Berlin (dpa/SN). Najebać to, zo bu kritikar ruskeho knježerstwa Aleksej Nawalnyj zajědojćeny, sej nawoda Mnichowskeje wěstotneje konferency Wolfgang Ischinger žada Rusku njebojkotować. „Trjebamy kraj za klimowu a ukrainsku politiku kaž tež za mnohe dalše wobłuki. Njemóžemy mjez zapadom a Ruskej někajku murju sćahnyć“, rjekny Ischinger dźensa rano w telewiziji ARD. Přiwšěm měło zwjazkowe knježerstwo trěbny puć mjez diplomatiju a bojkotom nańć.
Skućićel wuwinowany
Bratislava (dpa/SN). W procesu w padźe zamordowaneho słowakskeho žurnalista Jána Kuciaka a jeho slubjeneje Martiny Kušniroveje su dźensa wusud přećiwo předewzaćelej Mariánej Kočnerej a tołmačerce Alenje Zs. wozjewili a jeju wuwinowali. Krótko do toho pak rěkaše, zo termin znowa přesunu. Poprawom bě wusud hižo 5. awgusta předwidźany. Wuwiće móhło z tym zwisować, zo je statne rěčnistwo hakle póndźelu wo to prosyło, w juliju zakónčene jednanje dopokazow dla znowa zahajić.
Wjace pjenjez dźěłaćerjam
Kiel (SN). W mjeńšinowej politice je nětko wulki zaměr docpěty: Zastupjerjo rady Załožby Frizow su so kónc awgusta prěni raz schadźowali. W januarje bě Schleswigsko-holsteinski krajny sejm wobzamknył załožbu friziskeje ludoweje skupiny wutworić. Gremij ma přichodnje wuměłstwo, kulturu, rěč, tradicionalne nałožki kaž tež slědźenje wo frizišćinje a jeje stawiznach w Schleswigsko-Holsteinskej spěchować a sylnić.
„Nětko je załožbowa rada potajkim dźěłać započała. Wot dźensnišeho budźe wšitko, štož ludowu skupinu w zwjazkowym kraju nastupa, wot załožby wobdźěłane a rozsudźene“, rozłoži předsyda jeje rady a šef statneje kenclije Dirk Schrödter.
„Frizojo maja w Schleswigsko-Holsteinskej swoje krute městno. Woni su kruty wobstatk našeje identity“, wuzběhny społnomócnjeny ministerskeho prezidenta za mjeńšiny Johannes Callsen. Załožba ma na jich wuznam pokazać. Zwjazk a kraj załožbu zhromadnje financujetej. Nimo štyrjoch zastupjerjow Frizow wobdźělataj so tež Johannes Callsen a prezident zwjazkoweho sejma Klaus Schlie na posedźenjach gremija.
Drježdźany (dpa/SN). Rubježnistwo juwelow w Drježdźanskim Zelenym wjelbje nastupajo je policija wobšěrne dopokazy a slědy w Berlinje zwěsćiła. Kaž statne rěčnistwo wčera w Drježdźanach zdźěli, su přistajeneho internetneje kofejownje w stolicy Němskeje wuslědźili, kiž měješe po wšěm zdaću zwisk k skućićelam. Tak je jim fiktiwne personalne daty registrowanych sim-kartow za handyje wobstarał.
Přepytowarjo so nětko nadźijeja, zo móža identitu rubježnikow zwěsćić. Wuhódnoćene sćazane podłožki, smartfony a składowanski material měli jim při tym pomhać. Sim-karty wužiwachu skućićeljo w běhu přihotow a we wobłuku padustwa. Hač je přistajeny kofejownje wědźał, za čo woni karty wužiwaja, njeje jasne.
Loni 25. nowembra stej so dwě njeznatej wosobje do Zeleneho wjelba Drježdźanskeho hrodu zadobyłoj a tam přewšo drohotne historiske juwele rubiłoj. Hač do dźensnišeho su wone zhubjene. Policija wuchadźa mjeztym ze znajmjeńša sydom wobdźělenych.
Zwönitz (SN). Žně žita a rěpika su lětsa w Sakskej tak derje kaž wotzamknjene. Bilanca tudyšeho krajneho burskeho zwjazka pak njespokoja. „Nachilace so lěćo je wuslědk žnjow hišće raz chětro změniło. Tak mějachu ratarjo nadpřerězne, ale tež chětro špatne žně. Zdźěla běchu w jednej kónčinje a mjez susodnymi ratarskimi předewzaćemi wulke rozdźěle“, wujasni prezident krajneho zwjazka Torsten Krawczyk. W někotrych regionach běchu wunoški žnjow nalětneje suchoty a zmjerzka w meji dla cyle špatne. W juliju a awgusće běchu w swobodnym staće zdźěla sylne zliwki, nic pak wšudźe. Dokelž bě awgust horcy a suchi, njebuchu wodowe rezerwy w zemi znowa napjelnjene. Połoženje wostawa tuž brizantne.
Z cyrkwje w sewjerosakskej wsy Kossa njeklinča jeno zwony, ale nětko tež alpski róžk. 18lětny Janus Deutrich měješe ideju, cyrkej jako probowy rum wužiwać. Wšako ma tam městno a wuběrnu akustiku. Wón dźě tam tak a tak wšědnje je, zo by tam zwony zwonił. Nětko ma samo dwójnu přičinu za to. Tamnišeho fararja iniciatiwa jara zwjesela. Kossaski ewangelski Boži dom dźě jenož hišće mało wužiwaja. Jónu wob měsac w nim kemše swjeća, hewak tež hišće kwasy, křćeńcy a pohrjeby.
Dromedary na wokrjesnej dróze blisko hessenskeho města Ober-Ramstadt su pytansku akciju policije wuwabili, dokelž njemóžeše wobsedźerku zwěrjatow nańć. Kaž so skónčnje wukopa, bě 54lětna w lěsu z dromedarami so wuchodźujo padnyła a so ćežko zraniła.
Sindelfingen (dpa/SN). Awtotwarc Daimler je dźensa w Sindelfingenje nowu twornju wotewrěł. W tak mjenowanej „factory 56“, kotraž je dospołnje digitalizowana, budu nowy Mercedes typa S-klasy zhotowjeć. Žana druha serija njeje za koncern wuznamniša a nima tajki prestiž. Zdobom kładźe Daimler wulku wažnosć na prěnje elektroawta. „Factory 56“ ma hladajo na produkciju jězdźidłow nowe měritka sadźeć.
Chce njewotwisnosć Šotiskeje
Edinburgh (dpa/SN). Šotiske knježerstwo zasadźa so za nowy referendum wo njewotwisnosć. W naćisku zakonja chce nětko časowy plan, wuměnjenja a dokładne prašenja sformulować, tak zo móhło wo nim wothłosować. To zdźěli wčera prěnja ministerka Šotiskeje Nicola Sturgeon. Na přichodnych wólbach parlamenta klětu w meji chce so wona za njewotwisnosć kraja zasadźić. Sama rozsudźić wšak njemóže. Sturgeon trjeba přihłosowanje z Londona.
Zwaža so na kedźbliwy spočatk
Zwönitz (dpa/SN). Suchota je ratarjow w Sakskej lětsa znowa jara poćežowała. Regionalnje su tež pózdnje zmjerzki a krupy škodu načinili. Tak běchu wunoški w jednotliwych kónčinach swobod- neho stata chětro rozdźělne, rozprawješe dźensa krajny burski zwjazk w Zwönitzu. Pódla bě mjez druhim prezident Torsten Krawczyk a sakski wobswětowy minister Wolfram Günther (Zeleni). Posledni mjenowany bě sej hakle njedawno žadał, zo měli so ratarjo znowa nastajić a systematisce něšto změnić. Tak móhli lěpje na wjedrowe ekstremy reagować. „Pytnjemy, zo njejstej suchota a njedostatk wody w Sakskej hižo žane wuwzaće, ale stej mjeztym normalny zjaw“, rjekny Wolfram Günther.
Po datych stejnišćach měli ratarjo nowe družiny, kaž na přikład jahły, soju abo pšeńcu z dołhimi kochtami, wuspytać. Tež mjenje husty wusyw, zaměrne hnojenje a wobswětej tyjace wobhospodarjenje polow móhli pomhać.
Kaž Torsten Krawczyk praji, njemóža wuskutki klimoweje změny prěć. Kóžde ratarske předewzaće ma so tuž na nju nastajić a swoje plany přiměrić.