Łužiscy wuměłcy so předstajeja

póndźela, 22. junija 2015 spisane wot:
Połčnica (SN/CoR). Něhdźe 150 ludźi přiwabiło je sobotne wotewrjenje wustajeńcy „Wuměłcy Hornjeje Łužicy – w fotach a z twórbami“ do Połčničanskeje wuchodosakskeje wuměłstwoweje hale. Kulturne koło Ernsta Rietschela bě zhromadnje z Budyskim a Hornjołužiskim wuměłstwowym towarstwom přehladku organizowało, w kotrymž předstaja so 45 wuměłcow, mjez nimi Iris Brankačkowa, Isa Bryccyna, Jan Buk, Maja Nagelowa, Mario Ošika a Borbora Wiesnerec. Čornoběłe fotowe portrety, zdźěłane wot Jürgena Maćija, přehladku wudospołnjeja. W tutej formje je wustajeńca hač do 23. awgusta w Połčnicy přistupna, potom pućuja mólby, rysowanki a plastiki dale do Oelsnitza, hdźež budu wot 11. septembra do 11. oktobra we wobłuku krajneje zahrodneje přehladki widźeć. „Rady wužiwamy našich wuměłcow, zo bychmy za region wabili“, rjekny předsyda kulturneho konwenta Hornja Łužica-Delnja Šleska Bernd Lange (CDU) na wotewrjenju. Spěwarka Walburga Wałdźic a Max Loeb staj je jako duwo Mlokawka hudźbnje wobrubiłoj.

Stare a nowe skićeli

póndźela, 22. junija 2015 spisane wot:

Wo Serbskim swjedźenju w Choćebuzu

Choćebuz (MH/SN). We wobłuku Choćebuskeho měšćanskeho swjedźenja kónc tydźenja wotměchu tež lětsa na jewišću w Puškinowym parku, mjeztym 8. serbski swjedźeń. Program, kotryž je wyši měšćanosta Holger Kelch (CDU) wosobinsce wotewrěł, sahaše wot ludoweje serbskeje hač k młodej rockowej a popowej hudźbje ze srjedźneje Łužicy. Při tym běchu tež stare serbske instrumenty słyšeć­.

Anne Holzschuhojc a Christian Matthée­, zastupjerjej sćelaka RBB, běštaj dwurěčnu modera­ciju přewzałoj. Pod hesłom­ „Na mosće“ zaklinčachu mjez druhim serbske spěwy z Matthiasom Kießlingom und Peterom Vogtom. Ze sepju pisanych spěwow za­hajichu zjednoćene delnjoserbske chóry pod nawodom Geralda Schöna program. Słyšeć a widźeć pak běchu tež folkowe a rockowe štučki ze skupinu Die Folk­samen, tradicionalne ludowe reje w delnjoserbskej drasće skupiny Stara lubosć kaž tež delnjoserbski dźěćacy ansambl w swojej najmłódšej zestawje. Kapała nAund prezentowaše serbsku popowu hudźbu. Grodkowscy holanscy hercy překwapichu nimo toho ze zwukami na dudach­.

Matineja na hrodźe z aha-efektom

póndźela, 22. junija 2015 spisane wot:

Wojerecy (CRM/SN). Matineje na hro­dźe słušeja lětdźesatki do programa Wojerowskeho wuměłstwoweho towarstwa. „Wone­ předstajeja twórby swětosławnych a našočasnych spisowaćelow, přewodźane wot klasiskeje a moderneje hudźby. K tomu słušatej literatura a hudźba serbskich krajanow“, piše kulturnik Martin Schmidt k wčerawšemu zarjadowanju towarstwa.­ Přeprošenje sćěhowałoj běštaj spisowaćelka Róža Domašcyna a kom­ponist Jan Cyž z Budyšina. Za mnohich běše to wosebje zajimawe, do­kelž so jim hra ze wšelakimi rěčemi realnje předstaji. K tomu poda so jako dalša a zdobom wudospołnjaca komponenta hudźba, kotraž spyta moderne rěčne metafry na swo­jotne wašnje pohłubšić.

Wulkeho naprašowanja dla ma lětuši 4. Krabatowy festiwal wot 1. do 19. julija štyrnaće předstajenjow. Srjedu za tydźeń budźe předpremjera krucha „Krabat­ – pjeršćeń kantorki“ na terenje Čornochołmčanskeho Krabatoweho młyna. 8 400 zastupnych lisćikow bě hižo­ w běhu dweju dnjow wupředate.

Bjedrich Awgust Wićaz

pjatk, 19. junija 2015 spisane wot:
Wyši mašinotwarski inženjer a spěchowar serbskeho towarstwoweho žiwjenja Bjedrich Awgust Wićaz narodźi so 21. junija 1865 swójbje kublerja w Brězynce pola­ Delnjeje Hórki. Po třoch lětach na Bu­dyskim­ Krajn­ostawskim wučerskim seminarje studowaše wón w Mittwei­dźe mašinotwarstwo. Jako inženjer dźěłaše po tym we wšěch srjedźoeuropskich krajach a spózna na swojich pu­ćowanjach wužitnosć serbskeje maćeršćiny. Namaka při­stajenje jako technikar w Drježdźanach, hdźež měješe tež předewzaće. Wićaz a Bjarnat Krawc běštaj prěnjej zapisowarjej 1889 załoženeho towarstwa­ ewangelskich Serbow Čornobóh w sakskej stolicy. Tři lěta bě tež jeho předsyda­. 1918 pomjenowachu jeho za čestneho čłona. Wot lěta 1920 bě čłon Maćicy Serbskeje. Wićaz zawostaji wjacore rukopisne zwjaz­ki zapisow Čornoboha. Financo­waše serbske koncerty w Drježdźanach a spěchowaše wot lěta 1922 tež spěwne towarstwo Hromadnik. 15. septembra 1927 wón w Drjež­dźanach zemrě. Nekrolog­ za njeho spisa Bjarnat Krawc. Wjace hač sto Serbow jeho k rowu přewodźeše. Manfred Laduš

MDR wusyła třinarodnje

pjatk, 19. junija 2015 spisane wot:
Drježdźany (SN). Tři kraje, tři sćelaki – jedne zhromadne wusyłanje. Pod hes­łom „Hej, susodo“ hlada MDR 1 Radijo Sakska wotnětka jónu wob tydźeń zhromadnje z Čěskim rozhłosom a Radijom Wrócław poł hodźiny přez mjezy, zdźěla MDR. Mo­derator Roman Nuk chce so z kolegomaj Peterom Kumpfu z Libereca a Tomaszom Sikoru z Wrócławja wo tym rozmołwjeć, wo čimž w susodnymaj krajomaj runje rěča, so směja abo diskutuja. Premjera třinarodneho wusyłanja budźe njedźelu we 18 hodź. „Chcemy z prěnim prawi­dłownym mjezy překročacym roz­hło­sowym wusyłanjom w MDR swoju rólu jako kompetencny centrum za rozprawnistwo z pomjezneho regiona dale zesylnić“, wuzběhny direktor Sakskeho kraj­neho rozhłosa Sandro Viroli. Hižo wot spočatka lěta wusyła MDR Sachsenspiegel kóždu njedźelu powěsće „Naši suso­dźa“ w kooperaciji z čěskej a pólskej telewiziju. Dźěl wusyłanja „Hej susodo“ ma być rěčny přinošk. „‚Dobry dźeń‘ a ‚dźakuju so‘ dyrbi kóždy w rěči susoda rjec móc“, měni moderator Roman Nuk.

Rekwiem za Mata Starika

štwórtk, 18. junija 2015 spisane wot:

(abo: Bjezzmysłowa tragedija)

W postskriptumje za scenarij „Rekwiem za Mata Starika“ rěka: „Serbska wjes Čelno bu dospołnje wottorhana. Pozdźišo zwěsćichu, zo pod njej žane wuhlo nje­leži.“ Probowi točerjo w NDR pak dóstachu swoju wysoku premiju jenož potom, běchu-li nowe składźišćo našli. Hač drje su premiju hdy wróćo płaćili?

Wosebity wjeršk hrajneje doby Wrócławskeje opery je naročna inscenacija na wuzwolenym městnje. Lětsa předstajichu tam pod hołym njebjom Wagnerowy­ kruch „Lětacy Hollandźan“ w němskej rěči z pólskimi podtitulemi.

To je woda, štož matej hat w Pergoli za Halu lětstotka we Wrócławju a Richarda Wagnerowa opera „Lětacy Hollandźan“ zhromadneho. Mustwo wokoło intendantki tamnišeje opery Ewy Michnik bě so tuž rozsudźiło, w šěsć nocach prěnjeho a druheho junijskeho kónca tydźenja tam inscenować a předstajić znatu operu zažneho skutkowanja wuznamneho němskeho komponista jako wulkoprodukciju. Twórba měješe prapremjeru 2. januara 1843 w Drježdźanskim kralowym dwórskim dźiwadle. Pólska pra­premjera bě 6. februara 1906 w Lwowje.

Wustupi prěni króć w Serbach

štwórtk, 18. junija 2015 spisane wot:

44lětny ruski pianist, komponist a basnik Dmitrij Dragilew z Berlina wjeseli so na zetkanja we wobłuku 37. swjedźenja serbskeje poezije we Łužicy. „Prěni króć budu w Serbach a sym wćipny na rěč a kulturu kaž tež na lyrisko-hudźbne zarja­dowanja. Jako čłon europskeho zwjazka awtorow P.E.N. zeznajomich so hižo tróšku ze serbskej literaturu“, powědaše wón mi na njedawnym přijeću w Berlinskim wulkopósłanstwje Ruskeje federacije.

Loni je Zwjazk serbskich wuměłcow (ZSW) ze Zjednoćenstwom ruskorěčnych awtorow w Němskej ze sydłom w Berlinje zwiski nawjazał. To bě jeho předsyda Boris Semjatin z hosćom 36. swjedźenja serbskeje poezije. Lětsa nětko přijědźe jeho kolega-basnik a městopřesyda zjednoćenstwa Dragilew.

Do 37. mjezynarodneho swjedźenja serbskeje poezije

Wot 25. do 29. junija wotměje so lětuši 37. swjedźeń serbskeje poezije. Z organizatorom literarneho festiwala Benediktom Dyrlichom je so Alfons Wićaz rozmołwjał.

Wot wšeho spočatka tónle swjedźeń organizujeće. Njeje to přez telko lět za Was wulki marathon?

B. Dyrlich: Cyle njeje mi hišće dych wušoł, byrnjež dźensniši čas woprawdźe ćežko było literarne naročne zarjadowanja přewažnje w serbskej rěči organizować. Mje pak motiwuje, zo je tójšto partnerow w kruhach spisowaćelow a w Serbach, kotřiž swjedźeń sobu podpěruja.

Kak na to dźiwaće, zo njestanje so kóždolětny swjedźeń z rutinu?

B. Dyrlich: Smy so w tychle 37 lětach prócowali, stajnje něšto nowe na nohi stajić. Najlěpše přećiwo stagnaciji je, spytaš-li něšto nowe wotkryć, dalšich partnerow namakać a nowych awtorow do Łužicy wabić.

Čehodla steji za lětuši festiwal basnik a duchowny Józef Nowak w srjedźišću spominanja, što jeho wuznamjenja?

nowostki LND