To a tamne (20.09.19)

pjatk, 20. septembera 2019 spisane wot:

Kedźbu, němske piwo je sylne! Tak warnuje konsulat USA w Mnichowje swojich ameriskich wobydlerjow před wopytom na Oktoberskim swjedźenju, kotryž tam tónle kónc tydźenja zahaja. Dale su krótke wideja natočili, kak měli so ludźo na swjedźenju zadźeržeć. K tomu słuša mjez druhim na blidach njerejować abo piwowe karany njemjetać. Tohorunja skedźbni konsulat na paduchow. Něhdźe 500 wupokazow su wopytowarjo loni zhubili abo bu pokradnjenych.

Emocionalna wadźeńca wokoło kozy je Mnichowske zarjadniske sudnistwo wčera zakónčiło. Kozoł z mjenom Hui Buh budźe přichodnje dale na burskim sta­toku bydlić a nic w bydlenju. Skoržiłoj běštej žona a jeje dźowka, kotrymajž bě krajny zarjad zwěrjo wzał. Wonej stej kozoła z ruku wotćahnyłoj a Hui Buh spaše sobu we łožu dźowki. Zarjad měješe to za njezamołwite zadźerženje.

Wo ewangelskich Serbach zhonili

štwórtk, 19. septembera 2019 spisane wot:
Hosćencarka Monika Lukašowa witaše biskopa Heinricha Bedforda-Strohma, předsydu Rady ewangelskich cyrkwjow w Němskej wčera do Wjelbika. Hromadźe z biskopomaj Ewangelsko-lutherskeje krajneje cyrkwje Sakskeje Carstenom Rentzingom (nalěwo) a Ewangelskeje cyrkwje Berlin-Braniborska-šleska Hornja Łužica Markusom Drögu (naprawo) je wón we wuchodnej Němskej po puću. Do zarjadowanja w Pětrowskej wosadźe zetkachu so woni we Wjelbiku z městopředsydu Serbskeho wosadneho zwjazka Matom Krygarjom a stawiznarku dr. Lubinu Malinkowej, zo bychu wo aktualnym połoženju ewangelskich Serbow zhonili. Foto: SN/Maćij Bulank

Přepytowanja sami zapłaćić?

štwórtk, 19. septembera 2019 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Maja samodruhe žony do poroda přepytowanje kreje dźěsća dale sami płaćić abo přewozmu tole přichodnje chorobne kasy? To chce strowotniski gremij dźensa w Berlinje rozsudźić. Při tym dźe jenož wo pady, hdźež předleži riziko, zo móhło njenarodźene dźěćo down syndrom měć. Do rozsuda je gremij hižo signalizował, zo maja kasy kóšty w jednotliwych medicinskich padach přewzać. Dokładne postajenja za to budu nětko wobzamknjene. Klětu nazymu měli prawidła potom płaćić.

Jednaja zhromadnje

Brüssel (dpa/SN). Z posrědkowanjom EU stej so Ruska a Ukraina dźensa zešłoj a jednaja zhromadnje wo łoskoćiwej temje kołowokoło dodawanja płuna. Při tym dźe wo zrěčenje mjez krajomaj, kotrež so lětsa skónči, kaž tež wo nowy płunowód Nord Stream 2, z kotrymž chce Ruska płun do zapadneje Europy dodawać. Za ludźi w Europje je wažne, kajke su dodawanske puće a mnóstwo płuna, wšako to płaćiznu wobwliwuje. Poćahi mjez Ukrainu a Ruskej su wójny dla chětro napjate.

Managerow wuwinowali

Elektriski čołm z mjenom Sea Bubbles abo Flying Taxi jězdźi na rěce Seine w Parisu, hdźež jón dokładnje testuja. Futuristiske jězdźi­dło, w kotrymž je městno za štyri wosoby, chcedźa tam přichodnje jako taksi wužiwać. Tuchwilu pak zarjady hišće zasadźenje pruwuja. Nimo Parisa móhło sej předewzaće Bringdal, kotrež čołmy twari, tež zasadźenje w Hamburgu předstajić. Foto: pa/Francois Mori

Jasna analyzaje wuchadźišćo

štwórtk, 19. septembera 2019 spisane wot:

Choćebuz (HA/SN). We wobłuku swojeho zetkanja ze zastupjerjemi serbskich institucijow zawčerawšim w Choćebuzu (SN rozprawjachu), je braniborska knježerstwowa społnomócnjena za naležnosće Serbow, statna sekretarka dr. Ulrike Gutheil (SPD) zwěsćiła, zo zhromadny koncept k wožiwjenju delnjoserbskeje rěče njewobsteji. Je najwjetši čas, zo tajki masterski plan za wšelake jednotliwe skupiny zdźěłaja. Najwažniši akterojo za to maja Serbja sami być, ministerstwo budźe jich podpěrać.

W žiwej diskusiji su přitomni najprjedy prašenje rozjimali, štó měł tónle zamołwity nadawk – zdźěłać analyzu a koncept – přewzać. Direktor Serbskeho instituta dr. Hauke Barthels rjekny, zo by jeho institucija to činiła. Za to pak by přidatny personal trjebała. Runja dalšim rěčnikam je sej wón za tajku koncepciju pominał spušćomnu a jasnu analyzu dźensnišeje situacije delnjoserbšćiny, tež hdyž wona boli. Někajke sony njepom­haja, ale jenož realistiske předewzaća.

Portal AfD dotal lědma wužiwany

štwórtk, 19. septembera 2019 spisane wot:

Drježdźany/Schwerin (dpa/SN). Před nimale lětom wotewrjeny přizjewjenski portal frakcije AfD w Sakskim krajnym sejmje bu jenož mało wužiwany. Tam móža šulerjo a starši wučerjow přizjewić, kotřiž přećiwo postajenju neutraliće pedagogow jednaja. Ideju portala je AfD zrodźiła, dokelž začuwachu, zo wučerjo na šulach přećiwo prawicarskopopulistiskej stronje šćuwaja. Dotal je 20 do 30 přizjewjenjow dóšło, rěčnik AfD zdźěli. Pokazki wobjednawaja cyle anonymnje w parlamentariskim dźěle.

Ze sakskeho kultusoweho ministerstwa rěka, zo njeje dotal žanych pokazkow, skóržbow wučerjow portala dla. Tež zwjazkej wučerjow njeje ničo znate, zo je k pohórškam dóšło. Krajna šulerska rada měni, zo je portal lědma tema mjez šulerjemi. W Mecklenburgsko-Předpomorskej bu strona z mjenom Neutralna šula minjeny tydźeń datoweho škita dla zakazana. Wšitke wozjewjene teksty maja zamołwići hač do 20. septembra z portala wotstronić. W padźe přeńdźenjow hroža chłostanja.

Zakładny zakoń změnić

štwórtk, 19. septembera 2019 spisane wot:

Škit awtochtonych narodnych mjeńšin w Němskej lěpje škitać

Podstupim (SN/BŠe). Braniborska prócuje so zhromadnje ze Sakskej a Schleswigsko-Holsteinskej, narodne mjeńšiny a ludowe skupiny do zakładneho zakonja zakótwić. Wotpowědnu próstwu chcedźa zamołwići zwjazkowej radźe přepodać. „W Braniborskej su Serbja hižo 25 lět we wustawje zakótwjene. Škit pak je nadawk cyłkowneje towaršnosće a stata. Tuž měli wotpowědny tekst za škit a spěchowanje awtochtonych, domoródnych mjeńšin do zakładneho zakonja zapisać. Hladajo na połoženje ludowych skupin po cyłym swěće je tole wažny signal“, wuzběhny braniborska kultusowa ministerka Martina Münch (SPD) zawčerawšim po wuradźowanju kabineta. Braniborska je minjene lěta wjele k tomu přinošowała, kulturu a rěč Serbow lěpje škitać. To samsne měło tež za narodnu mjeńšinu w Němskej bydlacych Sintow a Romow płaćić. Škit mjeńšin a zachowanje jich kultury a rěčow spožča identitu, zesylnja regionalne poćahi a je Němskej wobohaćenje.

Naćisk předleži

štwórtk, 19. septembera 2019 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Kwota za elektroawta je mjez druhim wobsah naćiska klimoškitneho programa 2030, kotryž klimowy kabinet wobdźěłuje. Cyłkownje 138 stron wopřijacy dokument njeje hišće wobzamknjeny. Dźensa wječor pak zetka so nawodnistwo koalicije, zo by wo tym wuradźowało. Jutře zeńdźe so potom klimowy kabinet wuběrka zwjazkoweho knježerstwa, hdźež měli rozsudy wu­tworić. Nimo elektroawtow su tež wolijowe tepjenja tema. Wot lěta 2030 njeměli hižo nihdźe žane nowe zatwarić.

To a tamne (19.09.19)

štwórtk, 19. septembera 2019 spisane wot:

Hubjeneho zadźerženja dla staj dwaj turistaj w italskim měsće Venedig wysoku pokutu dóstałoj. Tam staj mužej z Čěskeje nahej do kanala skočiłoj a so wochłódniłoj. Zdobom spytaštaj pasantow na so skedźbnić. Kóždy z nich dyrbješe za přeń­dźenje chłostanje we wysokosći 3 000 eurow zapłaćić. W italskich historiskich městach dźiwaja zastojnicy na porjad. Hakle w juliju dyrbještej muž a žona z Berlina 1 000 eurow zapłaćić, dokelž stej sej na znatym Rialto-mosće kofej wariłoj.

W padźe pokradnjeneho złoteho hajzla w jendźelskim Cheltenhamje bu dalši muž zajaty, kotremuž wumjetuja, zo je pomhał 5,4 miliony eurow hódnu drohoćinku rubić. Po přesłyšowanju pak bu zaso pušćeny. Do toho su zastojnicy hižo 66lětneho muža zajeli. Złoty nuznik wuměłca­ Maurizioa Cattelana wostanje dale zhubjeny.

Kraj mytuje spěchowanje serbstwa

srjeda, 18. septembera 2019 spisane wot:

Prěnje mytowanske wubědźowanje „Serbski přichod: Łužica – Sorbische/wendische Zukunft: Lausitz“ w Braniborskej je knježerstwowa społnomócnjena za naležnosće Serbow statna sekretarka dr. Ulrike Gutheil (SPD) wčera w Choćebuzu startowała. Přinoški maja so hač do 31. oktobra zapodać.

Choćebuz (HA/SN). Statna sekretarka w ministerstwje za wědomosć, slědźenje a kulturu je so wčera ze zastupjerjemi­ Domowiny, Załožby za serbski lud a serbskich institucijow w Choćebuskim Serbskim domje zetkała a jim nowe wubědźowanje předstajiła. W jeho wobłuku pytaja za přinoškami a projektami, kotrež buchu wot 1. junija 2014 zwoprawdźene, respektiwnje so hišće zeskutkownja. Přinoški hodźa so w štyrjoch kategorijach zapodać: pěstowanje a dalewuwiće serbskeje rěče; pěstowanje a wožiwjenje kultury a rjemjesła našeho ludu kaž tež pěstowanje nałožkow w běhu lěta na zakładźe němskeho zapiska imaterielneho kulturneho namrěwstwa; pěstować a dale wuwić němsko-serbsku zhromadnosć a wuwědomić zhromadne serbsko-němske stawizny kaž tež serbske přinoški k strukturnej změnje we Łužicy.

nowostki LND