Paris (dpa/SN). Hodźiny do zahajenja Olympiskich hrow w Parisu su njeznaći wjacore palne nadpady na syć francoskich spěšnikow skućili. Železniski wobchad na wažnych čarach mjez sewjerom a wuchodom kraja bě dopołdnja masiwnje haćeny, francoska železnica zdźěli. Tež zwisk k Stade de France, jednym z wažnych městnosćow olympiskich hrow w Parisu, bě zlemjeny. Železnicarjo škody porjedźeja. Problemy pak móhli hišće někotre dny dale wobstać. Železnica rěči wo „wjacorych runočasnych złowólnych nadpadach“. Pozadki su dotal njeznate.
Olympiske hry dźensa wječor z wulkej ceremoniju zahaja. Na spektakularnu show podłu rěki Seine w metropoli wočakuja wjele ludźi. Zarjadowarjo liča ze 300 000 wopytowarjemi. Přizjewiło je so tež 120 statnych a knježerstwowych šefow, mjez nimi zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD).
Washington (dpa/SN). Prezident USA Joe Biden je israelskeho ministerskeho prezidenta Benjamina Netanjahuwa při jeho wopyće we Washingtonje namołwjał, zrěčenje z islamistiskej Hamas wo přiměrje a pušćenju zastajencow tak spěšnje kaž móžno wotzamknyć. Tež wójna w Gazaskim pasmje měła so bórze skónčić.
Poměr mjez Bidenom a Netanjahuwom je hižo dlěši čas napjaty. Postupowanja Israela w Gazaskim pasmje dla je so nalada dale pohubjeńšiła. Na zetkanju z Netanjahuwom sej Biden znowa žadaše, humanitarnu pomoc za ciwilnu ludnosć w Gazaskim pasmje polěpšić.
Tež demokratiska kandidatka za zastojnstwo prezidenta a wiceprezidentka USA Kamala Harris sej na zetkanju z Netanjahuwom žadaše, wšitko za škit nuzu ćerpjacych ciwilistow činić. Wosebje rudźi ju „smjerć mnohich njewinowatych ciwilistow“ a katastrofalne humanitarne połoženje. Harris a Biden prawo Israela na zakitowanje potwjerdźištaj.
Mechaniski dinosawrier je so z dožiwjenskeje wustajeńcy „Jurassic World: The Exhibition“ w Mexiku zhubił. Nětko přepytuja padustwa dla, policija zdźěli. Kradnjeny objekt je podobizna młodeho pterodactylusa, kiž je dźěl wustajeny w mexiskej stolicy. W interaktiwnej přehladce, kotraž bě w decembru tež w Berlinje, zatkawaja wopytowarjo podobizny originalnych dinosawrierow, kaž suroweho tyrannosaurusa rexa. Kradnjeny eksemplar je 100 000 eurow hódny.
Mylnje na lisćinu zakazanych wotnožkow Hamburgskeho islamskeho centruma zapisała je zwjazkowa nutřkowna ministerka Nancy Faeser (SPD) tež modowu a parfimowu marku Chanel. Nastało je tole přez redakcionalny zmylk w zwjazkowym powěstniku, nutřkowne ministerstwo zdźěli. Zmylk chcedźa po najspěšnišim puću korigować.
Andorra so w poslednich lětdźesatkach dźeń a bóle jako „katalanski“ stat profiluje. Parlament małeho kraja je 25. apryla 2024 směrodajny zakoń schwalił. 25 z cyłkownje 28 zapósłancow je za to hłosowało, zo dyrbja wukrajnicy zakładne znajomosće katalanšćiny wobknježić, jeli ma so jich dowolnosć k přebywanju w kraju podlěšić. Wot lěta 2026 maja připućowarjo za prěnje podlěšenje přebywanskeje dowolnosće rěčnu runinu A1 docpěć, při druhim podlěšenju wo tři lěta pozdźišo pak runinu A2.
Předpis měri so tež na konkretne situacije a detaile. Na přikład jelizo kupc pinčnika abo předawarja katalansce narěči, dyrbi tón jemu w tutej rěči tež wotmołwić. Runje tak dyrbi komercielna komunikacija z pomocu wótřerěčakow w katalanšćinje (z móžnosću přełožka) wotběžeć. Jasnje definowane su dale móžne sankcije za njedodźerženje abo ranjenje předpisa, nastupajo wobdźělenje na winowatostnym kursu katalanšćiny (30 hodźin). Dale su w padźe njewobdźělenja na kursu tež pokuty wot 1 200 hač do 60 000 eurow móžne. Wotstronjenje abo změnjenje wjacerěčnych napisow tohorunja chłostaja.
Washington (dpa/SN). Demokraća w USA chcedźa swojeho kandidata k wólbam prezidenta hižo na zjězdźe spočatk awgusta wirtuelnje nominować. Strona je tomu pječa hižo přihłosowała. Wjacore medije rozprawjeja, zo zahaja wothłosowanje wo tym prawdźepodobnje 1. awgusta. Hač do toho maja kandidaća chwile, so přizjewić. Tuchwilu je wiceprezidentka Kamala Harris jenička kandidatka. Jeje dotalny šef, prezident Joe Biden, bě swoje kandidatstwo cofnył.
Ćěła Israelčanow našli
Tel Aviv (dpa/SN). Israelscy wojacy su w Gazaskim pasmje ćěła pjeć israelskich staćanow našli. Mjez nimi je 56lětna wobydlerka židowskeho sydlišća na kromje zawrjeneho pobrjóžneho pasma. Ju běchu při masakru Hamas 7. oktobra morili a jeje ćěło do Gazaskeho pasma zawlekli. Pola dalšich ćěłow jedna so wo wojakow, kotřiž běchu tón dźeń w boju přećiwo teroristam Hamas padnyli a kotrychž ćěła běchu tohorunja sobu wzali.
Liči z wjećbu Irana
Washington (dpa/SN). Po swojim cofnjenju z aktualneho wólbneho boja chce so prezident USA Joe Biden cyle na swoje zastojnstwo w Běłym domje koncentrować. „W přichodnych měsacach chcu swoje nadawki jako prezident spjelnić“, rjekny demokrat w swojej wječornej narěči wobydlerstwu kraja. Tajke narěče z běrowa prezidenta su jenož we wuwzaćnych padach z wašnjom. Rozsud Bidena, za zastojnstwo prezidenta hižo dlěje njekandidować, je wusahowaca cezura dobre tři měsacy do wólbow, 5. nowembra.
81lětny bě so swojeje staroby a strowotniskeho stawa dla ćišćej swójskeje strony podwolił a so z wólbneho boja wróćo sćahnył. W narěči rjekny, zo chcył stronu demokratow po tutym puću „zjednoćić“. Iniciatiwu měli nětko młodźi ludźo přewzać, wón rjekny.
Přichodne měsacy chcył dale na tym dźěłać, płaćizny znižić, hospodarstwo wožiwić a wosobinske prawa wobydlerjow zakitować. Dale chce Biden Nato skrućić a ruskemu prezidentej Putinej znjemóžnić, sej Ukrainu přiswojić.
Kijew/Peking (dpa/SN). Ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj je w zwisku z jězbu wonkowneho ministra Dmytra Kuleby k zwjazkarjej Ruskeje, Chinje, zwuraznił, zo zhladuje optimistisce na móžne diplomatiske rozrisanje. „Mamy jasny signal, zo China teritorialnu integritu a suwerenitu Ukrainy podpěruje“, Zelenskyj w Kijewje rjekny.
Ukrainski wonkowny minister je tuchwilu w Pekingu, zo by pozicije swojeho kraja a Chiny za diplomatiske rozrisanje we wójnje Ruskeje přećiwo Ukrainje zbližił. Kuleba je w tym zwisku tež zajim Kijewa na direktnych rozmołwach z Ruskej wobkrućił. Dotal su w Moskwje na tajke poskitki zdźeržliwje reagowali.
China je najwažniši zwjazkar Ruskeje. Pekingej připisuja wulki wliw na Moskwu. Zelenskyj chwaleše, zo China dotal swoje přilubjenje dodźerži a Ruskej žane brónje njesćele. Za dalše dopóznaća čaka na nawrót Kuleby.