Stary hród a barokny park 300 lět

Freitag, 14. Juli 2023 geschrieben von:

Domizniski muzej w Njeswačidle swjeći wot njedźele dwójny jubilej. 50. wosebita wustajeńca so w nim wotewrje a wona je 300lětnemu wobstaću tamnišeho Stareho hrodu, barokneho parka a wjacorym dalšim baroknym twarjenjam wěnowana.

Njeswačidło (ML/SN). W lěće 1721 da nowy knježk Njeswačidła wójwoda Friedrich Ludwig von Württemberg-Teck dotal­ny hród potorhać a na samsnym městnje nowy barokny hród w běhu třoch lět natwarić. Knježe sydło měješe za přebywanje w lěću za sebje a za swoju mandźelsku wjerchowku Těšina, bywšu lubku krala Awgusta Sylneho, pólsku hrabinku Lubomirsku, słužić. Nalěto 1723 bu nětčiši Stary hród dotwarjeny. Před nim bu francoska barokns zahroda ze štyrjomi pawiljonami připrawjena a na zapadnej kromje wsy ryćerkubło z piwarnju a hońtwjerskim pawiljonom (nětko młodownja) w baroknym stilu natwarjene.

Wot minjeneje póndźele ponowja Wehnertec twarska firma wokrjesnu dróhu z Hórkow do směra na S 101 pola Hrańcy. Tam so nětko plesternaki zminu a puć dóstanje asfaltowu worštu. Twarske dźěła maja něhdźe hač dosrjedź awgusta trać. W tym času wostanje dróha dospołnje zawrjena. Foto: Feliks Haza

Bórze přehladaja ICE w Choćebuzu

Freitag, 14. Juli 2023 geschrieben von:
Twar prěnjeje hale nowe železniskeho zawoda w Choćebuzu so nachila. Wo tym móžachu so nowinarjo tele dny sami přeswědčić. Za poł lěta wočakuja sobudźěłaćerjo tam prěnje spěšniki ICE. Prěnja hala noweje porjedźernje ma kaž planowane w januaru 2024 dźěłać započeć a je zdobom prěni wulkoprojekt we wobłuku łužiskeje strukturneje změny. Wjace hač 300 dźěławych a wučomnikow je so za dźěło w nowym zawodźe rozsudźiło. Tež nastupajo přichodnu halu su zamołwići optimistiscy. W lěće 2026 ma Choćebuski zawod dotwarjeny być. Nowa 445 metrow dołha hala je cyle na přehladanje a porjedźenje spěšnikow ICE wusměrjena. Foto: Michael Helbig

Zapřimnjenje w tym padźe móžne

Freitag, 14. Juli 2023 geschrieben von:

Zapřimnjenje kraja do komunalneho samozarjadnistwa serbskich naležnosćow dla je w Braniborskej móžne. To je hłowne dopóznaće po wčerawšim jednanju na Choćebuskim zarjadniskim sudnistwje.

Choćebuz (SN/at). Gmejna Stara Niwa-Wózwjerch (Alt Zauche-Wußwerk, wo­krjes Dubja-Błóta) bě přećiwo ministerstwu za wědomosć, slědźenje a kulturu kraja Braniborskeje skoržiła. Te bě z nowelěrowanjom braniborskeho Serbskeho zakonja 2014 komuny namjetowało, kotrež bychu po rešeršach serbskich slědow dla do sydlenskeho ruma słušeli. Gmejna Stara Niwa-Wózwjerch je wotpowědne zdźělenje 2017 dóstała a so, powołujo na prawo komunalneho samozarjadnistwa, přećiwo tomu juristisce wobarała. Pad je jedyn z dohromady dźesać.

Krótkopowěsće (14.07.23)

Freitag, 14. Juli 2023 geschrieben von:

Wučerjej šulu wopušćiłoj

Bórkowy. Po tym zo stej wučerjej šulu w Bórkowach wopušćiłoj, sej dźěłarnistwo wučerjow žada, połoženje na kubłanišću rozrisać. Wučerjej stej wohroženjow prawicarskeje sceny dla rozsudźiłoj, z šule woteńć. Zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier skedźbni na indirektny zwisk mjez prawicarsko-ekstremistiskimi padami w Bórkowach a sylnej AfD.

Hollywood stawkuje

Los Angeles. Po zwrěšćenym jednanju dźěłarnistwa dźiwadźelnikow a zjednoćenstwa studijow zahaji so dźensa stawk. Přičina je nimo wotpokazowaneho zwyšenja mzdow „pobrachowace rjadowanje w zwisku z kumštnej inteligencu“. Dokelž paralelnje tež awtorojo stawkuja, „je přichodnje lědma móžno, w USA telewizijne serije kaž tež filmy produkować“.

