Křižerjo wuprajeja předewšěm hospozam wulke připóznaće za wobstajnu hospodliwosć

Lětsa je znowa nimale 1 500 křižerjow w dźewjeć serbskich a dwurěčnych procesionach poselstwo wo zrowastanjenju Jězusa Chrystusa wozjewjało. Mjez nimi běchu cyłkownje jedyn dejmantny, sydom złotych a dohromady 49 slěbornych jubilarow. Hinak pak hač loni – to mějachmy jutry zymne, wětřikojte a chětro jěre wjedro, a přiroda bě hišće šěra a zymska – běše lětsa mócnje­ zanošowane „haleluja“ křižerjow do wšěch směrow daloko słyšeć. Bjez dźiwa tuž, zo su procesiony nic jenož w Hornjej, ale po wšej Łužicy wjacore dźesaćitysacow turistow ze wšeho swěta přiwabili. Tak njewobhlada sej w Kulowje jenož skupina z Rostocka křižerjow, ale tež wjacore busy z Čěskeje su puć do Łužicy, mjez druhim Kulowa, Ralbic a Pančic-Kukowa našli, kaž tež do Budyšina.

Do wožiwjeneho Holanskeho bistra nic jenož wulětnikarjo rady załožeja

Słónčne jutry njelubja jenož korč­marjam w biosferowym rezerwaće Hornjołužiska hola a haty wuspěšny start do sezony pod hołym njebjom. Wosebje kolesowarjo su po dlěšej abo jenož krótšej čarje dźakowni za kóždužkuli přijomnu składnosć pozastać a něhdźe załožić móc. Wuwiće na wsach njeje w zašłosći tomu přeću aktiwnych wulětnikarjow přeco runje tyło. Jónu woblubowane hospody, kaž na přikład w Lichanju abo Połpicy, hižo njejsu. Druhdźe witaja hosći ćim wutrobnišo. Tak kiwa z Budyšina do směra na Bjerwałdski jězor hnydom při dalnodróze B 156 w Komorowje pola Klukša přijomna kofejownja.

Sernjany swjeća lětsa prěnje pisomne naspomnjenje wsy před 600 lětami. Rodźeny Sernjančan a dobry znajer stawiznow delanskich wsow Pawoł Rota je někotre stawizniske zajimawoski wo wsy zestajał, kotrež čitarjam Serbskich Nowin we wjacorych dźělach spřistupnjamy:

Knježa korčma a hospoda

Sernjanska knježa korčma přeńdźe w lěće 1772 do priwatnych rukow. Knjejstwo we wosobje Eleonora von Wobeser na Worklecach a Sernjanach předa ju za 200 tolerjow klóšterskemu poddanej Mikławšej Wjacsławkec z Kanec. Wón ju 1809 swojemu přichodnemu synej Michałej Bjeńšej přepoda.

Předawać smědźeše korčmar napoje jenož z wjesneju knježeju palernje a piwarnje. Knjejstwo pak tež stražliwosć při hospodowanju poruči, skedźbnjejo na „Räubermandat“: nikoho bjez płaćiwych wupokazow na nóclěh njepřijimać. A tola je tam w nocy na 20. awgust 1813 rano w třećej hodźinje cuzy „hantwjerkski“ bjez wupokaza a bjez pućowanskeje knižki zemrěł a bu 24. awgusta w Ralbicach pochowany.

Hanzo Mrósk je na swojim třistronskim statoku w Trjebinje zbožowny

Stara křinja z chójnoweho drjewa je z lěta 1798. „W njej smy prjedy jahły, wows a muku składowali. Křinja bě něhdy w młynje mojeho dźěda stała. To bě na Šołćic horje we wsy“, powěda Hanzo Mrósk. W swojej pčólnicy so Trjebinjan na swojich prjedownikow dopomina. 85lětny je jedyn z mało maćernorěčnych Serbow w Trjebinje.