Róčnicu titula woswjećili

srjeda, 10. julija 2024 spisane wot:

Sakska a Čěska staratej so zhromadnje wo swětowe herbstwo

Freiberg (dpa/SN). Ze swjatočnosću w Freibergskej Mikławskej cyrkwi stej Sakska a Čěska minjeny kónc tydźenja róčnicu spožčenja titula swětoweho herbstwa rudnohórskej Montanowej hórniskej kónčinje před pjeć lětami woswjećili. Ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) bě sej w juliju 2019 sam na posedźenje komiteja swětoweho herbstwa do azerbajdźanskeje stolicy Bakuwa dojěł a bě tež na swjatočnym zarjadowanju w Freibergu přitomny.

Próstwu wo přiwzaće bě Sakska swój čas zhromadnje z Čěskej zapodała, wšako wupřestrěwaja so Rudne horiny na němskim a na čěskim boku mjezy. Minjenu wutoru bě Kretschmer zhromadnje ze swojim čěskim kolegu Petrom Fialu wažne městnosće swětoweho herbstwa wopytał a dźěło ludźi wuzběhnył, kotřiž so wo zachowanje herbstwa prócuja.

Kostrjancy a wósty

srjeda, 10. julija 2024 spisane wot:
Po słowach krajneho społnomócnjeneho za naležnosće Serbow w Braniborskej to jeho nadawk zastojnstwa dla njeje, so čłonkam a čłonomaj Serbskeje rady za zdokonjane dźěło dźakować. Najebać to je statny sekretar Tobias Dünow wčera kóždej a kóždemu z nich kwěćel přepo­dał. Kwěćele w serbskich barbach w Podstupimje namakać, je ćežko, wón přizna, tuž je tute w Berlinje kupił. Smějkotanje wubudźi jeho přispomnjenje, zo bychu so za módru barbu kostrjancy wězo lěpje hodźeli. Te pak w kwětkarni njemějachu. Tuž dyrbješe so z wóstami spokojić. Na to předsydka Serbskeje rady, Kathrin Šwjelina, reagowaše. „Wósty su ćernjojte“, wona rjekny, rozumi je jako metafru. Statny sekretar je tuž swój dźak z (wosobinskim) přećom zwjazał: Njech gremij njepopušći njedostatki serbske naležnosće nastupajo pomjenować a na jich rozrisanju wobstawać. Hač maja w radźe tele wašnje připóznaća za nastork, so wo dalšu wólbnu dobu požadać, znate njeje. Axel Arlt

To a tamne (10.07.24)

srjeda, 10. julija 2024 spisane wot:

Smjertne powostanki dlěje hač 20 lět zhubjeneho krosnowarja su w peruskich Andach namakali. Drasta a krosnowarska technika turista z USA běchu hišće w porjadku. Muža bě lěta 2002 lawina na horje Nevada Huascarán w sewjernym dźělu kraja na wysokosći 5 200 metrow zhromadnje z dalšimaj krosnowarjomaj zasypała. Prěnjeho zasypaneho běchu před lětomaj namakali. Třeći krosnowar wostanje dale zhubjeny.

Wopiteho a pod wliwom lěkow stejaceho 20lětneho smalerja je policija na Berlinskim Kürfürstendammje lepiła. Młody muž bě zastojnikam ze swojim swojo­raznym wašnjom jězdźenja napadnył. Dokelž na signale policije njereagowaše, policija jeho ze sirenu a módrej swěcu přesćěhowaše. Skónčnje jeho zadźeržachu. Při kontroli so wukopa, zo nima smaler žanu jězbnu dowolnosć.

Swětowe nabožiny

wutora, 09. julija 2024 spisane wot:

Mnichow (B/SN). K swětowym nabo­žinam słušeja křesćanska, židowska, islamska, buddhistiska a hinduistiska. Kóžda ma swoje symbole: Křesćenjo maja křiž, rybu abo alfa a omega, židźa ­Dawidowu hwězdu (heksagram z dwěmaj do so splećenymaj třiróžko­maj), přisłušnicy islama hilal (woteběracy měsačk z hwězdu), buddhisća darmačakru (koło z wosom stpicami) a hinduisća om (indisku złóžku na spočatku buddhistiskich mantrow).

Swoboda nabožinow

Vatikan (B/SN). „Židźa, křesćenjo a muslimojo dyrbjeli wuske zwiski wudźer­žować. Wšako mamy zhromadnje jed­noho Boha“, praji swjaty wótc w narěči muslimam a wuzběhny swobodu swě­domja a nabožinow. Swójska nabožina njesmě so druhim nanuzować, mjez­sobny respekt a přećelstwo stej dale a trěbnišej.

Žónska kwota trěbna

Nowy parlament so zešoł

wutora, 09. julija 2024 spisane wot:

London (dpa/SN). Něšto dnjow po wólbach britiskeho parlamenta je so delnja komora dźensa ke konstituowacemu posedźenju zešła. Zapósłancy chcychu najprjedy prezidenta parlamenta wuzwolić. „Speaker of the House of Commons“ ma centralnu rólu w Londonskim parlamenće. Mjez druhim spožča wón zapósłancam słowo. Wobydlerjo běchu minjeny tydźeń dotalne knježerstwo wotwolili. Socialdemokraća su wólby dobyli. Nowy premierminister je Keir Starmer.

Rěčnica: Biden nima Parkinson

Washington (dpa/SN). Rozprawa medijow wo wopyće fachowca za Parkinson w Běłym domje je chětro napjatu debatu mjez medijemi a rěčnicu prezidenta zbudźiła. Karine Jean-Pierre hišće raz potwjerdźi, zo njelěkuja prezidenta na Parkinson a zo njeje Biden tež žane wotpowědne lěki dóstał. Rěčnica žurnalistow namołwja, prezidentej trěbny respekt wopokazać. Po njedawnej telewizijnej debaće z Donaldom Trumpom stajnje zaso wo strowoće prezidenta spekuluja.

Witaja dawk na zamóženje

Přećiwo masowemu turizmej protestowali su minjeny kónc tydźenja wobydlerjo španiskeho města Barcelony. Demonstranća blokowachu w stolicy Kataloniskeje hosćency a popryskachu turistow z wodowymi pistolemi. Woni skorža, zo su podruže w měsće turistow dla mjeztym astronomiske. Barcelonu wopytuje kóžde lěto dwanaće milionow turistow. Foto: pa/Bruna Casas

Smjertne wopory w Ukrainje

wutora, 09. julija 2024 spisane wot:
Kijew (dpa/SN). Po masiwnych ruskich nalětach na ukrainske města ličba smjertnych woporow a zranjenych přiběra. Jeničce w stolicy Kijewje je znajmjeńša 27 ludźi žiwjenje přisadźiło. Nimo toho so 82 ludźi zrani. Wot nadpadow potrjechena bě tež dźěćaca chorownja w Kijewje. W Dniproskej kónčinje je jědnaće ludźi zemrěło, ličbu zranjenych podadźa oficialnje z 59. Po informacijach ukrainskeho wójska je Ruska 38 raketow wšelakeho typa startowała. 30 z nich ukrainske wójsko po swójskich informacijach wottřěli. Wot nadpadow potrjechene ­běchu města kaž Krywyj Rih, Slowjansk a Kramatorsk. Dźensa chcyše so bjezstrašnostna rada UNO z ruskim nad­padom zaběrać. Ruske zakitowanske ­ministerstwo twjerdźi, zo měrjachu so rakety na brónjenske zawody a rozkazowanišća ukrainskeho wójska.

Zwadna šefowka ma nowy job

wutora, 09. julija 2024 spisane wot:
Drježdźany/Berlin (SN). Dotalna generalna direktorka statnych wuměłskich zběrkow Sakskeje w Drježdźanach Marion Ackermann budźe wot klětušeho prezidentka załožby pruskeho kulturneho wobsydstwa. Po tym zo je kriminelna cwólba 2019 w Zelenym wjelbje drohotki w hódnoće wjac hač sto milionow eurow rubiła, njeje nichtó zamołwitosć za deficit wěstoty přewzał. 2021 płaćeše Ackermann w Nižozemskej wobšudnikej 40 000 eurow, kiž bě jej wobstaranje dźěla rubizny slubił. A tež po zasudźenju cwólby je so jenož dźěl – wobškodźenych – rubjenych drohotkow wróćił.

Wjeršk NATO we Washingtonje

wutora, 09. julija 2024 spisane wot:

Washington (dpa/SN). Ze swjatočnosćemi k 75. róčnicy załoženja NATO su dźensa we Washingtonje tři dny trajacy wjeršk zakitowanskeho zwjazka zahajili. Na zetkanju načolnych zastupnikow w stolicy USA chcedźa statni a knježerstwowi šefojo 32 čłonskich statow wo dalšim wottrašenju a zakitowanju kaž tež wo sylnišej podpěrje na dobro Ukrainy wuradźować. Nimo toho planuja rozmołwy wo dalšim wobchadźenju ze Chinu a wo wušim zhromadnym dźěle NATO z krajemi indopacifiskeje kónčiny.

Na zetkanju wočakuja nimo zwjazkoweho kanclera Olafa Scholza (SPD) a statnych a knježerstwowych šefow dalšich hosći. Wobdźělić chce so tež ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj. Připrajili su zdobom zastupnicy Europskeje unije, Awstralskeje, Japanskej, Južneje Koreje a Neuseelandskeje.

Hosćićel je prezident USA Joe Biden, kiž je tuchwilu w horcej fazy wólbneho boja. 81lětny chce zaso za demokratow do Běłeho domu zaćahnyć a dyrbi dopokazać, zo je za to strowotnisce kmany.

Kak jězdźenku financować?

wutora, 09. julija 2024 spisane wot:

Wobchadni ministrojo zwjazkowych krajow žadaja sej sobudźěło Zwjazka

Berlin (dpa/SN). Cyłoněmsku jězdźenku za 49 eurow klětu podróša. „Wobchadni ministrojo zwjazkowych krajow su sej přezjedni, zo płaćiznu jězdźenki w ja­nuarje 2025 zwyša“, rjekny wobchadny minister Sewjerorynsko-Westfalskeje ­Oliver Krischer (Zeleni), po wurjadnym posedźenju ze swojimi kolegami wčera wječor w Düsseldorfje. Što abonement za zjawny bliskowobchad potom płaći, njeje tuchwilu wotwidźomne. Aktualna płaćizna 49 eurow dlěje móžna njebudźe.

Na konferency wobchadnych ministrow w nazymje chcedźa konkretnišo wo tym rěčeć, „hdyž nam wšitke ličby, daty a fakty, wosebje pak politiske rozsudy zwjazkoweho knježerstwa“ předleža, Krischer rjekny. „Jako wobchadni ministrojo krajow smy na tym zajimowani, powabliwosć jězdźenki zachować. „Chcemy wšitko za to činić, zo je zwyšenje tak moderatne kaž móžno“, wón dale rozłoži.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND

Nowe poskitki knihow LND namakaće w lětušim wudaću Nowinkarja!

Nowinkar 2025