W starym hrodźe wjele noweho

Freitag, 10. Oktober 2025 geschrieben von:

Z posedźenja Radworskeje gmejnskeje rady

Radwor (SN/MkWj). W lěće 2028 budźe Radworski hród prawdźepodobnje do­twarjeny. Tole je wobsedźer Florian Heilbronner předwčerawšim, srjedu, na posedźenju gmejnskeje rady wobkrućił. W swojim krótkim wobrazowym přednošku rysowaše wobsedźer hrodu zdobom wšelake twarske wužadanja, ale tež nowe dopóznaća wo stawiznach barokneho twara. Tak naspomni z Berlina ­pochadźacy Heilbronner dobre kontakty k potomnikam swobodneho knjeza von Welck, kiž bu 1945 wuswojeny. Jeho swójbni bydla dźensa na zapadźe, ale tež wokoło Drježdźan.

Dohlad do herbstwa Serbow dóstali

Freitag, 10. Oktober 2025 geschrieben von:
Skupina přichodnych wučerkow a wučerjow z Libereca je wčera zhromadnje ze swojim profesorom za stawizny, dr. Petrom Kaletu (2. wotlěwa), wažne serbske institu­cije wopytała. Swoju turu zahajichu w Serbskim instituće. W Serbskim domje spo­srědkowa jim Madlenka Di Sarnowa dohlad do serbskeje rěče a kultury a informowaše wo projektach Domowiny a druhich organizacijow. Po krótkej připołdnišej přestawce dźěchu studenća dale do Budyskeho Serbskeho muzeja. Na swojim wopyće dóstachu hódnotny dohlad do kulturneho herbstwa Serbow. Foto: SN/Bojan Benić

Krótkopowěsće (10.10.25)

Freitag, 10. Oktober 2025 geschrieben von:

Chmelíka nachwilnje zajeli

Wětošow. Mjezynarodny wukaz zajeća přećiwo wobhospodarjej słowjanskeho hrodźišća w Radušu, Davidej Chmelíkej (SN su rozprawjeli), bu cofnjeny. Wutoru su jeho nachwilnje zajeli, tak braniborske generalne statne rěčnistwo w „Lausitzer Rundschau“. W tym zwisku je Chmelík zdźělił, hdźe bydli. Hamtske sudnistwo Zły Komorow na to připowědźi, Chmelíka na sudnistwo w čěskich Klatovach kazać.­

Zakónča winowe žně

Drježdźany. Sakske winowe zawody swoje žně wina tute dny zakónča. Wunošnych spadkow a horcych lěćnych dnjow dla su je lětsa hižo w awgusće zahajili. Winicarjo su z wunoškami a kwalitu wina jara spokojom. Na winowym kuble Hród Prošicy (Proschwitz) blisko Mišna su lětsa 500 000 kg wina našćipali, to je 25 procentow nad přerězkom.

Wjac kapaliny do lětadła

„Njeskutk“ a woprawdźitosć

Donnerstag, 09. Oktober 2025 geschrieben von:

Kak je so napis „Maršal Konjew“ wot Ralbičanskeje šule zhubił

W stawiznach Ralbičanskeje noweje, mjeztym poł lětstotka wobstejaceje šule, je so zakorjeniła wopačnosć: „Čestne mjeno ‚Maršal Konjew‘ bu w nócnej akciji wot šulskeho twarjenja wotstronjene“. Tule wopačnosć su dožiwili swój čas wšědnje do šule přichadźacy wučerjo. Mjez nimi bě na přikład w Kamjencu bydlacy wučer matematiki Jurij Šołta. Za rozeznawanje wot Jurja Šołty Nowowješćanskeho, kiž wuwučowaše serbšćinu a rušćinu, rěkaše tón druhi Jurij Šołta Kamjenski­ abo mate-šołta.

Woprawdźitosć

Wone popołdnjo, jako so tón „njeskutk“ na šulskim twarjenju wotměwaše, dźěłach doma w zahrodźe. Njedopomnju so hižo, kak běch wo tym zhonił. Wostajiwši wšeho wzach swoju kameru a doběžach k šuli. Tam nańdźech „hrěšnikow“ při jeju „njeskutku“. Běštaj to šulski domownik Józef Wowčerk (dawno njebohi) a wjesnjan Jurij Wjesela – wobaj wušiknaj na wšě móžne rjemjeslniske ručne dźěła. Wotstroništaj mjeno wot fasady šule.

Yücel w Kulturnej fabrice

Donnerstag, 09. Oktober 2025 geschrieben von:

Wojerecy. Deniz Yücel, němsko-turkowski žurnalist, publicist a bywši předsyda PEN-kluba Němskeje, je pjatk, 10. oktobra, z hosćom rjadu „Grit mit ...“. W 19 hodź. chce so we Wojerowskej Kulturnej fabrice z filmowču a wědomostnicu dr. Grit Lemkowej mjez druhim wo swojim zhladowanju „na najnowše stawizny Němskeje“ rozmołwjeć. Při tym budźe wosebje wo rasizmje rěčeć. Zarjadowanje móža zajimcy bjezpłatnje wopytać, pjenježne dary pak njewotpokazuja.

Na oktoberski swjedźeń

Koslow. Koslowske wjesne towarstwo „K Žorawej“ přeprošuje na swój lětuši oktoberski swjedźeń sobotu, 11. oktobra. Wot 18 hodź. zaklinči hudźba z diskoteku Pristolis a wjesna młodźina wita hosći z pisanym programom poskitkow na jewišću w swjedźenskim stanje. Nimo toho chcedźa zwěsćić, štó ma při tomboli najwjetše zbožo. Štóž hač do 19 hodź přińdźe, zapłaći tři eura za zastup. Po tym płaći zastup pjeć eurow.

Wotewru wustajeńcu

Policija (09.10.25)

Donnerstag, 09. Oktober 2025 geschrieben von:

Koči hajzl wina był

Wojerecy. Dokelž je w bydlenskim domje na Wojerowskej Schweitzerowej wutoru chětro smjerdźało, zawołachu wobydlerjo policiju. Zastojnicy zwěsćichu, zo bě zanjerodźeny koči hajzl wina. Wobsedźerka dyrbješe nuznik wurjedźić.

Kulow. Dźěćaca uniwersita je so wutoru prěni raz w Kulowskim Jakubetzowym wustawje wotměła. Tema zarjadowanja bě „Kak wulka je njeskónčnosć? Njeskónčnosć w matematice a druhdźe“. Prof. dr. Andrea Hoffkamp z fakulty za matematiku Drježdźanskeje techniskeje uniwersity bě sej do Kulowa dojěła, zo by dźěćom runje tak nazorne kaž zajimawe „čitanje“ poskićiła. Něhdźe 20 přitomnych mjez druhim zhoni, kak daloko je čłowjek něhdy ličić zamóhł, hdźe njeskónčnosć rólu hraje a čehodla ju trje­bamy. W interaktiwnym přednošku sej přitomni wotkrychu, što „rozumne“ a „njerozumne“ ličby su a zeznachu njeskónčne sumy kaž tež njeskónčnosć w geometriji. Skónčnje móžachu dźěći tež wosebitu app wuspytać. Prof. dr. Hoffkamp skedźbni w tym zwisku na „do­žiwjenski kraj matematika“ w Drjež­dźanach, hdźež móža dźěći tute a dalše zajimawostki kołowokoło matematiki zeznać. Lubina Popjelina

Dóstanu spěšny internet

Donnerstag, 09. Oktober 2025 geschrieben von:

We Łazu a Wulkich Zdźarach kładu škleńčnonićowy kabl

Łaz (AK/SN). Wobydlerjo Łaza a Wulkich Zdźarow maja so přichodne měsacy škleńčnonićowej syći přizamknyć. W nimale 900 domjacnosćach chce firma Glasfaser Plus w nadawku Telekom přizamk za spěšny internet instalować. „Hač do oktobra 2026 ma wšo hotowe być. Na Kobličanskej dróze we Wulkich Zdźarach su twarske dźěła hižo zahajene. W aprylu/meji 2026 měli so prěnje přizamki wužiwać móc“, Kai Gärtner wot Telekom na zašłym posedźenju Łazowskeje gmejnskeje rady rozłoži.

Škleńčnonićowe kable kładu para­lelnje k wobstejacej syći koporowych ­kablow. Nichtó pak njebudźe nuzowany, wot koporoweho kabla na škleńčnoni­ćowy změnić. Kaž Kai Gärtner wob­krući, njeje dotal postajene, hdy so syć kopo­rowych kablow hasnje. Po jeho słowach hodźa so na ležownosćach prózdne roły za kładźenje nowych kablow wu­žiwać.

Nowa pěstowarnja njebudźe

Donnerstag, 09. Oktober 2025 geschrieben von:

Juliana Macalina bě překwapjena, zo je wólby Njeswačanskeje wjesnjanostki w druhim přechodźe tak jasnje ­dobyła. Nětko chce so połnje swojemu nowemu zastojnstwu wěnować.

Njeswačidło (UM/SN). Nowowuzwolena wjesnjanostka Njeswačanskeje gmejny Juliana Macalina je po swójskim wuprajenju derje na swoje zamołwite skutkowanje přihotowana. „Runje hladajo na tuchwilnu situaciju z hospodarskim konsolidowanjom budźe přichodny čas jara napjaty. Njeswačanska gmejna ma potencial, so z tohole połoženja zaso wudrapać. Wo tym sym přeswědčena. Za to je najprjedy raz dobra komunikacija trěbna“, wona měni.

Najebać dešć je wčera tójšto ludźi nazymski swjedźeń swójbow Křesćansko-socialneho kubłanskeho skutka wopytało. W zelowej zahrodźe klóštra Marijina hwězda bě dwanaće stacijow spřihotowanych. Dźěći móžachu mjez druhim z kłokom a prokom třěleć, hriby zeznać, z běrnjacymi kołkami karty wuhotować (na wobrazu) kaž tež brěčku z jabłukow dźěłać. Z crossowymi mašinami pak špatneho wjedra dla njejsu jězdźić móhli. Foto: SN/Bojan Benić

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND