Habeck w Praze a Wienje

póndźela, 11. julija 2022 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy hospodarski minister Robert Habeck (Zeleni) je so dźensa k politiskim rozmołwam do Čěskeje a Awstriskeje podał. Rano jědźeše wón najprjedy do Prahi, jutře pojědźe do Wiena, rěčnica hospodarskeho ministerstwa w Berlinje zdźěli. W srjedźišću rozmołwow steješe zesylnjenje bilateralneho a europskeho zhromadneho dźěła při zaručenju zastaranja ze zemskim płunom. Nimo toho dźěše wo energijopolitiske, hospodarske a socialne sćěhi ruskeho nadpada na Ukrainu kaž tež wo klimowu, industrijnu a wikowansku politiku. W Praze wočakowaše Habecka minister za industriju a wikowanje Jozef ­Síkela, we Wienje zwjazkowy prezident Alexander van der Bellen, wicekancler Werner Kogler a wjacori dalši ministrojo.

Melnyk dźez ćežkej wutrobu

póndźela, 11. julija 2022 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). So z Němskej rozžohnować, njeje wotwołanemu ukrainskemu wulkopósłancej Andrijej Melnykej lochko. „Němska wostanje nam bliska“, rjekny Melnyk Frankfurtskim nowinarjam. Tuž padnje jemu ćežko, božemje prajić. „Běch dwójce na słužbje w Němskej a mam jara wuski poćah k tutomu krajej.“ Čas zastojnstwa so „prawdźepodobnje za něšto tydźenjow skónči“, wón rjekny.

Ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj bě wčera zdźělił, zo so Melnyk a toho kolegojo z Norwegskeje, Čěskeje, Madźarskeje a Indiskeje do domizny nawróća. Melnyk bě sej po spočatku ruskeho nadpada stajnje zaso dosć njediplomatisce lěpšu podpěru Němskeje žadał.

Zelenskyj připowědźa ofensiwu

póndźela, 11. julija 2022 spisane wot:

Kijew (dpa/SN). Ukrainske nawodnistwo je ciwilistow we wot ruskeho wójska wobsadźenych kónčinach na juhu kraja k ćěkańcy namołwjało. Wobydlerjo kónčiny wokoło Chersona a Saporiššje dyrbjeli swoje domy nuznje wopušćić, w nuzy tež do směra na čornomórsku połkupu Krim, kiž bě sej Ruska hižo 2014 přiswojiła. Ewakuowanje je trěbne, zo njebychu ludźo planowaneje ukrainskeje napřećiwneje ofensiwy dla wohroženi byli, zdźěli wčera zastupowaca ukrainska ministerska prezidentka Irina Wereščuk.

Zakitowanski minister Oleksij Resnikow rjekny w rozmołwje z britiskimi nowinarjemi, zo je prezident Wolodymyr Zelenskyj ukrainskemu wójsku přikazał, z pomocu zapadnych bróni wobsadźene kónčiny na juhu kraja wróćo zdobyć. Wosebje pobrjóžne kónčiny su za ukrainske hospodarstwo jara wuznamne. Zelenskyj bě minjeny čas wospjet připowědźił, zo chcył sej kraj wot Ruskeje kontrolowane kónčicy wróćo zdobyć.

Při ruskich raketowych nadpadach w Donjecku je wčera 15 ciwilistow zahinyło.

Pólska za atomowe milinarnje

póndźela, 11. julija 2022 spisane wot:

Směrodajny rozsud na energetiskim kongresu we Waršawje zdźělili

Waršawa/Gdańsk (RD/SN). Pólska planuje hač do lěta 2043 cyłkownje šěsć jadrowych milinarnjow w kraju. Prěnja ma 2033 dźěłać započeć. Lěta 2026 chcedźa twarske dźěła zahajić. Wo městnosći za prěnju pólsku atomowu milinarnju su po lěta trajacych přepytowanjach mjeztym rozsudźili: Wona ma we wulkogmejnje Choczewo nad Baltiskim morjom njedaloko Gdańska nastać. Tole su minjeny tydźeń na kongresu we Waršawje zdźělili, hdźež rěčachu wo politiskim ­a energetiskim zawěsćenju kraja.

Porjedźeja płunowód

póndźela, 11. julija 2022 spisane wot:
Lubmin (dpa/SN). Wot dźensnišeho ranja su naposledk najwažniši zwisk za ruski zemski płun do Němskeje krok po kroku wotpinyli. Po informacijach rěčnika předewzaća Nord Stream AG su z dołho připowědźenym wotšaltowanjom za nuznje trěbne hladanske dźěła w 6 hodź. započeli a w běhu dnja dodawanje ze zemskim płunom dospołnje přetorhnyli. Kaž rěčnik připowědźi, maja dźěła hač do 21. julija trać. W tymle času žadyn ruski zemski płun přez tutón płunowód do Němskeje wjace njepřińdźe. Přepruwować chcedźa mjez druhim wěstotne systemy, milinowe zastaranje, wohnjoškit kaž tež wentile za wotpinjenje. Je-li trjeba, chcedźa nastroje wuměnić. Tež software za kompjutery ponowja. Zwjazkowy minister za hospodarstwo Robert Habeck (Zeleni) je njedawno swoje wobmyslenja zwuraznił, zo Ruska płunowy honač po zakónčenju dźěłow wjace njewotwjertnje. Ruske statne płunowe předewzaće Gazprom bě mnóstwo dodawaneho płuna w juniju znižiło, powołujo so na techniske problemy. Dołhodobne wotpinjenje płunowoda by w Němskej razne wuskutki wosebje za přichodnu zymu měło.

To a tamne (11.07.22)

póndźela, 11. julija 2022 spisane wot:

Papagaj je minjeny kónc tydźenja w münsterlandskim Werne prawdźepodobnje paduchow wućěrił. Kaž policija zdźěla, běchu skućićeljo hižo škleńcu chěžinych duri jednoswójbneho domu rozbili, jako so něšto njewočakowaneho sta. Wočiwidnje běchu papagaja budźili, kiž móže „halo“ a „na ty“ prajić. Po do­talnym stawje su so paduši bjez rubizny zaso zminyli. Papagaj dźeń po tym policistow, kiž chcychu pad dokumentować, tohorunja z „halo“ a „na ty“ witaše.

Hłódny paduch, kotrehož běchu w badensko-württembergskim Stimpfachu w cuzym domje při pječenju kołbasy lepili (SN rozprawjachu) je so dźeń po tym na městno njeskutka nawróćił, hdźež móžachu jeho zajeć. Wobydlerka bě policiju informowała, zo w jeje zahrodźe cuzy muž spi. Zastojnicy zwěsćichu, zo jedna so wo paducha z cuzeho domu.

Dr. Christoph G. Schmidt rozłoži friziske aspekty za nowelu němskeho mjenoweho prawa

Na zwjazkowej runinje tuchwilu nowelu němskeho mjenoweho prawa přihotuja. Nimo mnoholičbnych zjednorjenjow je tam wuraznje tež předwidźane, zo smědźa w zmysle mjeńšinoweho škita mjena serbskeho abo słowjanskeho pochada wotnětka tež oficialnje w žónskej warianće zapisać. Tak je to w słowjanskich rěčach uzus. Njepředwidźane pak dotal njeje znowapřizwolenje jónu zakazanych mjenowych konwencijow tamnych připóznatych mjeńšin, konkretnje tajke Frizow.

Žana wjetšina za němske tanki

pjatk, 08. julija 2022 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Žadanje CDU a CSU, Ukrainje krótkodobnje 200 transportnych pancerowanych jězdźidłow typa Fuchs přewostajić, njeje so w zwjazkowym sejmje přesadźić móhło. Parlament hłosowaše minjenu nóc přećiwo wotpowědnemu naćiskej frakcije unije. Zakitowanska ministerka Christine Lambrecht (SPD) bě so hižo do wothłosowanja přećiwo „wurubjenju“ zwjazkoweje wobory wuprajiła, pokazujo na nuznje trěbnu kmanosć Němskeje, so zakitować.

Přepytuja cofnjenje wobory

Berlin (dpa/SN). Cofnjenje zwjazkoweje wobory z Afghanistana a naslědne naprawy ewakuowanja ma parlamentariski přepytowanski wuběrk předźěłać. Zwjazkowy sejm je minjenu nóc wobzamknył, z dwanaće wosobow wobstejacy gremij zasadźić. Z wuhódnoćenjom dokumentow a woprašowanjom swědkow chcedźa zwěsćić, kotre zmylki buchu činjene a kotre konsekwency z toho wurostu. Zwjazkowa wobora bě Afghanistan 2021 wopušćiła, po tym zo běchu talibanojo móc přewzali.

Zaso wujězd blokowali

Bywši ministerski prezident Japanskeje Shinzo Abe (ležo) je so dźensa rano z woporom smjertneho atentata stał. 41lětny skućićel je 67lětnemu politikarjej do chribjeta třělił, jako tón na wólbnobojowym zarjadowanju rěčeše. Policistam zajaty skućićel rjekny, zo bě ­z Abejom „njespokojom“. Abe je na sćěhi swojich zranjenjow krótko po tym wudychał. Foto: dpa/Kyodo News

Sadźeja zaso na wuhlowe milinarnje

pjatk, 08. julija 2022 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Hladajo na redukowane dodawanje płuna z Ruskeje chcedźa mjenje zemskeho płuna za produkciju miliny zasadźić. Město toho chcedźa so zaso sylnišo na wuhlowe milinarnje zepěrać. Zwjazkowy sejm je wčera wječor wotpowědnje změnjeny zakoń schwalił. Wužiwać chcedźa přichodnje wuhlowe milinarnje, kotrež su jenož we wobmjezowanej formje wužiwajomne, kotrež chcychu bórze zawrěć abo kotrež steja jako rezerwa k dispoziciji. Nowy zakoń chcychu hišće dźensa w Zwjazkowej radźe schwalić.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND