William a Kate na wopyće w Pólskej

póndźela, 17. julija 2017 spisane wot:
London/Waršawa (dpa/K/SN). Princ William a wójwodka Kate (wobaj 35) přebywataj dwaj dnjej w Pólskej. We Waršawje je wysokeju hosći a jeju dźěsći, princa Georgea (3) a princesnu Charlotte (2), prezident Andrzej Duda witał. Po tym wopytaštaj royalnaj mandźelskaj muzej wo Waršawskim zběžku přećiwo nacistiskej Němskej a rozmołwještaj so z ludźimi, kotřiž jón přežiwichu. Jutře wopytataj William a Kate z dźěsćomaj přistawne město Gdańsk. Jeju wizita Pólskeje ma so po brexitnym rozsudźe Wulkeje Britaniskeje za „ofensiwu šarma“, je dźě nahladnosć Britow w Pólskej chětro poćerpjeła. Po referendumje bě w Jendźelskej wo- spjet k nadpadam na pólskich připućowarjow dochadźało.

Merkel za kónc brunicy

póndźela, 17. julija 2017 spisane wot:
Berlin (dpa/K/SN). Němska kanclerka Angela Merkel (CDU) je so za to wuprajiła, zo Němska wudobywanje a zmilinjenje brunicy skónči. W swojim knježerstwowym programje CDU postaja, z po­trjechenymi regionami wo tym rěčeć a za tamnych dźěławych alternatiwy zdźěłać. „Potom móže so na kónc brunicy myslić“, rjekny kanclerka wčera w lěćnym interviewje z ARD. Zaměr prěnjeje etapy je, emisije wuhlikoweho dioksida hač do lěta 2020 wo 40 proc. zredukować. „To docpěć dyrbimy so šwarnje napinać“, Merkel zwurazni. Hač do lěta 2050 je potom zaměr, znižić emisije CO2 wo 80 hač do 95 procentow. Kónc lětstotka měło tak daloko być, zo wuńdźemy w dalokej měrje bjez emisijow.

Protesty přećiwo reformam

póndźela, 17. julija 2017 spisane wot:

Pólske knježerstwo chcyło sudnistwa bóle kontrolować

Waršawa (dpa/SN). We wjacorych pólskich městach su ludźo kónc tydźenja za njewotwisnu­ justicu demonstrowali. Na najwjetšim zarjadowanju zhromadźi so we Waršawje něhdźe 5 000 ludźi před sejmom, delnjej komoru parlamenta. Po informacijach powěsćernje PAP wołachu woni „swoboda, runoprawosć, bratrowstwo, demokratija“. Protesty měrjachu so přećiwo dwělomnej justicnej reformje narodnokonserwatiwneho knježerstwa strony Prawo a sprawnosć (PiS).

Nawoda wobydlerskeho hibanja KOD Krzysztof Łoziński rjekny, zo je nětko posledni wokomik přišoł, postajenju diktatury zadźěwać. „Kóžda diktatura kónči so w teroru“, publicist w swojej narěči warnowaše. Tež konserwatiwne a opoziciske strony so na demonstracijach Komiteja k zachowanju demokratije (KOD) wobdźělichu.

Prud ćěkancow wobmjezować

póndźela, 17. julija 2017 spisane wot:

Brüssel (dpa/SN). Wonkowni ministrojo krajow Europskeje unije su dźensa w Brüsselu wo tym wuradźowali, kak hodźał so prud ćěkancow z Libyskeje wobmjezować. Při tym w prěnim rjedźe na to mysla, zamóženje cwólbow pašowarjow blokować a zamołwitym zakazać do EU zapućować. Po wobličenjach EU běchu pašowarjo ludźi jeničce w Libyskej loni znajmjeńša 1,6 miliardow dolarow zasłužili. Ze sewjeroafriskeho kraja přińdźe přerěznje wjace hač 10 000 migrantow wob měsac po Srjedźnym morju do Europy.

Mjeztym je bayerska CSU swoje žadanje potwjerdźiła, zo njesměło wjace hač 200 000 ćěkancow wob lěto do Němskeje přińć, zo njeby stat přežadany był.

Motodrom kupili

póndźela, 17. julija 2017 spisane wot:
Klěśišća (dpa/SN). Pruwowanska towaršnoć Dekra je motodrom Łužiske koło kupiła. Na wubědźowanišću ma testowy centrum za awtomatizowane jězdźenje nastać, towaršnosć dźensa zdźěli. Kak z motorowym sportom dale póńdźe, njeje wěste. Dekra nochce sama žane wubědźowanja přewjesć. Zdobom pak chcedźa wonkownym zarjadowarjam wote­wrjeni wostać, kaž rěkaše.

To a tamne (17.07.17)

póndźela, 17. julija 2017 spisane wot:

Do policajskeho awta prasnyła je 17lětna kolesowarka w Münsterskim kraju, dokelž njebě so na nadróžny wobchad, ale město toho na swój handy koncentrowała. Zastojnikam bě wona napadnyła, dokelž přez słuchatka hudźbu słuchaše a runočasnje mobilny telefon posłužowaše. Policisća holcu přesćahnychu a spytachu ju z trubjenjom na jeje lochkomyslne zadźerženje skedźbnić. Podarmo. 17lětna měješe woči jenož za handy, doniž do policajskeho awta njezrazy. Při tym so snadnje zrani.

Z energiskim znapřećiwjenjom je 86lětny muž w južnej Hessenskej rubježnika wotbył. Muž bě sej w předrumnosći banki kontowe podłožki wućišćeć dał, jako jeho zakukleny z pistolu wohrozy a sej žadaše, zo tysac eurow wotzběhnje. „Za to sym přestary“, rentnar znapřećiwi. Zadźi­wany paduch so na to zminy.

Serbiska žada sej termin

pjatk, 14. julija 2017 spisane wot:

Běłohród (dpa/SN). Serbiska, kandidat za přistup k EU, nochce dlěje čakać a žada sej datum za přistup k uniji. „Prajće, hdy mamy w čakarni być“, cituje Běłohródska knježerstwowa nowina Politika dźensa statneho prezidenta Aleksandara Vučića. Tón dwěluje, zo bě Bołharska, jako lěta 2007 Europskej uniji přistupi, za to zrališa hač Serbiska dźensa. Serbiska je wot 2012 oficialny kandidat za přistup. EU žada sej polěpšenja na polu justicy, medijow a prawostatnosće kaž tež lěpši poměr k něhdyšej serbiskej prowincy Kosowo.

Lěkarsku pomoc zapowědźili

Göttingen (SN). Towaršnosć za wohrožene ludy (GfbV) je zamołwitym w Chinje sobuwinu na smjerći lawreata Měroweho Nobeloweho myta Liu Xiaobo dała. Tak je tomu zadźěwała, zo směł wón kraj wopušćić a so we wukraju lěkować, dać. Tež w jastwje su jemu dosahacu lěkarsku pomoc zapowědźili, GfbV skorži. Liu bě so za zachowanje čłowjeskich prawow w Chinje zasadźał a bu tohodla wospjet k jastwu zasudźeny. Wón je wčera 61­lětny na raka zemrěł.

Dźěćom strachi wuwědomić

Berlin (dpa/K/SN). Dźeń do zahajenja dźěławosće parlamentariskeho wuběrka za islamistiski terorowy nadpad na Berlinskich hodownych wikach je jeho předsyda Burkard Dregger (CDU) přilubił, zo budźe naležnosć wobšěrnje wuswětlena. „Chcemy zwěsćić, hač su so zmylki činili, a jeli, kajke“, wón podšmórny. „Zdobom su naprawy za lěpše wotwobaranje te­rora trěbne.“ Nastupajo manipulowane akty pola Berlinskeje kriminalneje po­licije Dregger rjekny: „Chcemy wědźeć, hač by LKA atentatej woprawdźe zadźěwać móhł, abo hač su so na te wašnje jeno­ zmylki zakryć měli.“

Donald Trumpz Francozami swjećił

pjatk, 14. julija 2017 spisane wot:
Paris (dpa/K/SN). Francoska ma dźens narodny swjatk. Wysoki hósć tradicio­nalneje wojerskeje parady bě ameriski prezident Donald Trump. Swjatočnosće zasćinja wšak prěnja róčnica suroweho atentata w Nizzy, kotruž wječor w měsće nad Srjedźnym morjom wopominaja. Na swojim prěnim zetkanju w Élyséeskim palasće běštaj so francoski prezident Emmanuel Macron a Trump wo přibliženje prócowałoj. Tak respektuje Ma­cron rozsud Trumpa, woteńć z Pari­skeho klimoweho zrěčenja. Dale dojedna­štaj so wonaj na zhromadne postupowanje w Syriskej. Trump wopyta Francosku składnostnje 100. róčnicy zastupa USA do Prěnjeje swětoweje wójny, w kotrejž běchu ameriscy wojacy poboku Francoskeje přećiwo Němskej wojowali.

Mortwi na Templowej horje

pjatk, 14. julija 2017 spisane wot:
Tel Aviv (dpa/SN). Při atentaće na Templowej horje w Jerusalemje staj dźensa israelskaj­ policistaj žiwjenje přisadźiłoj. Zastojnikaj staj w chorowni wudychałoj, po tym zo běchu jich třo atentanicy z brónjemi a nožemi nadběhowali. Spočatnje běchu woni do směra na Al-Aksa-mošeju ćeknyć spytali, policisća pak jich morichu. Po informacijach medijow nańdźechu wěstotne mocy pola skućićelow israelske wupokazy. Při nadpadźe bu dalša­ wosoba ćežko zranjena. Po wudy­rjenju namocy­ běchu při podobnych nadpadach­ dotal 300 Palestinjanow mo­rili. W samsnym času bě 40 Israelčanow žiwjenje přisadźiło. Hłowna přičina namocy je zwada wo tym, štó smě wužiwać Templowu horu, kotraž je židam runje tak swjata kaž muslimam.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND