Słowakski pask mytowany

póndźela, 14. julija 2025 spisane wot:
Karlovy Vary (dpa/SN). Słowakski režiser Miro Remo je hłowne myto 59. karlowarskeho filmoweho festiwala dobył. Ze swojej dokumentaciju „Radšo w dźiwinje wobłudnić“ je wón jury přeswědčił. Dobyćerski film jedna wo bratromaj-dwójnikomaj, kotrajž bydlitaj samaj na statoku ze skoćatami na Šumawje blisko mjezy k Bayerskej. Hłowne myto je z 25 000 US-dolarami dotěrowane, to je něhdźe 21 4000 eurow. Jako trofeju přepoda jury dobyćerjam kristalowu kulu. Jednu tajku je spočatk festiwala tež hižo hollywoodski star Michael Douglas dóstał, kotryž předstaji w Karlovych Varach restawrowanu wersiju filma „Jedyn leći nad hnězdom kokule“. Sobotu je so festiwal z wulkej galu zakónčił.

Wjac wukrajnych wučomnikow

póndźela, 14. julija 2025 spisane wot:
Kamjenc (dpa/SN). W Sakskej je jasnje wjace wučomnikow z wukraja. Kónc lěta 2024 měješe 3 287 wučomnikow wukrajne staćanstwo, to je 20,3 procenty wjace hač lěto do toho, zdźěli Sakski krajny zarjad za statistiku. Z wotstawkom najwjace ludźi pochadźeše z Vietnama (1 079), dalši ze Syriskeje (279) a Ukrainy (178). Tež cyłkownje ma Sakska druhe lěto pospochi wjace wučomnikow. Kónc lěta 2024 bě dohromady 5 1978 w dualnym wukubłanju, to bě 2,5 procentow wjace hač w lěće 2023. Něhdźe třećina z nich běchu žony. Wosebje wob­lubowane su nadal wukubłanja na mechatronikarja jězdźidłow, předawarja a překupca. Přiwšěm pak faluja tež w swobodnym staće dale a wjac fachowcow.

Zastupnistwo dyrbja zawrěć

póndźela, 14. julija 2025 spisane wot:
Moskwa/Waršawa (dpa/SN). Pólska ma po wukazu Ruskeje swój generalny konsulat w susodnym ruskim regionje Kaliningrad při Baltiskim morju zawrěć. Z tym reaguje Ruska na wot Pólskeje wukazane zawrěće ruskeho generalneho konsulata w Krakowje. Waršawa bě so loni w meji za to rozsudźiła, po tym zo běchu ruske tajne słužby po wšěm zdaću za palacy so nakupowanski centrum zamołwite. Pólske zastupnistwo měło swoje dźěło hač do 29. awgusta zakónčić, zdźěli wonkowne ministerstwo w Moskwje. Pólska běše zawrěće ruskeho konsulata hač do 30. junija wukazała. Ruska wumjetowaše Pólskej „njepřećelske jednanja“ a wumyslene přeńdźenje, zo bychu ruske zarjady dźěłać přestali. 12. meje 2024 bě so we Waršawskim nakupowanskim centrumje „Marywilska 44“ paliło. Dohromady něhdźe 1 400 wobchodow so při tym zniči. Zranił so nichtó njebě. Pólski wonkowny minister Radoslaw Sikorski bě na internetnej platformje X pisał, zo maja dopokazy za to, zo su ruske tajne słužby na tym wina.

Měr koalicije steji na hračkach

póndźela, 14. julija 2025 spisane wot:

Po fiasku při wólbach sudnikow je knježerstwo bjezradne

Berlin (dpa/SN). Poprawom bě sej Friedrich Merz (CDU) předewzał jako zwjazkowy kancler nowy, kooperatiwny stil knježenja etablěrować. Po zwrěšćenych wólbach sudnikow wustawoweho sudnistwa pjatk w zwjazkowym sejmje pak je nětko jasne, zo je wón tutón narok najprjedy raz misnył. Po něhdźe dwěmaj měsacomaj jeho kanclerstwa so čorno-čerwjena koalicija w tradiciji amploweje koalicije chětro jara wadźi.

Kriza komunikacije

póndźela, 14. julija 2025 spisane wot:
Diskusija wo wobsadźenju najwyšeho sudnistwa w Němskej njeje kriza demokratije, ale pokazuje na brach politiskeje komunikacije. SPD, kiž bě we wólbach 16,4 procenty dóstała, je kandidatku namjetowała, kotraž wjele zapósłancam frakcije CDU/CSU (28,6%) brjušebolenje wobradźa. Nic pak dokelž je wona jim tróšku přelěwicarska. Dźe wo nimale poł ducenta zakładnych towaršnostnych temow, kotrymž napřećo juristka z wida konserwatiwnych suspektne pozicije zaběra. To pak bychu ći wot spočatka sem jasnje prajić dyrbjeli. W Sakskej je to něhdy samo lěpje běžało, jako stej so CDU a Lěwica wo nowych čłonach sakskeho wustawoweho sudnistwa dorozumić dyrbjałoj, dokelž njeby hinak k wjetšinje dweju třećinow dóšło. Jónu bu konserwatiwna sudnica wuzwolena, kotraž bě Lěwicarjam poprawom suspektna. Wona je pozdźišo wospjet na dobro skóržbow Lěwicy přećiwo knježerstwu CDU rozsudźiła. Dobri jurisća hinak funguja hač politi­karjo … Marcel Brauman

To a tamne (14.07.25)

póndźela, 14. julija 2025 spisane wot:

W durinskim Mühlhausenje je muž cuzeho pjaneho w swojim bydlenju našoł. Muž bě so štwórtk pozdźe wječor domoj nawróćił. Tam wón zwěsći, zo buchu durje jeho bydlenja z gwałtom rozłamane. Policija zdźěli, zo bě muž na to zastojnikow informował, kotřiž pjaneho z bydlenja přewodźachu. Při tesće alkohola zwěsćichu dohromady dwaj promilej. Čeho­dla bě so muž do cuzeho łoža lehnył, policija nětko přepytuje.

Jatemu je so poradźiło w toši swojeho runje pušćeneho sobujateho z jastwa w francoskim Lyonje ćeknyć. Jataj běštaj sej celu w dospołnje přepjelnjenym jastwje dźěliłoj. Tež tohodla bě zastojnikam hakle 24 hodźinow po ćeknjenju napadnyło, zo muž pobrachuje. Nětko internje přepytuja, kak je jaty, kotremuž wjacore złóstnistwa wumjetuja, ćeknyć móhł, rozprawjeja wjacore nowiny.

EU móhła Israelej hrozyć

pjatk, 11. julija 2025 spisane wot:

Brüssel (dpa/SN). Europska unija natwarja kulisu hroženja přećiwo Israelej, dyrbjeli nowe dojednanja za pomoc w Gazaskim pasmje zwrěšćić. Diplomaća w Brüsselu wobkrućichu němskej powěsćerni dpa, zo je za wonkowne naležnosće zamołwita społnomócnjena EU Kaja Kallas sobustawskim statam lisćinu naprawow sposrědkowała, z kotrymiž hodźał so ćišć na Israel wukonjeć. Tuta lisćina wopřija na přikład hospodarske lěpšiny, kotrež bychu Israelej šmórnyli.

Němska zapłaći systemaj

Rom (dpa/SN). Po wuprajenjach ukrainskeho prezidenta Wolodymyra Zelenskeho je so Němska zwólniwa wuprajiła, knježerstwu w Kijewje nakup dweju systemow typa Patriot za wotwobaranje nadpadow z powětra financować. „Němska je zwólniwa – mamy dojednanje –, dwaj systemaj zapłaćić“, praji wón na nowinarskej konferency w italskej stolicy. Tam wotměwa so tuchwilu konferenca wo nowonatwarje Ukrainy.

Mjenje ludźi přenocowało

11. julija před 30 lětami je so masaker w Srebrenicy wotměł. Kóžde lěto na to spominaja. Při wopomnišću we wsy Potočari zeńdu so tež dźensa přiwuzni wjace hač 8 300 woporow. Za čas wójny w něhdyšej Juhosłowjanskej běchu serbiscy wojacy muslimskich muži, hólcow kaž tež žony w Srebrenicy zamordowali. Foto: pa/ Reuters/ Amel Emric

Policija ma parady škitać

pjatk, 11. julija 2025 spisane wot:
Bernau (dpa/SN). Po pozdatnje prawicarsko-ekstremistiskim nadpadźe na swjedźeń za tolerancu w Bad Freienwaldźe minjeny měsac so policija w Braniborskej intensiwnišo na podobne swjedźenje w zwjazkowym kraju přihotuje. Podawk bě w Braniborskej „nowu kwalitu“ měł, praji prezident policije Oliver Stepien. Tež CSD-parady běchu w zašłosći sčasami cile tajkich nadpadow, rěčnica policije doda. Kónc tydźenja wotměja so w Braniborskej hnydom wjacore CSD-parady: w Bad Belzigu, Neuruppinje, Luckenwaldźe a Bernauwje. Tute ma policija wotpowědnje přewodźeć a škitać. Wosebje koncentrować chcedźa so při tym na paradu w Bernauwje. Tam je mjenujcy hižo protestny ćah přećiwo paradźe přizjewjeny.

Žadaja sej kónc taktěrowanja

pjatk, 11. julija 2025 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Zeleni w Sakskim krajnym sejmje wočakuja wot knježerstwa jasne stejišćo nastupajo nowe statne zrěčenje rozhłosa. „Žadam sej wot statneho knježerstwa jasne wuprajenje wo tym, hač wone statne zrěčenje zwrěšćić da, prjed hač smy wo nim scyła w krajnym sejmje diskutowali“, rozłoži ekspertka za medije Claudia Maicher. Čas za diskusiju so pomału nachila a swobodny stat dawa zjawnosć po wšej Němskej, ale tež parlamenty tamnych krajow dale póćmje brodźić, twjerdźi Maicher.

Dale Maicher ministerskemu prezidentej Michaelej Kretschmerej (CDU) wumjetuje, zo nochce wón statne zrěčenje podpisać, kotrež su zwjazkowe kraje zhromadnje wudźěłali. Zo by so tute „taktěrowanje“ nětko skónčiło, je so Maicher z małym naprašowanjom na statne knježerstwo wobroćiła. Wona chce wědźeć, čehodla so Kretschmer ze swojim rozsudom tak dliji.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND