Składnostnje wčerawšeho dnja ludoweho žarowanja je Carola Veit (SPD), prezidentka Hamburgskeho měšćanskeho parlamenta, we wopomnišću něhdyšeho koncentraciskeho lěhwa Neuengamme wopory nacionalsocializma wopominała. Zarjadowanja za wopory wójny a namocy wotměchu so w mnohich městach Němskeje. Foto: dpa/Daniel Bockwoldt

Wojowanjaw Ukrainje traja

póndźela, 20. nowembera 2023 spisane wot:

Kijew (dpa/SN). Ukrainske wójsko je po swójskich informacijach na tysac kilometrow dołhej fronće na wuchodźe a juhu kraja znowa dźesatki ruskich nadpadow wotwobarało. Posudk generalneho staba wo wojerskim połoženju naliči dźensa rano jeničce za wčerawši dźeń 46 ruskich nadběhow. Wšitke pak su Ukrainjenjo wotwobarali. Ćežišća běštej měsće Marjinka a Awdijiwka. Runje tam Rusojo spytaja, ukrainskich zakitowarjow města wobkružić. Mokre nazymske wjedro tuchwilu wobě stronje haći.

Zakitowanski minister USA Lloyd Austin je na njepřipowědźeny wopyt do ukrainskeje stolicy Kijewa dojěł, hdźež planuje rozmołwy ze zastupnikami knježerstwa. Hłowne poselstwo Austina je: „USA Ukrainu w boju wo swobodu přećiwo ruskej agresiji dale podpěruja, nětko kaž tež w přichodźe.“

Třećina ludźi w Gazy na ćěkancy

póndźela, 20. nowembera 2023 spisane wot:
Gaza/Genf (dpa/SN). W běhu wčerawšeho dnja je po informacijach UNO něhdźe 20 000 ludźi ze sewjera Gazaskeho pasma na směra na juh pasma ćeknyło. Najwjace z nich přińdźe z busami, pěši abo z wóslacymi karami. Ludźo sćěhowachu namołwu israelske armeje, sewjer Gazaskeho pasma wopušćić. Tam maja wojowarjo islamistiskeje Hamas pječa swoje centrale pod chorownjemi, šulemi a bydlenskimi domami. Mjeztym je 1,7 milionow ludźi, třećina wšěch wobydlerjow Gazaskeho pasma, na ćěkancy w dospołnje zawrjenej kónčinje. Humanitarne połoženje je tam – tak UNO – katastrofalne.

FDP: Na socialnym polu lutować

póndźela, 20. nowembera 2023 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Hoberski deficit w zwjazkowym etaće za lěto 2024 dyrbjał so po měnjenju FDP ze zalutowanjemi na socialnym polu wurunać. Knježerstwowa koalicija SPD, Zelenych a FDP dyrbjała nuznje wo tym rěčeć, kak móhł socialny stat ke konsolidowanju etata přinošować, rjekny předsyda frakcije FDP w zwjazkowym sejmje, Christian Dürr, nowinarjam. „Fakt je, zo dyrbimy srědki najprjedy raz nadźěłać, prjedy hač je rozdźělimy.“ Dawki zwyšić je porno tomu wopačny puć, hospodarstwo wožiwić a Němsku skrućić, wón rjekny. Etat zwjazkoweho ministerstwa za dźěło a socialne wopřija 165 miliardow eurow, štož je wjace hač třećina cyłeho etata. Po rozsudźe zwjazkoweho wustawoweho sudnistwa pobrachuje financnemu ministrej Christianej Lindnerej (FDP) klětu 60 miliardow eurow. Nětko wo tym debatuja, kak móhli njedostatk narunać.

Dalša swětłownja we Łužicy

póndźela, 20. nowembera 2023 spisane wot:

Slědźenski centrum za klimje přichilene twarstwo ma w Budyšinje nastać

Budyšin (SN/BŠe). Etatowy wuběrk zwjazkoweho sejma je w nocy na minjeny pjatk wobzamknył, klětu cyłkownje 3,6 milionow eurow za slědźenišćo klimje přichileneho twarstwa w Budyšinje přewostajić. Za slědowace štyri lěta je nimo toho hač do 65 milionow eurow dalšich spěchowanskich srědkow za slědźenski centrum LAB – Living Art of Building – předwidźanych. Wo tym informowachu pjatk zapósłancy zwjazkoweho sejma Torsten Herbst (FDP), Kathrin Michel (SPD) a dr. Paula Piechotta (Zeleni). Hłowne stejnišćo centruma ma w Budyšinje być. Zdobom maja dalše městnosće po cyłej Němskej nastać. Za inwesticiju stej wokrjesaj Budyšin a Zhorjelc připrajiłoj, z pomocu městow a gmejnow hač do 450 milionow eurow swojich srědkow z hornca za změnu strukturow přewostajić.

To a tamne (20.11.23)

póndźela, 20. nowembera 2023 spisane wot:

Fatalne misnjenje při wubědźowanju Formule I w Las Vegasu změje dosć drohe konsekwency: Běrow prawiznikow je zhromadnu skóržbu w mjenje něhdźe 35 000 wopytowarjow zapodał, žadajo sej 960 milionow eurow wotškódnjenja. Defektne wěko kanala bě štwórtk prěni trening po 19 mjeńšinach přetorhnył. Hakle hodźiny po tym móžachu z tym pokročować. To běchu wopytowarjo tribuny a wubědźowanišćo dawno wopušćili.

W hrjebi tčacy wostało je policajske awto w Šwikawskim wokrjesu při přesćěhowanju šofera awta. Tón bě so wčera w Crimitschauwje policajskej kontroli wuwinył. Jako policisća za nim jědźechu, suny so jich awto w křiwicy z jězdnje. Dalše policajske awto móžeše podhladneho skónčnje zadźeržeć. Po prěnim přepytowanju je 23lětny muž do jězby drogi brał. Wěcna škoda wučinja 32 000 eurow.

Antiserbske nadběhi su „wuwzaće“

pjatk, 17. nowembera 2023 spisane wot:

Antiserbske podawki su drje „wuwzaće“, ale hdys a hdys je na partyjach młodźiny abo w stadionach „njepřećelskosćow“. Tak zjima předsyda Domowiny Dawid Statnik połoženje we Łužicy.

Wojerecy/Budyšin (AK/SN/mb). Na fachowym dnju wo ekstremizmje je so wčera we Wojerecach něhdźe 50 ludźi mjez druhim z towarstwow a zarjadow wobdźěliło. Organizowali su zetkanje iniciatiwy „Partnerstwa za demokratiju“ we Wojerecach a w Budyskim wokrjesu, ludowa uniwersita a Brigitty Reimannowa měšćanska knihownja Wojerecy. W ramiku zarjadowanja su štyri dźěłarnički přewjedli. Dawid Statnik, předsyda Domowiny, wuměnu wo temje „njepřećelskosć přećiwo serbskej ludnosći“ nawjedowaše.

Mjeza płaćiznow podlěšena

pjatk, 17. nowembera 2023 spisane wot:

Berlin (dpa/SN. Statne naprawy k wobmjezowanju płaćiznow płuna a miliny wostanu tež přez kónc lěta płaćiwe. Zwjazkowy sejm je wčera wječor wobzamknył, kónc lěta wuběžace rjadowanje hač do 31. měrca 2024 podlěšić. Borzdźidło za milinu a płun běchu w měrcu 2023 wukazali, zo bychu ludnosć před nadměrnymi płaćiznami škitali. Milina płaći najwjace 40 centow, płun dwanaće centow na kilowattowu hodźinu.

Wočakuja Erdoğana w Berlinje

Berlin (dpa/SN). Škitany wot 1 500 policistow chcyše turkowski prezident Recep Tayyip Erdoğan dźensa prěni króć po třoch lětach Němsku wopytać. Zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) wočakowaše jeho připołdnju na Berlinskim lětanišću. Planowane běchu wjacore zetkanja a zhromadny termin před nowinarjemi. Erdoğan steji po nadpadźe Hamas na Israel poboku Palestinjanow a mjenuje Israel ­terorowy stat. Scholz je připowědźił, zo chcył so tajkim wuprajenjam spřećiwjeć.

Přećiwo njeskutkam w přirodźe

Za hosćency dawk zaso zwyša

pjatk, 17. nowembera 2023 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Nadhódnotowy dawk na jědźe w hosćencach ze spočatkom noweho lěta zaso na 19 procentow zwyša. Na to su so po informacijach powěsćernje dpa zastupnicy amploweje koalicije SPD, Zelenych a FDP dojednali. Dawk běchu za čas koronakrizy na sydom procentow znižili, zo bychu hosćencarjow podpěrowali. Energijoweje krizy dla su wuwzaćne rjadowanja wospjet podlěšili, naposledk hač do kónc lěta 2023. Branša bě so stajnje zaso za to zasadźała, zniženy dawk na dobro hosćencarjow bjez časoweho wobmjezowanja wobchować. Na jědźe k sobuwzaću, w superwikach abo při dowožowanju žadaja sej dale sydom procentow nadhódnotoweho dawka.

Dwě ćěle zastajencow našli

pjatk, 17. nowembera 2023 spisane wot:

Gaza/Tel Aviv (dpa/SN). Nimale šěsć tydźenjow po nadpadźe islamistiskeje ­Hamas na Israel su wojacy njedaloko chorownje Shifa w Gazaskim pasmje dwě ćěle zastajencow namakali. Mortwu 65lětnu su w pódlanskim twarjenju chorownje našli, do Israela dowjezli a identifikowali, israelske wójsko zdźěla. Žonu běchu při zahubnym masakru w Israelu z pomjezneje wsy Beeri zawlekli. Dźensa rano je wójsko zdźěliło, zo su njedaloko chorownje dalše ćěło wuhladali. Smjertne powostanki 19lětneje wojakowki su mjeztym w Israelu identifikowali. Přičinu smjerće njejsu zdźělili.

Při wojerskej akciji w najwjetšej chorowni Gazaskeho pasma su israelscy wojacy po swójskich informacijach centralu Hamas w pincy twarjenja wuslědźili.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND