Seniorojo kritizuja Södera

wutora, 07. januara 2020 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Žadanje předsydy bayerskeje CSU za womłodźenjom knježerstwa zwjazkoweje kanclerki Angele Merkel (CDU) je w rjadach seniorskeje unije protest zbudźiło. „Kwalita njeměri so na tym, hač je něchtó młody abo stary“, rjekny zwjazkowy předsyda unije seniorow CDU Otto Wulff w Berlinje. Dźe wo to, najlěpšich ludźi w knježerstwje měć. Wulff skedźbni na bywšeho ministerskeho prezidenta Franza-Josefa Straußa: Tón bě ze 70 lětami lěpše wólbne wuslědki docpěł hač nětčiši premier Markus Söder (53).

Wutworja nowe knježerstwo

Wien (dpa/SN). W Awstriskej chcychu dźensa nowe knježerstwo konserwatiwneje ÖVP a Zelenych spřisahać. Za to wočakowaše zwjazkowy prezident Alexander Van der Bellen čłonow kabineta. Je to prěni króć, zo ÖVP a Zeleni zhromadne knježerstwo wutworja. Nimo toho přisłuša nowemu kabinetej prěni króć wjace žonow hač muži. ÖVP přewozmje jědnaće ministerstwow, Zeleni štyri.

Bolton chce so wuprajić

Drježdźany (dpa/SN). Sakski wustawoškitny zarjad ma přiběracu radikalizaciju ekstremistow za najwjetši strach nastupajo wěstotu w swobodnym staće. To płaći zasadnje za wšitke formy ekstremizma. Prawicarski ekstremizm pak wostawa Sakskej najwjetše wužadanje, rjekny Gordian­ Meyer-Plath, prezident krajneho zarjada za škit wustawy, powěsćerni dpa w Drježdźanach. „Jednotliwi skućićeljo so tak jara radikalizuja, zo so samo z mordarjemi stanu.“ To je so při morjenju Kasselskeho knježerstwoweho prezidenta Waltera Lübckeho abo pola mordarja w Halle pokazało, Meyer-Plath podšmórny. Tajke wuwiće wěstotne mocy wosebje wužaduje. „Dyrbimy swoje instrumenty a metody wótřić, zo bychmy tež tych na wobzoru měli, kotřiž nimaja tak derje kaž žane kontakty k prawicarskej scenje.“

Po słowach Gordiana Meyera-Platha splećenje ekstremistow w interneće a jich radikalizacija přiběratej. „To naruna zdźěla bywše prawicarskoekstremistiske towarstwa, kameradschafty a dalše formy organizowanja prawicarjow.“

Cofnu němskich wojakow z Iraka

wutora, 07. januara 2020 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowa wobora chce w Iraku zasadźenych němskich wojakow nowych napjatosćow po morjenju iranskeho generala Ghassema Soleimanija dla přepołožić, kaž wonkowne a zakitowanske ministerstwo zdźělatej. Přede­wšěm zepěranišći w Bagdadźe a Tadshiju budźetej „nachwilnje wuprózdnjenej“, pisataj zakitowanska ministerka Annegret Kramp-Karrenbauer (CDU) a wonkowny minister Heiko Maas (SPD) w lisće zwjazkowemu sejmej. Wojakow chcedźa do Jordaniskeje a Kuweita přeměstnić. To ma so „w najblišim času“ stać, kaž w spisu dale rěka.

Ministraj potwjerdźataj, zo maja z irakskim­ knježerstwom wo dalewjedźenju zasadźenja w Iraku dale jednać. „Samo­zrozumliwje kóždy suwereny rozsud irakskeho knježerstwa akceptujemy. Smy zasadnje zwólniwi z podpěru w mjezynarodnje koordinowanym wobłuku pokročować“, wonaj pisataj.

Irak je Bjezstrašnostnu radu UNO mjeztym namołwjał, morjenje iranskeho generala jako njeskutk zasudźić.

Nowy předsyda w Budyšinje był

wutora, 07. januara 2020 spisane wot:

Tradicionalne zarjadowanje FDP na Třoch kralow w Dźiwadle na hrodźe

Budyšin (CS/SN). Na swojim mjeztym 14. zetkanju na Třoch kralow je hornjołužiska FDP noweho sakskeho předsydu strony Franka Müllera-Rosentritta witać móhła. Wón naslěduje dotalneho předsydu Holgera Zastrowa, kiž bě po poražce liberalnych při wólbach Sakskeho krajneho sejma loni nazymu wotstupił. K rěčnikam njedźelneho zarjadowanja w Budyskim Dźiwadle na hrodźe słušachu nimo krajneho předsydy tež wokrjesny šef FDP Mike Hauschild, jeho zastupnica Judith Münch a předsyda Domowiny Dawid Statnik.

Mike Hauschild wobžarowaše, zo njeje wólbny bój minjeneho lěta k wěcownym temam wjedł, ale zo słužeše w prěnim rjedźe tomu, wólbnemu dobyću zhromadneho politiskeho přećiwnika zadźěwać, štož běchu wólby Zhorjelskeho wyšeho měšćanosty dopokazali.

Přepytuja pady pola policije

wutora, 07. januara 2020 spisane wot:

Podstupim (dpa/SN). Nutřkowny wuběrk Braniborskeho krajneho sejma zaběra so jutře znowa z podawkami w zwisku z prawicarskimi parolemi na jednej z Choćebuskich murjow. To je rěčnik ministerstwa wčera na naprašowanje medijow zdźělił. Nutřkowny minister Michael Stübgen (CDU) chce zapósłancow wo aktualnym stawje informować. Po informacijach rěčnika njeje w mjenowanym padźe dotal žanych nowych dopóznaćow. Přepytowanja policije traja.

Dźewjeć hotowostnych policistow bě so kónc nowembra do demonstracije klimowych aktiwistow před grafitijom na muri ze słowami „Zadźeržće Ende Gelände“ fotografować dało. „Ende Gelände“ je skupina klimowych aktiwistow, namołwjaca stajnje zaso k protestam přećiwo zmilinjenju brunicy.

Po podawku su policistam kazali grafiti přemolować. Při tym zawostajichu woni skrótšenku „DC“ na muri, štož woznamjenja prawicarski slogan „Defend Cottbus“ (Zakitujće Choćebuz). Zastojnicy twjerdźachu, zo bě jim barba wušła. Na to zahajichu disciplinarne jednanja. Třoch policistow su nachwilnje přesadźili.

To a tamne (07.01.20)

wutora, 07. januara 2020 spisane wot:

Čłowječi nop namakali su wobydlerjo domu w delnjosakskim Lüneburgu, jako w zahrodce dźěłachu. Po informacijach policije jedna so z wulkej wěstotu wo čłowječe powostanki. Prawdźepodobnje bě nop hižo dlěši čas w zemi ležał. Ležownosć swójby je w bjezposrědnim susodstwje kěrchowa. Tón bě něhdy wjetši, tak zo sahaše snano hač na ležownosć swójby. To nětko pruwuja.

W nocy k tankowni wulećała je sej wowca w hessenskim Rüsselsheimje. Nahrawanja wěstotneje kamery pokazuja, kak wustróžany muž před njej do předawarnje tankownje ćeknje. Skoćo pak to njemyleše: Wćipne wone tankownju inspicěrowaše a přihladowaše dalšemu kupcej při tankowanju. Wowčer, kiž bě připadnje na městnje, wowcu popadny. Dowjezechu­ ju do zwěrjatownje, hdźež nětko na swojeho wobsedźerja čaka.

Pakćiki z darami dóšli

póndźela, 06. januara 2020 spisane wot:

Erfurt (B/SN). 70. pomocny transport durinskich kolpingowych swójbow je w Rumunskej, 1 900 pakćikow a dalše dary, su partnerojo dźakownje přijimali. Rozdźělenje je so derje radźiło, tak zo móža so mnohe dźěći w nuzy, swójby a socialne zarjadnišća w regionje Timişoara, Mocrea a Ineu nad darom z Němskeje wjeselić.

Swěčka za synodalny puć

Zhorjelc (B/SN). W Zhorjelskej Jakubowej katedrali swěći so nětko dwě lěće wose­bita swěčka za synodalny puć. Po słowach biskopa Wolfganga Ipolta pokazuje wona na „ryzy znamjenja časa“ a roze­znawa mjez „časowym duchom a mainstreamom“. Němscy biskopja so na to dojednachu, zo ma so w kóždej katedrali tajka swěčka swěćić, kotraž dopomina na zhromadny puć wosadow.

70 lět w słužbje bamžow

Iran nětko bjez wobmjezowanja

póndźela, 06. januara 2020 spisane wot:

Teheran (dpa/SN). Iran nima Wienske atomowe zrěčenje z lěta 2015 hižo za zawjazowace. Teheran chcył nětko swój atomowy program bjez wobmjezowanja dale wjesć a tež uran we wysokej kwaliće produkować, iranske knježerstwo zdźěli. USA běchu zrěčenje w meji 2018 jednostronsce wupowědźili a nowe sankcije přećiwo Teheranej wukazali. Mjezynarodne zrěčenje bě Iranej do toho wužiwanje atomoweje energije za měrliwe projekty zmóžniło a sankcije přećiwo krajej zběhnyło.

Namołwjeja k zdźeržliwosći

Berlin (dpa/SN). Hladajo na eskalaciju krizy mjez USA a Iranom su Němska, Wulka Britaniska a Francoska wšitke wobdźělene strony k „najwjetšej zdźeržliwosći“ namołwjeli. Rozsudne je, zo so połoženje dale njepřiwótři, rěka w zhromadnej deklaraciji zwjazkoweje kanclerki Angele Merkel (CDU), francoskeho prezidenta Emmanuela Macrona a britiskeho premierministra Borisa Johnsona. Spirala namocy měła so skónčić.

Nowy prezident w Chorwatskej

Stajnje zaso přichadźeja ludźo w južnotirolskim Luttachu k městnu, na kotrymž bě w nocy na njedźelu 27lětny ze swojim awtom­ do skupiny němskich­ sněhakowarskich turistow zrazył a šesćoch z nich morił. Młodostni chcychu runje dróhu k hotelej přeprěčić. Šofer měješe wjace hač 1,9 promilow alkohola w kreji. Foto: dpa/Lino Mirgeler

Afriskaswinjaca mrětwa so dale bliži

póndźela, 06. januara 2020 spisane wot:

Baršć (dpa/SN). Škitny płót přećiwo afriskej swinjacej mrětwje je w Braniborskej w dalokej měrje dotwarjeny. We wokrjesu Sprjewja-Nysa pobrachowaše minjeny pjatk hišće pjeć kilometrow, kotrež chcychu dźensa w běhu dnja dozhotowić, kaž rěčnik wokrjesa wobkrući. Cyłkownje sahaja mobilne elektriske škitne płoty wot Frankfurta nad Wódru něhdźe 120 kilometrow do směra na juh hač k sakskej mjezy.

Minjeny štwórtk bu znate, zo so afriska swinjaca mrětwa w Pólskej němskej mjezy dale bliži. Kaž tudyše zwjazkowe ratarske ministerstwo zdźěli, su na mrětwu zahinjene dźiwje swinjo jenož 21 kilometrow před mjezu namakali. Naposledk bě wotstawk hišće 40 kilometrow wučinjał. Po informacijach pólskeje nowiny Gazeta Wyborcza, na kotrež so weterinarny zarjad złožuje, jewještej so nowej padaj mrětwy we wokrjesu Żary we wojewódstwje Lubuskie. Město Żary leži juhowuchodnje Choćebuza.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND