Hdyž zasady spušćiš

pjatk, 22. decembera 2017 spisane wot:
Stara zasada sakskeje PDS a dźensa Lěwicy, zo přisłuša jeje krajnemu předsydstwu Serb abo Serbowka, wot lětušeho wjace njepłaći. Wšako njeje tajka wosoba w gremiju hižo zastupjena. Wězo słušeja w krajnym zwjazku, kotryž wupřestrěwa so po sydlenskim rumje našeho ludu, z toho wurosćace prašenja na blido. Cyle praktiske rozrisanje je nětko trěbne. A tak so sta, zo so serbscy lěwicarjo za tuchwilu praktikowany model tudyšeje SPD jara zajimuja. Krajne předsydstwo socialdemokratow je zastupjerja swojeho serbskeho kruha jako poradźowaceho čłona kooptowało. Tak serbske naležnosće z powołaneho erta zboka njewostawaja. Bjez dwěla, smy dotal zwjetša nawopačne dožiwili, zo so serbscy socialdemokraća na rjadowanjach tudyšeje Lěwicy orientowachu. Zo je nětko wšitko hinak, pak woznamjenja: Druzy so dale wuwija, tež hdyž sam stejo wostanješ a zasady spušćiš. Axel Arlt

Dalše rozestajenja z Madridom hroža

pjatk, 22. decembera 2017 spisane wot:

Barcelona (dpa/SN). Katalanojo su wčera nowy regionalny parlament wuzwolili. Tři strony, kotrež wustupuja za njewotwisnosć Katalonskeje wot španiskeho stata, su sej znowa absolutnu wjetšinu 70 z cyłkownje 135 sydłow regionalneho parlamenta zdobyli. To zdźěli wólbny zarjad po wuličenju nimale wšitkich hłosow. Nětko hrozy nowe koło w rozesta­jenjach z centralnym knježerstwom w Madridźe. Nimale 82,5 procentow z 5,5 milionow wólbokmanych bě wolić šło.

Najsylniša strona w nowym parlamenće, liberalna Ciudadanos, ma 37 sy­dłow. Jeje načolna kandidatka Inés Arrimadas je poprawna wólbna dobyćerka. Wona pak nima žanu šansu knježerstwo wu­tworić, dokelž su móžni koaliciscy partnerojo prosće přesłabi.

Překwapjacy bě wuslědk aliancy w belgiskim eksilu přebywaceho bywšeho regionalneho­ prezidenta Carlesa Puigdemonta JuntsxCat. Wona docpě 34 mandatow.

To a tamne (22.12.17)

pjatk, 22. decembera 2017 spisane wot:

Nastupajo najwoblubowanišej předmjeni lěta 2017 móhłoj Marie a Paul cyle prědku stać, kaž prěnja prognoza Towaršnosće za němsku rěč we Wiesbadenje wěšći. Po wšěm zdaću budu tež Emilia a Emma, Ben a Alexander na načolnych městnach. W dźělnej probje wuhódnoćichu rěčewědnicy daty z dźesać stawnistwow po cyłej Němskej, při čimž su prěnje a dalše mjena runohódnje zapřijeli. Doskónčnu lisćinu prezentuje towaršnosć hakle nalěto.

Přejara z njewobeńdźomnymi ho­downymi pěsnjemi nochce so policija w Kemp­tenje zaběrać. Twitterowała je tuž foto přijimarskeho wokna policajskeje straže z připrawjenym pokiwom: „Hodowne spěwy, kotrež na čuwy du, njejsu přičina, přizjewjenje zapodać. Waša policija.“ Mjenowanej stej předewšěm spěwaj „Last Christmas“ a „Feliz Navidad“.

Wjace energije přetrjebali

štwórtk, 21. decembera 2017 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Přetrjeba energije w Němskej je lětsa wo 0,8 procentow wyša­ hač loni. To wujewi dźensa w Berlinje wozjewjene předwobličenje dźěłoweho zjednoćenstwa energijowe bilancy. Wjetšu přetrjebu energije – 461,5 mi­lionow­ tonow kamjentnowuhlowych jed­­n­otkow – je předewšěm dobra konjunktura wuskutkowała. Cyłkownje su podźěle mineralneho wolija, zemskeho płuna a wobnowjomnych energijow přiběrali, jasnje woteběrała pak je přetrjeba jadro­weje­ miliny a kamjentneho wuhla.

Kretschmer optimistiski

Mnichow (dpa/SN). Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) je so po zetkanju ze šefom koncerna Siemens Joewom Kaeserom wčera w Mnichowje nastupajo zachowanje wot za­wrjenja wohroženeju sakskeju twornjow w Zhorjelcu a Lipsku optimistisce wu­prajił. Na prašenje, kotre stejnišća maja w přichodźe perspektiwu, ma so „fairnje a sprawnje“ wotmołwić.

Hodowne štomy z Danskeje

Njewšědny wólbny bój w Katalonskej

štwórtk, 21. decembera 2017 spisane wot:

Barcelona (SN/at). 5,5 milionow wobydlerjow Katalonskeje je dźensa namołwjenych nowy regionalny parlament wolić. Wólby postajiło je španiske knježerstwo, po tym zo bě justica kraja w oktobrje referendum wo njewotnisnosći zakazała. Dotalne regionalne knježerstwo Carlesa Puigdemonta bě jón přiwšěm přewje­dło, byrnjež centralne knježerstwo ze stolicy Madrida wulki ćišć wukonjało.

W Madridźe nadźijeja so přichodneho regionalneho knježerstwa w Barcelonje, kotrež so separatizma wotrjeknje. Aktualne naprašowanja pak rysuja hinaši wobraz: Separatistiske strony móhli sej najebać jara napjaty bój z přećiwnikami njewotwisnosće Katalonskeje móc zaso zdobyć. Hač to za absolutnu wjetšinu 68 sydłow w regionalnym parlamenće dosaha, njebě hač do dźensnišeho dnja jasne. Rěč bě samo wo hrožacym njerozsudnym połoženju, z dlijacymi so koaliciskimi jednanjemi.

Unija a SPD stej so wčera dojednałoj, wot 7. do 12. januara sonděrować, hač dosahaja zhromadnosće, jednać wo koaliciji. Hač tajka budźe, je dale wotewrjene. Serbske Nowiny wobswětleja někotre z 15 temowych wobłukow, kotrež­ chcedźa strony rozjimać.

Dawkipłaćerjo: Wolóženja chcetej unija kaž tež SPD – unija za wšěch, SPD za mału a srěnju mzdu zasłužacych. Unija chce dochodowy dawk wo 15 miliardow eurow znižić a solidarnu přiražku za wšěch wot lěta 2020 wotstronić. SPD chce přiražku za snadne a srjedźne mzdy wotstronić a tak wotćeženje dźesać miliardow eurow docpěć. Dalšej miliardźe mjenje dochodoweho dawka maja dźěłopřijimarjo płaćić.

Dźěłodawarjo: Jich zwjazki boja so nowych rjadowanjow, jeli SPD sobu knježi. Unija lubi stabilne pódlanske mzdowe kóšty. Čorno-čerwjena koalicija měła na ćišć SPD snano wěcy nastorčić, kotrež wobmje­zuja z wida dźěłodawarjow fleksibilitu na dźěłowych wikach, kaž na přikład prawo, so z dźělneho do połneho při­stajenja wróćić.

To a tamne (21.12.17)

štwórtk, 21. decembera 2017 spisane wot:

Z nuznikowej papjeru z hnoja pandow wuličeja sej w Chinje wulki wobrot. Firma Sichuan Qianwei Fengsheng je z centrumom za plahowanje pandow na juhozapadźe kraja zrěčenje wotzamknyła. Firma chce wšědnje wulke mnóstwa fe­kalijow a wupluwane zbytki žratwy wužiwać, zo by je na nuznikowu papjeru a druhe hygieniske wudźěłki předźěłała. Pica mjedwjedźow z čorno-běłym kožuchom – narodneho symbola Chiny – ma wulki podźěl bambusa a tuž wjele włoknin.

115 milionow lět stary wotćišć nohi dinosawriera su njeznaći w parku blisko awstralskeho města Melbourna nětko wobškodźili. Kaž sćelak ABC rozprawja, běchu skućićeljo kromy nimale 30 centimetrow wulkeho wotćišća z hamorom wotbili. Parkowi dohladowarjo mjenuja to „hruby wandalizm“ a chcedźa historisku wosebitosć zaso sporjadkować.

Serbska rozprawa mjenuje problemy

srjeda, 20. decembera 2017 spisane wot:

Plan naprawow za ministerstwo wuspěšny

Drježdźany (SN/bn). Sakske krajne knježerstwo je so wčera prěni raz po přetworjenju kabineta schadźowało. Hłownej temje běštej rozdźělenje financnych srědkow Zwjazka za wutwar šulow a 5. rozprawa wo połoženju serbskeho ludu.

Ministerka za wědomosć a wuměłstwo dr. Eva-Maria Stange (SPD) předstaji wčera tak mjenowanu serbsku rozprawu. „Škit a připóznaće narodneje mjeńšiny njejstej nam jeno zakonska winowatosć – smy hordźi, zo Serbja naš region wobohaćeja“, zjima dr. Stange wuchadźišćo za 85stronski dokument. Rozprawa wěnuje so połoženju Serbow w minjenych pjeć lětach. Wažne dypki w njej su staw kubłanja, financowanje, strukturna a energijowa změna kaž tež njepřećelskosć napřećo Serbam. „Po­wšitkownje mam połoženje narodneje mjeńšiny za pozitiwne“, bě facit ministerki.

Senat reformu dawkow schwalił

srjeda, 20. decembera 2017 spisane wot:

Washington (dpa/SN). Ze snadnuškej wjetšinu je senat USA dwělomnu dawkowu reformu republikanow schwalił. 51 ze 100 senatorow hłosowaše dźensa rano za naćisk, wšitkich 48 demokratiskich přećiwo njemu. Prezident USA Donald Trump steji tak bjezposrědnje před najwjetšim wudobyćom swojeje hamtskeje doby. Jeli dom reprezentantow znowa přihłosuje, štož je trěbne, maja porno přilubjenjam Trumpa bohačcy z reformy wjace lěpšin hač chudši a srjedźna woršta.

Wušo hromadźe dźěłać

Praha (dpa/SN). Dźesać lět po wotstronjenju stacionarnych namjeznych kontrolow mjez Němskej a Čěskej pomina sej Praski najwyši slědźer za drogami wuše a spěšniše zhromadne dźěło justicy. „Dźěłamy z proceduru, kotraž wěčnje traje“, rjekny Jakub Frydrych powěsćerni dpa. Zdobom agěruja kriminelne cwólby dźensa bóle mjezynarodnje a wužiwaja wjele wjace pućow. Plany za europske statne rěčnistwo pokazuja do praweho směra.

Wulka podpěra kandidatomaj

Pokazuje sobudźěłaćerka předsydy SPD Martina Schulza swojemu šefej prawy směr? W načolnym kruhu su so předsydźa stron a frakcijow CDU, CSU a SPD dźensa zešli, zo bychu wo wutworjenju noweho zwjazkoweho knježerstwa wuradźowali. Kaž nowina Bild piše, wuchadźa bywši prezident zwjazkoweho sejma Norbert Lammert­ z toho, zo jednanja wo wulkej koaliciji zwrěšća. Wón liči z nowowólbami bjez wospjetneje kandidatury Angele Merkel. Foto: dpa/Michael Kappeler

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND