Łódź zadźeržana

srjeda, 10. apryla 2019 spisane wot:
Valletta (dpa/SN). Połoženje migrantow na wuchowanskej łódźi „Alan Kurdi“ je po informacijach pomocneje organizacije Sea-Eye dźeń a wobćežniše. Mjeztym maja tam lědma hišće wodu a žiwidła. Wuchowansku łódź ze 64 migrantami zadźerža hižo nimale tydźeń na morju. Ani Italska ani Malta nochcetej jej dowolić, jedyn ze swojich přistawow wužiwać. Wobě sej žadatej, zo migrantow na druhe kraje rozdźěla. Wobrazy pokazuja, zo dyrbja ćěkancy jeno z přikrywom wodźěći na łódźi pod hołym njebjom přenocować.

To a tamne (10.04.19)

srjeda, 10. apryla 2019 spisane wot:

800 ludźi ze 40 krajow pokazuje na wikach wunamakarjow w šwicarskim Genfje swoje najnowše kreacije. Po informacijach zarjadowarjow je tam wjace hač tysac wunamakanjow z wobłukow wobswět, medicina, wěstota, wobchad a wšědna kultura widźeć. Mjez nimi su airbag za staršich ludźi, zo njebychu so při padnjenju zranili, app, kotraž měri stres młodostnych, a duša, reagowaca na akustiske přikazy. Na tajkich wikach dochadźa k zrěčenjam po milionach eurow.

Wowcu jako „trawusyčak za sedźenje“ poskića muž w Nowoseelandskej a je tak w interneće čiły wothłós zbudźił. Na přesadźowanskej platformje TradeMe po­kazuje wón wowcu z dźěćacym sedłom na chribjeće pod hesłom „lědma trjebana, w dobrym stawje“ a žada sej za nju znajmjeńša 7 200 eurow. Dotal wšak njeje nichtó zwólniwy telko pjenjez wudać.

May w Berlinje a Parisu

wutora, 09. apryla 2019 spisane wot:

London (dpa/SN). Dźeń do wurjadneho wjerška EU brexita dla pyta britiska premierministerka Theresa May podpěru w Berlinje a Brüsselu. Připołdnju zetka so wona w Berlinje ze zwjazkowej kanclerku Angelu Merkel (CDU), wječor wočakuje ju francoski prezident Emmanuel Macron w Parisu. Hłowny zaměr je, njerjadowanemu wustupej z EU zadźěwać. May chce EU jutře w Brüsselu wo to prosyć, wustup kraja na 30. junij přestorčić.

W Israelu wola parlament

Jerusalem (dpa/SN). W Israelu su dźensa 6,3 miliony wólbokmanych namołwjene nowy parlament wolić. W najnowšich woprašowanjach mataj ministerski prezident Benjamin Netanjahu ze swojej stronu Likud a jeho wužadar Benny Gantz z módro-běłym Zwjazkom srjedźizny jenak dobre šansy. Gantz bě we wólbnym boju přilubił, zo chcył israelski narod zjednoćić a so tež problemam Palestinjamow sylnišo wěnować.

Wojowanja eskalěruja

Bodo Ramelow (Lěwica, nalěwo) a Christian Berger, wulkopósłanc Němskeje we Vietnamje, wopytaštaj dźensa w stolicy Hanoiju wójnski muzej „B52“, hdźež wěnuja so stawiznam 1975 skónčeneje vietnamskeje wójny. Tam su mjez druhim powostanki ­wottřěleneho ameriskeho bombowca B52 widźeć (hlej wobraz). Ramelow přebywa z wulkej delegaciju na sydomdnjowskim ­wopyće we Vietnamje, zo by tamnišich fachowcow za durinske předewzaća zdobył. Foto: dpa/Michael Reichel

Putin a Erdoğan so zetkałoj

wutora, 09. apryla 2019 spisane wot:

Moskwa (dpa/SN). Najebać raznu kritiku z USA Turkowska dale na tym wobstawa, ruski rakety wotwobaracy system kupić. „To je naše suwerenitne prawo“, rjekny prezident Recep Tayyip Erdoğan wčera po zetkanju ze swojim ruskim kolegu Wladimirom Putinom. „Nichtó njemóže sej wot nas žadać, zo so toho wzdamy.“ W juliju chcedźa prěnje raketywotwobaranske systemy přewzać. Turkowska kupi cyłkownje štyri systemy typa S-400 a płaći za to 2,2 miliardźe eurow.

USA kritizuja, zo Turkowska jako prěni kraj NATO ruske brónje kupuje. Nimo toho so we Washingtonje boja, zo móhła Ruska tak na sensibelne daty moderneho ameriskeho bojoweho lětadła F-35 přińć, kotrež je Turkowska w USA kupiła.

Na zetkanju z Erdoğanom so Putin za to zasadźowaše, zo měłoj brónjenskej industriji Ruskeje a Turkowskeje wušo hromadźe dźěłać. „To je po słowach ruskeho prezidenta „chutny nadawk“. Hladajo na dodawanje dalšeje ruskeje wojerskeje techniki do Turkowskeje je dosć „wjele lubjacych projektow“, Putin rjekny.

Tak žane bydlenje njenastanje

wutora, 09. apryla 2019 spisane wot:

Debata wo móžnym wuswojenju bydlenskich koncernow

Berlin (dpa/SN). Wodźacy politikarjo CDU su namjet předsydy Zelenych Roberta Habecka, w boju přećiwo nuzy na bydlenskich wikach wulkowobsedźerjow bydlenjow wuswojić, raznje kritizowali. „Nětko zjawnu debatu wo wuswojenju nastorčić je ekstremnje škódne. Wšako sej we wšitkich městach přejemy, zo ludźo do bydlenjow inwestuja“, rjekny sewjerorynsko-westfalski ministerski prezident Armin Laschet wčera do posedźenja prezidija CDU w Berlinje. Šef durinskeje CDU Mike Mohring mjenowaše nastork Habecka „ryzy socializm“. Laschet sej žadaše: „Dyrbimy debatu spěšnje skónčić, přetož tak ani jeničke bydlenje njenastanje. Mnozy, kotřiž chcyli inwestować, su znjeměrnjeni.“

Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) rjekny hladajo na pobrachowace bydlenja: „Je wostrózbjace widźeć, kajke myslenje je mjez Zelenymi zdźěla hišće rozšěrjene.“ Wón je sej wěsty, zo so podruže zaso zniža, hdyž nowe by­dlenja nastanu. Štóž wuswoja, žane nowe bydlenja njetwari, Kretschmer wuzběhny.

Tysac awtow kontrolowali

wutora, 09. apryla 2019 spisane wot:

Zhorjelc (dpa/SN). We wobłuku wulko­zasadźenja w němsko-pólskej pomjeznej kónčinje je policija wčera w Zhorjelskim wokrjesu wjace hač tysac jězdźidłow kontrolowała. Cyłkownje su mjez druhim na awtodróze A 4 něhdźe 1 200 wosobow přepruwowali a 15 chłostajomnych njeskutkow zwěsćili, kaž Zhorjelska policajska direkcija zdźěla. Dale su tři wukazy zajeća přesadźili. W dwěmaj padomaj přepytuja podhlada potajerstwa dla, we wosom padach ranjenja zakonja wo wopojnych srědkach dla. W jednym padźe zwěsćichu ranjenje brónjenskeho zakonja, nimo toho dwaj wobchadnej chłostajomnej njeskutkaj a dwě padu­stwje. Pjatnaće šoferow steješe „pod wliwom wopojnych srědkow“, třo běchu alkoholizowani. Cyłkownje 381 zastojnikow bě zasadźenych.

Policija chce z kontrolemi tajkeho razu ćišć na kriminelnu scenu zesylnić a signalizować, zo dyrbja ludźo kóždy čas z tajkimi policajskimi akcijemi ličić. ­Hakle njedawno su zastojnicy na namjeznych přechodach w Žitawje awta přepruwowali, a to tež na čarach zboka wulkich wobchadnych prudow.

To a tamne (09.04.19)

wutora, 09. apryla 2019 spisane wot:

Do škleńčanych duri rěznistwa zrazył je muž ze swojim awtom w Freitalu. Po dotalnych dopóznaćach sedźeše starši muž za wodźidłom, jako z wozom do zachoda wobchoda prasny. Škleńčana fronta so dospołnje rozbi. Šofer so při njezbožu snadnje zrani. Policija přepytuje, kak je k njezbožu přišło. K starobje muža žane informacije njepředleža.

Do cirkusoweho stana nachwilnje přećahnyli su studenća Techniskeje uniwersity w Braunschweigu. Něhdźe 700 studentow tam wot wčerawšeho wuknje, dokelž hłownu žurlu uniwersity tuchwilu ponowjeja. Čerwjeno-běły stan na terenje wysokeje šule ma dwaj semestraj dołho jako prowizoriske kubłanišćo słužić. „Chcemy wam dźensa magiju konstrukciskeje techniki w stanje zbližić“, rjekny prof. Thomas Vietor. Stan je z internetom a tepjenjom wuhotowany.

Wěcowna rozmołwa wo medijach w demokratiji

póndźela, 08. apryla 2019 spisane wot:

Budyšin (CS/SN). Wulke polo worać mějěše zarjadowanje „Masowe medije w demokratiskej towaršnosći – narok a woprawdźitosć žurnalistiskeho dźěła“ minjeny pjatk w Budyskim Kamjentnym domje, zo by na wšitke prašenja dosahajcy wotmołwjene było. Něhdźe sto zajimcow bě přišło na wječor, kotryž stej prěni raz w swojim wusměrjenju chětro napřećiwnej Budyskej towarstwje organizowałoj: Kamjentny dom a Budyski měr. Wotpowědnej běštej zawodnej referataj. Medijowy wědomostnik prof. dr. Lutz Hagen, nawoda instutita za komunikaciske wědomosće Drježdźanskeje Techniskeje uniwersity, wujasni zakonske zakładny za skutkowanje medijow w Němskej. Filmowc Wilhelm Domke-Schulz zastupowaše měnjenje, zo „tak mjenowane zjawnoprawniske medije“ towaršnosć polarizuja. Jako přikład mjenowaše wón poměr mjez Ruskej a Ukrainu, wšako so tu derje wuznawa. Z rozprawnistwom zbudźatej na přikład telewizijnej sćelakaj ARD a ZDF zaćišć, zo staj Ruska a Putin jeničkaj winikaj ukrainskeho konflikta.

Wotwažuja zhromadnosće

póndźela, 08. apryla 2019 spisane wot:

Tutzing/Magdeburg (B/SN). Nawodźa ewangelskeje a katolskeje cyrkwje Němskeje su zhromadne pozicije we wobchadźe z ćěkancami wuzběhnyli. W diskusiji „Mandźelstwo za wšitkich“ su pak po słowach katolskeho Magdeburgskeho biskopa Gerharda Feigi etiske pozicije rozdźělne. Tohodla je wažne tež dale w rozmołwje wostać, rjekny předsyda eku­meniskeje komisije katolskeje biskop­­ske- je konferency na kóncu posedźenja ­w ewangelskej akademiji Tutzing. Społnomócnjeny ewangelsko-lutherskeje cyr­kwje za ekumenu Karl Hinrich Manzke wu­zběhny, zo při wšěch rozdźělnych nahladach žaneje přičiny njeje z jednym hłosom njerěčeć. Mjeztym zo w mnohich ewangelskich krajnych cyrkwjach hižo homoseksualne pory žohnuja a jich mandźelski zwjazk kaž mjez mužom a žónskej mjeztym runostajeja, katolska cyrkej žohnowanje jenakosplažnych porikow nadal wotpokazuje.

Pomhaja w Ugandźe

nowostki LND