob měsac překročili, kaž z wuhódnoćenja zwjazka narunanskich kasow wuchadźa. 1. julija wučinješe tutón podźěl 3 108 eurow. To je 124 eurow wjace hač 1. januara a 237 eurow wjace hač 1. julija 2024. Hladajo na tute ličby ćišć na zamołwitych w tuchwilnych wuradźowanjach nastupajo wulku reformu wothladanja dale přiběra.

Najdróše je hladanje potrěbnych w cyłoněmskim přirunowanju tuchwilu w Bremenje. Tam płaći městno w hladarni přerěznje 3 449 eurow měsačnje, po­wěsćernja dpa na zakładźe předležacych ličbow rozprawja. Najniša je płaćizna za wobydlerjow w Saksko-Anhaltskej z 2 595 eurami a w Mecklenburgsko-Předpomorskej z 2 752 eurami.

Suma wobsahuje swójski podźěl za ryzy hladanje a zastaranje. Hladanske zawěsćenje wšak jenož dźěl kóštow přewozmje. Wobydlerjo pak dyrbja swójski podźěl za přebywanje, zastaranje, inwesticije a kóšty wukubłanja připłaćić.

Łoskoćiwa mnohotnosć

wutora, 22. julija 2025 spisane wot:
Za mnohotnosć wabić je drje dźensa moda, ale realita njeje kaž plakat. Je wobrězanje małych hólcow ranjenje ćěła, kaž su dźěćacy lěkarjo před lětami w horcej towaršnostnej debaće twjerdźili, abo wuraz nabožneje swobody, kaž je wjetšina w zwjazkowym sejmje rozsudźiła? Hdźe „prawa balansa mjez tradiciju a modernu“ je, kotruž sej zamołwita za serbske naležnosće wokrjesa Dubja-Blóta nastupajo dalewuwiće nałožka łapanja kokota přeje, je na kóncu politiske prašenje. Na 30 milionow w Němskej zarězanych kokotow jedyn (!) swoje žiwjenje serbskeho ­nałožka dla zakónči. W Němskej směš wuwzaćnje skót bjez pohłušenja zarězać a wukrawić dać, jeli so to po prawidłach nabožneho zhromadźenstwa wotměwa. Krajna wustawa w Braniborskej škita serbsku kulturu – bjez wuměnjenja, zo so wona přeco a wšudźe wšěm lubi. Z tym móhli debatu zakónčić. Hewak profituja politisce ludźo, kotrychž jako zwjazkarjow njetrjebamy. Marcel Brauman

Linnemann: Škrěčeć njepomha

wutora, 22. julija 2025 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Generalny sekretar CDU Carsten Linnemann nima zrozumjenje za mylenja lěćneje rozmołwy sćelaka ARD z předsydku AfD Alice Weidel přez harowacy protest. „Štóž chce AfD sylnić, njech dale tajke rozmołwy myli“, rjekny Linnemann w sćelaku RTL. Nichtó njemóže wolerjow ignorować abo „ze škrěčenjom“ podusyć. Přećiwo AfD móžeš jenož wobsahowje wobstać, wón rjekny.

Wčera popołdnju originalnje wusyłany interview su w Berlinskej knježerstwowej štwórći pod hołym njebjom wjedli. Demonstranća na tamnym boku Sprjewje z hwižkami, sirenami a wótrej hudźbu wusyłanje mylachu. Weidel moderatorej Markusej Preisej skoržeše, zo jeho prašenja hižo njezrozumi.

Za protestnej akciju tči po swójskich informacijach Skupina za politisku rjanosć. Policija njepřizjewjenu akciju skónči. ARD připowědźi, zo chcedźa přichodnje na tajke akcije lěpje přihotowani być a fleksibelnišo reagować. Linnemann skedźbni tež na prócowanja, AfD zakazać: „Dźesać milionow wolerjow so prosće njezhubi. Woni wočakuja lěpšu politiku. Stronu zakazać ničo njepomha.“

W Dešnje słowjanske bajki bali

wutora, 22. julija 2025 spisane wot:
Serbske, ukrainske a čěske bajki su Dešnjanski domizniski muzej minjeny kónc tydźenja na cyle wosebitu městnosć přeměnili. W srjedźowěkowskej wsy ze swojimi wysokimi štomami słyšachu wopytowarjo stawizny młynka, zmijow, lutkow a druhich bajowych postawow. Dźěći móžachu so šminkować dać abo so w hrajkacym róžku zabawjeć. Pućowace dźiwadło „Machandel“ z Berlina zahra wospjet kruch „Strašny hósć“ (hlej wobraz). Delnjoserbska kulturna akademija zaběraše so z temu Krabata. ­Dźěćaca pčólnica zbliži dźěćom z kruchom „Maša a mjedwjedź“ swět pčołkow. Braniborske ministerstwo za wědomosć swjedźeń bajkow podpěrowaše. Foto: Michael Helbig

Spochi mjenje přistajenych

wutora, 22. julija 2025 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Ličba přistajenych metaloweje a elektroindustrije dale woteběra. Jeničce wot spočatka lěta je branša ně­hdźe 60 000 dźěłowych městnow zhubiła, Zwjazk dźěłodawarjow metalownikow na zakładźe woprašowanja mjez předewzaćemi zdźěla. W meji bě ličba přistajenych wo 2,5 procentow niša hač samsny čas loni – najebać přiběracu ličbu nadawkow.

Kónc 2024 je po informacijach třěšneho zwjazka 3,9 milionow ludźi w mjenowanym wobłuku dźěłało. Zwjazkowe knježerstwo je někotre naprawy nastorčiło, zo by lěpše wuměnjenja za industriju stworiło. To su mjez druhim zniženje dawka za milinu abo hnydomny program inwesticijow, jednaćel cyłoněm­skeho zwjazka Oliver Zander powěsćerni dpa zdźěli. „Spěšnosć, z kotrejž ličba při­stajenych w metalowej a elektroindu­striji woteběra, pak pokazuje, zo njemóže sej zwjazkowe knježerstwo žanu přestawku dowolić. Wosebje wažny je po jeho słowach wottwar běrokratije. Trochu polěpšiło je so połoženje nastupajo nowe nadawki. Wot spočatka lěta hač do meje bě jich štyrjoch procentow wjace. Mjeztym pak ličba zaso stagněruje.

To a tamne (22.07.25)

wutora, 22. julija 2025 spisane wot:

Myto 5 000 eurow poskićuje Bielefeldski galerist tomu, kiž jemu pokradnjeneho, dwanaće centimetrow wulkeho barika wróći. Dotal je wón tysac eurow poskićił. Wyše myto ma paduchej „lukratiwny poskitk“ być. Małeho barika „mini“ su nje­znaći spočatk junija w Berlinje spakosćili, jako wuměłc w hosćencu w Berlinje sedźeše. Wot toho časa za barikom pytaja. Tón ma za galerista wulki wuznam, dokelž je dar jeho zemrěteje maćerje.

Policija warnuje turistow na španiskej dowolowej kupje Mallorca před ilegalnymi předawarjemi napojow na brjoze. „Konsum cocktailow kaž mojito abo sangrija, kiž ilegalni wikowarjo na brjoze Playa de Palma předawaja, chowa w sebi wulki strach za strowotu“, piše lokalna policija. Njedawno běchu wobkedźbowali, kak wikowarjo płody za napoje na próšnej zemi parkowanišća nakraja.

Tobiasa Čižika rozžohnowali

póndźela, 21. julija 2025 spisane wot:

Čorny Chołmc (SN/MiP). Něhdźe 60 ludźi běše so minjeny pjatk w kulturnej bróžni Kulturneho centruma Krabatowy młyn na rozžohnowanje wjelelětneho jednaćela powšitkownowužitneho předewzaća Tobiasa Čižika zešło. Nimo swójbnych a přećelow, spěchowarjow, wuskich sobudźěłaćerjow a čłonow Spěchowanskeho towarstwa Krabatowy młyn běchu tež Wojerowski měšćanosta Mirko Pink (CDU), direktor Załožby za serbski lud Jan Budar kaž tež předsyda dohladowanskeje rady kulturneho centruma Thomas Delling na zarjadowanje přichwatali.

Cyrkwinski azyl

póndźela, 21. julija 2025 spisane wot:

Berlin (B/SN). W dźesać krajach, kaž w USA­, Nižozemskej, Kanadźe a Němskej, zmóžnjeja potrěbnym cyrkwinski azyl: humanitarnu pomoc, zežiwjenje, pře­nocowanje a trěbne medicinske zastaranje, štož wosady płaća. 2024 je w Němskej 250 945 ludźi próstwu wo azyl sta­jiło, w prěnim połlěće 2025 bě jich 63 000. W lěće 2024 bu 2 966 a w prěnimaj měsacomaj lětsa 511 próstwustajerjam cyrk­winski azyl w Němskej přizwoleny.

Wukubłani prědarjo

Drježdźany (B/SN). 18 wosobow z Ewangelskeje krajneje cyrkwje Sakskeje je 1. julija swoje wukubłanje jako čestnohamtski prědar a wuhotowar kemšow a nyšporow w Neudietendorfje zakónčiło. Wukubłanje z 349 wučbnymi hodźinami, 13 domjacymi dźěłami a eksamenskim prědowanjom přewjeduja dobrowólnicy zwonka dźěłoweho časa.

Psychologiske testy w klóštrje

Róčnicu atentata wopominali

póndźela, 21. julija 2025 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Składnostnje 81. róčnicy zwrěšćeneho atentata na Adolfa Hitlera su wodźacy zastupnicy politiki a towaršnosće namołwjeli, so wosłabjenju prawa a demokratije wobarać. „20. julij je symbol spjećowanja přećiwo njeprawdźe, za sprawnosć a za lěpšu Němsku“, rjekny zakitowanski minister Boris Pistorius (SPD) 250 młodym wojakam w Berlinje. 20. julija 1944 bě skupina němskich oficěrow spytała, Hitlera z bombu morić.

Šwikaja połoženje w Gazy

Gaza (dpa/SN). Pomocne organizacije UNO Israel hladajo na najnowše postupowanje jeho wójska w Gazaskim pasmje katastrofalneho humanitarneho połoženja dla raznje kritizuja. „Hłodowa kriza“ w Gazy je mjeztym „nowy rozměr zadwělowanja“ docpěła, swětowy program UNO za zežiwjenje skorži. Wójsko bě wčera njedaloko konwoja pomocnych srědkow na syłu Palestinjanow třělało a tójšto ciwilistow moriło. Israel chce swoje wojerske akcije w Gazy rozšěrić.

Tójšto ruskich nadběhow

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND