Freiberg (dpa/SN). Ze swjatočnosću w Freibergskej Mikławskej cyrkwi stej Sakska a Čěska minjeny kónc tydźenja róčnicu spožčenja titula swětoweho herbstwa rudnohórskej Montanowej hórniskej kónčinje před pjeć lětami woswjećili. Ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) bě sej w juliju 2019 sam na posedźenje komiteja swětoweho herbstwa do azerbajdźanskeje stolicy Bakuwa dojěł a bě tež na swjatočnym zarjadowanju w Freibergu přitomny.
Próstwu wo přiwzaće bě Sakska swój čas zhromadnje z Čěskej zapodała, wšako wupřestrěwaja so Rudne horiny na němskim a na čěskim boku mjezy. Minjenu wutoru bě Kretschmer zhromadnje ze swojim čěskim kolegu Petrom Fialu wažne městnosće swětoweho herbstwa wopytał a dźěło ludźi wuzběhnył, kotřiž so wo zachowanje herbstwa prócuja.
Smjertne powostanki dlěje hač 20 lět zhubjeneho krosnowarja su w peruskich Andach namakali. Drasta a krosnowarska technika turista z USA běchu hišće w porjadku. Muža bě lěta 2002 lawina na horje Nevada Huascarán w sewjernym dźělu kraja na wysokosći 5 200 metrow zhromadnje z dalšimaj krosnowarjomaj zasypała. Prěnjeho zasypaneho běchu před lětomaj namakali. Třeći krosnowar wostanje dale zhubjeny.
Wopiteho a pod wliwom lěkow stejaceho 20lětneho smalerja je policija na Berlinskim Kürfürstendammje lepiła. Młody muž bě zastojnikam ze swojim swojoraznym wašnjom jězdźenja napadnył. Dokelž na signale policije njereagowaše, policija jeho ze sirenu a módrej swěcu přesćěhowaše. Skónčnje jeho zadźeržachu. Při kontroli so wukopa, zo nima smaler žanu jězbnu dowolnosć.
Mnichow (B/SN). K swětowym nabožinam słušeja křesćanska, židowska, islamska, buddhistiska a hinduistiska. Kóžda ma swoje symbole: Křesćenjo maja křiž, rybu abo alfa a omega, židźa Dawidowu hwězdu (heksagram z dwěmaj do so splećenymaj třiróžkomaj), přisłušnicy islama hilal (woteběracy měsačk z hwězdu), buddhisća darmačakru (koło z wosom stpicami) a hinduisća om (indisku złóžku na spočatku buddhistiskich mantrow).
Swoboda nabožinow
Vatikan (B/SN). „Židźa, křesćenjo a muslimojo dyrbjeli wuske zwiski wudźeržować. Wšako mamy zhromadnje jednoho Boha“, praji swjaty wótc w narěči muslimam a wuzběhny swobodu swědomja a nabožinow. Swójska nabožina njesmě so druhim nanuzować, mjezsobny respekt a přećelstwo stej dale a trěbnišej.
Žónska kwota trěbna
London (dpa/SN). Něšto dnjow po wólbach britiskeho parlamenta je so delnja komora dźensa ke konstituowacemu posedźenju zešła. Zapósłancy chcychu najprjedy prezidenta parlamenta wuzwolić. „Speaker of the House of Commons“ ma centralnu rólu w Londonskim parlamenće. Mjez druhim spožča wón zapósłancam słowo. Wobydlerjo běchu minjeny tydźeń dotalne knježerstwo wotwolili. Socialdemokraća su wólby dobyli. Nowy premierminister je Keir Starmer.
Rěčnica: Biden nima Parkinson
Washington (dpa/SN). Rozprawa medijow wo wopyće fachowca za Parkinson w Běłym domje je chětro napjatu debatu mjez medijemi a rěčnicu prezidenta zbudźiła. Karine Jean-Pierre hišće raz potwjerdźi, zo njelěkuja prezidenta na Parkinson a zo njeje Biden tež žane wotpowědne lěki dóstał. Rěčnica žurnalistow namołwja, prezidentej trěbny respekt wopokazać. Po njedawnej telewizijnej debaće z Donaldom Trumpom stajnje zaso wo strowoće prezidenta spekuluja.
Witaja dawk na zamóženje
Washington (dpa/SN). Ze swjatočnosćemi k 75. róčnicy załoženja NATO su dźensa we Washingtonje tři dny trajacy wjeršk zakitowanskeho zwjazka zahajili. Na zetkanju načolnych zastupnikow w stolicy USA chcedźa statni a knježerstwowi šefojo 32 čłonskich statow wo dalšim wottrašenju a zakitowanju kaž tež wo sylnišej podpěrje na dobro Ukrainy wuradźować. Nimo toho planuja rozmołwy wo dalšim wobchadźenju ze Chinu a wo wušim zhromadnym dźěle NATO z krajemi indopacifiskeje kónčiny.
Na zetkanju wočakuja nimo zwjazkoweho kanclera Olafa Scholza (SPD) a statnych a knježerstwowych šefow dalšich hosći. Wobdźělić chce so tež ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj. Připrajili su zdobom zastupnicy Europskeje unije, Awstralskeje, Japanskej, Južneje Koreje a Neuseelandskeje.
Hosćićel je prezident USA Joe Biden, kiž je tuchwilu w horcej fazy wólbneho boja. 81lětny chce zaso za demokratow do Běłeho domu zaćahnyć a dyrbi dopokazać, zo je za to strowotnisce kmany.
Berlin (dpa/SN). Cyłoněmsku jězdźenku za 49 eurow klětu podróša. „Wobchadni ministrojo zwjazkowych krajow su sej přezjedni, zo płaćiznu jězdźenki w januarje 2025 zwyša“, rjekny wobchadny minister Sewjerorynsko-Westfalskeje Oliver Krischer (Zeleni), po wurjadnym posedźenju ze swojimi kolegami wčera wječor w Düsseldorfje. Što abonement za zjawny bliskowobchad potom płaći, njeje tuchwilu wotwidźomne. Aktualna płaćizna 49 eurow dlěje móžna njebudźe.
Na konferency wobchadnych ministrow w nazymje chcedźa konkretnišo wo tym rěčeć, „hdyž nam wšitke ličby, daty a fakty, wosebje pak politiske rozsudy zwjazkoweho knježerstwa“ předleža, Krischer rjekny. „Jako wobchadni ministrojo krajow smy na tym zajimowani, powabliwosć jězdźenki zachować. „Chcemy wšitko za to činić, zo je zwyšenje tak moderatne kaž móžno“, wón dale rozłoži.