Groteskny kónc epochi

póndźela, 27. meje 2024 spisane wot:
Hdyž zwonka Łužicy ludźom powědaš, zo so přichodne lěta hišće wjes wotbagruje, zo bychu po 2030 milinarnju z brunicu „picowali“, jenož z hłowu wija. A hdyž k tomu zhonja, zo woznamjenja to kóncowanje – najskerje hižo 800 lět eksistowaceho – serbskeho sydlišća najebać škit serbskeho ludu we krajnej wustawje, je wotmołwa z prašenjom: „A čehodla daće sej to lubić?“ Dokelž je so wjetšina ludnosće za přesydlenje rozsudźiła. Ale njeby nadawk Domowiny był, runje tym rjap skrućić, kotřiž chcedźa serbsku zemju zakitować? Što pak pomhaja parole Serbskeho sejma, hdyž so na kóncu jenož najstarši wobaraja a młódši chcedźa preč? Stary Miłoraz budźe – za to njeje „poslednja generacija ze spodźiwnymi akcijemi trěbna – za wšě časy znamjo groteskneho kónca brunicoweje epochi. Přećam přesydlencow su w Nowym Miłoraz wotpowědowali, tule móža wjesnu zhromadnosć pěstować. Njezabudźmy pak na tych, kotřiž su staremu Miłorazej swěrni. Marcel Brauman

Njewjedra 2023 škody zawostajili

póndźela, 27. meje 2024 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Wichor, krupy a zliwki su loni škody 5,7 miliardow eurow načinili. „To je 1,7 miliardow eurow wjace hač lěta 2022“, zdźěli hłowny jednaćel zwjazka zawěsćernjow Němskeje Jörg Asmussen dźensa nowinarjam. „Hłowna přičina su ćežke a chětro drohe škody krupow dla na jězdźidłach.“ Dotal registrowany rekord škodow z 13,9 miliardami eurow škodow pochadźa z lěta 2021. Při prěnim trochowanju běchu fachowcy ze snadnišeje škody wuchadźeli. Statistiku wjedu wot spočatka 1970ych lět.

Jeničce njewjedra loni w awgusće běchu po informacijach zwjazka 1,5 miliardow eurow, a tak něhdźe štwórćinu wšeje škody zawostajili. Tež wichory w juniju běchu sylne. Porno tomu njemějachu w Němskej loni nazymu a w zymje nimale žane ćežke wichory.

Najwjace škodow su w Bayerskej registrowali, wjace hač dwě miliardźe eurow. Hessenska přińdźe w statistice z 890 ­milionami eurow na druhe městno. „Kónčina Alpow a hessenske srjedźohoriny Taunus a Odenski lěs běchu wosebje často wot krupow potrjechene“, Asmussen w tym zwisku nowinarjam rjekny.

Jako najlěpša wučomnica počesćena

póndźela, 27. meje 2024 spisane wot:
Isabell Töpfer, 19ětna konditorka, je „Wučomnica měsaca“. Choćebuska rjemjeslniska komora je młodu Choćebužanku za jeje kreatiwnosć a wušiknosć wuznamjeniła. Isabell je wučomnica w třećim wukubłanskim lěće a dźěła jako konditorka we Weilandskej pjekarni. Po šulskim času pytaše młoda žona městno za praktikum w pjekarskim abo konditorskim rjemjesle. We Weilandskej pjekarni jej wšitke durje wotewrěchu. Štož zdawaše so spočatnje skerje připad być, wukopa so za wobě stronje jako wulke zbožo. Po nimale třoch lětach móža so w pjekarni na młodu wučomnicu spušćeć a dowěrja jej torty a tykancy, kaž tutón truskalcowy. Foto: Michael Helbig

Palma: Turisća, dźiće domoj!

póndźela, 27. meje 2024 spisane wot:

Palma (dpa/SN). Tysacy ludźi su minjeny kónc tydźenja na kupje Mallorca přećiwo masowemu turizmej demonstrowali. Pod hesłom „My prajimy: kónc!“ zhromadźichu so ludźo sobotu wječor w centrumje stolicy kupy Palma. Policija rěčeše wo 10 000 demonstrantach. Ludźo ­přichadźachu ze wšěch kónčin kupy a wołachu mjez druhim „Turisća, dźiće domoj!“. Dalše hesło protestow bě: ­„Mallorcu njepředamy!“. Do demonstracije namołwjała bě organizacija „Banc de Temps de Sencelles“, kotraž ma spochi přiběracu ličbu wopytowarjow a dowolowych kwartěrow za hłownu přičinu pobrachowacych bydlenjow na kupje.

Demonstranća, mjez nimi swójby z dźěćimi, šulerjo, studenća a rentnarjo, ćehnjechu po wobchodowej dróze Passeig del Born. Protestnemu ćahej přizamknychu so dźěłarnistwa, skupiny ­škitarjow wobswěta a wšelake wobydlerske iniciatiwy. Zarjadowanje steješe po zaćišćom sypnjeneho hosćenca minjeny štwórtk ze štyrjomi smjertnymi woporami. Ludźo na kupje su přeswědčeni, zo njejsu domy w turistiskich štwórćach za masowy turizm scyła twarjene.

To a tamne (27.05.24)

póndźela, 27. meje 2024 spisane wot:

Kóčka je w Nižozemskej po tukanju měšćanskeho zarjadnistwa radnicu gmejny Dokkum zapławiła a škodu 325 000 eurow načiniła. Twarscy dźěłaćerjo běchu kóčku w radnicy friziskeje gmejny wuhladali. Dokelž so jim njeporadźi, zwěrjo popadnyć, dom zamknychu. Na to bě kóčka prawdźepodobnje honač wotwjertnyła. Woda poněčim sćěny a meble přemoka a skónčnje hač do pincy ka­paše. Dźěl sobudźěłaćerjow dyrbješe do druheho twarjenja přećahnyć.

Falšowane wólbne plakaty w Lipsku změja prawniske konsekwency. Tole je šef wokrjesneje CDU Andreas Nowak připowědźił. Njeznaći běchu změnjene plakaty CDU wupowěsnyli. Na nich žadaja sej – napodobnjejo hesła CDU – „Lipsk njewěsty sčinić“ abo „Na wjace kalifata so zwažić“. Tuchwilu pruwuja, hdźe su tajke plakaty wšudźe wupowěsnjene.

Mjeńšinowy artikl sej žadali

pjatk, 24. meje 2024 spisane wot:

Berlin (SN/mb). Mjeńšinowa rada je na swojim wčerawšim wuradźowanju na njedawno nahle zemrětu Ilse Johannu Christiansen, wjelelětnu sewjerofrizisku zastupjerku w tutym třěšnym gremiju domoródnych narodnych mjeńšin Němskeje, spominała. Dźensa wobdźělitaj so předsyda a hłowna jednaćelka Domowiny, Dawid Statnik a Judit Šołćina, na pohrjebje Christiansen, kotraž běše hišće prezidentka sewjerneje rady Frizow.

Składnostnje 75 lět zakładneho zakonja je mjeńšinowa rada žadanje za mjeńšinowym artiklom wobkrućiła. Kónc tydźenja je mjeńšinowy sekretariat pod nowym wjednikom Mětom Nowakom tež na wulkim swjedźenju demokratije w Berlinje widźeć. Mjeńšinowy sekretariat pyta tuchwilu wědomostnu referentku a projektnu managerku za pućowansku wustajeńca.

Ze stron Serbow staj so na posedźenju mjeńšinoweje rady wicepředsyda Domowiny dr. Hartmut Leipner a Judit Šołćina wobdźěliłoj. Gremij je – podobnje kaž njedawno třěšny zwjazk Serbow – namołwu k wólbam schwalił, kiž je internetnje wozjewjena.

Israel z ofensiwu pokročuje

pjatk, 24. meje 2024 spisane wot:

Gaza (dpa/SN). Israelska armeja ze swojej ofensiwu w měsća Rafah na juhu Gazaskeho pasma přećiwo islamistiskej Hamas pokročuje. Israelske wójsko je sej wěste, zo maja wojowarjo Hamas tam swoje poslednje zepěranišćo. Dotal su tam wjace hač 180 teroristow morili. Nimo toho su nastroje za startowanje raketow na Israel namakali a podzemske tunle zničili. Wjacore kraje běchu Israel prosyli, ofensiwu ciwilistow dla wotprajić.

Žada sej lěpši škit Ukrainy

Kijew (dpa/SN). Němska a Ukraina stej swojich mjezynarodnych partnerow prosyłoj, wjace za natwar skutkowneho powětroweho škita nad Ukrainu činić. „Wahanje a čakanje při podpěrje Ukrainy płaći žiwjenja dalšich njewinowatych ludźi a wohrožuje wěstotu druhich krajow“, rjekny wonkowny ministerka Annalena Baerbock (Zeleni). „Hdyž Rusku nětko njezadźeržimy, leća jeje rakety dale.“

Tola žanu pomoc sadarstwu

Při sypnjenju połnje wobsadźeneho hosćenca na kupje Mallorca stej dwě žonje w starobje 20 a 30 lět z Němskeje žiwjenje přisadźiłoj. Nimo toho zemrěštaj 23lětna Španičanka a 44lětny muž ze Senegala. Twarjenje bě so wčera wječor wokoło 20.30 zwjezło. Prěni poschod so hač do pincy přełama, hdźež tohorunja hosćo wječerjachu. Policija rěči wo 16 zranjenych, sedmjo su hišće w kritiskim stawje. Medije na to tukaja, zo běchu twarske njedostatki na katastrofje wina. Foto: dpa/ABACA

Demonstracija rozpušćena

pjatk, 24. meje 2024 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Policija je demonstraciju na dobro Palestinjanow na Berlinskej Humboldtowej uniwersiće rozpušćiła. Wjacorych demonstrantow, kotřiž nochcychu campus dobrowólnje rozpušćić, z twarjenja wjedźechu. Zastojnicy nałožowachu při tym zdźěla ćělnu namóc. Někotři z demonstrantow skoržachu ­bolosćow dla. Sympatizanća studentow z hesłami „Free Palestine“ přećiwo policajskej akciji protestowachu.

Zwjazkowy justicny minister Marco Buschmann (FDP) je docentow na uniwersitach namołwjał, swojej zamołwitosći wotpowědować a ze studentami diskutować. Wuměna argumentow – runje na uniwersitach – dyrbjała mócniša być a wołanje a škrěčenje, wón rjekny.

Stajnje zaso dochadźa na uniwersitach Němskeje k protestam přećiwo postupowanju Israela w Gazaskim pasmje, pod kotrymž wosebje ciwilisća ćerpja.

Krah k wotstupej namołwjeny

pjatk, 24. meje 2024 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Dwělomny načolny kandidat AfD za wólby Europskeho parlamenta Maximilian Krah měł po měnjenju předsydy konserwatiwneje frakcije EVP w Europskim parlamenće Manfreda Webera swój mandat złožić a politiku wopušćić. „Je runjewon směšne“, hdyž Krah nětko připowědźi, zo zwjazkowe předsydstwo AfD wopušći, zo pak wostanje na­čolny kandidat strony, rjekny Weber nowinarjam. Prawicarska frakcija ID bě wčera wšěch dźewjeć zapósłancow AfD wuzamknyła. We wopodstatnjenju rěča wo zadźerženju Kraha a dalšich politikarjow AfD, z kotrymž su nahladnosći skupiny zeškodźeli. Tak běchu wuprajenja Kraha wo SS raznu kritiku zbudźili. Krah je wot lěta 2019 zapósłanc Europskeho parlamenta a nastupi k wólbam, kotrež wotměja so w Němskej 9. junija, jako načolny kandidat strony. Weber ma wuzamknjenje zapósłancow AfD za „warnownski signal“, kiž pak přińdźe „přepozdźe“.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND