Pěstujmy přećelstwo

pjatk, 11. februara 2022 spisane wot:
Hdyž rěča w Němskej wo energijowej změnje a wo wotpinjenju wšěch jadrowych a brunicowych milinarnjow, słyšiš stajnje zaso argument, zo dyrbi Němska druhim krajam, takrjec wšemu swětej, z přikładom być a dopokazać, zo móžeš wulki industrijny kraj bjez atoma, brunicy a zemskeho płuna spušćomnje z energiju zastarać. Kak jara sej w Francoskej přikład Němskeje česća, je prezident Macron wčera pokazał. Francoska planuje, system wobstejacych jadrowych milinarjow masiwnje wutwarić, dokelž z tym liči, zo po­trjeba miliny w kraju přichodne lěta wo 60 procentow přiběra. Němska čini dale tak, jako by w druhim swěće žiwa była. Njedawno na přikład su zdźělili, zo njeje kraj swój zaměr docpěł, přetrjebu energije znižić, ale zo nawopak potrjeba energije w Němskej dale přiběra. Ja namjetuju: ­Pěstujmy němsko-francoske přećelstwo, dokelž budźemy francosku atomowu milinu jara bórze nuznje trjebać, hdyž smy tu wšitko wotpinyli. Marko Wjeńka

To a tamne (11.02.22)

pjatk, 11. februara 2022 spisane wot:

Smorčenje muža je minjenu nóc w Drježdźanach zasadźenje wohnjoweje wobory wuwabiło. Něchtó bě so w zasadźenskej centrali přez nuzowe čisło přizjewił a wo mužu rozprawjał, kiž je epileptikar a kiž je we wulkim straše. Z wosebitym gratom móžachu pomocnicy durje bydlenja wočinić a namakachu měrnje spjaceho muža, kiž njebě w žanym času w straše. Hary na schodźe dla tukachu wobydlerjo na padustwo a wołachu policiju. Njedorozumjenje bě spěšnje wujasnjene.

Nabóčne wobhrodźenje zwjazkoweje dróhi přerězałoj staj mužej w Hornjej Pfalcy a měještaj za to kuriozne wopodstatnjenje: Pječa bě jeju wětřik z dróhi stłóčił. Na to běštaj podłu B85 dale jěłoj a njemóžeštaj skónčnje wjace dale. Tuž staj pjeć metrow dołhi kónčk wobhrodźenja z mašinu přerězałoj. Wobeju wočakuje nětko chłostanje.

Přichodnje měrja so na pačenje w towaršnosći

štwórtk, 10. februara 2022 spisane wot:

Přednoški wo tak mjenowanych reichs­bürgerach běchu w nachilacym so semestrje Sakskeje krajneje centrale za politiske kubłanje hromadźe z ludowej uniwersitu derje wopytane. Nětko přihotuja nowy rjad, kotryž ma wid na prěkimyslerjow a dalšich rozšěrić.

Drježdźany/Budyšin (SN/at). Něšto wjace hač 40 webinaristow je wuwjedźenja na temu „Izolowani w rajchu – hibanje reichsbürgerow w Sakskej“ Drježdźanskeho politologi Sebastiana Trepta předwčerawšim doma na swojej wobrazowce sćěhowało. Kaž hižo často do toho, běchu mjez nimi mnozy, kotřiž dźěłaja w komunalnych zarjadnistwach. Tute su najbóle wot direktnych počinanjow reichs­bürgerow potrjechene.

Wojerski manewer zahajeny

štwórtk, 10. februara 2022 spisane wot:

Minsk (dpa/SN). Najebać kritiku zapada je Běłoruska dźensa wojerski manewer z ruskimi jednotkami zahajiła. Zwučowanje na juhu bywšeje sowjetskeje republiki njedaloko mjezy k Ukrainje ma dźesać dnjow trać. Zwučować chcedźa „wotwobaranje wonkowneje agresije“, zakitowanskej ministerstwje wobeju krajow zdźělatej. Po informacijach Krjemla maja so ruscy wojacy po zakónčenju manewra zaso do swojich kasernow wróćić.

Wopory wopominała

Jerusalem (dpa/SN). Wonkowna ministerka Annalena Baerbock (Zeleni) je dźensa we wopomnišću holocausta Jad Vashem wot němskich nacionalsocialistow morjenych šěsć milionow Židow wopominała. Zdobom namołwješe wona do konsekwentneho boja přećiwo antisemitizmej. W hali wopominanja je Baerbock wěnc połožiła. Bě to zazběh jeje wopyta na Bliskim wuchodźe. W běhu dnja wočakowaštaj ju wonkowny minister Jair Lapid a ministerski prezident Naftali Bennett.

Wjace pomocy potrěbnym

Kanadiska stolica Ottawa je kruće w rukach šoferow nakładnych awtow. Truckerojo protestuja wot 29. januara přećiwo wobmjezowanjam koronawirusa dla a su nadróžny wobchad w měsće a wokolinje w dalokej měrje zlemili. Mjeztym je knježerstwo ­nuzowy staw wukazało. Tež w druhich městach kraja je minjene dny k podobnym protestam dóšło. Foto: pa/EPA/ Kadri Mohamed

CDU šćěpjenja dla hišće waha

štwórtk, 10. februara 2022 spisane wot:
Drježdźany (dpa/SN). Frakcija CDU w Sakskim krajnym sejmje nima winowatostne šćěpjenje w strowotnistwje w tuchwilnym połoženju za „praktikabelne“. „Zwjazkowe knježerstwo je z wukazom winowatostneho šćěpjenja w chorownjach a hladarnjach wjace problemow načiniło hač rozrisało. Je hišće přewjele wotewrjenych prašenjow“, rjekny strowotniski fachowc CDU Alexander Dierks wčera w krajnym sejmje. Plan šćěpjenja bě swój čas hladajo na wariantu delta woprawnjeny, noweje warianty omikrona dla pak dyrbjało so połoženje znowa posudźować, wón rjekny. W decembru wot zwjazkoweho sejma a Zwjazkoweje rady wobzamknjene winowatostne šćěpjenje w strowotnistwje postaja, zo maja so přistajeni chorownjow a hladarnjow hač do 15. měrca šćěpić dać. Nješćěpjenym móže so potom stać, zo jim zakazaja, na dźěło přińć.

Kasy so spjećuja

štwórtk, 10. februara 2022 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Zakonske chorobne kasy nimaja so za kontrolu móžneje po­wšitkowneje šćěpjenskeje winowatosće přisłušne. Wotpowědnu iniciatiwu skupiny zapósłancow SPD, Zelenych a FDP, kotřiž su wotpowědny naćisk zakonja hižo zdźěłali, je načolny zwjazk zakonskich chorobnych kasow jasnje wotpokazał. Rěčnik zwjazka rjekny nowinarjam, zo su kasy dale zwólniwe, swój nadawk nastupajo informaciju a poradźowanje zawěsćenych spjelnić. „Přesadźenje a kontrola šćěpjenskeje winowatosće je porno tomu nadawk stata“, wón rjekny. Minjene dny běchu tež strowotniske zarjady zdźělili, zo bychu z kontrolu přežadane byli.

2G bórze po wšej Němskej nimo?

štwórtk, 10. februara 2022 spisane wot:

Magdeburg (dpa/SN). Prawidło „2G“ we wobchodach, po kotrymž smědźa jenož šćěpjeni a wotchorjeni nakupować, móhło hižo bórze wuběžeć. Wjacore zwjazkowe kraje su připowědźili, zo chcedźa na přichodnych wuradźowanjach koronawirusa dla cyłoněmske wotstronjenje tutoho prawidła přesadźić. Mjez nimi su Saksko-Anhaltska, Sewjerorynsko-Westfalska a Porynsko-Pfalca. W mnohich krajach prawidło 2G na zakładźe sudniskich wusudow wjace njepłaći, dalše kraje chcedźa je přichodne dny wotstronić. Ministerski prezident Saksko-Anhaltskeje Reiner Haseloff (CDU) je připowědźił, zo chcyło krajne knježerstwo wotstronjenje 2G přichodnu wutoru wobzamknyć.

Braniborscy wobchodnicy so nadźijeja, zo so połoženje w drobnowikowanju spěšnje zaso polěpši. Tam smědźa wot wčerawšeho tež nješćěpjeni we wšitkich wobchodach nakupować. Krajne knježerstwo bě to předwčerawšim, wutoru, wobzamknyło. Na městnach z wjele ludźimi pak dyrbja ludźo dale nahubnik FFP2 wužiwać. To płaći hač do 23. februara.

A serbske pomniki?

štwórtk, 10. februara 2022 spisane wot:
Serbske pomniki jewjachu so jenož na kromje přednoška dr. Sönke Friedreicha. To je zrozumliwe, dokelž wobmjezuje so jeho přepytowanje wo měšćanskej wopominanskej kulturje w Sakskej na čas do 1914. A telko serbskich monumentow – wosebje tež figurowych – tehdy njebě. Znajmjeńša skedźbni wón na „skromne česćowanje“, kotrež dósta Jan Arnošt Smoler 1968 z bustu w Budyšinje. Móžemy tuž na prašeni referenta, kotre skupiny maja prawo widźomne być a štó ma móc, tute prawo zwoprawdźić, ze serbskeho wida wotmołwić: Serbja su zwjetša hakle pod wuměnjenjemi mjeńšinoweje politiki NDR prawo zwoprawdźić móhli, w zjawnym rumje na sebje samych skedźbnić – tež, hdyž so tradicija serbskich pomnikow z postajenjom pomnika za Jana Michała Budarja 1867 zahaji, kaž Trudla Malinkowa pisa. Nětko wuńdźe jeje kniha wo serbskich pomnikach jako rozšěrjena němska wersija. Móžemy wćipni być, što hišće wšo zhonimy. Cordula Ratajczakowa

Zeleni za dróše parkowanje

štwórtk, 10. februara 2022 spisane wot:

Berlin (dpa/SN) Zeleni w Berlinje žadaja sej spěšne zběhnjenje popłatka za parkowanje. W koaliciskim zrěčenju mjez SPD, Zelenymi a Lěwicu dojednane podróšenje popłatka za parkowanje wobydlerjow wot dźesać na 120 eurow wob lěto a nowe tarify za parkowanje na krótki čas měli so hišće lětsa přesadźić, žada sej rěčnik Zelenych za modernu mobilitu Werner Graf.

Zdobom wón potwjerdźi, zo móhła to z jeho wida jenož prěnja kročel być. „Za nas Zelenych dyrbi potom dale hić“, Graf rjekny. Zaměr je wuwiće diferencowaneho systema popłatkow, kotryž tež socialne a ekologiske faktory wobkedźbuje. Wón mysli na to, wulkosć awta wobkedźbować. Wažne jemu je, zo wotměwa so wšitko njeběrokratisce.

Frakciska předsydka Zelenych Antje Kapek na to skedźbnja, zo płaći wobchadna změna z wutwarom zjawneho bliskowobchada miliardy eurow. Tuž je nimo předawanja jězdźenkow a statnych přiražkow třeći financny stołp trěbny. K instrumentam, kotrež chcedźa za to wuwić, słuša zawjazowacy hóstny tiket za turistow a kaž w koaliciskim zrěčenju zakótwjene, wyši popłatk za parkowanje.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND