Waršawa (dpa/SN). Na wopominanju Waršawskeho zběžka před 80 lětami je zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier wo wodaće za němske złóstnistwa w Druhej swětowej wójnje prosył. Zwjazkowy prezident je so w tym zwisku z bywšimi wobdźělnikami zadwělowaneho spjećowanja přećiwo němskim okupantam w lěće 1944 zetkał. Němska je sej swojeje historiskeje zamołwitosće wědoma, rjekny wón přitomnym.
Swoje poselstwo sposrědkowaše Steinmeier na centralnym wopominanju při pomniku zběžka we Waršawje, na kotrymž wobdźěli so tež pólski prezident Andrzej Duda. Steinmeier chcył jenož jednu sadu rjec, kotraž pak přińdźe z cyłeje wutroby: „Prošu, runje dźensa a runje tu, wo wodaće.“ Steinmeier je po Romanje Herzogu 1994 druhi zwjazkowy prezident, kiž smě na Polakam přewšo wažnym wopominanskim dnju rěčeć.
Před 80 lětami, 1. awgusta 1944, běchu so pólscy wojowarjo we Waršawje pozběhnyli. Němska Wehrmachta zběžk po 63 dnjach porazy a 200 000 ludźi mori.
Kijew/Paris (dpa/SN). Ukrainski prezident Wolodymyr Zelensky nochce žadanjam Ruskeje za teritorijom přihłosować, dołhož njeje ukrainski lud tomu přihłosował. „Dyrbiće rozumić, zo njeleži prašenje teritorialneje njewotwisnosće w rukomaj prezidenta, jednotliweje wosoby, ale zo dyrbi tute prašenje ukrainski lud rozrisać“, rjekny Zelenskyj nowinje Le Monde a druhim francoskim medijam w rozmołwje.
Wobkedźbować pak so tež měło, zo by ruski prezident Wladimir Putin wotstupjenje ukrainskeho teritorija na dobro Ruskeje jako dobyće wobhladował. „Tohodla je tute prašenje jara, jara ćežke.“
Artikl 73 ukrainskeje wustawy změny teritorija dowola, jeli su lud do rozsuda sobu zapřijeli. Nimo toho dyrbitej dwě třećinje parlamenta tomu přihłosować.
Nopawu popadnył je wudźer w Badensko-Württembergskej a je zwěrjo na to wusadźił. Tole su policisća zwěsćili. Kolesowarka bě nopawu na kromje dróhi wuhladała a sobu domoj wzała. Pozdźišo dowjeze zwěrjo na policajsku stražu. Zastojnicy zwěsćichu, zo ma nopawa hóčku wudźerja hišće w klamje. Nitku bě wón drje wotrězał. Zastojnicy dowjezechu nopawu do zwěrjatownje.
Běły mjedwjedź je w Grönlandskej němskeho slědźerja nadběhował a zranił. Muž dźěłaše při slědźenskej staciji Mestersvig, jako so zwěrjo do njeho da. Slědźerja dowjezechu do chorownje, mjedwjedźa su zatřěli. Lětsa wobkedźbuja njewšědnje wjele běłych mjedwjedźow, kotřiž so za picu pytajo sydlišćam bliža. Hakle njedawno dyrbjachu wuhłódnjeneju muskeju mjedwjedźow morić, kotrejž měrještej so na hrajkanišćo.
Rom (SN/MG). Njedźelu běchu woni połni wjesela na mjezynarodne putnikowanje ministrantow wotjěli. Nětko přebywa něhdźe 180 serbskich putnikow hižo třeći dźeń we wěčnym měsće. Jězba drje bě sčasami trochu napinaca, ale to nětko wjace njewadźi, wšako je so hižo wjele stało a wjace hišće čaka.
Highlight tydźenja drje bě wčerawša awdienca na Pětrowym naměsće, na kotrejž wuhladachu tež serbscy ministranća bamža Franciskusa. Naš korespondent na městnje Milan Jurk situaciju takle wopisuje: „Smy bamža widźeli a to bě jedne cyle wosebite dožiwjenje. Cyłe Pětrowe naměsto bě połne ludźi.“ A woprawdźe je naměsto z ministrantami z cyłeho swěta derje napjelnjene. Wo 50 000 putnikach rěča organizatorojo w swojich oficialnych zdźělenkach. Serbskim ministrantam z Chrósćic je so samo poradźiło w prěnim sektoru, to rěka cyle prědku na naměsće, městna namakać. Wot tam su wšitko perfektnje widźeli, powěda Milan. Nimo toho měješe z kóždeho busa jedyn zbožowny móžnosć bamžej ruku dać. Milan Čornak bě jedyn z nich. Njezapomnity to za njeho wokomik.
Genf (dpa/SN). Znajmjeńša 10 000 Palestinjanow ćerpi „pod žałostnymi wuměnjenjemi“ w israelskich jastwach. Tole šwika běrow UNO za čłowjeske prawa w swojej najnowšej rozprawje. Zamołwići maja rozprawy wo namócnosćach a krjudowanjach. Znajmjeńša 53 Palestinjanow je w israelskich jastwach žiwjenje přisadźiło. Potrjecheni su předewšěm mužojo a młodostni, tola tež žony. Jeći sedźa bjez zwiska k swójbnym a prawiznikam w přepjelnjenych jastwach.
Žadaja sej wotstup prezidenta
Caracas (dpa/SN). Po wjele diskutowanych prezidentskich wólbach we Venezueli wojuje opozicija dale za změnu mocy w kraju a za wotstup awtoritarneho prezidenta Micolása Madura. Tón móže so dale na podpěru wójska zepěrać, kotrež bě jemu swěru spřisahało. Tysacy přećiwnikow knježerstwa su wčera přećiwo po jich měnjenju manipulowanym wuslědkam wólbow demonstrowali. Při rozestajenjach z policiju je po wšěm kraju dwanaće ludźi žiwjenje přisadźiło.
Třěcha wobchoda so zwjezła
Minsk (dpa/SN). Běłoruski mócnar Alexander Lukašenko je smjertny wusud přećiwo Němcej zběhnył. Tole dźěla prezidialny zarjad w Minsku, statna powěsćernja Belta rozprawja. Němski staćan bě do toho prezidenta wo hnadu prosył.
29lětneho Němca běchu pozdatneho zóldnarstwa a terorizma w nadawku ukrainskeje tajnje słužby SBU dla w juniju k smjerći zasudźili. Běłoruska, kotruž maja za diktaturu, jako posledni kraj Europy dwělomny smjertny wusud ze zatřělenjom zwoprawdźa. Statna telewizija w Minsku bě Němca, wuchowanskeho sanitetarja, we wideju prezentowała, w kotrymž wón swoju winu wuznawa a wo hnadu prosy. Wonkowne ministerstwo w Berlinje rěči wo „wolóžacej powěsći“. Nětko na to tukaja, zo móhł sej Lukašenko pušćenje w Němskej mordarstwa dla zasudźeneho ruskeho staćana žadać.
Washington (dpa/SN). Demokraća w USA maja so při nominowanju Kamale Harris za nowu prezidentsku kandidatku do spěcha. Kaž demokratiska strona zdźěli, chcedźa hižo jutře započeć, digitalnje wo Harris wothłosować. Akcija ma hač do póndźele trać. Dotalna wiceprezidentka bě so jako jenička kandidatka za to kwalifikowała, strona zdźěli. Tak chcedźa 59lětnu hižo do zahajenja zjězda strony srjedź awgusta za kandidatku postajić. Zhromadźizna strony změje potom skerje charakter ceremonije.
Prezident USA Joe Biden bě swoju naměstnicu jako kandidatku za wólby spočatk nowembra namjetował, po tym zo bě swoju kandidaturu cofnył. Poprawom měješe so kandidat za prezidenta na zjězdźe strony wot 19. do 22. awgusta wuzwolić. Tak móže so Kamale Harris hižo nětko z wotmachom do wólbneho boja podać.
Napjeće na to čakaja, koho sej Harris za wiceprezidenta na swojej stronje wuzwoli. Do prašenja přińdu guwernerojo wjacorych zwjazkowych statow.
Teheran (dpa/SN). Wukrajny reprezentant islamistiskeje Hamas Ismail Hanija je po informacijach teroristiskeje organizacije při israelskim nadpadźe w iranskej stolicy Teheranje žiwjenje přisadźił. Smjertny nadpad měrješe so na rezidencu Hanije. Ze stron Israela njejsu nadpad dotal hišće komentowali. Rewoluciske gardy Irana porno tomu su smjerć Hanije wobkrućili. Hanija bě najwyši zastupnik Hamas, kotrehož su po zahajenju Gazaskeje wójny morili.
Powěsć wo smjerći Hanije dóńdźe jenož hodźiny po israelskim nadpadźe z lětadłami na nakromnu štwórć libanonskeje stolicy Beiruta. Při tym su po informacijach israelskeje armeje Fuada Schukru morili, wysokeho rozkazowarja milicy Šiitow Hisbollah. Organizacija je z Hamas w Gazaskim pasmje wusko zwjazana. Wobaj stej zwjazkarjej Irana.