Železniski zwisk ponowjeny

Na šćernišću granatu namakali

Donnerstag, 13. Juli 2023 geschrieben von:
Zapadnje Bronja, hdźež bě w Druhej swětowej wójnje fronta, su wčera dopołdnja 40 centimetrow dołhu granatu z přeměrom dźesać centimetrow namakali. Wuhladał bě ju traktorist na wotžnjatym žitnišću, hdźež runje juchu wožeše. Na powjerch drje bě granata hižo loni nazymu při wusywje přišła, štož pak tehdy nichtó pytnył njeje. Fachowcy za wotstronjenje tajkich namakankow nastroj sobu wzachu. Strach tónraz žadyn njewobsteješe, dokelž njebě hižo žadyn zapalnik (Zünder) při granaće. Při­wšěm dyrbiš z tajkej namakanku stajnje jara kedźbliwje wobchadźeć a w kóždym padźe policiju zawołać. Foto: Handrij Baumgärtel

Policija (13.07.23)

Donnerstag, 13. Juli 2023 geschrieben von:

Paducha wuhnał

Kulow. Wobsedźer jednoswójbneho domu w Kulowje je wutoru paducha wuhnał. Kaž policija zdźěli, je njeznaty krótko po 9 hodź. wokno namócnje wočinił a so tak do domu dóstał. Tole słyšeše wobsedźer na hornim poschodźe, dźěše dele za prawym hladać a tak paducha překwapi. Tón hnydom zaso z woknom won zalěze a ćekny. Wot njeho načinjena wěcna škoda wučinja něhdźe 500 eurow. Skućićel je po wopisanju Kulowčana ně­hdźe 1,60 metrow wulki a šwižneje postawy. Wón bě ćmowe joggingowe cholowy z běłymi smuhami woblěkany. Swědkojo njech přizjewja so pod 03571/ 46 50.

71. literarna kofejownja

Donnerstag, 13. Juli 2023 geschrieben von:

Budyšin. We wobłuku swojeho rjadu „Literarna kofejownja“ přeproša Budyski ekumeniski tachantski wobchod jutře, pajtk, na čitanje z Róžu Domašcynej. We 18.30 hodź. chce spisowaćelka a basnica pod hesłom „Soll was bleiben, tritt es aus dem Wort“ wurězki swójskeje krótkoprozy kaž tež swójsku lyriku a přebasnjenja předstajić. Zastup je darmotny, pjenježne dary su witane.

Młodźi hudźbnicy koncertuja

Smochćicy. Lubowarjo klasiskeje hudźby njesměli skomdźić sej dojěć jutře, pjatk do Smochćic. W tamnišim kubłanišću swjateho Bena koncertuje wot 17 hodź. Němska smyčkowa filharmonija. Hudźbne ćěleso, kotrež wobsteji z najlěpšich młodych smyčkarjow cyłeho kraja, je hižo na mnohich turnejach w kraju a wukraja wulke připóznaća žnjał. Orchester swjeći lětsa swoje 50lětne wobstaće. Pod dirigentstwom Emmanuela Tjeknavoriana zaklinča twórby Mozarta, Čajkowskeho a Vivaldija. Zastup je darmotny.

Ideje zapodać

Towarstwa dyrbja so rozsudźić

Donnerstag, 13. Juli 2023 geschrieben von:

Budyšin (CS/SN). Dokelž so ležownostne wobsydstwowe prawo z časa NDR porno tomu w ZRN zasadnje rozeznawa, dyrbja so runje tak kaž wšudźe druhdźe tež w Budyšinje poměry wo za čas NDR natwarjene garaže znowa rjadować. Z tym je so Budyska měšćanska rada na swojim zašłym posedźenju zaběrała. Za to je měšćanske zarjadnistwo registrowało wšitke garaže, kotrež na měšćanskich ležownosćach steja.

Dohromady jedna so wo 2 400 garažow na sto wšelakich městnach. Wo ně­hdźe 1 500 z nich bychu so přichodnje garažowe zjednoćenstwa starali a za tele garaže namrěwstwowe twarske zrěčenje podpisali. Zbywace garaže bychu w zamołwitosći města wostali. Při wotwažowanju wšelakich wariantow so wukopa, zo by najspomóžniše było, by-li Budyska bydlenjotwarska towaršnosć zamołwitosć za garaže přewzała. To pak njeje hišće doskónčnje jasne, dokelž dyrbjeli dawkowych přičin dla wosebity přemysłowy zawod załožić.

W parku nětko přenocować

Donnerstag, 13. Juli 2023 geschrieben von:

Z posedźenja Hamorskeje gmejnskeje rady

Hamor (AK/SN). Ze spočatkom lětnich prózdnin maja na Delnjowujězdźanskim boku Bjerwałdskeho jězora nowe móžnosće přenocowanja. Jedna so wo tři ­dowolowe domy, kotrež nastachu direktnje w safarijowym parku. Tole rjekny ­Hamorski wjesnjanosta Hendryk Balko (Hamorske wolerske zjednoćenstwo) na zašłym posedźenju gmejnskeje rady. ­„W třoch dowolowych domach njedaloko pobrjoha jězora maja dohromady 15 ­łoži. Pod www.safariwildrevier.de dóstanu zajimcy nadrobniše informacije a móža domy tež skazać“, praji wjesnjanosta.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND