To a tamne (01.12.16)

štwórtk, 01. decembera 2016 spisane wot:

Do kóždeho filma narodnu hymnu spěwać dyrbja wotnětka we wšitkich kinowych žurlach Indiskeje. Nimo toho maja wopytowarjo při tym jako znamjo respekta stanyć. Tole je najwyše sudnistwo kraja w New Delhiju wukazało. Noworjadowanje ma ludźom „začuće angažowaneho patriotizma zašćěpić“. Dotal bě hymna jenož w někotrych statach Indiskeje z wašnjom.

Na kruwjacu pastwu nawróćiło je so dźiwje swinjo Johann w Delnjej Sakskej, po tym zo bě w lěću po lěsu brodźiło. Kruwy běchu so hižo loni z wjele lubosću wo wosamoćene prosatko starali a je do swojeho cyłka přiwzali. Prawdźepodobnje bě Johann swoju mać zhubił. Mjeztym je kundroz chětro narostł. Najebać to bě witanje na kruwjacej pastwje wutrobne: Kruwy swojeho Johanna lizachu a dźělachu z nim swoju picu.

Holešow (SN/CoR). Zawčerawšim rano su so durje domu za požadarjow azyla w Holešowje zawrěli. Bus je wšitkich, čejichž azylowe jednanje hišće běži, do domow w Biskopicach a Budyšina dowjezł. Jenož někotři młodźi mužojo tam hišće něšto dnjow přebywaja. Woni su prawo dóstali, přichodne tři lěta w Němskej wostać, a čakaja na to, do swójskeho bydlenja přećahnyć móc. W Holešowje bě w nowembrje hišće 19 ćěkancow zaměstnjenych, spočatk lěta bě jich 45.

Merkel nahlad změniła

srjeda, 30. nowembera 2016 spisane wot:

Berlin (dpa/K/SN). Němska kanclerka Angela Merkel (CDU) je za to, z Turkowskej wo jeje přistupje k Europskej uniji dlěje njerěčeć. Nowina Bild rozprawja, zo je so Merkel na posedźenju frakcije unije takle wuprajiła. Postupowanje turkowskeho knježerstwa přećiwo opozicionelnym mocam po pospytanym puču žadyn dalši kapitl njedowola. Zapósłancam kanclerka poruči, tole ludźom we wólbnych wokrjesach wuswětlić, su-li prašenja, kak z Turkowskej dale wobchadźeć.

Za lěpše brónjenje

Brüssel (dpa/K/SN). Komisija EU předstaji dźensa plan za zesylnjenje europskeje brónjenskeje industrije. Po nim ma zhromadne dźěło mjez čłonskimi statami přichodnje wuše a skutkowniše być. Po wotpowědnych wobličenjach hodźeli so tak lětnje wjacore miliardy zalutować – pjenjezy, kotrež móhli za wuwiwanje dronow a dalšich bróni wužić. Institut EUISS zwěsći, zo wudachu staty EU loni 203 miliardy eurow za zakitowanje, štož stej dwě třećinje mjenje hač USA.

Bachmann ma pokutu płaćić

Nico Rosberg, nowy swětowy mišter w formuli 1, wopyta dźensa swoje ródne město Wiesbaden. Před radnicu je jeho něhdźe 500 fanow zahoriće witało, nadźijejo so „selfieja“ z nowym championom najwyšeje motorsportoweje klasy. Na programje steješe tež wopyt 31lětneho Rosberga pola wyšeho měšćanosty Svena Gericha (SPD) a na adwentnych wikach. Rosberg bě sej titul swětoweho mištra minjenu sobotu w Abu Dhabiju wubědźił. Foto: dpa/Andreas Arnold

Wubědźowanje klětu nazymu

srjeda, 30. nowembera 2016 spisane wot:

Podstupim (SN/MkWj). Połny program měješe Rada za serbske naležnosće Braniborskeje na swojim wčerawšim zetkanju w Podstupimskim krajnym sejmje na dnjowym porjedźe. Tole zdźěli předsyda gremija Torsten Mak na naprašowanje Serbskich Nowin. Na posedźenje přeprosyli běchu sej noweho direktora Załožby za serbski lud Jana Budarja, přechodneho direktora Budyskeho Serbskeho instituta dr. Hauke Bartelsa a nawodu Choćebu­skeho měšćanskeho muzeja Steffena Krestina, zo bychu jich zeznali.­

Čłonojo rady zaběrachu so tež z planowanym komunalnym wubědźowanjom „Rěči přichilena gmejna – serbska rěč je žiwa“. W tym zwisku so dojednachu, zo měło so wubědźowanje w Braniborskej hakle klětu nazymu zahajić. Hłowna přičina je tuchwilny proces, w kotrymž móža gmejny wo to prosyć, zo by so jich přisłušnosć k serbskemu sydlenskemu rumej zwěsćiła. Wuslědki toho měli so wočaknyć. W Sakskej chcedźa wubědźowanje hižo nalěto zahajić.

Razna ataka na Hariga

srjeda, 30. nowembera 2016 spisane wot:
Budyšin/Berlin (dpa/K/SN). Wotpohlad Budyskeho krajneho rady Michaela Hariga (CDU), zetkać so z předsydu městneje NDP Marcom Wruckom a z nim wosobinsce rěčeć wo nadpadach na ćěkancow w minjenych měsacach, je předsyda zwjazkoweje Lěwicy Bernd Riexinger raznje kritizował. „To tola čłowjek njeby wěrił“, rjekny Riexinger­ dźenikej Berliner Zeitung. „Po mojim­ měnjenju je to při­čina za proceduru pušćenja ze zastojnstwa. CDU je chutnje napominana, rozmołwje hnydom zadźěwać.“ Riexinger pokaza w tym zwisku na to, zo prócuja so kraje z podpěranjom CDU tuchwilu na Zwjazkowym wustawowym sudni­stwje w Karlsruhe wo zakaz prawicarskoekstremistiskeje NPD. Zetkanje Hariga z Wruckom ma so po Berliner Zeitung srjedź decembra wotměć. Wo rozrěč z krajnym radu bě Wruck po posedźenju wuběrka k pomocy młodostnym prosył. Tam bě Harig wuwjedł, zo dyrbi zaso k tomu dóńć, zo w nowinach nadpisma wo tolerancy, swětawotewrjenosći a čłowjeskosći přewažuja.

Stawizny město fyziki wučić

srjeda, 30. nowembera 2016 spisane wot:

Pólske knježerstwo šulski system zasadnje přerjaduje

Waršawa (dpa/SN). Miliony pólskich młodostnych so tuchwilu prašeja, hdźe klětu do šule póńdu. Woni tež njewědźa, z kotrych wučbnicow budu wuknyć. Wěste jenož je: Wšitko budźe hinak. Z razantnej spěšnosću nowe pólske narodnokonserwatiwne knježerstwo šulski system přerjaduje. Wučbny plan za přichodne šulske lěto hišće nima. Najebać to chce zakoń, kotryž hakle tutón tydźeń do parlamenta přińdźe, hižo 2017 zwoprawdźić. Z absolutnej wjetšinu knježaca strona Prawo a sprawnosć (PiS) chce z reformu šulstwa tajke struktury wutworić, kaž běchu wone za čas komunizma. Protesty dźesaćitysacow wučerjow, staršich a šulerjow knježacych njewottrašeja.

Snano cyrkej pomha

srjeda, 30. nowembera 2016 spisane wot:
Wjac hač sto ludźi je wčera na diskusiji wo přichodźe Łužicy w Slepjanskej cyrkwi było. Fararka Jadwiga Malinkowa bě hnuta, spóznawši wulku trěbnosć, wo přichodźe rěčeć, dokelž to ludźi jima. W Slepom su wčera rěčeli. Byrnjež, kaž je jedna ze sobuorganizatorkow prajiła, towaršnosć pačena była, su mnozy – wšojedne hač přihłosowarjo abo přećiwnicy brunicy – přišli, ze sobu rěčeli a fairnje ze sobu wobchadźeli. Tole je woprawdźe dobry signal do přichoda. Wšako jeničce zhromadnje wužadanja přichoda zmištrujemy. W serbskich towarstwach a zwjazkach to zdźěla paruju, hladam-li jenož na Domowinu a iniciatiwnu skupinu Serbski sejm a kak wonej ze sobu wobchadźetej. Snano by tu radźomne było, zo – kaž w Slepom – cyrkej jako po­srědkowar mjez zwadźenymaj zapřimnje. Snano byštej wonej potom scyła fairnje ze sobu rěčałoj, štož bych sej jara přał. Janek Wowčer

Hišće tójšto prašenjow

srjeda, 30. nowembera 2016 spisane wot:
Minsk (dpa/SN). Zetkanje wonkownych ministrow krizy na wuchodźe Ukrainy dla je lědma něšto wunjesło. Z jasnym dźělenjom jednotkow na fronće chcedźa pokročować. Hač do kónca lěta ma so nimo toho wuměna jatych organizować. Na časowy plan k přesadźenju Minšćanskeho měroweho zrěčenja z lěta 2015 njemóžachu pak so ministrojo z Ruskeje, Ukrainy, Němskeje a Francoskeje wčera dojednać, powěsćernja dpa rozprawja. „Bě tež dźensa zaso jara wobćežne“, rjekny němski wonkowny minister Frank-Walter Steinmeier (SPD) po štyri hodźiny trajacym zetkanju w běłoruskej stolicy. Ryzy přilubjenja po jeho měnjenju njedosahaja konflikt rozrisać. Při zwoprawdźenju Minšćanskeho měroweho plana je po jeho słowach hišće tójšto wotewrjenych prašenjow. Namjet, wobrónjenych policistow na wuchodnu Ukrainu pósłać, je po informacijach ruskeho wonkowneho ministra Sergeja Lawrowa z blida. Ukraina bě sej tajku misiju we wobłuku Organizacije za wěstotu a zhromadne dźěło w Europje za krizowu kónčinu žadała.

To a tamne (30.11.16)

srjeda, 30. nowembera 2016 spisane wot:

Praktikum pola queen w Londonje? Młodym hotelownikam z Karibiki móh­ło so tole zmóžnić. Princ Harry bě tam na dwutydźenskej jězbje wosebity program předstajił. Tak pytaja dźewjeć praktikantow w Buckinghamskim palasće a na hrodźe Windsor, kaž britiski kralowski dom zdźěla. Šěsć tydźenjow trajacy praktikum měri so na zajimcow karibiskich statow Jamaiki, Grenady a Santa Lucije, hdźež je queen hłowa stata.

Njetrjebachu woheń hašeć, ale dyrbjachu sej z klockami hrajkać: wohnjowi wobornicy w Mnichowje. Nan dwulětneho hólca dyrbješe problemow dychanja dla nu­znje do chorownje. Dokelž njebě mać hišće doma, so wohnjowi wobornicy tak dołho wo hólčka starachu, kiž wopokaza so „jara kooperatiwny“. Maćeri móžachu skónčnje wšelake „wotdźěłane hry“ a wulki twar z lego-klockami přepodać.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND