Warnować njepomha

wutora, 06. awgusta 2024 spisane wot:
Serbšćina we wólbnym boju bě prjedy prašenje zdwórliwosće: CDU je tež serbsce wabiła, byrnjež njetrjebała, wšako su ludźo ju tak a tak wolili. A tehdomniša najwjetša opoziciska strona PDS resp. pozdźišo Lěwica to činješe, najebać to, zo je z tym lědma hłosy přidobyć móhła. W lětušim wólbnym boju wo mandaty w sakskim krajnym ­sejmje je wšo hinak. AfD chce poslednju „čornu kupu w módrym morju“ přepławić a wabi z dale a wjac ryzy serbskimi plakatami. Ničo njeje hižo samozrozumliwe, to su europske wólby pokazali: Čorna kupa je so drjebiła. Najsylnišej přećiwnikaj ministerskeho prezidenta Kretschmera pak staj tuchwilu jeho kultusowy minister a krajny zarjad za šulu a kubłanje. Drama wo serbskej rjadowni w Radworju a delegowanje wjele serbskich wučerjow na němske šule přisporjatej hłosy w Serbach, kotrež praja: Hórje hač nětko z druhimi njebudźe. To je drje riskantne, z warnowanjom před prawicarjemi pak tomu njezadźěwaš, ale z proserbskej politiku. Marcel Brauman

To a tamne (06.08.24)

wutora, 06. awgusta 2024 spisane wot:

15lětny je w Bremenje busoweho šofera hrał, po měsće jěł a samo pasažěrow wozył. Póndźelu nawječor bě so młodostny busowemu šoferej jako praktikant busoweho předewzaća předstajił, zdźěli policija. Dokelž wědźeše mnoho detailow wo busu, smědźeše šofera přewodźeć. Po kóncu jězby wotsali so šofer, młodostny pak zwosta w busu. Při busowym zastanišću zalězechu samo pasažěrojo do busa. Zo bě wón bus pokradnył, zwěsćichu woprawdźići šoferojo a to policiji zdźělichu. 15lětny je awtist a chcyše z akciju swoju zahoritosć za jězdźidła a techniku pokazać.

Po tym zo njebě so 40lětny po wudźenju w Awstralskej domoj nawróćił, je policija započinała za nim pytać. Namakali su jeho nětko na njewšědnym městnje: W brjuše krokodila. Tón je muža pozdatnje zežrał. Zrudny to kónc wudźenskeje tury.

Serbscy putnicy, kotřiž wobdźělichu so na mjezynarodnym putnikowanju ministrantow do Roma, nawróćichu so zašłu sobotu do Łužicy. Dožiwjene předźěłać, budźe chwilu trać.

Rom/ Róžant (SN/MG). Je sobotu, krótko do jědnaćich. Před hnadownej cyrkwju na putniskim městnje katolskich Serbow přijědźe oranžojty bus. Wulke je čisło 13 na prědnim woknje widźeć. W busu sedźa ministrantki a ministranća kaž tež jich přewodnicy Chróšćanskeje a Wotrowskeje wosady. Woni běchu, runja dalšim někak 50 000 ministrantam z cyłeho swěta, tydźeń dołho w Romje přebywali. Nětko so zaso do domizny nawróća. Zo bě tydźeń w lěćnej horcoće Italskeje dosć napinacy, to je we wobličach wšěch putnikow spóznać. Ale tež cyle wosebity błyšć we wočach.

Někak 67 kilometrow je putniska skupina po Romje běhała, wobdźělnicy rozprawja. Wšitke štyri hłowne putniske cyrkwje su sej wobhladali a so wězo w nich pomodlili, powěda wosadny farar Měrćin Deleńk na dźaknej Božej mši ministrantow njedźelu w Chrósćicach.

Wjace pjenjez dóstali

póndźela, 05. awgusta 2024 spisane wot:

Wiesbaden (dpa/SN). Studentki a studenća kaž tež šulerki a šulerjo su loni přerěznje wjace BAföGa dóstali. Podpěra po zwjazkowym zakonju wo spěchowanju wukubłanja – BAföG je přerěznje na 640 eurow wob měsac wučinjał. To su 47 eurow abo wosom procentow wjace hač lěto do toho. Kaž Zwjazkowy statistiski zarjad ze sydłom we Wiesbadenje dale zdźěli, su cyłkowne wudawki nastupajo BAföG wo 14 procentow na 3,4 miliardow eurow rozrostli.

EU wuslědk njepřipóznawa

Brüssel (dpa/SN). Europska unija oficialny wuslědk prezidentskich wólbow we Venezueli njepřipóznawa. EU žada sej dospołne wozjewjenje wólbnych podłožkow. Wólbam njedźelu tydźenja wumjetowachu wobšudnistwa. Najebać to bě wólbny zarjad CNE knježaceho awtori­tarneho prezidenta Nicolása Madura za dobyćerja wuwołał. Rozklučowane rezultaty wobwodow dotal wozjewjene njejsu. Opozicija pak na to pokaza, zo je jich kandidat Edmundo González Urrutia ­jasnje wólby dobył.

Boja so deeskalacije

Na Europskim dnju wopomnjeća na holocaust Sintow a Romow su minjeny pjatk w bywšim koncentraciskim lěhwje Auschschwitz-Birkenau na morjenje 500 000 Sintow a Romow za čas nacionalsocializma spominali. SS bě tam w lěće 1944 poslednich 4 300 jatych z tak mjenowaneho „lěhwa cyganow“ do płunowych komorow honiła. Ći, kotřiž su zničenje přetrali, a zastupjerjo parlamentow z wjacorych europskich krajow žadachu sej wuznaće přećiwo hidźe a šćuwanju w přitomnosći. K wosebitej zamołwitosći Němskeje je so prezidentka zwjazkoweho sejma Bärbel Bas (SPD) wuprajiła. Naše foto pokaza wobdźělnikow lěhwa młodźiny Romow po puću na wopomnjenske zarjadowanje w Auschwitzu-Birkenauwje. Foto: Hartmut Leipner

Etat Zwjazka dale na hračkach?

póndźela, 05. awgusta 2024 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). W rozkorje wo etat Zwjazka je so šef frakcije FDP w zwjazkowym sejmje Christian Dürr nětko w rozhłosowym sćelaku Deutschlandfunk słowa jimał. Kaž wón wuzběhny, je etat we wobjimje 480 miliardow eurow přewažnje rjadowany. Jenož pjeć miliardow ­eurow ma so hišće rozrisać. Suma je z prašakami zwjazana, dokelž chcyše jón zwjazkowe knježerstwo ze zbytnych srědkow spěchowanskeje banki KfW financować. Tute pjenjezy běchu po­prawom za wobmjezowanje płaćiznow płuna předwidźane. Kaž z posudka wuchadźa, pak wobsteji wěste riziko, pjenjezy nětko tola hinak wužiwać.

Hladajo na wozjewjenje wuslědkow posudka jewja so mjeztym kritiske hłosy. Generalny sekretar SPD Kevin Kühnert měni, zo njeměł zwjazkowy minister Christian Lindner (FDP) tajke wuslědki za čas dowola zwjazkoweho kanclera Olafa Scholza (SPD) wozjewić. Dürr pak pokaza na to, zo je nastupajo pruwowanje tež wěsta transparenca trěbna.

Ličby su wyše

póndźela, 05. awgusta 2024 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Něhdźe kóžda štwórta wosoba w Němskej je lětsa hižo strowotniske problemy w zwisku z ekstremnej horcotu měła. To su wuslědki Forsa-studije, kotruž je sej kasa DAK žadała. Tak běchu potrjecheni słabi, mějachu problemy z wobtokom abo ćeže w sparje. W starobnej skupinje nad 60 lětami bě samo něhdźe kóžda resp. kóždy třeći z toho potrjecheny. To je hladajo na loni cyłkownje lochke zwyšenje ličbow, cho­robna kasa dźensa wozjewi. Wjele z po­trjechenych so pola lěkarjow problemow w zwisku z horcotu dla njepřizjewi.

Wola ludnosće ma so přesadźić

póndźela, 05. awgusta 2024 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Sakski ministerski pre­zident Michael Kretschmer (CDU) chce nastupajo zaměstnjenje brónjenskich systemow USA w Němskej a móžnu winowatosć wojerskeje słužby ludowe na­prašowanje přewjesć. Zo maja so brónje w Němskej zaměstnić, drje ma wón za prawje. „Wopak pak je, zo njeje žaneje ­diskusije“, Kretschmer zwurazni. Tohorunja je debata wo winowatostnej wojerskej słužbje trěbna. Wuslědki naprašowanja dyrbi zwjazkowe knježerstwo potom tež wozjewić a zwoprawdźić.

Na wjeršku NATO je knježerstwo USA připódla wozjewiło, zo chcedźa wot julija 2026 systemy w Němskej zaměstnić, ­kotrež móža daloko hač do Ruskeje zapřimnyć. A zwjazkowy minister za zakitowanje Boris Pistorius (SPD) je nowy model słužby we wójsku připowědźił.

Tuchwilu přewjeduje Kretschmer wólbny bój w Sakskej. W tym zwisku sej tež zakładnu změnu kursa zwjazkoweho knježerstwa hladajo na migracisku politiku žada. Kriminelni dyrbja so ručež móžno do swojeje domizny nawróćić.

To a tamne (05.08.24)

póndźela, 05. awgusta 2024 spisane wot:

W Frankfurtskim domje je so nětko wulki problem wujewił. Tak bě wjerch ­za wołtarjom mokry. Wohnjowa wobora je z wosebitym nastrojom wodu nad wjerchom wotklumpała. Sčasami běše to něhdźe 500 litrow. Fachowcy na to zwěsćichu, zo je roła zatykana, tak zo je woda za druhim pućom pytała. Rěčnik wohnjoweje wobory zdźěli, zo bě na wjerchu za wołtarjom jenož mokry blak widźeć. Fachowcy dyrbja nětko škodu zwěsćić.

Swójba z New South Wales bě z bydlenskim wozom po Awstralskej po puću. Zawčerawšim pozastachu při rěce, dokelž chcyše nan wudźić. Tola naraz je so muž zhubił. Wuchowanscy pomocnicy nětko za nim pytaja. Mjeztym maja woni teoriju. Tak wuchadźeja z toho, zo je snano krokodil muža nadpadnył.

Morjenje jatych wopominali

pjatk, 02. awgusta 2024 spisane wot:

Fürstenberg (dpa/SN). Składnostnje 80. róčnicy zamordowanja poslednich hišće žiwych Sintijow a Romow w Auschwitzu su dźensa přesćěhanje mjeńšin přez nacionalsocialistow wopominali. Z tematiskim dnjom su tež we wopomnišću bywšeho koncentraciskeho lěhwa Ravensbrück w Fürstenbergu tutón mało znatu temu wobjednali. 2. awgusta 1944 běchu nacije lěhwo Sintijow a Romow w Auschwitzu rozpušćili a 4 300 jatych do płunowych komorow ćěrili.

Liča z wjećbu Irana

Washington (dpa/SN). Po morjenju politiskeho nawody islamistiskeje Hamas w Teheranje hotuja so Israel a USA na móžnu wjećbu Irana a toho zwjazkarjow. Prezident USA Joe Biden je israelskemu ministerskemu prezidentej Benjaminej Netanjahuwej podpěru USA „přećiwo wšěm wohroženjam ze stron Irana“ přilubił. Zdobom chcedźa so USA wo wotputanje prócować. Netanjahu je israelskemu wójsku z teje přičiny mjeztym najwjetšu alarmowu hotowosć přikazał.

Demokraća wothłosuja

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND