Akcija jónkrótna była
Kak hordźi něhdy běchmy, jako mějachmy w lěću 1990 prěni króć němsku hriwnu w móšni. Runjewon swjaty bě Francozam jich Franc a njezapomnite su walčki pjenjez w zakach Italčanow, jako trjebachmy tam w dowolu wulku matematiku: šalka kofeja płaćeše 2 000 lirow ...
Słyšu-li dźensa debatu w susodnej Čěskej a Pólskej wo zawjedźenju eura, dyrbju na spočatk 2002 myslić. Tehdyše zawjedźenje eura bě z dźensnišeho wida „šibałstwo huzarow“ bjez ludoweho wothłosowanja. Na druhim boku drje by so cyły konstrukt Europskeje unije po předstawach bywšeho zwjazkoweho kanclera Helmuta Kohla a jeho sobuwojowarjow w EU prosće zwjezł: Tajka akcija njeby dźensa wjace móžna była. Njewěrju, zo so dalše kraje europasmu přidruža, wšako móžemy tež w Čěskej a Pólskej euro wužiwać. Wjeselmy so, zo móžemy w Francoskej, Španiskej a druhdźe w dowolu z eurom płaćić a wulku matematiku w Italskej tež wjace njetrjebamy. Marko Wjeńka
Sławnu cyrkej zaso wurjedźeja
Nowe směrnicy senata w Berlinje
Berlin (dpa/SN). Swojeho lubosćinskeho poćaha ke kubłanskej senatorce Katharinje Günther-Wünsch dla je knježacy měšćanosta Kai Wegner (wobaj CDU) nowe prawidła w Berlinskim senaće namjetował. Směrnicy su wčera schwalili, rěčnica senata zdźěli. Z nimi chcedźa zajimowym konfliktam w knježerstwowym dźěle zwjazkoweje stolicy zadźěwać.
Konkretnje chce so Wegner swojeje róle jako posrědnik w zwadach mjez fachowymi zarjadnišćemi senata wzdać, ručež dźe wo kubłanske naležnosće. Potom ma financny senator Stefan Evers (CDU) rólu posrědnika přewzać. Wo poćahu mjez Wegnerom a Günther-Wünsch su wčera prěni króć w senaće rěčeli. Wobaj potwjerdźištaj, zo priwatne a słužbne naležnosće jasnje dźělitaj a zo dale profesionalnje dźěłataj. Wegner a Günther-Wünsch mataj wot nazymy 2023 intimny poćah, prawiznicy wobeju zdźěleja.
Frakcija Berlinskeje SPD je skeptisce na nowe prawidła přećiwo konfliktam zajimow reagowała. „Dyrbimy wočaknyć, hač zaručeja směrnicy dale stabilne a spušćomne dźěło“ frakcija zdźěli. Tež Zeleni reagowachu zdźeržliwje.
To a tamne (10.01.24)
Z lětadła padnjeny mobilny telefon namakali su w zwjazkowym staće USA Oregon – a to nimale njewobškodźeny. Wobydler bě telefon w kerčinje našoł a policiji přepodał. Handy pochadźa z pasažěrskeho lětadła předewzaća Alaska Airlines. Tam běchu so we wysokosći 5 000 metrow durje wačokarnje wočinili, na čož wšelake wačoki z mašiny padnychu, mjez druhim tež telefon. Nichtó z 171 pasažěrow so njezrani. Piloća móžachu přizemić. Lětadła Boeing 737-9 Max njesmědźa najprjedy raz wjace lećeć.
Do wobchoda žiwidłow zadobyć so spytała je 14lětna młodostna w Berlinje. Policija je ju zajała. Žona je minjeny čas wospjet z njeskutkami nadpadnyła. Policistam bě šrubowak napadnył, kiž w zamku wobchoda tčeše. Na to předawarnju přeslědźichu a młodu padušnicu zajachu, kotraž steješe pod wliwom drogow.
Wjace Ukrainjanow do dźěła
Düsseldorf (dpa/SN). Předsyda CDU Friedrich Merz žada sej razniše postupowanje, zo by wjace ukrainskich ćěkancow w Němskej dźěłało a tak statej pomhane było. Mjeztym zo je w zwjazkowej republice jenož 20 procentow ukrainskich ćěkancow w dźěłowych wikach zakótwjenych, je jich w Nižozemskej 60 a w Pólskej 90 procentow, rjekny Merz na nowolětnym přijeću IHK w Düsseldorfje. System wobydlerskeho pjenjeza ma słabosće a dyrbjał so polěpšić, wón rjekny.
Trump wobara so sudnisce
Washington (dpa/SN). Powołanske sudnistwo w stolicy USA Washingtonje je so dźensa z prašenjom imunity bywšeho prezidenta USA Donalda Trumpa zaběrało. 77lětny chcyše wosobinsce na sudniski termin přijěć a tam swojich přiwisnikow postrowić, kaž zdźělichu. Rozrisać chcedźa prašenje, hač móža Trumpa toho zadźerženja w zwisku z nadběhom na Kapitol w januara 2021 dla chłostać abo hač je jako bywši prezident škitany.
Lauterbach zetka lěkarjow
Zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier (naprawo) je dźensa ...
Ratarjo dale protestowali
Baerbock za lěpšu pomoc
Wagenknecht z „ludowej stronu“
Berlin (dpa/SN). Nowy zwjazk Sahry Wagenknecht chce so přichodne 30 do 40 lět w Němskej jako „ludowa strona“ zadomić a politiku kraja „zasadnje změnić“. Tole je něhdyša politikarka Zelenych Sahra Wagenknecht ze swojimi sobuwojowarjemi wčera připowědźiła. Do toho bě 44 prěnjotnych čłonow w Berlinje nowu stronu BSW formelnje załožiło a prěnje předsydstwo wuzwoliło.
Wagenknecht nowu stronu sama w dwójnym mustwje z Amiru Mohamed Ali, něhdyšej předsydku mjeztym rozpušćeneje frakcije Lěwicy w zwjazkowym sejmje, nawjeduje. Načolnaj kandidataj BSW k wólbam Europskeho parlamenta mataj bywšej politikarjej Lěwicy Fabio de Masi a wjelelětny politikar SPD Thomas Geisel być. Nowa strona chce při europskich wólbach 9. junija prěni króć nastupić, runje tak kaž w septembru při wólbach wuchodoněmskich krajnych sejmow. Wagenknecht sama njekandiduje, ale wostanje w zwjazkowym sejmje. 54lětna Wagenknecht mjenowaše załoženje strony „historiski dźeń“.
„40 hodźin měli standard być“
Sakski ministerski prezident přećiwo powšitkownemu dźělnemu dźěłu
Drježdźany (dpa/SN). Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) žada sej reformu zakonja wo dźělnym a časowje wobmjezowanym dźěle. „Rjadowanje je runje w času pobrachowacych fachowcow wočiwidnje wopačny signal. Dyrbimy zakoń na rozumnu měru přinjesć“, rjekny Kretschmer powěsćerni dpa w Drježdźanach. „Što je to do stawizny: Němska skorži pobrachowacych dźěłowych mocow dla a chce wukrajnych fachowcow nawabić, runočasnje pak dźěłowy wobłuk w kraju bydlacych dźěłowych mocow redukujemy. To so tola hromadu njehodźi. Naš signal młodej generaciji měł rěkać: 40 hodźin wob tydźeń měł standard a wotchilenja we wobmjezowanych padach móžne być. Njemóže być, zo dźěłaja ludźo z wulkimi dochodami a wěstym dźěłowym městnom jenož podźělnje, ludźo ze snadnymi dochodami a njewěstymi dźěłowymi zrěčenjemi pak 40 hodźin a wjace“, ministerski prezident argumentuje. Zdobom ma Kretschmer zrozumjenje za rozdźělne předstawy ludźi wo rjadowanju wosobinskeho žiwjenja.
